Beş Bin Yıllık Bir Tarih

Beş Bin Yıllık Bir Tarih
İzmir turizm merkezi olmasının yanı sıra, üniversiteleri, müzeleri, konser salonları, kültür-sanat der*nek*leri, ulu*sal ve uluslararası festivalleriyle ülkenin en önemli kültür kavşağıdır İzmir Victor Hugonun dizelerinde; “Boynunda güzel kolye*siyle / Bir prensestir İzmir”

Anadolu Yarımadasının batısında; Balıkesir, Manisa, Ay*dın il*leri ve Ege Denizi ile çevrili beş bin yıl*lık bir kent İzmir Yüzölçümü, 11973 km2 28 ilçe ve 629 köyden oluşuyor

İlçeleri
Aliağa, Balçova, Bayındır, Bergama, Beydağ, Bornova, Buca, Çeşme, Çiğli, Dikili, Foça, Gaziemir, Güzelbahçe, Karaburun, Karşıyaka, Kemalpaşa, Kınık, Kiraz, Konak, Menderes, Menemen, Narlıdere, Ödemiş, Seferihisar, Selçuk, Tire, Torbalı ve Urla

Nüfus
Nüfus yoğunluğu bakımından İstanbul ve Ankaradan sonra Türkiyenin üçüncü bü*yük kenti 2000 yılı sa*yımına göre 3387908 nüfusa sahip

Yemek Kültüründen
İzmir ve yöresinin yemekleri çeşit açısından son derece zengin olup, yörenin bitki örtüsünün yanı sıra, çok kül*türlü toplumsal yapısı da bu oluşumda etkendir

Belli başlı yemekleri
Bulamaç çorbası, tarhana çor*bası, tere çor*bası, kirde, sakız yahnisi, mücver, İzmir köftesi, papaz yahnisi, enginar dolması, do*ma*tes bastısı, yer elması, re*vani, ıspanak boranisi, razı kavurması, arapsaçı, şevketi bostan, ebegümeci, radika salatası

Çipura
İzmir'in dillere destan balığı Akdeniz ve Ege'de yaygın biçimde yaşayan, sırtı koyu mavi, yanları gü*müş renginde, eti çok lezzetli bu balık artık çiftliklerde bol miktarda üretilmektedir

Lokma
İzmir'in lokması ünlüdür Mayalı hamurun kızgın yağa atılıp, çıkarıldığında üzerine şekerli şu*rup dö*kü*len bu tatlıyı iyi yapan yerlerin önünde kuyruklar oluşur

Otlar
Taze ot yemekleri Ege Mutfağı'nda ayrı bir yere sahiptir Bahar gelince, İzmir ve çevre ilçelerinin pa*zar yerleri yeşillenir Radika, turpotu, hardalotu, cibes ve daha niceleri

Tarihsel Doku

Bayraklı (Smyrna)
İzmirin İÖ 3 binyıla uzanan ilk yerleşim yeri olan Tepekule Höyüğü ve Tantalosun me*zar ka*lıntı*ları Bayraklıda süregelen kazı çalışmaları, yeraltındaki daha da eski yerle*şimlere ulaşıla*bi*le*ce*ğini gösteriyor

Kadifekale (Pagos)
İzmir'in İÖ 4 yüzyılda yeniden kurulduğu alan Helen, Roma, Bizans ve Os*manlı Dö*nem*le*ri'ne ait yapı kalıntıları bulunuyor

Kızılçullu Su Kemerleri
Eski adı Kızılçullu olan ve Şirinyer'de bulunan su kemerleri Meles Çayı üzerin*de*dir ve Kadifekale'de kurulan kente su getirmek için yapılmıştır

Agora (Konak-Namazgah-Tilkilik)
Bazilikası, mahkeme salonu, yeraltı galerileri ve Küçük Faustinanın büs*tüyle bezenmiş kemeriyle Roma Dönemine ait devlet agorası İzmir Arkeoloji Mü*zesinde sergilenen Pesoidon, Demeter ve Artemis ka*bartmaları önemli

Diyana Hamamları
Bugün Halkapınar ile Bayraklı arasına yayılmış eski İzmir kentinin büyük anıtların*dan bi*rini oluşturan Diyana Hamamları Roma döneminde ününü sürdürmüştür Eski İzmirliler çağıldayan su kayna*ğına Tanrıça Artemisin saflığını temsil etmesi sebebiyle Diyana Hamamları adını takmışlardır Mer*mer ka*nal*la*rında Su Perileri'nin yıkandığı Diyana Hamamları'ndan günümüze çok az kalıntı kalmıştır

Kemeraltı
Osmanlı Dönemi yapılarının yoğun olduğu ticaret bölgesi Sokakları, mey*dan*ları, tarihi ve dini ya*pı*la*rıyla kentin kültürel birikim değeri yüksek bölgelerinden

Alsancak
Çok sayıda Levanten ve Rum Evi'nin de bulunduğu, ken*tin en canlı eğlence ve ticaret mer*kezi

Tarihsel Yapılar
Hisar Camisi (1592), St Polycarp Kilisesi (1625), Şadırvan Camisi (1636), Başdurak Ca*misi (1652), Kes*tane Pa*zarı Camisi (1663), Kemeraltı Ca*misi (1671), Kızlarağası Hanı (1741), Hatuniye Ca*misi (17 yy başı), Ko*nak Yalı Ca*misi (1754), Bikur Holim Sinagogu (1800), Çakaloğlu Hanı (1805), Dönertaş Se*bili (1814), Etnog*rafya Müzesi (1831), Alsancak Garı (1858), Pa*saport İs*kelesi (1876), Mithaşpaşa Sanat Ens*ti*tüsü (1881), Ata*türk Li*sesi (1888), Borsa Sarayı (1891), İl Turizm Müdürlüğü (1891), Saat Ku*lesi (1901), Beth İsrael Si*na*gogu (1905), Salepçioğlu Camisi (1906), Asansör (1907), Atatürk Hey*keli (1933) di*ğer hanlar, be*des*ten*ler, hamam*lar, sebil*ler, şa*dırvanlar, kuş köşkleri ve çarşı*lar, kenti yüzyıllar*dır süs*le*yen ve çokkültürlülüğün seç*kin ör*nek*leri

Müzeler
Kent merkezinde yer alan Arkeoloji Müzesi, Etnografya Müzesi, Ata*türk Mü*zesi, Tarih ve Sanat Mü*zesi, Ah*met Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi, Resim ve Heykel Müzesi, EÜ Tabiat Tarihi Müzesinin yanı sıra Efes Mü*zesi, Çeşme Müzesi, Bergama Mü*zesi, Birgi Çakırağa Konağı, Öde*miş Mü*zesi, Tire Mü*zesi ve Sel*çuktaki Çamlık Lo*komotif Müzesi gezilebilir

Hamamlar
Lüks Hamam (Kadı Hamamı)
Kemeraltı Anafartalar Caddesinde bulunan hamam ilk Osmanlı eser*leri ara*sında sayılırİnşa tarihi 16 yy olduğu sanılan hamam çifte hamamdırSekizgen tonozlu yüksek kub*besi olan hamamın kadın dar kısmında her şey aynıdır ancak halvetleri yanında bulunur

Basmane Hamamı
17 yüzyıl Osmanlı eseri olan hamam halen bakımlı ve işler durumdadır

İzmirden
İzmir Kuş Cennetinde 250 Çeşit Kuş Uçuyor
Kentin 25 km kuzeybatısında, Gediz Deltasına yayılmış Türkiyenin en önemli kuş yaşam alanı 250 ayrı tür kuş, 17 çeşit sürüngen ve 308 ayrı cins bitki barındırıyor

Palmiyelerin Kültürparkı
İzmirin “akciğerleri” sayılan Kültürpark, İzmir Uluslararası Fuarı, Paraşüt Kulesi, Hayvanat Bahçesi, Ta*rih ve Sa*nat Müzesi, Atatürk ve İnönü ile Nâzım Hikmet heykel*leri, Açıkhava Tiyatrosu, Luna*parkı ve kültür mer*kez*leriyle 421 bin metrekarelik önemli bir rekreasyon alanı

Balçova (Agamemnon) Kaplıcaları
Antik Çağda, Mykene ülkesi Kralı Agamemnon döneminden bu yana, kaynayan suyu ve ça*muru, fi*zik te*davi ve re*habilitasyon merkezleriyle bugünün çağdaş te*sislerinde dünyanın dört bir yanına şifa da*ğıtmayı sürdürüyor Balçova Kaplıca*ları

Teleferikten Kuşbakışı İzmir
Gökyüzünde üç-beş dakika süren bir yolculuktan ulaşılan dinlence tesislerinde, doğa ve temiz havayla baş başa İzmiri kuşbakışı seyredebileceğiniz mükemmel bir seyir yeri

Pınarbaşı
Ayva ve nar bahçeleri arasında uzanan Pınarbaşı, bahçeleri, yaylası, suyu, havası ve görünümü ile önemli bir mesire yeri

Kemalpaşada Kımız Çiftliği
İzmir-Kemalpaşa 29 km uzaklıktaki Alaş Kımız Üretme Çiftliğinin Kazak otağında kımız içip, Türk ye*meklerinden yenilebilir ve at gezintisi yapılabilir Çiftlik, Geleneksel Türk Mutfağı ve içki*siyle (Kımız) otan*tik bir merkez

Alaçatıda Rüzgar Sörfü
Rüzgar sörfünün dünyadaki en önemli üç merkezinden biri olan Alaçatı, hızlı rüz*garı ve dalga*sız de*ni*ziyle her yıl düzenlenen uluslararası şampiyonaya da ev sa*hipliği ya*pıyor

Ilıca ve Şifne Kaplıcaları
Çeşmeye 5 km uzaklıkta bulunan Ilıca ve Şifne kaplıcaları, önemli bir termal merkez olarak yoğun ilgi gö*rü*yor Özellikle Ilıcada denizden kaynayan ve sıcak*lığı 50-60 dereceyi bulan şifalı sular, roma*tizma, sinir sis*temi, deri ve böbrek rahatsızlıkları gibi pek çok hastalığın tedavisinde öneriliyor

Foça Adaları ve Siren Kayalıkları
Foça açıklarındaki adalar, fok balıkları ve Siren Kayalıklarında binbir renge dönü*şerek yansı*yan gü*n*ba*tımı ile dünya turizminde önemli bir yere sahip Dünyada sa*yıları 400 kadar olan ve “monachus-monachus” olarak bilinen Akdeniz Foklarının yurdu olan adalar, pilot bölge olarak ko*ruma altında

Tire Pazarı
Yöre sakinleri ve yerli-yabancı turistlerin rağbet ettiği pazaryeri, Anadolunun unutulmaya yüz tut*muş ge*le*nek*sel el sa*natları ve işlemelerinin de bulunabildiği; vazgeçilmez bir du*rak

İzmirin Çevresi

Selçuk-Efes
İzmirin 74 km güneyinde, Panayır ve Bülbül Dağı ya*maç*ları ile Kalenin yer aldığı Ayasuluk Te*pesi 12 İon kenti içinde Efes, gü*nü*müze kalan en önemlisi Helen, Roma ve Bizans uy*gar*lıkla*rının paha bi*çil*mez mirası Dünyanın 7 Harikasından biri olan ve döneminin en önemli mermer yapısından gü*nümüze bir sütu*nu*nun kaldığı Artemis Tapınağı Hıristiyan dünyası için kut*sallığını hala koruyan St Jean Ki*li*sesi Yine Hıristi*yan inanışına göre burada uyuyanların Kıyamet Gününde yeniden dirile*cekleri Yedi Uyur*lar Ma*ğa*rası Trajan Çeşmesi, Hadrian Tapınağı, Celsus Kütüphanesi, 24 bin kişi*lik Bü*yük Ti*yatro Ve İÖ 5 yüzyılda kon*sül toplantılarının yapıldığı, Meryem Anaya adan*mış ki*lise: Çifte Kili*seler Bülbül Dağı eteklerin*deki Yamaç Ev*leri Ve Selçuklu Mimari'*si*nin en önemli yapı*larından 1375 tarihli İsa Bey Ca*misi Hı*risti*yanla*r'ın kutsal hac yeri sayılan Bül*bül Dağındaki Mer*yem Ana Evi, zi*ya*rete açık

Şirince Köyü
Selçukta, Rum ve sonra Osmanlı yerleşimi Öz*gün kent dokusunun ve 200e yakın sivil mi*mari ya*pı*nın büyük ölçüde koruna*bil*diği az sayı*daki ör*neklerden biri

Pergamon (Bergama)
İskenderiyeden gelen papirüslere ambargo konulması üzerine, keçi de*risini işleye*rek “Pergamon de*ri*leri” denilen kağıdı bulan Bergamalılar Yani, Parşömeni İon, Helen, Roma ve Bizans dönemlerine ait yapılara sahip He*le*nis*tik Döne*m'in kültür, bi*lim ve sanat mer*kezi Tiyatrosu, Athena kutsal alanı, Traian ve Dionysos ta*pı*nakları görülmeye değer İnsanoğlu*nun yarat*tığı en görkemli eserler*den biri sa*yılan Zeus Sunağı ise, Ber*lin Müzesinde sergi*leniyor

Asklepion
Aşağı Bergama bölümünde, Helenistik Dönem'de, Sağlık ve He*kim*lik Tanrısı Asklepion için ku*rul*muş büyük bir tıp merkezi ve kut*sal alan Fiziksel tedavinin yanı sıra ruhsal tedaviye de önem ve*ri*len mer*kez, psikoterapinin beşiği olarak kabul edilir

Erythari (Ildırı)
Çeşme'nin 15 km kuzeyinde, Ildırı Köyünde 12 İon kentinden biri Eski Yunanca'da “kır*mızı” anlamına gelen adını, bu rengi taşıyan topraklarından aldığı düşünülür İon, Helen ve Roma Dö*nemle*ri'ne ait ka*lın*tılar bulunuyor

Klazomenai (Urla)
İzmir'in 38 km batısında, İÖ 4000'lere uza*nan antik kent İÖ 2000'lerde önemli bir se*ramik merkezi ve 12 İon kentinden biri Yapılan kazılar dünyanın en eski li*manına sahip oldu*ğuna işa*ret edi*yor

Panaztepe
Menemende, İÖ 2000'lere ait mezar kalıntıları ve antik kent Arkaik ve He*len dö*nemi ka*lın*tı*ları, Roma ve İslami döneme ait mezarlar bulunuyor 12 İon ken*tinden bi*risi

Pitane (Çandarlı)
Dikili-Çandarlı Yarımadası'nda, tarihi İÖ 3000'lere uzanan 12 Aiol ken*tin*den biri 13 yydan sonra Cenevizli*ler* tarafından yapılan kale korunuyor

Kyme (Nemrut)
Pitane ile aynı kıyıları paylaşan Kyme, Aiol kentleri arasında en büyüğü Helenis*tik dö*nemde güçlü bir li*man ve ticaret kenti, Hıristiyanlık döneminde piskopos merkezi

Phokaia (Foça)
İzmir'in 70 km kuzeybatısında Foça Yarımadası'nda Hemeros Destanı'nda adı geçen mi*to*lojik kent 12 İon kenti arasında denizcilikte gelişmiş bir liman kenti Dış Kale, Ceneviz ya da Os*manlı Kalesi ile Beşkapılar ola*rak adlan*dırılan Osmanlı Kayıkha*nesi, Foça Burnu'ndan Ege De*nizini se*lamla*mayı gü*nümüzde de sürdürüyor 200ün üzerinde me*zar taşı*nın ayakta ol*duğu Os*manlı Me*zarlığı ve Persler'den kalan Taş Kule mezar anıtı önemli

Teos
Seferihisar-Sığacık Köyünde, 12 İon kentinin en önemlilerinden biri İki li*manı olan kentte de*niz ti*ca*reti ge*liş*miş Helenistik ve Roma dönemi kalıntılarının yanı sıra Anadoluda Dionysos adına ya*pılan ta*pınak*ların en bü*yüğü bu*rada

Lebedos
Seferihisar-Ürkmez Köyünün güneydoğusunda 12 İon kentinden birisi Helen ve Roma Dö*nemi ka*lın*tı*ları bulunuyor Lebedosa 4 km uzaklıkta ise, ta*pınak ve hamamın yer aldığı Karaköse Ha*ra*beleri dikkat çekiyor

Kolophon
Menderes-Değirmendere'nin güneydoğusunda 12 İon kentinden birisi Limanı, Notion ve ta*pı*nak kenti Klaros ile üçlü bir birlik oluşturuyor Kentin, Stoa ile tapınak kalıntıları önemli

Claros (Gümüldür)
Dünyanın en önemli cinsi sayılan “Satsuma” mandalinasının ana*yurdu Men*de*res-Ahmetbeyli Köyü yakınında İÖ7-6 yyda kurulmuş Kolophan kentinin tapı*nak alanı İon, Roma ve Bi*zans dö*nem*le*rine ait kalıntılar içinde en önemlisi Apollon Tapınağı

Nymphaion (Kemalpaşa)
Kemalpaşada, İÖ1300'lere uzanan yerleşim yeri Bizans Dö*nemin*den ka*lan kale, bu*gün Kız Kulesi olarak anılan saray kalıntıları ile Hititler'den kalma tek örnek olan Karabel Geçidindeki kayalara oyulmuş savaşçı kabartmalar ayakta kalmış durumda

Metropolis
Ana Tanrıça Kenti Torbalı'nın batısında İon kenti Tarım-ticaret kenti ve Pis*koposluk Mer*kezi He*len, Roma ve Bi*zans Dönemler'ine ait kalıntılar bulunu*yor Tiyatrosu ve Uyuzdere Mağa*rasında bulunan ana tan*rıça heykeli önemli

Çeşme
İzmirin Ege Denizine uzanan en batı ucu Tarihsel yapılar ile Ege mimarisine özgü sivil mi*mari ya*pılar bu*lunuyor Kentsel sit dokusu, 16 Yüzyıl başında yaptırılan ka*lesi ve ker*vansarayı ile ge*niş bir tu*rizm po*tansiyeli oluşturu*yor

Birgi
Ödemişte, özgün kent dokusu büyük ölçüde korunan yerleşmede, Selçuklu ve Osmanlı Dö*ne*mi'ne ait ta*rih*sel ya*pı*larla 18 ve 19 yy sivil mimari yapıları yer alıyor Ulu Cami, Birgivi Meh*met Efendi Tür*besi ve Çakırağa Konağı önemli