Vakfıkebir, Trabzon

Vakfıkebir, Trabzon

Vakfıkebir, Türkiye





Vakfıkebir Harita




Türkiye'de yeri Bilgiler Şehir nüfusu 53227[1] (2000) İlçe nüfusu 33394[2] (2000) Yüzölçümü 143 km² Koordinatlar 41°046209′N 39°276853′E Posta kodu 61400 Alan kodu 0462 841 İl plaka kodu 61 HX Yönetim Ülke Türkiye Coğrafi Bölge Karadeniz Bölgesi İl Trabzon Kaymakam Fikret ZAMAN Belediye başkanı Hayri Birinci Yerel yönetim site Vakfıkebir Belediyesi İlçe kaymakamlık site VAKFIKEBİR KAYMAKAMLIĞI
Vakfıkebir, Trabzon'un 40 km batısında olup, ilçe toprakları Doğuda Çarşıbaşı, Batıda Beşikdüzü, Güneyde Tonya ilçeleri ve Kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir İlçe merkezi; Doğuda Işıklı (Yeros), Batıda Zeytin (Yobol) burunları arasında meydana gelmiş genişçe bir merkezin en uç noktasında kuruludur Bu nedenle ilçe adı, Coğrafi kitaplarında Büyükliman olarak da gösterilir Işıklı fenerinden itibaren kıyı, Güney Batıya ve daha sonra Kuzey Batıya yönelerek Büyükliman adıyla anılan geniş koyu meydana geldikten sonra Zeytin Burnuna ulaşır Büyükliman koyu, karayele kısmen kapalı olup, denizciler için iyi sayılan bir demir atma yeridir

Vakfıkebir, Karadeniz Bölgesi Doğu bölümünün iklim şartlarının etkisi altında olup burada iklim, ılıman iklimin denizsel karakterini taşır Yazlar orta sıcaklıkta, kışlar ılık ve her mevsim yağışlı geçer Yağmurun en yoğun olduğu mevsim sonbahar, ilkbahar ve kıştır Kıyı kesimine kimi yıllar kar düşmediği de olur

Ünü

Trabzon'un en büyük ilçelerinden biri olan Vakfıkebir, taş fırınlarda pişen ekmekleriyle ünlüdür

Önceki tarihler

Vakfıkebir'den doğan Tonya,Beşikdüzü,Şalpazarı ve Çarşıbaşı ilçeleri olmadan önce Vakfıkebir'in yönleri şöyleydi:
Batısında Eynesil, Doğusunda Akçaabat ve Düzköy Güneyinde Maçka ve Düzköy Kuzeyinde de Karadeniz
vardı
Trabzon'un en büyük ilçelerinden biri olan Akçaabat da Vakfıkebir kadar nüfusu fazla bir ilçedir Akçaabat Köftesi tabir edilen köfte burada ünlüdür

Tarih

Vluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber çok eski bir yerleşim yeridir Tarihi boyunca Hitit, Pers, Roma, Bizans ve Trabzon Rum İmparatorluğu’nun hakimiyetinde kalan Vakfıkebir 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon Rum İmparatorluğu’nu yıkması ile Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyetine girmiştir

Trabzon’un fethinden sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerinden gelen Türk boyları Vakfıkebir’e yerleşmişlerdir Gelen boyların yeni yerleşim yerlerini benimsemeleri ve kültürlerini bölgeye taşımaları sonucunda Vakfıkebir çok kısa sürede bir Türk yurdu olmuştur

Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırlarına katılmasından sonra çeşitli idari kademelere ve isimlere maruz kalan Vakfıkebir 1864 tarihli Osmanlı Vilayet Kanunu çerçevesinde 1874 yılında Trabzon vilayetine bağlı bir ilçe olmuştur

Vakfıkebir 20 Temmuz 1916 tarihinde Rus Çarlığının işgaline uğramış ve 14 Şubat 1918 tarihinde kahraman ordumuz tarafından düşman işgalinden kurtarılmıştır İşgal altında geçen dönem halk arasında “Muhaceret” olarak anılmakta ve her yıl 14 Şubat tarihinde büyük törenlerle kutlanmaktadır

İlçe halkı ülkenin kurtulması ve bağımsız bir Türk devleti kurulması çalışmalarında hep Atatürk’ün yanında yer almıştır Bu çerçevede ilçe halkı aldıkları bir kararla Kellecioğlu Abdullah Hasip (Ataman) Beyi Erzurum Kongresi’ne Büyükliman Delegesi olarak göndermiştir Abdullah Hasip Bey, Erzurum Kongresi'nin iki yazmanından birisi olarak görev yapmıştır

Vakfıkebir Cumhuriyetin kuruluşu ile beraber ilçe olma özelliğini ve sınırlarını korumuştur Bu tarihte ilçenin merkez ile birlikte beş nahiyesi ve 129 köyü vardır Bu nahiyelerden 10031954 tarih ve 6324 sayılı kanunla Tonya, 19061987 tarih ve 3392 sayılı kanunla Beşikdüzü ve Şalpazarı, 09051990 tarih ve 3644 sayılı kanunla Çarşıbaşı ilçe olmuş ve ilçemizden ayrılmışlardır Bugün bir beldesi ve 34 köyü mevcuttur
Vakfıkebir’in ilk adı Fol'dur Bu ismi ilçenin 45 km güneyinden doğan ve ilçe merkezinde denize dökülen aynı isimli dereden almıştır

Vakfıkebir’in ikinci adı Büyükliman’dır Vakfıkebir bugünkü adını, Yavuz Sultan Selim annesi Gülbahar Hatun’dan almıştır O tarihte Trabzon Valisi olan oğlu Şehzade Selim’i görmek için İstanbul'dan Trabzon’a deniz yoluyla seyahat eden Gülbahar Hatun büyük bir fırtınaya yakalanmış, kurtulması halinde karaya ayak basacağı toprakları Allah'a vakfedeceğini adamıştır O zamanki adıyla Büyükliman olan yerleşim merkezinde toprağa ayak basan Gülbahar Hatun bu toprakları vakfeder Vakfedenin büyük (padişah eşi) olmasından dolayı bu tarihten sonra yörenin adı Vakfıkebir (Büyük Vakıf) olmuştur
Vakfıkebir adının beş yüz yıllık geçmişi olmasına rağmen halk arasında Fol ve Büyükliman adları zaman zaman kullanılmaktadır

Coğrafi Yapı

Vakfıkebir, Trabzonun 40 km batısında olup, ilçe toprakları Doğuda Çarşıbaşı, Batıda Beşikdüzü, Güneyde Tonya ilçeleri ve Kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir İlçe merkezi; Doğuda Işıklı (Yeros), Batıda Zeytin (Yobol) burunları arasında meydana gelmiş genişçe bir merkezin en uç noktasında kuruludur Bu nedenle ilçe adı, Coğrafi kitaplarında Büyükliman olarak da gösterilir Işıklı fenerinden itibaren kıyı, Güney Batıya ve daha sonra Kuzey Batıya yönelerek Büyükliman adıyla anılan geniş koyu meydana geldikten sonra Zeytinburnuna ulaşır Büyükliman koyu, karayele kısmen kapalı olup, denizciler için iyi sayılan bir demir atma yeridir

Vakfıkebir, Karadeniz Bölgesi Doğu bölümünün iklim şartlarının etkisi altında olup burada iklim, ılıman iklimin denizsel karakterini taşır Yazlar orta sıcaklıkta, kışlar ılık ve her mevsim yağışlı geçer Yağmurun en yoğun olduğu mevsim sonbahar, ilkvahar ve kıştır Biten bakımından deniz iklimi özelliğini taşıyan kıyı kesimine kimi yıllar kar düşmediği olur

Turizm

Vakfıkebir deniz kenarında ve Samsun-Trabzon karayolunun üzerinde bulunmasına, el değmemiş yaylalara sahip olmasına rağmen son yıllara kadar turizmden gerçek manada yararlanamamıştır

Ancak son yıllarda sahip olunan potansiyel turizm kaynakları kullanılmaya başlanmış, deniz, yayla, yemek ve dinlenme amaçlı tesisler kurularak bölge ve ülke turizminin hizmetine sunulmuştur

1992 yılında açılan Turizm Eğitim Merkezi hem ilçe turizminin gelişmesi hem de turizme ara eleman yetiştirilmesi yönünde büyük katkılar sağlamaktadır
İki yıldızlı turistik bir otelin yanında iki adet normal otel, plaj ve yaylalarda kurulu tesisler ilçemizin turistik kaynaklarıdır


Vakfıkebir Ekmeği



Vakfıkebir Ekmek Festivali Temmuz sonu, Ağustos başı gibi düzenlenen festival, ilçede düzenlenen yıllık tek Kültür-Sanat aktivitesi


Vakfıkebir ekmeğinin temel özelliği, özel yapılmış bir tür taş fırında pişirilmesi Fırınların tabanı Bayburt'ta bulunan bir taştan yapılır Ayrıca alttaki katmanlarda kalın ve ince çakıltaşı, kum, cam kırığı ve kaba tuz kullanılırVakfıkebir ekmeğini lezzetli kılan, özel taş fırını dışındaki asıl ikinci öğe, üretimde kesinlikle fenni maya kullanılmaması, bunun yerine ekşi maya geleneğinin sürdürülmesi

Nihayet fırınlarda yakılan kızılağaç, meşe ve gürgen odunlarının Vakfıkebir ekmeğine ayrıca tat kattığı söylenir Vakfıkebir'de Ekmek adına Vakfıkebir Kaymakamlığı ve Belediyesi tarafından geleneksel olarak her yıl Ağustos ayında 3 günlük "Ekmek festivali" düzenlenmektedir Çeşitli etkinlikler ve her akşam ilçe festival alanındaki konserlerle en önemli besin kaynağı olan ekmek, eğlenceyle bütünleşir Ayrıca Ekmek adına şiirler bile yazılmıştırEkmeği muhakkak tatmalısınızçok lezzetlidirbayatlamaz