Türkiye'yi Çevreleyen Denizler Ve Özellikleri

Türkiye'yi çevreleyen denizler ve özellikleri

Ülkemiz toplam 8333 km deniz kıyısına sahiptir

* Akdeniz

Ülkemizin güney ve güneybatısında yer alan bu geniş deniz Süveyş kanalı ile Kızıldeniz (Hint Okyanusu), Cebelitarık Boğazı ile de Atlas okyanusuna bağlanır Sıcak ve tuzlu olmasından dolayı balık türü fazla miktarı ise azdır Tuzluluğu %0 36 - 39 civarındadır Akdeniz'in tuzluluğu Seyhan ve Ceyhan Irmaklarının döküldüğü yerde azalırken Lübnan açıklarında artar Boyuna kıyı tipi görülür Kıyılarında Falez (Yalıyarlar) 'li yapı yaygındır Deniz suyu sıcaklığı yıl boyunca diğer denizlerimizden fazladır (Enlem etkisi) Kıta sahanlığı oldukça dardır Nedeni dağların kıyıya paralel uzanmasıdır



* Ege Denizi

Sert Egeid karasının IV zamanda çökmesi sonucunda deniz sularının çöken kısıma dolmasıyla oluşmuştur Tuzluluğu %0 30 - 32 civarındadır Ege denizine dökülen akarsuların döküldüğü yerlerde tuzluluk azalır Genelde enleme bağlı olarak tuzluluk ve deniz suyu sıcaklığı güneyden kuzeye doğru azalır Koy, körfez, liman, yarımada ve ada sayısı fazladır Şelf sahası geniştir Dağlar genelde kıyıya dik uzanır Bodrum çevresinde sünger avcılığı yapılır Fay hatları deniz tabanında da devam eder

* Marmara Denizi

IV zamandaki çökmeyle oluşan çukurlukta suların birikmesiyle oluşmuştur Bu iç denizin; Tuzluluğu %0 23 - %0 30 civarındadır Marmara denizinde kıyılar arasında deniz ulaşımı yapılmaktadır

Istanbul ve Çanakkale boğazları yer alır Bu yerler balıkçıların göç yollarıdır Dalga biriktirmesiyle oluşmuş kıyı şekilleri yer alır (Lagün, Tombolo)

Kuzeyi boyunca fay hatları uzanır

* Karadeniz

Dağların kıyıya paralel uzandığı karadeniz kıyılarında doğal liman az, kıta sahanlığı dar, kıyı ovaları geniş değildir (Orta Karadeniz hariç) Tuzluluğu azdır (%o 18) Nedeni diğer denizlerimize göre daha kuzeyde yer almasıdır (Enlem)

Karadenizde diğer denizlerimize göre su seviyesinin fazla olmasının nedenleri:

* Enlem

*Buharlaşmanın az olması (Bulutlanmanın fazla olması)

*Her mevsim yağış alması

*Bol su taşıyan akarsuların dökülmesidir Sıcaklığının az, tuzluluğun düşük olmasından dolayı balık türü az miktarı fazladır

*Türkiye'de avlanan balığın % 81 bu denizden avlanır

*Karadeniz'de 200 metre derinlikten sonra zehirli Kükürtlü-Hidrojen gazmdan dolayı canlı yaşamaz

*Istanbul ve Çanakkale Boğazlarında alt ve üst akıntılar oluşur

*Üst akıntının oluşum nedeni Karadeniz'in su seviyesinin Marmara ve Ege Denizlerinden fazla olmasıdır

*Alt akıntının oluşum nedeni ise tuzluluk (yoğunluk) farkıdır Ege, Marmara'dan,

Marmara ise Karadeniz'den daha tuzludur

*Tuzlu sular ağır (yoğun) olduğundan bu akıntının oluşumuna neden olur

*Volkanik kökenli arazilerin geniş yer kaplaması

* Faal fay hatları üzerinde şiddetli depremlerin yaşanması

* Kaplıca yani şifalı su kaynaklarının fazla olması

* Sönmüş yanardağların buluması gibi genç oluşum izlerine rastlanmaktadır

Türkiye'nin genç oluşumlu olması yükselti ortalamasının fazla olmasına, akarsuların

enerji potansiyellerinin fazla olmasma neden olmuştur