Kamerun Tanitimi

KAMERUN

DEVLETİN ADI: Kamerun Birleşik Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ: Yaunde
NÜFUSU: 12662000
YÜZÖLÇÜMÜ: 465458 km2
RESMİ DİLİ: Fransızca, İngilizce, yerli diller
DİNİ: İslâmiyet, Hıristiyanlık,Animizm
PARA BİRİMİ: Kamerun Frankı
Afrikanın batısında ve ortasında yer alan bir devlet Kamerunun doğusunda Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatısında ve güneyinde Kongo, Gabon ve Ekvator Ginesi, kuzeydoğusunda Çad, kuzeybatısında ve kısmen batısında Nijerya, batısında Atlas Okyanusu vardır

Târihi

On beşinci yüzyılda Portekizli denizci Fernando Poonun kıyılarını görmesiyle keşfedilen Kameruna Avrupalılar 17 yüzyılda yerleşmeye başladılar Kıyı kesimlerdeki kabileler, Avrupalıların iç kesimlere sızmalarına yardım ettiler İlk olarak Almanlar ülkeyi ele geçirdiler 1916ya kadar Almanların elinde kalan Kamerun, Birinci Dünyâ Savaşı sonrası İngiltere ve Fransanın, Almanyanın Afrikadaki sömürgelerini ele geçirme çalışmaları sonucu aralarında paylaşıldı Ülkenin onda dokuzu Fransız, onda biri de İngiliz hâkimiyetine girdi 1959 yılında iç yönetimde bağımsızlığını kuran Kamerun, 1960da ise yapılan halk oylamasıyla tam bağımsızlığını kazandı 1961de İngiltere yönetimindeki parçası Batı Kamerunda,Kamerun Cumhûriyeti ile birleşti 1972de yapılan bir referandum neticesinde yürürlüğe giren yeni anayasayla federal yönetimden, merkezî bir yönetime geçildi 1984te askerî darbe girişimi başarısızlıkla neticelendi Bağımsızlığını kazandıktan otuz iki yıl sonra 1992de ilk kez çok partili seçimler yapıldı 11 Ekim 1992de yapılan Başkanlık seçimlerini Biya kazandı Başkanlık seçimlerine hîle karıştırıldığı gerekçesiyle şiddetli gösteriler oldu

Fizikî Yapı

Yeryüzü şekli bakımından değişik yapı gösteren Kamerun üç bölgeye ayrılarak incelenmektedir:

Güney Kamerun; Atlas Okyanusu kıyılarının nehirlerinden haliçlerle devam eden yer yer sazlık ve mangrov adı verilen bataklık bitkilerile kaplı, sıcak, yağışlı ovalar uzanır Güney ve doğu boyunca nehir yatakları ile parçalanmış, yüksekliği kuzeye doğru 1000 myi bulan yaylalar bu bölgenin başlıca yer şekilleridir Güneybatıdan başlayan sarp kırıklar kuzeydoğuya doğru uzanırlar Burada yanardağlar vardır Eskiden İngiliz Kamerunu olan bu topraklarda bulunan ve bir yanardağ olan Kamerun Dağı, denizden az içeride 4070 m yüksekliğe sâhiptir ve hâlen faaliyettedir

Orta Kamerun; kuzeybatı sarp kırıkları ile çevrili olan bir yayladır Yüksekliği 800-1500 m arasında değişir

Kuzey Kamerun; Ova, Mandasa Dağları ve kuzeye doğru Çad Gölüne kadar olan kısmı içine alan bir bölgedir Göllere doğru uzanan bu yer ülkenin, Afrikanın iç kısımlarına uzanan kısmıdır Ülkenin önemli nehirleri arasında Atlas Okyanusuna dökülen Nyong, Samağa Canpo ve Dya nehirleri bulunur

İklim

Kamerun yeryüzü şekilleri gibi iklim yönünden de değişiklik gösterir Ülkede genel olarak ekvator iklimi hüküm sürer Kuzeye gidildikçe iklim kuraklaşır Orta Kamerunda bol yağış olmasına rağmen 5 ile 7 ay süren bir de kurak mevsim vardır Güney kesimi dünyânın en çok yağış alan bölgesinden biridir Yıllık yağış ortalaması 10 myi bulur

Tabiî Kaynaklar

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Güney kesimi ve kıyı şeridi gür Ekvator ormanları ile kaplıdır Orta kısımda ise savanlar ve küme ağaç topluluklarına rastlanır Kuzey kesiminde dikenli ağaçlar ve bitkiler çöle geçişi sağlar Güney kesiminde ormanların yanında sazlık ve manğrov adı verilen bataklık bitkileri ile kaplıdır Tropikal ormanları bulunan ülkede; fil, şempanze, goril, zürâfa, antilop, aslan gibi yabanî hayvanlar bulunur

Mâdenler: Yeraltı kaynakları bakımından fakir olan Kamerunda kaserit, titan oksidi, Duala bölgesinde de petrol bulunmaktadır Bunun yanında altın, alüminyum ve kalay da bulunur Gümüş, bakır, tungsten, elmas yatakları da tesbit edilmiştir

Nüfus ve Sosyal Hayat

Kamerunun nüfûsu 12662000dir Halkın büyük kısmını Bantular meydana getirirKamerunda 24 değişik dili konuşan 200 civârında kabile vardır

Halkın büyük kısmı ülkenin doğu kesiminde ve kırlık bölgelerde yaşar Başlıca kabileleri arasında Kirdi, Fuble ve Bamilikeler bulunur Yaounde ve Douala önemli şehirlerinden ikisidir

Din: Halkın % 40ı Afrika kabilesinin ananevî dîni olan Animizme bağlıdır Halkın % 35lik kesimi Hıristiyandır Müslümanlar toplam nüfûsun beşte birini teşkil etmelerine rağmen, İslâmiyet hızla yaygınlaşarak dinamik bir görünüm arz etmektedir

Eğitim: Ülkede okullar devlet, misyonerler ve bâzı özel kişiler tarafından kurulmuştur Devlet okulları ücretsizdir Devlet diğer okullara devam edenler için de para yardımı yapmaktadır Okuma-yazma oranı düşük olmasına rağmen, yeni neslin çoğunluğu okula gitmektedir İlk ve orta öğretim yapılan yüzlerce okulun yanında yüksek okullar ve başşehirde bir üniversite vardır

Siyasî Hayat

Federal bir cumhûriyet olan Kamerun, Cumhurbaşkanı ve 120 üyeli meclis tarafından yönetilmektedir Federal meclisin üyelerinin yarısı doğrudan doğruya halk tarafından, yarısı ise federe devletlerin meclisleri tarafından seçilir

Federal meclis tarafından 5 yıl için seçilen Cumhurbaşkanı aynı zamanda başbakandır

Ekonomi

Tarım: Ekonominin tarıma dayandığı ülkede en önemli ürünler arasında kakao başta gelir Bunun yanında kahve, pamuk, muz, pirinç, kauçuk da dışarıya satılacak kadar yetiştirilir Ayrıca susam, çay, baharat, şeker kamışı, mısır ve patetes de yetiştirilir Ülkenin orta kısımlarında sığır sürüleri bulunur

Ormancılık: Ülke topraklarının üçte birinin ormanlarla kaplı olması sebebiyle bol miktarda kereste elde edilir Yıllık ortalama 12 milyon metreküp kereste üretimi yapılır

Balıkçılık: Atlantik Okyanusu ve iç sularda yapılan balıkçılık ile ortalama senede 70 bin ton balık avlanır

Sanayi: Ülke sanâyii son yıllarda gelişmiştir Çıkarılan boksitin işlendiği bir alüminyum fabrikası vardır Bunun yanında çimento, şeker, sabun, ayakkabı, besin maddeleri ve sigara fabrikaları vardır Son yıllarda bulunan petrol ekonominin hızlanmasına sebeb olmuştur

Ticâret: Kamerunun dış ticâreti genel olarak iyi bir görünüm arz eder İthâlât, ihrâcâttan fazla olduğu halde, son yıllarda artan petrol gelirleri bu farkı kapatan bir faktördür

Dışarıya kahve, kakao, ham petrol ve kereste satar; dışardan ise sanayi ürünleri alır En fazla ticâreti Fransa ile yapar Bunu Hollanda ve ABD tâkib eder

Ulaşım: Ülkede ulaşım 52500 kmlik karayolu ve 1104 kilometrelik demiryolu ile sağlanır Karayollarının ancak 3200 kmsi asfalttır Ülke, 44 gemiden meydana gelmiş deniz ticâret filosuna sâhiptir Önemli limanları Duala ve Kribidir

Kamerunun, Dualada bir milletlerarası havaalanı ve Yaunde ve Garouada iç hat seferleri yapılan birer havaalanı vardır