Yazım Kuralları Hakkında- Yazım Kuralları Hakkında Edebiyat Dersi Konu Anlatımı

YAZIM KURALLARI HAKKINDA Büyük Harflerin Yazılışı 1 Yazıda cümlelerin ilk kelimeleri büyük harfle yazılır 2 Mısralarını ilk kelimesi 3 Mektuplar ve yazışmalarda hitaplar 4 Levhalar ve açıklama yazıları 5 iki noktadan sonra cümlenin baş harfi (Örneklemeler varsa küçük harfle) 6 Gazete ve dergi adlarının her kelimesi 7 Resmi yazılarda, hitapların ilk kelimeleri 8 Millet, boy, oymak, dil ve lehçe adları büyük harfle başlar 9 Özel adlardan türetilen bütün isim, fiil ve sıfatlar büyük harfle başlar 10 Unvanlar, lâkaplar 11 Milli ve dini bayramların adları 12 Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar Küçük Harflerin Kullanımı 1 Ay ve gün adları (belirli bir terim dışında) 2 Tür isimleri 3 Abla, kardeşağabey, dayı gibi akrabalık isimleri 4 Ay, dünya, güneş gibi isimler astronomi ve coğrafya terimi dışında küçük harfle coğrafya ve astronomiyle ilgili olursa büyük harfle yazılır Örnek 1 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yazım (imlâ) yanlışı vardır? A) Karayel kuzeybatıdan eser B) Doğu Anadoluda kara iklimi etkilidir C) Türkiyenin Güneyi genellikle yağışlıdır D) Amerikanın kuzey komşusu Kanadadır E) Arjantin bir Güney Amerika ülkesidir (1983-ÖSS) ÇÖZÜM Yön bildiren sözcükler yönünü bildirdiği sözcükten sonra gelirse küçük; önce gelirse büyük harfle yazılır bu kurala göre C seçeneğindeki "güney" sözcüğü küçük harfle yazılır Cevap C Örnek 2 "Gökbilim ve coğrafya ile ilgili konuların anlatımında, dünya ile öteki gezegen adları, güneş ve ay sözcükleri büyük harfle yazılır Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır? A) Ay, Dünyanın çevresini yirmi dört saatte dolaşır B) Sabahleyin dünyayı dolaştım ama istediğimi bulamadım C) Camlardan içeriye Güneş girdi D) Her zaman dünya bir yana, çocuğum bir yana derdi E) Yapılan deney, Güneş tutulması ile ilgiliydi (1981-ÖSS) Çözüm Cevap C seçeneğidir Çünkü bu cümledeki "güneş" sözcüğü gökbilim ve coğrafya ile ilgili bir sözcük değildir Küçük harfle yazılmalıdır Bu cümlede "ışık" "ısı" anlamında kullanılmıştır Diğer seçeneklere baktığımızda Ada ve Ede Dünya ve Güneş sözcükleri Gökbilim, Coğrafya ile ilgili olduğu için büyük harfle; B ve D seçeneklerinde ise Gökbilim ile ilgili olmadığı için küçük harfle yazılmıştır Cevap C "ki, de, mi" eklerinin yazımı Türkçe’de "ki" sıfat, zamir, bağlaç olan "ki" olmak üzere üç türlüdür Sıfat ve ilgi zamiri olan "ki" her zaman bitişik yazılır Bağlaç olan "ki" ise her zaman ayrı yazılır Örnek: "Sahadaki oyuncular hırslıydı" "Masadaki kitap kimindi?" cümlelerinde sıfat yapan "ki" ekleri sözcüğe bitişik yazılır Örnek "Benim düşüncemin yanında seninki hiç kalır" "Onunki hiç de kaliteli değil" cümlelerinde ilgi zamiri olan "ki" ekidir Sözcüğe bitişik yazılır Örnek "Öyle bir geçer zaman ki farkında olamazsın" "Çalışasınız ki karşılığını göresiniz" cümlelerindeki "ki"ler ise bağlaçtır, ayrı yazılır "de" nin yazılışı Türkçede iki türlü "de" vardır Birincisi ismin de hâl eki, ikincisi bağlaç olan "de" dir Ek olan "de, da"nm -ta, te şekli vardır Her zaman sözcüğe bitişik yazılır Özel isimlerden sonra kesme işareti ile ayrılır Bağlaç olan "de, da"nın ise -ta ve -te şekli yoktur Her zaman sözcüklerden ayrı yazılır Özel isimlerden sonra kesme işareti ile ayrılmaz Örnekler "Sokaklarda bir kalabalık vardı" "Gözünde bir kızarıklık görünüyor" "Sepette altı yumurta kalmıştı" "İstanbul’da bir güzel" "İstanbul kadar güzel" cümlelerinde ismin "de" hâl ekidir Örnek "Bir sen söyle bir de beni dinler misin"