Ülkemizdeki Tarihi Güzellikler Hakkında Bilgi

Ülkemizdeki Tarihi Güzellikler Hakkında Bilgi
Ülkemizdeki tarihi Güzellikler

Efes
Efes harabeleri Lysimachos’un MÖ IIIYüzyılda yaptırdığı surların üzerindeki Magnesia kapısından girildiğinde Ephesos’un ünlü kişilerinden filozof Flavius Domianus’un yaptırdığı doğu gymnasionu ile karşılaşılır Burası hamamı, palaestrası, geniş avlu, ve ders salonlarıyla komple bir yapıdır Biraz ilerde ‘’Lukas Mezarı’’ diye tanınan yuvarlak bir mezar anıtı yer alır Bunun ilerisinde iki çeşme kalıntısı bulunur

Celsus Kitaplığı
İki katlı olan kütüphanenin cephesi sütunlarla süslenmiş, bu sütunla arasında da Heykeller konmuştur İçerisinde papirüs rulolarının konması için dikdörtgen nişlerin yer aldığı yapı 1092/1672m ebadındadır Ortada bilim koruyucu su Athena’nın heykeli bulunuyordu

Aya suluk Tepesi
Hıristiyan Efsanesine göre St John MS 50 yıllarda bu tepe üzerinde yaşamış, bura da ölmüş, bur aya gömülen StJohn’a , MS IV Yüzyılda ahşap çatılı bir kilise yapılmıştır İustianos zamanında ise halen kalıntıları görülen kubbeli bazilika inşa edilmiştir


Artemision
Kuş adası yolundan Artemision bulunduğu yola sapılacak olursa, Dünyanın yedi harikasından biri olan Ephesos Artemis Tapınağı’nın bulunduğu Artemis kutsal yerine ulaşırız Bugün o eski muhteşem tapınaktan Yalnızca tek bir sütun ayaktadır

Yamaç Evleri
Hadrian Tapınağı karşısında, Bülbül Dağı eteklerinde zenginlere ait yamaç evleri bulunmaktadır MS I Yüzyılda yapılan ve üç-dört kata kadar ulaşan bu özel evlerde son yıllarda yapılan kazılarda mozaikler, freskler, heykeller ve daha birçok buluntu ele geçmiş , evler restore edilerek ziyarete açılmıştır

Devlet Agorası
Efes Harabeleri’nin ilerisinde 160 / 56m ölçülerindeki Devlet Agorası’nın bulunduğu yere gelinir MÖ II Yüzyılda mevcut olduğu anlaşılan agoranın ortasında, bugün temelleri görülebilen, MÖIyüzyılda Mısır Tanrıçası İsis adına yapılmış bir tapınak bulunmaktadır Agor ayı kuzey ve güneyden iki portiko çevirmekte, kuzeyden sınırlayan portiko bazilika niteliğini taşımaktaydı Bu bazilikanın ortasında odeon bulunur Burası 1400 kişiyi alabilecek kapasitede olup , P Vedius Antonius tarafından MS 150 yılında odeon ( müzik salonu) veya bouleuterion (meclis salonu) olarak yaptırılmıştır
Devlet Agorası’nın güneybatı köşesinde MS80 yılında GLaecanius Bassus tarafından yaptırılmış olan bir çeşmenin caddeye bakan yüzünü süsleyen birçok heykel bugün müzededir

Tiyatro
Mermer cadde üzerinde Panayır Dağı’na yaslanmış 24000 kişilik tiyatro Hellenistik Dönemde inşa edilmeye başlanmış, daha sonra imparator Claudius zamanında genişletilmiş, Traian döneminde de tamamlanmıştır Roma Çağı’nda şüphesiz çok güzel görüntü veren bu yapının kalıntıları hala Göz alıcıdır tiyatronun ön kısmında da Hellenistik döneminden kalma bir çeşme dikkati çeker

Küretler caddesi
Memmius Anıtı’ndan başlayarak Celsus Kütüphanesi’ne Doğru inen cadde, Küretler CaddesidirMSIV yüzyılda yapılmış iki kabartmadan ibaret Herakles Kapısından geçip aşağıya inilince, sağda bulunan Traian Çeşmesi kitabesine göre ,MS 102-114yılları arasında İmparator Trian şerefine yapılmış olup iki katlıdırÇeşmenin orta nişi içinde imparator Trian’ın heykeli bulunmaktaydıKüretler Caddesi üzerinde diğer ilginç bir yapı da Korinth düzeninde , bir cella veHadrian Tapınağı’dır Hadrian Tapınağı’nın arkasında Scholastika Hamamları yer alır

TRUVA
Çanakkale yakınlarında Anadolu’nun Troas bölgesinde Antik cağ kentidir Kalıntıları intepe bucağı tevkifi ye köyü yakınındaki hisarlı Mevkiindedirİlk kez Homerossun İlaydasında adı gecen kenti bulmak ve Priamos un hazinelerini ele geçirmek amacıyla Heinrich Schliemann tarafından yapıldı(1870-1871) daha sonraki kazılarda saptanan 9 kültür evresinde otuzdan fazla yapı katı belirlendiTruva I den Truva IX’ akadar uzanan kültür evresine ait evler,surlar,kuleler,çanak çömlek,bıçaklar ve bakır İğneler,dokuma tezgahı buluntuları sütunlu avlulu saray; çark yapımı çanak çömlek,pişmiş topraktan ağırşak,kubbeli fırınlar,sarnıçlar,küp mezarlar, athena Tapınağı,tiyatro gibi eserler ortaya çıkarıldı

Yerleşim merkezinde MÖ3000’den MS400 kadar uzanan zaman dilimini aydınlatıcı buluntular ele geçmiş oldu

VII tabaka sı olarak adlandırılan şehrin tahta at hilesi ile ele geçirilen ve yıkılıp yakılan Priamos ‘un Troya sı olduğu belirlenmiştir Kazılar sırasında bu katın yakılmış olduğu kalın kül tabakasından anlaşılmış,sokaklarda bulunan ok ve mızrak uçları da Homeros’un öyküsünde anlattığı savaşın bu tabakada geçtiğini ispatlamıştırOn sene süren Savaş Yunanistan da zorlaşan hayat şartları nedeniyle zengin Troya nın alınması için çıkmıştır

Kahramanlıkla alınmayan Troya neticede bir tahta at hilesi ile alınarak yakılıp yıkılmıştır, bu Troya’dan kurtulanlardan bir kısmı Aeneas komutasında İtalya’ya gitmiş bir kısmı ise Yıkılan bu şehrin üzerine tekrar yeni şehirlerini kurmuşlardır

APHRODISIAS
Yapılan son kazılarda ünu bir hayli artan Aphrodisias, ayaktaki eserleriyle etkileyici bir görünüme sahip olup ziyaretçileri kendine hayran bırakacak niteliktedir

Üzerindeki Ceyre Köyü’nün başka yere kaldırıldığı bu antik kentte yapılan kazılarda 10000 kişilik tiyatro, 30000 kişilik stadion, odeion ve sebasteion gibi yapılar ortaya çıkarılmıştırTiyatroya giderken sağda son yıllarda bulunan, müzenin hemen önüne rastlayan yerde Sebasteion’un kalıntıları ortaya çıkarılmıştırTiyatro meydanının yanında, tiyatro hamamının kalıntıları görülebilirHamamlarının güney inde ise gymnasion ve iki peristyl avlulu Bizans evinin kalıntıları yer alır Aphrodisias’ın göz alıcı bir yapısı da agoranın yanında yer alan odeiondur II yüzyılda yapılan odeion 1700 kişiliktir Odeiondan Aphrodite Tapınağı’na gidelim Bugün peristatisinde 14 sütunu ayakta görülen tapınak, Arkaik bir tapınak üzerine Geç Hellenistik dönemde MÖ I Yüzyılda yapılmıştır Aphrodisias’ın en kuzeyinde stadion bulunmaktadır Geç devirde stadionun doğu ucu Gladyatör ve vahşi hayvan dövüşleri için bir arena haline getirilmiştir Stadyumunun doğusundaki kalıntı Roma Çağı mezarlarıdır

Burada yapılan kazılardan çıkan eserler Aphrodisias Müzesinde sergilenmektedir Bunlar arasında Zoilos frizlerindeki kabartmalar, birbirinden güzel Aphrodite başları, Herakles ait heykeller dikkati çeker

Artemis Tapınağı
Bizanslı Philon “Babil’in Asma bahçelerini, Olimpos’taki Zeus Heykelini, Rodos Kolossusu’nu, yüksek piramitlerin kudretli işçiliğini ve Mausoleus’in mezarını gördüm Ama bulutlara doğru yükselen Efes’teki tapınağı gördüğümde, diğerlerinin tümünün gölgede kaldığını hissettim” diye yazmıştı

Tanrıça Artemis adına ilk türbe MÖ800′lü yıllarda Efes’teki nehrin yakınındaki bataklık kıyıya yapılmıştı Bazen Diana da denen efes tanrıçası Artemis, Yunan Artemis’iyle aynı değildi Yunan Artemis’i av tanrıçasıydı Efes Artemis’i ise belinden omuzlarına kadar birçok göğüsle resmedildiği gibi verimlilik, bereket ve doğurganlık tanrıçasıydı

Bu eski tapınakta muhtemelen Jüpiterden düşen bir meteorit olduğu düşünülen kutsal birtaş vardı Tapınak, sonraki yüzyıllarda birkaç kez tahrip olmuş ve yeniden inşaa edilmiştir MÖ600′lerde Efes şehri büyük bir ticaret limanı haline geldi ve Chersiphron adlı bir mimar yüksek taş kolonları olan yeni ve büyük bir tapınak inşaa etti

Lidya kralı Croesus, MÖ550′de Efes’i ve Anadolu’daki diğer Yunan şehirlerini fethetti Bu savaş sırasında mabet tahrip oldu Croesus, mimar Theodorus’a daha öncekilerin hepsini gölgede bırakan yeni bir mabet yaptırdı Yeni tapınak öncekinin 4 katı büyüklükte 90 metre yükseklikte ve 45 metre genişlikteydi Masif bir çatı, yüzden fazla taş sütunla destekleniyordu

MÖ 356′da Herostratus adlı biri tarafından çıkarılan bir yangında yanarak tahrip oldu Bundan kısa bir süre sonra o günün en ünlü heykeltraşı olan Scopas’lı Paros tarafından yeni bir mabet yapıldı Romalı tarihçi Pliny’ye göre yeni tapınak, 130 metre uzunlukta ve 68 metre genişlikteydi Tavanı, yükseklikleri 18 metre olan 127 adet sütun destekliyordu İnşaat 120 yıl sürmüştü Büyük İskender MÖ333′de Efes’e geldiğinde tapınağın inşaası hala devam ediyordu

MS 57′de St Paul hristiyanlığı yaymak için Efes’e geldi O kadar başarılı oldu ki bundan, şehrin demircisi ve tapınaktaki heykellerin sahiplerinden birisi olan Demetrius büyük bir korkuya kapıldı Çünkü Demetrius tapınaktaki heykellerin bir kısmının sahibiydi ve her yıl tapınağa Hacca gelenlerden iyi bir geliri vardı ve insanların dinini değiştirmesi demek onun geçimini kaybetmesi anlamına geliyordu Birlikte ticaret yaptığı diğer kişileri de yanına alan Demetrius heyecan verici ve “Yaşasın Efesliler’in Artemisi” diye biten bir söylev yaptı ve halkı galeyana getirdi Hemen sonra St Paul’un yardımcılarından ikisini tutukladılar Bunu bir isyan takip etti Sonuçta St Paul, tutuklanan yardımcılarıyla şehri terketti ve Makedonya’ya geri döndü

262′de Gotların bir akını sırasında büyük Artemis tapınağı yakılıp yıkıldı Bir yüzyıl sonra Roma İmparatoru Constantine şehri yeniden inşaa ettirdi Fakat hristiyan olduğu için tapınağı restore ettirmediConstantin’in çabalarına rağmen Efes eski günlerine dönemedi Çünkü gemilerin demirlediği l iman yokolmuştu Nehrin taşıdığı alüvyonlar tarafından deniz şehirden uzaklaşmıştı Zamanla şehir sakinleri kenti terkettiler Mabetin kalıntıları başka yapıların ve heykellerin yapılmasında kullanıldı

British Museum’dan John Turtle Wood 1863′de tapınağı araştırmaya başladı 1869′da 6 metre derinlikte, çamurların içinde tapınağın temellerini buldu Bulduğu heykelleri ve bazı kalıntıları British Museum’a götürdü 1904′de yine aynı müzeden DG Hograth’ın liderliğindeki bir ekip kazılara devam ettiler ve sitede birbirinin üzerine inşaa edilen 5 tapınak olduğunu keşfettiler Bugün gelen ziyaretçilere tapınağın yerini belli etmek için, bataklık halinde olan bölgeye sadece bir tek sütun dikilmiştir

Alıntı