Zimbabve Coğrafyası Hakkında Bilgiler

Zimbabve İklim - Zimbabve Kaynakları Ve Arazi Kullanımı -Zimbabve Doğal Kaynakları - Zimbabvein Yüz ölçümü - Zimbabvenin Akarsu ve Gölleri - Zimbabvenin Bitki Örtüsü Ve Özellikleri





Zimbabwe
Resmî dil(ler) İngilizce
Bölgesel dil(ler) Shona, Ndebele
Milliyet Zimbabveli
Yönetim biçimi Cumhuriyet
- Cumhurbaşkanı Robert Mugabe
- Başbakan Morgan Tsvangirai
- Başkan Yardımcısı Joice Mujuru
- Başbakan Yardımcıları Thokozani Khuphe
Arthur Mutambara
Kuruluş
- Kuzey Rodezya 1901
- İlanı 11 Kasım 1965
- Kabul Edilişi 18 Nisan 1980
Yüzölçümü
- Su (%) 1
Nüfus - 2009 tahmini 12,521,000 (68)
GSYİH (SAGP) 2008
- Toplam $1925 milyar (167)
- Kişi başına $100 milyar (194th)
GSYİH (düşük) 2008
- Toplam $3145 milyar (144)
- Kişi başına $268 (176)
Gini (2003) 568 (high)
İGE Green Arrow Up Darkersvg 0513 (medium) (2007)
Para birimi ABD doları, Avro, Botsvana pulası, İngiliz sterlini ve Güney Afrika randı (eskiden Zimbabve doları)[DN 1][1] (ZWD)
Zaman dilimi Central Africa Time
- Yaz Not observed
Trafik akışı sol
Internet TLD zw
Telefon kodu +263



Zimbabwe, Afrika'nın güneyinde, denize kıyısı olmayan bir ülkedir Doğusunda Mozambik, kuzeyinde Zambiya, batısında Botsvana ve güneyinde Güney Afrika Cumhuriyeti vardır Eski adı Rodezya'dır

Ülkenin kuzeyini Zambezi Nehri, güneyini Limpopo Nehri çevreler


Tarih

MS 4 asırda Banbu kabileleri bölgeye girmeye başladılar On beşinci yüzyılda bugünkü Fort Victoria şehri (bugün Masvingo (şehir)) yakınında Zimbabwe veya Büyük Zimbabwe olarak bilinen yerde bir din ve ticâret merkezi kuruldu On beşinci asırda Mutota ve Matope yöneticileri doğuda Hint Okyanusuna ve batıda Kalahari Çölüne uzanan bir krallık kurdular Sonradan bu krallığa Portekiz, Monomotapa krallığı adını verdi

1505’te Portekiz Mozambik kıyısındaki Sofala’da bir üs kurdu Buradan iç kesime giden ticâret yolları yapıldı Portekiz’in Zambezi’nin yukarılarına doğru sokulması Monomotapa Krallığını zayıflattı Ülke 1830’larda güneyden gelen kavimler tarafından istilâ edildi Bunlardan en önemlisi esas îtibâriyle günümüzdeki Zimbabwe’nin güney kısmında yerleşmiş olan Ndebele idi

1888’de İngiliz Cecil Rodes, Ndebele şefinden mâden işletme imtiyazı elde etti Bunun kurduğu İngiliz Güney Afrika Şirketi, 1889’dan 1923’e kadar ülkede siyâsî ve ekonomik kontrolü elinde tuttu 1923’te Güney Rodezya (bugünkü Zimbabve) politik ve siyâsî iktidarı beyaz bir azınlığa veren bir anayasa altında muhtar bir sömürge olarak İngiltere tarafından ilhak edildi

1953’te Güney Rodezya ve Kuzey Rodezya (şimdiki Zambia) ve Nyasaland (şimdiki Malawi) Rodezya ve Nyasaland Federasyonunu kurarak birleştiler Federasyon 1963’te dağıldı 1964’te Kuzey Rodezya ve Nyasaland beyazların idâresinde bağımsızlıklarını kazandılar

11 Kasım 1965’te Başbakan İan D Smith tek taraflı olarak Rodezya’nın bağımsızlığını îlân etti Birleşik Krallık buna karşı çıktı ve BM vâsıtasıyla ekonomik müeyyideler uygulattı Meselâ Rodezya’ya gemiyle petrol ihrâcına ambargo koyuldu Bununla berâber bir miktar petrol ve benzin Güney Afrika’dan ve Mozambik’ten ülkeye girdi Mayıs 1968’de BM Güvenlik Konseyi ticâret ambargosu koydurttu Mart 1970’te ülkede cumhûriyet îlân edildi Aralık 1972’de Afrikalılar beyaz yönetime karşı gerilla savaşı başlattılar 1978 ortasında altı binin üstünde asker ve sivil öldürüldü Rodezya birlikleri gerillaları mağlup etti 1978’de iktidar zenci çoğunluklara devroluncaya kadar kontrol Simith ve üç tanınmış zenci liderin elinde olmak üzere anlaşma imzâlandı

21 Nisan 1979’da ülkenin herkese oy hakkı tanındığı ilk genel seçimde zencilerin çoğunlukta olduğu parlamento işbaşına geçti Birleşik Krallık’ın Thatcher hükümeti 1979’da Zimbabve ile münâsebetlerini normal hâle getirmek için gayret safretmeye başladı Zimbabve nihâyet 18 Nisan 1980’de tam bağımsızlığına kavuştu Yapılan seçimleri büyük bir çoğunlukla Mugabe kazandı Günümüzde de devlet başkanı olan Mugabe, çeşitli kargaşalıklara rağmen yönetimde kalmayı başardı (1993)

Fizikî yapı

Zimbabve doğu sınırında dağlarla yükselen, diğer sınırlarda alçalan yüksek bir yayla üzerindedir Yaklaşık ülke topraklarının dörtte biri deniz seviyesinden 1200-1500 m yüksektir Arâzi, doğu sınırı boyunca bulunan İnyanga Dağlarında 2600 m’yi aşarak en yüksek rakıma ulaşır Arâzi kuzeybatıda Zambezi Nehrine ve Kariba Gölüne doğru yavaş yavaş alçalır Bu nehir vâdisinde yükseklikler 200 m ile 600 m arasında değişir Yukarı Zambezi'deki Victoria şelâlelerinin genişliği 1,6 km'yi aşar ve ana çağlayan 108 m yükseklikten dökülür

İklim

Zimbabve’de subtropikal bir iklim hüküm sürer Yağışlı ılık mevsim Kasım’dan Mart’a kadar sürer ve soğuk kurak mevsim Mayıs’tan Ağustos’a kadar devam eder Aradaki aylar geçiş aylarıdır Yükseklik sıcaklığa tesir eder Soğuk mevsimin Temmuz ayında değişik yüksekliklerde sıcaklık ortalaması 11 ilâ 18 °C arasında, sıcak ay olan Ekim’de 20 ilâ 31 °C arasında değişir Yaylalarda yağış ortalamaları 650 ilâ 750 mm arasındadır Yağış doğudaki dağlarda daha yüksek, güneydeki Limpopo ve Sabi vâdilerinde daha azdır

Tabiî kaynaklar

Güneybatıda bitki örtüsünü bodur çalılıklar ve dikenler, doğuda ise, yapraklarını dökmeyen ağaçlar meydana getirir Zimbabve, yeraltı kayankları yönünden zengindir Ülkedeki başlıca yeraltı zenginlikleri başta krom, olmak üzere, altın, nikel, asbest, amyant, bakır, demir ve maden kömürü gelmektedir Ülkede madenlerden sağlanan gelir, milli gelirin % 7'sini oluşturmaktadır

Nüfus ve sosyal hayat

10670000 nüfûsa sâhip olan Zimbabve'de, halkın % 20’si şehirlerde, kalanı köylerde yaşar En önemli nüfus merkezleri 914000 nüfuslu başşehir Harare ve 538000 nüfuslu Bulawayo’dur

Zimbabve nüfûsunun % 99’dan fazlasını siyahlar meydana getirir Siyahlar Bantu dillerini konuşan iki büyük ana gruba ayrılırlar Bunlar Ndebele (Siyahların % 16’sı) ve Shona (Siyahların % 80’i)’dır İngiliz asıllı olan beyazların çoğu Protestandır Zencilerin çoğu ise Katolik ve Protestandır

Beyazlar arasında okuma-yazma oranı % 99’dür Genel okuma-yazma oranı ise % 45’tir Resmî dil İngilizcedir Halkın çoğu Shona ve Ndebele dillerini konuşur

Siyâsî hayat

Zimbabve Cumhûriyetlerinde Parlamento Senato ve Temsilciler meclisinden meydana gelir Senato 40 Millet Meclisi ise 100 üyelidir Senatonun 10, meclisin 20 üyesi devlet başkanı tarafından seçilir Ülke 8 eyâlete ayrılmıştır Zimbabve 1980’den îtibâren Birleşmiş Milletlere üyedir

Ekonomi

Zimbabve ekonomisi çeşitlilik arz eder Tarım, mâdencilik ve îmâlât sektörlerinin hepsi önemlidir Çalışan nüfûsun % 35’i tarımla, % 30’u sanâyi ve ticâretle, % 20’si hizmetlerle, % 15’i hükümet işleriyle uğraşır

Ülkenin belli başlı tarım ürünleri tütün, şeker, pamuk, mısır ve buğdaydır Giyim, kimyâ sanâyileri ve hafif endüstri gelişmiştir Îmâlât için gerekli enerjinin çoğu Kariba Hidroelektrik Santralinde üretilir

Ticârî münâsebetlerde bulunduğu ülkelerin başlıcaları Güney Afrika, Birleşik Krallık, ABD ve Almanya’dır

Enflasyon çok büyük ölçüdedir Günlük enflasyonları bile çoğu ülkenin aylık hatta yıllık enflasyonundan yüksektir Bunun sebeplerinden biri ise bankaların "bedava para" vermesidir İnsanların 1 kilo et için 1 bavul dolusu para götürdüğü yaklaşık 11 kg ağırlığında para söylentiler arasında yer almaktadır 500000000000000 (BeşyüzTrilyon) Zimbabve Doları sadece 1,8 Amerikan Dolarına karşılık gelmektedir (Kasım 2009) Ülkedeki enfleasyon oranı %158000000 civarında tahmin edilmektedir Bu, dünyanın en büyük enflasyon oranıdır (Temmuz 2009)Ülkede tedavulde gezen en küçük 100000000 Zimbabve Dolarıdır

Dipnot

1 ^ Hiper enflasyondan dolayı Nisan 2009'da Zimbabve doları belirsiz bir süre için kullanımdan kaldırılmıştır Bunun yerine ABD doları, Güney Afrika randı, Botsvana pulası, İngiliz sterlini ve Avro gibi para birimler kullanılmaktadır ABD doları, bütün hükûmet muameleleri için resmî para birimi olarak seçilmiştir