Uyuz - Uyuz Hastalığı Nedir ?

Uyuz - Uyuz Hastalığı Nedir ?


UYUZ

Küçücük bir canlı 2500 yıldır insan cildine zarar vermektedirFark edilmesi oldukça zordur ve deride şiddetli bir kaşıntıya sebep olurHer yıl dünyada 300 milyondan fazla uyuz vakasının meydana geldiği bilinmektedir Hastalık herhangi bir nesilde veya çağda kişisel hijyene rağmen ortaya çıkabilir

UYUZ NASIL İLERLER?

Uyuz insan gözüyle görülemeyen mikroskobik bir canlının sebep olduğu bir hastalıktırKüçük, yuvarlak vücutlu ve 8 bacaklı olup deride yuva yapar ve alerjik bir reaksiyona sebep olurBunun sonucunda çok acı veren, şiddetli bir kaşıntı olur ve hasta bütün gece uyuyamazUyuz herhangi bir kişiden başkasına( bir çocuk, bir arkadaş, bir aile ferdi olabilir) yakın temastan dolayı geçebilirUyuz, daha çok gelir seviyesi düşük ailelerde, ihmal edilen çocuklarda veya bağışıklığı zayıf olan kişilerde rastlanır

Isı ve kokunun cezbettiği canlı;yuva yapmak, yumurtalarını bırakmak ve dışkısını atmak için üst deri içerisinde tüneller açarKurtçuk yumurtadan çıkar ve derinin yüzeyine doğru hareket ederYetişkin canlılara dönüşmek için deri yüzeyindeki epidermis tabakası içinde yaşarVücuda yayılmadan bir ay geçebilir, kişi bu süre içinde sadece kaşıntı hissedebilir

UYUZU NASIL TANIRIZ?

Uyuzun en erken ve en yaygın belirtisi özellikle geceleri ortaya çıkan kaşıntıdırErken ortaya çıkan uyuzda küçük kırmızı kabarcıklar ve sivilceler görülürDaha ilerlemiş vakalarda deri kabuklu ve pullu olabilirUyuz çoğunlukla vücudun kıvrım ve çatlaklarında başlar,özellikle parmaklar arasında, dirsek ve bileklerde, kalça ve kemer hizasında, kadınlarda meme başında, erkeklerde cinsel organda görülebilirBileziklerin, yüzüklerin altındaki deride saklanırlar veya tırnakların altında görülebilirlerÇocuklarda daha çok genel bir kaşıntı vardırAvuç içi,taban ve saç derisini tutmaksızın bütün vücuda yayılabilirKişi bütün gece kaşıntıdan dolayı uykusunu kaybettiği için yorgun ve sinirli olabilirUyuzla birlikte bakteriyel enfeksiyon da görülebilirÇocuklarda, uyuz çoğu zaman özellikle enfeksiyonlarla beraber olabilirBakteriyel enfeksiyonlar öncelikle tedavi edilmelidirUyuz tedavisi bilahare yapılırEğer uyuz tamamen tedavi edilmezse belirli bir süre sonra tekrar ortaya çıkar

KABUKLANMA VE NORVEÇ UYUZU

Kabuklanmış uyuz; yakınmaların daha yoğun ve döküntülerin yaygın olduğu bir klinik tablodurEller ve ayaklar da dahil vücudun geniş bölgelerinde görülebilirBu kabuklarda binlerce uyuz paraziti ve onların yumurtaları saklanır, bu da yapılan tedaviyi zorlaştırırÇünkü direkt deriye uygulanan medikasyonlar kalınlaşan deriye etkimeyebilirUyuzun bu çeşidi AİDS ve kanser gibi bağışıklık sistemi zayıf hastalarda en çok meydana gelen tipidirBu durum oldukça bulaşıcıdır

KESİN TANI

Uyuz çoğu zaman dermatologlar tarafından teşhis edilirTüm vücudun sıkı bir incelenmesi gerekirEğer dermatolog teşhis koyamıyorsa, basit ve ağrısız bir test yapabilirTest; şüphe duyulan yer üzerine steril mineral yağdan bir damla damlatılması suretiyle yapılırGerilmiş üst deriden bistüri ile küçük bir parça alınırBu parça mikroskobla incelenirTeşhis;uyuz mikroplarının ve yumurtalarının bulunması ile konulmuş olurLüzümu halinde deri biopsisi ile de tanı konulabilir

EN ÇOK TEHLİKEDE OLANLAR KİMLERDİR?

Uyuz etkeni zengin veya fakir, genç veya yaşlı herkese bulaşabilirUyuz, en çok birbiriyle yakın fiziksel temasta bulunanlarda, özellikle çocuklarda, emziren annelerde ve yaşlı insanlarda görülür
Çalışan ailelerin 2 yaşın altındaki çocuklarında risk fazladırOnları anneler ve daha büyük kardeşler ve sonrada yakın temasta bulundukları diğer aile fertleri izlerBununla birlikte askerler ve erkek mahkumlar, yaşam şartlarından dolayı hastalıktan çabuk etkilenirlerHuzur ve bakım evinde kalan yaşlı kişiler de uyuza kolayca yakalanabilirlerÇünkü;

1-Bağışıklık sistemleri zayıftır,
2-Elbise değiştirmeleri , banyo yapmaları , giysilerini ve kendilerini temizlemeleri zordur
3-Yaşlılarda farklı hastalıkların da bulunmasından dolayı ayırıcı tanı güç olabilir

TEDAVİ

Uyuzdan;reçeteyle yazılan %5’lik permethrin kremiyle uygulanan tedavi sonucu kolay ve çabuk bir şekilde kurtulunabilirBu krem yatarken tüm vücut derisine sürülür ve ertesi günün sabahı yıkanırKremin serin yerde muhafaza edilmesi, kuru cilde sürülmesi ve ciltte 8-14 saat kalması tavsiye edilirTedaviden sonra yeni belirtiler ortaya çıkarsa bir hafta aradan sonra ikinci bir tedavi daha önerilebilir
Bir başka tedavi ise %1’lik lindanedirLindane; bebeklerde, küçük çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda, felçli kişilerde ve diğer nörolojik hastalıkları olan kişilerde kullanılmamalıdır
Grup veya aile içindeki her birey kaşıntı olsun veya olmasın tedavi edilmelidirRisk altında bulunan toplumun hepsi, bir uyuz salgınını engellemek açısından tedavi edilebilir
Bir ailede bulunan bütün bireyler eş zamanlı olarak tedavi edilmelidirToplu olarak ortaya çıkan uyuz vakaları sık denetlemelerle kontrol altına alınabilirEn etkili yol ise bütün hastaları ve personeli aynı anda tedavi etmektir

UYUZ OLDUĞUNUZDA NE YAPABİLİRSİNİZ?

Tedaviye başlamak için en kısa sürede bir dermatoloğa görünün Unutmayın;parazitlerden ne kadar rahatsız olursanız olun, uyuz sizin kişisel temizliğinizin bir yansıması değildir
* Elbiselerinizi, yatak örtülerini ve havluları sıcak suda yıkayın ve makineyle kurutup kızgın ütüden geçirin
* Bütün evi elektrikli süpürgeyle temizleyin ve torbasını güvenli bir yere atın

NE YAPMAMALIYIZ?

* Kesinlikle evde yapılan ilaçları denemeyinÇamaşır deterjanı kullanmayın
* Kortizonlu merhemler ve dermatologlar tarafından önerilmeyen kremleri asla kullanmayın