Moskova Antlaşmasının Önemi Nedir ( 16 Mart 1921)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-17-2012

Rusya Misak-ı Milliyi ve Türk Devletini tanıyan ilk Avrupa ülkesi olmuştur

• Kars Ardahan Türkiye’de kaldı

Batum ise Gürcistan’a verilmiştir

Batum’un elimizden çıkmasıyla Misak-ı Milli’den ilk taviz verilmiştir

*** Kendi içindeki ihtilal yüzünden savaştan çekilen Sovyet Rusyaboğazların güçlü bir devletin eline geçmesine engel olmak ve komünizmi empoze etmek için Türkiye’yle yakınlaşmaya başladı

TBMM de ;hem Sovyet Rusya’dan emin olmak hem de İtilaf devletlerine karşı yürüttüğü mücadelede kendisine lazım olan parasilah ve cephane yardımı almak için Rusya ile yakınlaşmaya başladı

TBMM ilk resmi ilişkiyi bunlarla kurmuş ve Batı cephesi komutanı Ali Fuat Paşa’yı Moskova’ya elçi olarak göndermiştir

İmzalanan Antlaşmaya Göre;

1 -Taraflardan birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri de tanımayacak(Rusya Sevr’i tanımadığını kabul etmiş oldu)

2 -Sovyet Rusyakapitülasyonların kaldırılmasını kabul edecek (1774 küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verilmişti;kapitülasyonları ilk kaldıran ülke

olmuştur)

3 -Batum Gürcistan’da kalacak(Misak ı Milli içinde yer alan liman kenti Batum(TBMM’de 5 Batum milletvekili bulunuyordu)Sovyet Rusya ile ilişkilerin bozulmaması için Rusya’ya bağlı Gürcistan’a bırakılmış ve ilk kez Misak ı Milliden ödün verilmiştir

Türk birlikleri Batum’dan 24 Mart 1921’de çekilmiştir

4 -Sovyet Rusya Misak ı Milliyi tanıyacak(Misak ı Milliyi tanıyan ilk batılı ülke)

5 -Sovyet Rusya bu antlaşmanın şartlarını kendisine bağlı olan Ermenistan Gürcistan ve Azerbaycan tarafından da kabul edilmesi için aracılık yapacak

6 -KarsArdahan ve Artvin Türkiye’ye kalacakNahcivan Azerbaycan’a bağlı özerk bir bölge olacak

(Bu durum Kars Antlaşmasıyla gerçekleşti

13 Ekim 1921)

7 -Moskova’da bulunan Afganistan temsilcileriyle TBMM arasında 1 Mart 1921’de dostluk ve kardeşlik antlaşması imzalandı

Afganistan TBMM Hükümetini tanıyan ve elçi gönderen ilk İslam devletidir

08-17-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Moskova Antlaşmasının Önemi Nedir ( 16 Mart 1921) Rusya Misak-ı Milliyi ve Türk Devletini tanıyan ilk Avrupa ülkesi olmuştur • Kars Ardahan Türkiye’de kaldı Batum ise Gürcistan’a verilmiştir Batum’un elimizden çıkmasıyla Misak-ı Milli’den ilk taviz verilmiştir*** Kendi içindeki ihtilal yüzünden savaştan çekilen Sovyet Rusyaboğazların güçlü bir devletin eline geçmesine engel olmak ve komünizmi empoze etmek için Türkiye’yle yakınlaşmaya başladıTBMM de ;hem Sovyet Rusya’dan emin olmak hem de İtilaf devletlerine karşı yürüttüğü mücadelede kendisine lazım olan parasilah ve cephane yardımı almak için Rusya ile yakınlaşmaya başladıTBMM ilk resmi ilişkiyi bunlarla kurmuş ve Batı cephesi komutanı Ali Fuat Paşa’yı Moskova’ya elçi olarak göndermiştir İmzalanan Antlaşmaya Göre; 1 -Taraflardan birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri de tanımayacak(Rusya Sevr’i tanımadığını kabul etmiş oldu) 2 -Sovyet Rusyakapitülasyonların kaldırılmasını kabul edecek (1774 küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verilmişti;kapitülasyonları ilk kaldıran ülke olmuştur) 3 -Batum Gürcistan’da kalacak(Misak ı Milli içinde yer alan liman kenti Batum(TBMM’de 5 Batum milletvekili bulunuyordu)Sovyet Rusya ile ilişkilerin bozulmaması için Rusya’ya bağlı Gürcistan’a bırakılmış ve ilk kez Misak ı Milliden ödün verilmiştirTürk birlikleri Batum’dan 24 Mart 1921’de çekilmiştir 4 -Sovyet Rusya Misak ı Milliyi tanıyacak(Misak ı Milliyi tanıyan ilk batılı ülke) 5 -Sovyet Rusya bu antlaşmanın şartlarını kendisine bağlı olan Ermenistan Gürcistan ve Azerbaycan tarafından da kabul edilmesi için aracılık yapacak 6 -KarsArdahan ve Artvin Türkiye’ye kalacakNahcivan Azerbaycan’a bağlı özerk bir bölge olacak(Bu durum Kars Antlaşmasıyla gerçekleşti13 Ekim 1921) 7 -Moskova’da bulunan Afganistan temsilcileriyle TBMM arasında 1 Mart 1921’de dostluk ve kardeşlik antlaşması imzalandıAfganistan TBMM Hükümetini tanıyan ve elçi gönderen ilk İslam devletidir