Atletizmin Tarihçesi

Yunanca da kavga, mücadele ve savaş anlamına gelen athlos kelimesinden gelen 5000 yıllık tarihe sahip atletizm; koşu, atma ve atlama dallarını kapsayan çok yönlü gelişim gerektiren kurallı bir spor dalıdır

Atletizm sporu yarışma haline dönüşmeden önce yaşamlarını avcılıkla sağlayan insanlar koşma, atma ve atlamayı temel gereksinim olarak kullanmaktaydı İrlandalılar ve Yunanlılar ilk olarak yarışma düzenleyen medeniyetlerdir Eski İngiliz ve İrlanda eserlerinde, İrlanda daki atletik yarışmaların yer aldığı Tailteann Oyunları nın MÖ 2000 yıl öncesinde düzenlendiği yazmaktadır Eski Yunanda da atletizm aynı tarihlere rastlamaktadır Homeros İlyada sında cenaze törenleri sırasında atletizm yarışmalarının düzenlendiğinden bahsedilmektedir

MÖ 776 - MS 393 yılları arasında yapılan antik olimpiyatlarda atletizm müsabakalarının önemli yer tuttuğu görülmektedir Tam sınırları bilinmemekle birlikte antik olimpiyatları Yunanistan da Olimpia daki kutsal vadide düzenlenmiş, hiç kesintiye uğramadan 1200 yıldan fazla devam etmiştir Olimpiyat müsabakalarında en eski rekorların MÖ 776 da olduğu belirlenmiştir MÖ 724 e kadar olimpiyat oyunlarında sadece bir branşta müsabaka yapılmıştır Stadia Yarışı adı verilen bu yarışın uzunluğu 192 metre idi MÖ 724 den itibaren Diaulus adı verilen iki Stadia Yarışı, MÖ 720 de yaklaşık 24 Stadia yı içeren doliçhus yarışı, pentatlon (MÖ 720), güreş (MÖ 688) ve pankreation (MÖ 680) branşları eklenmiştir Yarışların yapıldığı Stadia nın zemini kumla döşeli olup, atletler çıplak ayakla yarışmışlardır

4 - 12 yüzyıllar arasında antik olimpiyatların yapılmamış olması sebebiyle bu tarihler arasında atletizm hakkında kaydedilmiş bilgi bulunmamaktadır 12 - 14 yüzyıl arası savaşlarda okçuluğun önem kazanması ve atletizme ters düşmesi sebebiyle krallar atletizmi yasaklamışlardır 17 yüzyıla gelindiğinde soylular, askerler arasında çeşitli iddialı atma, atlama ve yürüyüş gibi atletizm müsabakaları düzenlenmiştir Bu müsabakaları 18 yüzyılda hız ve mesafe koşuları takip etmiştir Atletizm yarışmaları düzenli olarak ilk kez 1825 te Londra da yapılmıştır Modern atletizmin başlangıcı İngiltere de ilk resmi yarışların yapıldığı 1840 tarihi olarak kabul edilmektedir 1861 yılında ilk atletizm kulübü İngiltere de kurulmuş ve adına da Mincino Lane Athletic Club denmiştir 1866 yılında ilk şampiyona düzenlenmiş olup; 1877 yılında ise İngiltere ve İrlanda ilk uluslar arası müsabakayı yapmıştır Sonrasında 1895 de New York Atletizm Kulübü ve Londra Atletizm Kulübü arasındaki yarışmalarla devam edilmiştir ve yarışmalar Amerika, Kanada, Avustralya ve Avrupa ya yayılmıştır

1896 yılında ilk modern olimpiyatlar yapılmıştır Modern olimpiyatların başlarında atlama branşları günümüz olimpiyatlarında yapılanlardan farklıydı Atlayıcılar kilolarla atlarlardı Bu kiloların ne için kullanıldığı bilinmemekle birlikte tarihçiler kiloların kullanılmasını atlayıcıların sıkı bir şekilde düşüşünü sağlamak için olduğunu belirtmektedir Disk atıcılarının kullandıkları disk günümüzde kullanılan diskten çok daha ağırdı ve taştan yapılmıştır cirit ise atma elinin ilk parmağına sırım sarılarak atılırdı 1896 da Athens de 13 ülkeden 285 sporcu 10 branşta ilk olimpiyat madalyalarını kazanmak için yarışmıştır


Günümüzde tüm dünyada uygulanan atletizm kuralları 1912 yılında Stockholm Olimpiyat Oyunları yapıldıktan sonra, 17 Tamamı için linke tıklayın" href="http://ansiklopedibibilgicom/Temmuz">Temmuz 1912 tarihinde Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu nun oluşumu için Stockholm da bir kongre yapılmış ve bu tarihi kongre Avustralya, Avusturya, Belçika, Kanada, Şili, Danimarka, Mısır, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Norveç, Rusya, İsveç, İngiltere ve Amerika Birleşik Devleti olmak üzere toplam 17 ülkenin katılımıyla gerçekleşmiştir Olimpiyat oyunları uluslar arası yarışmaların gelişimi sebebiyle atletizm için uluslar arası bir yönetim kurumuna acil ihtiyaç vardı Kural ve tüzüklerin evrensel prensipleri ve tüm dünyada kabul edilebilecek ortak amatör tanımı ile birlikte Dünya ve Olimpiyat Oyunları rekorlarının güvenilir bir şekilde kaydı gerekli hale gelmişti

Stockholm da yapılan bu toplantı inceleme mahiyetinde olmasına rağmen, IAAF kayıtları bunu ilk toplantı olarak kabul etmektedir IAAF bir yıl sonra Berlin de (1913) yapılan Kongrede ilk tüzüğünü kabul etmiş ve ilk üyelik listesinde 34 ülke yer almıştır J Sigfrid Edström (İsveç) başkan olarak ve Kristian Hellström fahri sekreter olarak seçilmiştir Uluslararası yarışmalar için ilk teknik kurallar, 1914 yılında Fransa nın Lion kentinde yapılan üçüncü Kongrede yeni fahri sekreter Hilding Kjellman (İsveç) tarafından takdim edilmiş ve üyelere benzer kuralları kendi ülke yarışmalarında kabul edip uygulamaları için anlatılmıştır

2001 yılında Edmonton da yapılan 43, Kongrede - IAAF (Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği) olarak yeniden isimlendirilmiş ve merkezinin (büronun) Monako ya taşınması kararı alınmıştır 2002 yılından itibaren IAAF merekezi Monako dan faaliyetlerini sürdürmektedir Günümüzde IAAF a bağlı 210 ülke bulunmaktadır


BAYANLAR İÇİN ATLETİZM

1924 yılına kadar, bayanlar atletizm yarışlarını yöneten ayrı bir federasyon FSFI bulunmaktaydı 1924 yılında yapılan Paris Kongresinde IAAF, FSFI nın beş bayan yarışı olan (100 metre, 800 metre, 4x100 metre, yüksek atlama ve disk atma) Paris olimpiyat Oyunlarında yer alması teklifini desteklemiştir 1924 yılından günümüze kadar geçen sürede bayanlar atletizm sporunda performanslarını geliştirmeye devam etmişlerdir

IAAF gelişme programına göre, bölgesel gelişme merkezlerindeki uzmanlar bayanlar atletizm yarışmaları için odaklanmışlardır IAAF Kongresi 1995 yılında Nawal El Moutawakel (Fas) ve Abby Hoffman ı (Kanada) IAAF Konseyinin ilk bayan üyeleri olarak seçmiş ve her ikiside 1999 yıylında tekrara seçilmiştir

IAAF bayanlar komitesinin teklifi ve IAAF Konseyinin kararı üzerine, spora bayanların katılma tarihini kutlamak, bayanlar atletizm sporunu tüm dünyada tanıtmak ve kadının rolünü yönetim, resmi görev yapma ve sahalarda antrenörlük yapmak için; 1998 yılı Uluslararası Bayanlar Atletizm Yılı olarak ilan edilmiştir