Eleia

MÖ II binyılın ortasından itibaren Akaların yerleştiği sanılan, Dor akınlarından geç bir dönemde ve pek az zarar gören Eleia (Elis), MÖ V yy a kadar kırlık bir bölge olarak kaldı Küçük kasabalara ayrılmıştı: kuzeyde, Kyllene limanı; güneyde, Triphylia'da Lepreion; iç kısımda, Olympia Tapınağı sayesinde büyük önem kazanan Pisa İktidarı ele geçiren mahalli soylular, her yıl bu kasabaların her birinde çeşitli kamu görevlerini (ancak dini bir özellik taşıyan krallık dahil) bölüşürdü


Oksylidai kralları aleyhine kurulan oligarşiden 90 geron yararlanıyordu: geronlar Herakleides soyundan üç aşiretin temsilcileriydi ve iktidarı ömür boyu ellerinde tutarlardı Bu rejim ilk olarak şu şekilde sarsıldı: iktidardan pay isteyen orta soylular büyük ailelerin ortaklaşa sorumluluğuna baş kaldırdılar (MÖ VII yy sonu-VI yy başı); hellanodikia görevinin ikiye bölünmesini sağladılar; 472'de Atina'yı örnek alarak oligarşinin yerine demokrasiyi kuran devrimden sonra on soylu vardı Eleia kasabaları Synoikismos yoluyla, on aşirete bölünen tek bir şehir halinde birleşti; bu birliği bir meclis, bir beşyüzler meclisi, on hellanodikai yönetiyordu ve merkezi yeni bir şehir olan Elis idi


O tarihten itibaren Atina'nın müttefiki olan Eleia, Isparta'ya karşı savaşa katıldı, ama Nikias barış antlaşması (MÖ 421) sırasında Lepreion'u Isparta'ya bırakmak zorunda kaldı; bununla birlikte antlaşmayı tanımadı ve Triphylia'nm mutlak hâkimiyetini ele geçirmeye çalıştı (371'de Isparta'ya karşı ikinci Messenia savaşına katılması; Thebai'nin desteğiyle 366'da Büyük Kral fermanını elde etmesi; bu ili kesinlikle ele geçirmek için Isparta ile Arcadia'ya karşı ittifak yapması [MÖ 364-362])


Topraklarında Olympia tapınağı bulunduğu için Eleia, Yunan dünyasında önemli rol oynuyordu; tapınağı Eleia'lılar MÖ 580'de Pisa'dan almışlardı; 468-456 arasında olimpiyat oyunlarının önemini arttırarak kutsal ateşkese uyulmasını bu yoldan sağlamaya çalışan (zaman zaman başarısızlığa uğradılar) Eleia'lılar, Zeus tapınağını yaptırdılar; Pheidias'ın yaptığı altın ve gidişinden Zeus heykeli bu tapınağa yerleştirildi


Eleia 336'da Korinthos birliğine girdi, müttefiklerin Makedonya kralı Philippos Ve karsı açtıkları savaşa (MÖ 220-217) katıldı Bu savaşta bütün gücünü tükettiğinden Yunan dünyasındaki önemini kaybetti ve Ortaçağda Peloponnesos'un kaderine uydu