Lesotho Tanitimi

LESOTHO

DEVLETİN ADI: Lesotho Krallığı
BAŞŞEHRİ: Maseru
NÜFUSU: 1854000
YÜZÖLÇÜMÜ: 30355 km2
RESMİ DİLİ: İngilizce-Sesotho
DİNİ: Hıristiyan, Animist
PARA BİRİMİ: Güney Afrika Randı
Afrika kıtasında etrâfı tamâmen Güney Afrika Cumhûriyeti ile çevrili bağımsız bir krallık Güney Afrika Cumhûriyeti topraklarının ortasında kurulmuştur Güney-kuzey doğrultusunda en geniş yeri ortalama 515 km, batı-doğu doğrultusunda en geniş yeri ise 432 kilometredir

Târihi

Lesotho ilk olarak 19 yüzyıl başlarında, Zulu ve Matabete kabîlelerinin akınlarıyla dağıtılan kabîlelerin geri kalanlarını birleştirmeyi başaran, Moshesh isimli bir başkanın liderliğinde târih sahnesinde göründü Boer çiftçilerinin 1868 yılındaki korkunç saldırısı üzerine, Moshesh İngiliz himâyesini kabûl etti 1884 târihinden îtibâren İngiltere tarafından Basutholand ismiyle idâre edildi 1959 yılında ülke, içişlerinde bağımsız oldu Bu yıldan sonra ülkenin büyük politik grupları, şiddetli bir bağımsızlık mücâdelesine başladılar Bu mücâdelelerin sonunda, 4 Ekim 1966da Lesotho, istiklâle kavuştu Aynı sene 17 Ekimde Birleşmiş Milletlere kabul edildi Lesotho ayrıca, İngiliz Milletler Cemiyetinin de bir üyesidir Güney Afrika Cumhûriyeti kendi toprakları içindeki ülkenin kontrolünü kolaylıkla sağlayacağı için, Lesothonun bağımsızlığını tanıdı 1986 Ocağında askerî bir darbe ile Tümgeneral Justin Metsinolekhaya ülkenin yönetimini elegeçirdi Askerî yönetim hâlâ iş başındadır Askerî yönetim demokrasiye dönüşün ilk adamı olan genel seçimleri Kasım 1993te yapılmasını kararlaştırdı

Fizikî Yapı

30355 km2 lik bir yüzölçüme sâhip olan Lesotho, iki bölgeye ayrılır: Batıdaki düz arâziler bölgesi ve doğudaki engebeli dağlık bölge

Batı kesimindeki düz arâziler, deniz seviyesinden yaklaşık 1200 m yüksekliktedir Buradaki topraklar, erozyonla ciddî bir şekilde aşınmıştır

Doğudaki engebeli dağlık bölgede, 3350 metreye kadar yükselen Drakensberg Sıradağları uzanır Bu dağlardan, Güney Afrikanın en büyük nehirleri olan Tugela ve Orange nehirleri doğar Bu nehirler, ülkenin sınırlarını aştıktan sonra Güney Afrika Cumhûriyeti topraklarını sulayarak, Atlas Okyanusuna dökülür

Ülkenin Kuzeydoğu kesimindeki yüksek yaylada, ülkenin en yüksek dağı olan Thabana Nitlenyana (3482 m) vardır

İklim

Düz arâzilerde sıcaklık yazın 32°C ile kışın -7°C arasında değişir Dağlık bölgede sıcaklık farkı daha da büyük olup, kışın sıcaklık ekseriyâ -16°Ca kadar düşer ve şiddetli kar yağışları görülür En çok ekim ve nisan ayları arasında yağmur yağar Değişiklikler arz eden yağış miktarı ortalaması, yılda yaklaşık 700 mmdir Ülkede arasıra vâki olan kuraklıklar, bâzı bölgelerde ağaçların tamâmen kesilmesinin sonucudur

Tabiî Kaynaklar

Küçücük bir ülke olan Lesotho, tabiî kaynaklar bakımından fakirdir Dağlık arâzilerde, kontrolsuz ağaç kesimi ve keçi gibi hayvanların yetiştirilmesi, ülkeyi bitki örtüsünden mahrum bırakmış ve çok ağaçları ve fundalıkları yok etmiştir Elmasın dışında işletilebilecek mâden yatağı bilinmemektedir

Nüfus ve Sosyal Hayat

1854000 nüfûsa sâhib olan Lesotho halkının büyük çoğunluğunu Basotholar (% 99) meydana getirir Ülkede az da olsa bir miktar Avrupalı, melez ve Asyalı bulunmaktadır Nüfus yoğunluğu km2 başına 42 kişidir Lesotho halkının çoğu, yılda 3 ilâ 9 ay Güney Afrika mâdenlerinde çalışır Herhangi bir zamanda 120000 ilâ 200000 Lesotholu ülkesinde değildir İşçilerin dışarıda çalışması gençleri öğretimden mahrum bırakmakta, âile hayâtını yıkmaktadır Nüfûsun % 75i Hıristiyan, kalanı Putperesttir

İlkokullardaki çocuk yüzdesi bakımından Afrikada en yüksek orana sâhip olan, okuma-yazma oranı % 50 ilâ % 55 arasındadır Eğitim ve öğretim, devlet tarafından sağlanır Yüksek tahsil, başşehir Maserunun 20 km uzağında bulunan Roma şehrindeki üniversitede yapılır Üniversitede okuyan öğrenci sayısı 300 civârındadır İngilizce ve Lesotho iki resmî dil olup, yerliler Lesotho lisanını konuşur

Siyasî Hayat

4 Ekim 1966da istiklâline kavuşan Lesotho, kralın geniş yetkilere sâhip olduğu anayasal monarşi ile yönetilir Yasama meclisi; kral, senato ve millet meclisinden meydana gelir Senato, 22 tâne esas ve 11 tâne kral tarafından tâyin edilen üyelerden müteşekkildir Millet meclisi genel seçimle beş yıl için seçilen 60 milletvekilinden ibârettir 1986da bir darbe ile başa geçen askerî yönetim bütün yetkileri elinde tutmaktadır Lesotho, İngiliz Milletler Cemiyetine (Commenwealth) ve Birleşmiş Milletler Teşkilatına üyedir

Ekonomi

Lesothonun ekonomisi, tarım ve hayvancılığa dayanır Nüfûsun büyük bir kısmı tarımla uğraşır Buğday, mısır, süpürgedarısı yetiştirilen belli başlı tarım ürünleridir Ekonomide büyük yeri olan hayvancılık da ülkede yapılmaktadır Hayvan olarak koyun, keçi ve sığır yetiştirilir Ülke topraklarının ancak 2600 km2lik bir kısmı tarıma elverişlidir Toprak erezyonu, devamlı bir problem olmaktadır

Ülkede sanâyi yok denecek kadar azdır Mum fabrikası, et konserve fabrikası, soğuk hava depoları gibi küçük sanâyi tesisleri vardır Ticaret ve sanâyide Amerikan sermâyesi önemli bir rol oynar

Lesotho ticâretin büyük çoğunluğunu ekonomik bakımdan bağımlı olduğu Güney Afrika Cumhûriyeti ile yapmaktadır İhraç ürünlerinden darı, elmas ve hayvansal ürünler ya Güney Afrika Cumhûriyetine veya bu ülke yoluyla başka ülkelere satılır İthâlatını da aynı şekilde sağlamaktadır

Engebeli arâzi ulaşım ve nakliyatı zorlaştırmaktadır Ülkenin büyük kesiminde yük hayvanları, hâlâ tek nakliye vâsıtasıdır Atlılara mahsus 2575 kmlik yol vardır Karayollarının uzunluğu 2081 kmdir Havayolu ve demiryolu ile de küçük çapta ulaşım yapılmaktadır