Sivas-Atatürk Kongre Ve Etnografya Müzesi

Sivas-Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi

Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye tarafından 2 Eylül-18 Aralık 1919 tarihleri arasında “Milli Mücadele Karargâhı” olarak kullanılmıştır Binanın 12 Rebiül-evvel 1310 H (5 Ekim 1892) tarihinde Sivas Valisi Mazlum Paşazade Mehmet Memduh Bey tarafından Mülki İdadi Binası olarak yaptırıldığını belirten dört satırlık kitabe, halen Sivas Müzesi’nde bulunmaktadır 19 yüzyılın Geç Osmanlı Dönemi sivil mimarlık örneklerinden biri olan yapı, üç katlı ve iç avluludur Dış cephelerinde taş, iç mekânlarda ise ahşap ana malzemedir

Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarına üç buçuk ay süre ile resmi karargâh olarak tahsis edilen bina; Sivas Kongresi içtimalarının burada yapılmış olması, Anadolu’daki Milli Mücadele hareketinin teşkilatlandırılarak millet iradesinin her türlü baskının, kişi ve zümre idaresinin üstünde olduğunun bütün dünyada ispatlanması ve Cumhuriyet yönetiminin temellerinin burada atılmış olması ile tarihi bir hüviyet kazanmıştır

Yapıldığı tarihten itibaren okul binası işlevini sürdüren yapı; İdadi, Sultani, Sivas Lisesi, Kongre Lisesi adları ile anılmıştır 1930 yılındaki bir tadilatta doğu cephesindeki esas giriş batı cephesine alınmış, çatısı sacla kaplanmıştır

1981 yılına kadar lise olarak hizmet veren bina, 1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilerek müze amaçlı restorasyon ve teşhir ve tanzim çalışmaları yapılmış, bodrum katı depo, laboratuvar ve fotoğrafhane olarak; zemin katı Etnografya Müzesi; üst katı ise Atatürk ve Kongre Müzesi olarak düzenlenmiştir

Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye’nin bir müddet karargâh olarak kullandıkları binanın müsamere salonunda, 4-12 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas Kongresi’nin içtimaları yapılmıştır

Tarihi Kongre Salonu ve Atatürk’e ait çalışma ve dinlenme odası, kongrenin yapıldığı günlerdeki hali ile muhafaza edilmektedir

Üst katta ayrıca; kongre öncesindeki olayların, Mustafa Kemal Atatürk’ün kongre hazırlığı ile ilgili tamimlerinin ve bildirilerinin sergilendiği salon; o zamanki muhaberenin temelini oluşturan telgraf odası; Sivas Kongresi ile ilgili tutanakların yer aldığı salon; merkezi Sivas’ta kurulmuş olan Anadolu Kadınları Müdafa-i Vatan Cemiyeti’ne ait bildiriler ve haberleri içeren belgeler ile İrade-i Milliye Gazetesi’nin basıldığı matbaa makinası ve bu gazeteye ait nüshaların sergilendiği salonlar bulunmaktadır

Sivas Kongresi sırasında ve sonrasında Sivas’ta alınan tüm kararlara ait belgeler; Cumhurbaşkanlığı Köşkü-Atatürk Özel Arşivi, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih Komisyonu ve Ateşe Özel Arşivi, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı arşivlerindeki belgelerin örnekleri müzede sergilenmektedir

Etnografik Eserler Bölümü

1892 tarihinde Sivas Valisi Memduh Paşa tarafından yaptırılan yapı, 19 yüzyıl Geç Osmanlı Dönemi sivil mimarisinin güzel örneklerinden biridir Üç katlı ve iç avlulu binanın dış cephelerinde taş, iç mekânlarında ise ahşap malzeme kullanılmıştır Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye’nin bir süre karargâh olarak kullandıkları ve o tarihlerde Sultani olan bina; Sivas Kongresi’nin 4-12 Eylül tarihleri arasında burada toplanması ile tarihsel bir kimlik kazanmıştır

1981 yılına kadar okul olarak kullanılan bina onarımı, teşhir ve tanzimi gerçekleştirildikten sonra, 1990 yılında müze olarak ziyarete açılmıştır Üst kattaki tarihi Kongre Salonu, Atatürk’e ait çalışma ve dinlenme odası, Kongre’nin yapıldığı günlerdeki hali ile muhafaza edilmektedir Bu katta ayrıca; Kongre ile ilgili çeşitli belgelerin sergilendiği mekânlar bulunmaktadır Binanın zemin katı tümüyle etnografik nitelikli eserlere ayrılmıştır

Silah Bölümü: Osmanlı Dönemine ait kılıç, kama, kalkan, zırh, miğfer, ok, yay, tüfek, tabanca ve barutlu tüfek gibi çeşitli savaş aletleri sergilenmektedir

A Turan Türkeroğlu (Hacı Beslen) Odası: Etnografik nitelikli eserler, sikkeler, hat sanatının güzel örneklerinden olan levhalar, yağlıboya tablolardan meydana gelen koleksiyonunu müzeye bağışlayan Hacı Beslen’e müzede ayrı bir mekân ayrılmıştır

Kilim Bölümü: Sivas ve yöresinden derlenen kilim ve seccade örnekleri bu kısımda yer almaktadır 1180 tarihli Divriği Kale Camii’nin ahşap mimberi de burada sergilenmektedir

Sivas Başodası: Osmanlı Döneminde Sivas konaklarında misafirlerin ağırlandığı baş oda; ocaklı ısınma sistemi, işlemeli perdeleri, sedirli, minderli, kırlentli oturma yerleri ve şerbetlikleriyle eskiden olduğu gibi düzenlenmiştir Burada ayrıca mankenlerle de teşhir yapılmaktadır Divriği Ulu Camii’ne ait ahşap eserler de bu bölümde teşhir olunmaktadır

Bakır Eserler Bölümü: Osmanlı Döneminde günlük hayatta çok kullanılan sini, ibrik, sahan, kazan, matara, lenger, kevgir, şamdan gibi bakır eşyaların yanı sıra, çeşme lüleleri, ağırlık ölçüleri, kilit ve kapı tokmakları bu bölümde yer almaktadır

Tekke Eşyaları Bölümü: Sivas’taki eski tekkelere ait sancak, teber, şiş, tesbih, mum, zikir tespihleri, tef, zil gibi eserler teşhir edilmektedir

Giysiler ve El İşlemeleri: Sivas yöresine has yağlık, cepken gibi çeşitli giysiler ile seccade, havlu ve bohçalar üç salonda sergilenmektedir Orta vitrindeki giysiler, mankenler üzerinde canlı teşhirle ziyaretçilere sunulmaktadır Müze binasının orta avlusu halı bölümü halinde düzenlenmiştir Sivas ve yöresine ait halılar kronolojik sıra ile sergilenmektedir Bu avluya açılan ve koridor üzerinde bulunan ondört pencere vitrin haline getirilmiş olup; kahve takımları, gümüş takılar, yazma ve hat sanatı ile ilgili eserler, cam ve porselen eşyalar, lambalar bu vitrinde teşhir edilmektedir

Binayı yaptıran Memduh Paşa’nın 1904 (1322 H) tarihinde Sivas’ta dokunan portre halısı ile yapılış tarihini gösteren kitabe müzenin dikkate değer eserleri arasındadır

Prof Dr Şefik Dener’in müzeye armağan ettiği Kangal çorapları, halı yastık yüzleri de ayrı bir vitrinde sergilenmektedir Gürün şalları müzede ayrı bir eser grubunu teşkil etmektedir

Adres: Orduevi Karşısı Sivas
Tel: (346) 221 04 46
Fax: (346) 224 40 67