Şiir Nedir - Şiir Türleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Şiir Nedir - Şiir Türleri
şiirin tanımı - şiir çeşitleri - edebiyatta şiir

Dilin anlam, ses ve ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak bir olayı, ya da bir duygusal ve düşünsel deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış bir biçimde ifade etme sanatıdır

Lirik şiir
Toplumun hemen her kesimini ilgilendiren sevinç,coşku veya acı gibi ortak duyguların veya aşk, ayrılık, özlem gibi bireysel duyguların coşkulu bir tarzda işlendiği şiirlere lirik şiir denir

Eski Yunan edebiyatında bu tarz şiirler lir denen bir sazla söylendiği için böyle adlandırılmıştır

Bizim edebiyatımızda halk âşıklarının (veya halk şairlerinin) söylediği şiirlerin çoğu liriktir

Epik şiir
Destansı özellikler gösteren şiirlerdir

Kahramanlık, savaş, yiğitlik konuları işlenir

Okuyanda coşku, yiğitlik duygusu, savaşma arzusu uyandırır

Daha çok, uzun olarak söylenir

Divan edebiyatında kasideler, Halk edebiyatında koçaklama, destan, varsağı türleri de epik özellik gösterir

Tarihimizde birçok şanlı zaferler yaşadığımızdan, epik şiir yönüyle bir hayli zengin bir edebiyatımız vardır

Didaktik şiir
Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür

Kısaca öğretici şiirdir

Yusuf Has Hacip?in Kutatgu Bilig, Aşık Paşa?nın Garibname, Nabi?nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir

Tanzimat?tan sonraki Türk Edebiyatında Ziya Paşa?nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret?in Haluk?un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif?in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler

Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir

Pastoral şiir
Doğa şiirlerini, çobanların doğadaki yaşayışlarını anlatan şiirlerdir

Doğaya karşı bir sevgi, bir imrenme söz konusudur bunlarda

Eğer şair doğa karşısındaki duygulanmasını anlatıyorsa ?idil?, bir çobanla karşılıklı konuşuyormuş gibi anlatırsa ?eglog? adını alır

Satirik şiir
Eleştirici bir anlatımı olan şiirlerdir

Bir kişi, olay, durum, iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir

Bunlarda didaktik özellikler de görüldüğünden, didaktik şiir içinde de incelenebilir

Ancak açık bir eleştiri olduğundan ayrı bir sınıfa alınması daha doğru olur

Bu tür şiirlere Divan edebiyatında hiciv, Halk edebiyatında taşlama, yeni edebiyatımızda ise yergi verilir

Dramatik şiir
Tiyatroda kullanılan şiir türüdür

Eski Yunan edebiyatında oyuncuların sahnede söyleyecekleri sözler şiir haline getirilir ve onlara ezberletilirdi

Bu durum dram tiyatro türünün ( 19

yy

) çıkışına kadar sürer

Bundan sonra tiyatro metinleri düz yazıyla yazılmaya başlanır

Dramatik şiir harekete çevrilebilen şiir türüdür

Başlangıçta trajedi ve kommedi olmak üzere iki tür olan bu şiir türü dramın eklenmesiyle üç kere çıkmıştır

Bizde dramatik şiir türüne örnek verilmemiştir

Çünkü bizim Batı?ya açıldığımız dönemde ( Tanzimat ) Batı?da da bu tür şiirler yazılmıyordu; nesir kullanılıyordu tiyatroda

Bizim tiyatrocularımız da tiyatro eserlerini bundan dolayı nesirle yazmışlardır

Ancak nadirde olsa nazımla tiyatro yazan da olmuştur

Abdülhak Hamit Tarhan gibi?

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Şiir Nedir - Şiir Türleri Şiir Nedir - Şiir Türleri şiirin tanımı - şiir çeşitleri - edebiyatta şiir Dilin anlam, ses ve ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak bir olayı, ya da bir duygusal ve düşünsel deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış bir biçimde ifade etme sanatıdır Lirik şiir Toplumun hemen her kesimini ilgilendiren sevinç,coşku veya acı gibi ortak duyguların veya aşk, ayrılık, özlem gibi bireysel duyguların coşkulu bir tarzda işlendiği şiirlere lirik şiir denir Eski Yunan edebiyatında bu tarz şiirler lir denen bir sazla söylendiği için böyle adlandırılmıştır Bizim edebiyatımızda halk âşıklarının (veya halk şairlerinin) söylediği şiirlerin çoğu liriktir Epik şiir Destansı özellikler gösteren şiirlerdir Kahramanlık, savaş, yiğitlik konuları işlenir Okuyanda coşku, yiğitlik duygusu, savaşma arzusu uyandırır Daha çok, uzun olarak söylenir Divan edebiyatında kasideler, Halk edebiyatında koçaklama, destan, varsağı türleri de epik özellik gösterir Tarihimizde birçok şanlı zaferler yaşadığımızdan, epik şiir yönüyle bir hayli zengin bir edebiyatımız vardır Didaktik şiir Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür Kısaca öğretici şiirdir Yusuf Has Hacip?in Kutatgu Bilig, Aşık Paşa?nın Garibname, Nabi?nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir Tanzimat?tan sonraki Türk Edebiyatında Ziya Paşa?nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret?in Haluk?un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif?in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir Pastoral şiir Doğa şiirlerini, çobanların doğadaki yaşayışlarını anlatan şiirlerdir Doğaya karşı bir sevgi, bir imrenme söz konusudur bunlarda Eğer şair doğa karşısındaki duygulanmasını anlatıyorsa ?idil?, bir çobanla karşılıklı konuşuyormuş gibi anlatırsa ?eglog? adını alır Satirik şiir Eleştirici bir anlatımı olan şiirlerdir Bir kişi, olay, durum, iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir Bunlarda didaktik özellikler de görüldüğünden, didaktik şiir içinde de incelenebilir Ancak açık bir eleştiri olduğundan ayrı bir sınıfa alınması daha doğru olur Bu tür şiirlere Divan edebiyatında hiciv, Halk edebiyatında taşlama, yeni edebiyatımızda ise yergi verilir Dramatik şiir Tiyatroda kullanılan şiir türüdür Eski Yunan edebiyatında oyuncuların sahnede söyleyecekleri sözler şiir haline getirilir ve onlara ezberletilirdi Bu durum dram tiyatro türünün ( 19 yy ) çıkışına kadar sürer Bundan sonra tiyatro metinleri düz yazıyla yazılmaya başlanır Dramatik şiir harekete çevrilebilen şiir türüdür Başlangıçta trajedi ve kommedi olmak üzere iki tür olan bu şiir türü dramın eklenmesiyle üç kere çıkmıştır Bizde dramatik şiir türüne örnek verilmemiştir Çünkü bizim Batı?ya açıldığımız dönemde ( Tanzimat ) Batı?da da bu tür şiirler yazılmıyordu; nesir kullanılıyordu tiyatroda Bizim tiyatrocularımız da tiyatro eserlerini bundan dolayı nesirle yazmışlardır Ancak nadirde olsa nazımla tiyatro yazan da olmuştur Abdülhak Hamit Tarhan gibi?