Genlerin İnsan Davranışı Üstünde Etkisi Var Mıdır? |
10-10-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Genlerin İnsan Davranışı Üstünde Etkisi Var Mıdır?Bu gibi konuların manşetlere sık yansımasına asla aldanılmamalıdır Gerçekte bu manşetler, popüler medyada reklam ve sansasyon amacıyla kullanıldıkları için, ciddi bilimsel kaynaklarda açıkça eleştirilmektedir Örneğin bilim dergisi Science'da konuyla ilgili olarak yayınlanan Genler ve Davranış başlıklı makalede şunlar ifade edilmektedir: "Bilim adamları belli genlerin veya kromozom bölgelerinin davranış özellikleriyle bağlantılı olduğunu tekrar tekrar iddia ettiler ama elde ettikleri bulgulara [başka çalışmalarda] yeniden ulaşılamaması üzerine bunları geri çekmek durumunda kaldılar Bu iddiaların hepsi büyük coşkuyla ilan edildi; hepsi popüler medyada sorgusuz sualsiz selamlandı ama hepsi artık itibardan düşmüş durumda" (C Mann, "Genes and behavior," Science264 ; 1687 (1994), sf1686 -1689) Herhangi bir insan davranışının genler, kimyasallar veya beyin bölgesiyle ilgili olduğunu iddia eden çalışmalar, herhangi somut bir ilişkinin ispatını oluşturmamaktadır Bunlar, belli davranışlarla istatistiksel açıdan ilişkiler göstermeye çalışılan çalışmalardır Böyle birşeyi yapmak kolay, ancak güvenilir değildir Örneğin bir araştırmacı, insan davranışlarının gezegenlerin hareketlerinden kaynaklandığına dair bir inanç besliyorsa bir takım insanları test edebilir ve onların kavgacılık veya yenilik araştırmaya eğilimli olma gibi davranışlarını kendince kategorilendirebilir Bir yandan da Satürn ve Jüpiter'in konum haritalarına bakarak gezegenlerin konumuyla bu kişilerin davranış özellikleri arasında paralellikler araştırabilir Ancak açıktır ki, böyle bağlantılar kurduğu zaman bunlar, gezegenlerin insan davranışının kaynağı olduğunu kanıtlamaz Massachusetts'teki Brandeis Üniversitesi'nde nörogenetikçi olarak görev yapan Jeff Hall, "Bu hikayelerin bazılarının yarı-ömrü yaklaşık olarak altı aydır" sözleriyle bu yönde ortaya atılan tüm tezlerin kısa zamanda çürütüldüğünü ve bunun artık kurallaştığını vurgulamaktadır (Karen Schmidt, "It was my genes, guv", New Scientist, vol 156 issue 2107 - 08 Kasım 1997, sf 46) Takdir edilmelidir ki, bir çalışmanın manşetlere taşınması onu güvenilir kılmaz Asıl olan, çalışmada yürütülen metodların güvenilirliğiyle elde edilen bulguların başka çalışmalarla da doğrulanmasıdır Yukarıda gösterildiği gibi, davranış ve genler, beyin bölgesi vs arasında ilişki kuran çalışmalar, bu temel kriterlerin her ikisinden de yoksundur |
|