Anlatı Nedir - Yazılı Anlatı

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Anlatmaktan gelen anlatı?nın sözlük karşılığı olarak, ?Roman, masal, öykü, oyun? gibi, gerçek ya da düşlemsel olaylar dizisinin, durumlarının yazınsal düzeyde anlatılmasını, öyküleme?yi buluyoruz

Tahsin Yücel, ?Bilim, bilgi, söylem ya da öykü, hangi biçim altında, hangi düzlem üzerinde olursa olsun, temelinde söz bulunan her bildirişim bir anlatı sayılabilir

? diyor

Mahir Ünlü?de ?Sanatsal ağırlıklı düzyazılara anlatı denir

Bu yazılarda (öykü, roman, oyun, anı, gezi yazısı?

) insan, insanın toplumsal, bireysel durumu, davranış ve ilişkileri?? söz konusudur

? tanımını buluyoruz

Cevdet Kudret, anlatı tanımına hayal ürünü olayları da katarak ?Anlatı gerçek ya da hayal ürünü olayların anlatılmasıdır

Eskiden bu kavram için tahkiye terimi kullanılırdı? tanımını getiriyor

Örnekleri daha da arttırabilecek değişik tanımlar, anlatı türlerinin temelinde, insanların bir şeyler anlatma gereksinimlerinin yattığını gösteriyor

İnsanların duygu ve düşüncelerini başkalarına da duyurmak istemeleri anlatı türlerinin doğmasına yol açmıştır, diyebiliriz

Düşüncenin, duygunun, özlemin ve düşlerin yazıya dökülmesinde şiir ve düzyazı olmak üzere iki ana biçim kullanılagelmiştir

Anlatı türlerinin en eski örneği destanlardır

Bütün toplumların kendilerine özgü destanları vardır

Destanlar çoğunlukla dünyanın ve insanoğlunun nasıl yaratıldığını, bir ulusun hangi soydan geldiğini anlatan ulusal yiğitlik öykülerini, eski savaşları coşkulu ve genellikle abartılı bir anlatımla dile getiren, oldukça uzun koşuklardır

Eski çağların ürünü olan destanlar, daha sonraki dönemlerde halk öyküleri ve masal aşamasını geçtikten sonra yerlerini roman, öykü, deneme, tiyatro? gibi türlere bırakmıştır

Öykü ve roman, en yaygın olarak kullanılan ve en önemli anlatı türleridir

Bireyler arasındaki ilişkilerin, bireyin yaşadığı serüvenlerin, birey ile toplumun ilişkisinin, toplumların geçirdiği evrelerin yansıtılmasına en uygun olan, bu ilişki ve değişimleri çarpıcı bir biçimde geniş bir kitleye aktarabilen türlerin başında öykü ve roman gelir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Anlatı Nedir - Yazılı Anlatı Anlatmaktan gelen anlatı?nın sözlük karşılığı olarak, ?Roman, masal, öykü, oyun? gibi, gerçek ya da düşlemsel olaylar dizisinin, durumlarının yazınsal düzeyde anlatılmasını, öyküleme?yi buluyoruz Tahsin Yücel, ?Bilim, bilgi, söylem ya da öykü, hangi biçim altında, hangi düzlem üzerinde olursa olsun, temelinde söz bulunan her bildirişim bir anlatı sayılabilir? diyor Mahir Ünlü?de ?Sanatsal ağırlıklı düzyazılara anlatı denir Bu yazılarda (öykü, roman, oyun, anı, gezi yazısı?) insan, insanın toplumsal, bireysel durumu, davranış ve ilişkileri?? söz konusudur? tanımını buluyoruz Cevdet Kudret, anlatı tanımına hayal ürünü olayları da katarak ?Anlatı gerçek ya da hayal ürünü olayların anlatılmasıdır Eskiden bu kavram için tahkiye terimi kullanılırdı? tanımını getiriyor Örnekleri daha da arttırabilecek değişik tanımlar, anlatı türlerinin temelinde, insanların bir şeyler anlatma gereksinimlerinin yattığını gösteriyor İnsanların duygu ve düşüncelerini başkalarına da duyurmak istemeleri anlatı türlerinin doğmasına yol açmıştır, diyebiliriz Düşüncenin, duygunun, özlemin ve düşlerin yazıya dökülmesinde şiir ve düzyazı olmak üzere iki ana biçim kullanılagelmiştir Anlatı türlerinin en eski örneği destanlardır Bütün toplumların kendilerine özgü destanları vardır Destanlar çoğunlukla dünyanın ve insanoğlunun nasıl yaratıldığını, bir ulusun hangi soydan geldiğini anlatan ulusal yiğitlik öykülerini, eski savaşları coşkulu ve genellikle abartılı bir anlatımla dile getiren, oldukça uzun koşuklardır Eski çağların ürünü olan destanlar, daha sonraki dönemlerde halk öyküleri ve masal aşamasını geçtikten sonra yerlerini roman, öykü, deneme, tiyatro? gibi türlere bırakmıştır Öykü ve roman, en yaygın olarak kullanılan ve en önemli anlatı türleridir Bireyler arasındaki ilişkilerin, bireyin yaşadığı serüvenlerin, birey ile toplumun ilişkisinin, toplumların geçirdiği evrelerin yansıtılmasına en uygun olan, bu ilişki ve değişimleri çarpıcı bir biçimde geniş bir kitleye aktarabilen türlerin başında öykü ve roman gelir