Kınkanatlılar-En Geniş Böcek Takımı

Kınkanatlılar-En Geniş Böcek Takımı

Kınkanatlılar,tür sayısı 250 bini aşan en geniş böcek takımıdır Biçimleri çok değişse de, topluiğne başı kadar küçük, yumruk kadar iri türleri bulunsa da kınkanatlıları tanımak kolaydır Çünkü bu böceklerin kalınlaşmış olan ön kanat çifti, arka kanatları tümüyle örterek koruyan birer kına dönüşmüştür Yalnızca kınkanatlılarda görülen koruyucu kanatlar, genellikle sırtın ortasında düz bir çizgi boyunca birleşir Bu takıma verilen Coleoptera bilimsel adı da "kın kanatlılar' anlamına gelmektedir Bazen tahtakuruları kınkanatlılarla karıştırılır Ama kınkanatlıların güçlü ısırıcı çenelerinin yerine tahtakurularının besinlerini emerek almalarına yarayan sivri uçlu gagaları vardır (bak TAHTAKURULARI)

Kınkanatlılar uçarken koruyucu ön kanatlarını kaldırıp, zarsı arka kanatlarını açarlar Bir zamanlar uçamayan hiçbir kınkanatlı yoktu Ama sonradan bunların birçoğu uçmayı bırakıp tümüyle yerde yaşamaya başlamıştır
Kınkanatlıların çoğu yaklaşan tehlikeyi hemen görebilse bile koku alma duyuları çok daha büyük bir önem taşır Özellikle duyargalarında yoğunlaşan koku alma organları besinlerini bulmaya, türdeşlerini tanımaya yardımcı olur Ateşböceklerinin yaydığı ışık erkek ile dişinin birbirini bulmasına da yarar (bak AteşböCEGİ)

Birçok kınkanatlı iki gövde bölümünü birbirine sürterek ses çıkarır Bir kemanın tellerine sürtünen yay gibi bacakların karşısına gelen tırtıklı gövde yüzeyine sürtünmesi kınkanatlılar arasında oldukça yaygın bir ses çıkarma yöntemidir Saatböceği (Xestobiıım rufovillosum) başını genellikle tahta ya da oduna vurarak bir takırdama sesi çıkartır Bunun çiftleşmeye bir çağrı olduğu sanılmaktadır (bak Saatböceği)
Kınkanatlılar arılar ve kelebekler gibi yumurtadan, yapı ve biçim bakımından erişkine hiç benzemeyen bir larva olarak çıkarlar Bu larvalar bütün zamanlarını beslenmekle geçirir, geliştikçe içine sığamadıkları derilerini atarak yeniler, yeterli olgunluğa eriştikten sonra pupa evresine girerler Pupa evresi böceğin hareketsiz kaldığı ama büyük bir dönüşüm geçirerek başkalaşmaya uğradığı bir dönemdir Kınkanatlılar bu evreden erişkine benzer biçim ve yapısını kazanarak çıkar

Kınkanatlıların çoğu, yumurtalarını larvaların bolca besin bulabilecekleri yerlere bırakmaya özen gösterir Çoğu türün larvası bitkilerin yaprak, çiçek, sap ve kökleriyle ya da ağaçların odunuyla beslendiğinden yumurtlama yerinin bulunması hiç de zor değildir
Ama bazılarının yumurtlayacağı yeri arayıp bulması, uğraşıp hazırlaması gerekir Örneğin bokböcekleri memeli hayvanların dışkısının altında ya da yakınında oyuklar açarak, yumurtalarını içine bırakır ve larvalarına yiyecek sağlamak amacıyla oyuğun ağzını dışkıyla kapatırlar Eski Mısırlılar'ın kutsal saydığı bokböcekleri hazırladıkları dışkı topaklarını önceden kazdıkları deliklere yuvarlayarak üstlerine yumurtlar (bak BOKBÖCEĞİ) Gömücüböcekler adıyla tanınan birçok leşböceği de bokböceklerine benzer bir davranış gösterir Ölmüş küçük hayvanların altını kazarak toprağa


gömülmelerini sağlayan gömücüböcekler, yumurtalarını gömdükleri leşlerin üstüne bırakır Böylece larvalar yumurtadan çıkar çıkmaz hazır bir besinle karşılaşır Yavruların yaşama şansını yükselten besini bol ve korunaklı yerler hazırlayan tüm bu böcekler çok az sayıda yumurta bırakır

Ama kantarisler ya da yakıböcekleri ve aynı gruptan adlarını salgıladıkları kötü kokulu, yağlı bir maddeden alan yağböcekleri 10 bin dolayında yumurta bırakabilirler Birçok yakıböceği türünün yumurtalarından çıkan küçük larvalar, önce arı yumurtasıyla, sonra bal ve çiçektozuyla beslenmek zorundadır Arı kovanına girmek için bir çiçekte balözü ve çiçektozu toplamaya gelecek arıları bekler, gelen bir arının tüylü gövdesine tutunarak kovana ulaşırlar Larvaların uygun çiçeği ve uygun arıyı bulmaları çok zor olduğu için dişiler binlerce yumurta bırakır

saat böceği ısırırmı