Arteriosklerotik Psikoz Nedir

Arteriosklerotik Psikoz Nedir

(serebrovasküler hastalıktan ötürü ortaya çıkan akut veya kronik beyin sendromu) Hasta çoğunlukla 60 veya 70 yaşlarındadır Daha çok erkek hastalarda görülür Bu durumun senil demans'dan ayırdedilmesini sağlayan, başlıca özellikler şunlardır: (a) kriz veya konfüzyon episoduyla akut bir başlangıç; (b) geçici veya sürekli nörolojik yetersizlikler; (c) mükerrer vasküler olaylardan, ötürü episodik veya adım adım kötüye doğru seyir; (d) hafıza ve idrak bozukluklarının erken safhalarda karmaşık olması; (e) kişilik ve sezginin nispeten bozuk olmaması ve geniş çapta emosyonel reaksiyonlar Gnostik bozukluklar, hastayı gerçekte olduğundan daha gerilemiş gösterebilir, fakat sonunda, mükerrer krizler sonucunda demans hâkim olur, beyindeki kan damarlarıyla ilgili arterioskleroz, fokal beyin hasarı olmadığı takdirde, mental semptomlara yol açmaz; fakat anemi, kan basıncının düşmesi veya solunum yollarındaki enfeksiyonlar gibi nedenlerle ortaya çıkan beyindeki oksijen yetersizliği (serebral anoksi) durumlarında konfüzyon episodları ihtimalini arttırır Akıl değişimi gösteren hastaların %50'sinde görülen hipertansiyon, kardiak veya renal bozukluk olmadıkça, hastalığın seyrini etkilemez Yaşlılarda hipertansif ansefalopatiye ender rastlanır Hipertansiyonlu birçok hastanın şikâyet ettiği başağrısı, sinirlilik ve dikkat kaybı gibi semptomlar çoğu zaman yatrojenik (doktorun muayenesi sonucunda hastanın kapıldığı düşünceler) kuruntulardan ötürü olur, çünkü ancak hasta teşhisi öğrendikten sonra bu semptomlar belirmektedir geçici lokal uyuşmalar ve güçsüzleşmelerle («ufak krizler») birlikte beliren bilinç bozuklukları kısa süreli olabilir, veya daha belli başlı bir krizden sonra haftalarca sürebilir Yaygın serebral fonksiyon bozukluğu arttıkça konfüzyon durumu düzelir; ve lezyonun yerine ve derecesine göre az veya çok şiddetli nörolojik ve zihinsel bozukluklar kalır Enfarktüs masif olmadıkça, krizin arkasından demansın gelmesi enderdir, fakat idrak (gnostik) ve başka daha yüksek seviyedeki fonksiyon bozuklukları hastanın iyileşmesini engeller Bu bozukluklar arasında konuşmaların anlaşılmasında bozukluk, perseverasyon (bkz), dikkatsizlik, ayakta dururken dengesizliğinden ötürü kişinin kendine güvenini kaybetmesi, yürüyüşte apraksi (hareket yeteneksizliği), anasognozi (bkz) Dolayısıyla felçli uzuvların farkedilememesi, gövde görünümünde bozukluklar, kişilik değişimleri, gerçek depresyon, yakın zamanla ilgili hafıza kaybı (aynı zamanda talimatları hatırlamama) ve katastrofik reaksiyonlar (imkânsızlaşan işlerle karşılaşıldığında emosyonel öfkeler) vardır Epilepside olduğu gibi krizlerden sonra akıl yorgunluğu, gündüzleri yarı uyku hali, geceleri uykunun hafifleşmesine de rastlanmaktadır Depressif semptomlar çok görülür Ruhsal değişimin kısa süreli olmasına rağmen, özellikle konfüzyon dönemlerinde intihar girişimleri görülebilir Psödo-bulbar felç ve bilateral üst motor nöronları lezyonlarıyla ilgili olarak sık sık «emosyonel tutarsızlıklar» görülür Daha az derecede emosyonel kararsızlığa çok rastlanır Cinsel veya başka çeşit davranış bozuklukları da serebral hastalıkla ilgili olabilir, manik depressif bozukluk eğilimi sözkonusu olduğu zaman; krizi, sürekli depressif (bazan manik) sendromlar izleyebilir Geçici veya sürekli şüphecilik ve açık paranoia durumlarına pek rastlanmaz Serebrovasküler hastalığın seyri; bir kriz sonucu ani ölümden, tekrar tekrar krizler ve artan akıl gerilemesiyle yıllarca yatalak kalmaya kadar birçok değişiklikler gösterir Bir enfarktüsden sonra EEG 'deki belirgin yavaş hareket, ilerde akıl değişimleri olabileceğini belirler Hipertansiyon olsun veya olmasın, beyindeki hasar kan damarlarındaki ateroskleroz'dan ötürüdür Hipertansif kalb veya böbrek hastalığı mevcut olabilir, fakat miyokard enfarktüsüne rastlanmayabilir Fundus ve boyundaki kan damarları etkilenebilir Lezyonlar tek masif enfarktüslerden sayısız dejenerasyonlara kadar çeşit çeşittir, fakat ilerleyici demans'da hem geniş, hem de ince kan damarları etkilenir Sağlıklı yaşlı kimselerin beyinlerinde ufak, dağınık dejenerasyonlara çok rastlanır, fakat demansın belirmesi için beyin dokusundaki total hasarın belli bir seviyeyi aşması gerekmektedir Yaşlılığa bağlı değişiklikler (bkz Senil demans) mevcut olabilir, fakat taunların vasküler değişiklikle bir ilgisi yoktur Tedavi aşağıda belirtilen yolları kapsar: (a) kardiak veya böbrek bozukluğu ve ek bir hastalığı tedavi ederek konfüzyonla mücadele; (b) yukarıda belirtilen yüksek fonksiyon bozukluklarını hesaba katarak rehabilitasyon; (c) episodlar arasındaki sürelerde, «platolarda» rahatlığı sağlamak Antihipertansif ilaçlar tedbirle kullanılmalıdır, çünkü bu ilaçlar serebral hipoksi yoluyla konfüzyona, bazıları ise (meselâ metildopa) depresyona yol açabilir Nöbetler günde iki kere 0,1 gr Fenitoin ile kontrol altına alınabilir, fakat bu ilaç bir folik asit arıtagonisti olduğu için, günde iki veya üç kere 25-50 mg Sultiam tercih edilir Ajitasyon ve perseküsyon safhalarında günde üç kere 25-50 mg Tioridazin yararlı olmakta ve klorpromazine kıyasla hipotansiyona daha az yol açmaktadır Trisiklik antidepresanlar da (günde üç kere 10-25 mg imipramin veya amitriptilin) hipotansif etki gösterip tansiyonu düşürebilirler Şiddetli depresyonda ECT (elektrokonvülsif terapi) uygulanabilir Dikloral fenazon (650 mg) ve nitrazepam (5-10 mg) yararlı hipnotiklerdir Bir krizden sonra kompleks davranışların yeniden öğrenilmesi gerekebilir«Akıl engellerini» yenmede, hastanın fizyoterapiye etkili bir biçimde katılması, bir uğraş bulması ve eğlenmesi şarttır Konuşma terapisi yararlı olabilir; yürümeye yardımcı olacak çeşitli araçlar da mevcuttur