Tanziman Edebiyatında Tiyatro

Tanziman Döneminde Tiyatronun Özellikleri


Tanzimat dönemine gelinceye kadar edebiyatımızda Batılı anlamda sahne tiyatrosu görülmezAncak halk arasında Karagöz ile Hacivatortaoyunumeddah gibi seyirlik oyunlar vardır


* Karagöz bir kukla oyunudurDeğişik söz oyunlarıyla yanlış anlaşılan sözlerle güldürü unsuru sağlanırEğlendirme amacı taşırKaragöz adlı cahil biriyle Hacivat adlı bilgili geçinen biri arasındaki atışmalarla sürer gider


* Ortaoyunu ise şehir meydanlarında ya da kendileri için hazırlanan yerlerde PişekarKavukluZenne gibi sabit tiplerle oynanan güldürü amaçlı seyirlik oyundur


* Meddah tek kişilik bir oyundurYüksekçe bir yere çıkan meddahdeğişik şivelerle konuşarak anlattığı bir olayla güldürü oluşturur


Bu oyunlar belli bir metne dayanmayanoyuncuların oyun esnasında konuşmalarıyla oluşan oyunlardırEğitici bir amaç taşımazTanzimat tiyatrosu ile bir okul sayılmışhalkın eğitilmesinde bir araç sayılmıştırBunlarda sosyal eğitim önplandadırToplumda görülen aksaklıklara doğrudan doğruya dokunmak veya tarihin ibret verici olaylarını ele alıp onlardan ahlaki sonuçlar çıkarmak amaçlanmıştırTanzimat tiyatrosundadil ve üslup konuşma diline ve üslubuna çok yaklaşmıştırFakat ikinci dönem Tanzimatçılarda bilhassa Hamit?in eserlerinde doğallığını gittikçe kaybetmişsüslüyapmacıklı bir hale gelmiştir


Tanzimat döneminin yayınlanan ilk tiyatro eseri Şinasi?nin Şair Evlenmesi adlı tek perdelik komedisidirTiyatro alanında eğitici eserler ise Namık Kemal tarafından verilmiştir