Kalite Kontrol Çemberleri - Kalite Kontrol Çemberlerinin Özellikleri

• Bugün iş yaşamında kalitenin arttırılmasına yönelik programlardan hiç kuşkusuz en önemlisi kalite çemberleridir
• İş ile direkt olarak iç içe olan elemanların problemlerin çözümü için hangi değişikliklerin yapılacağı ve bu değişikliklerin nasıl yapılması gerektiği konusunda en sağlıklı bilgileri verebilecekleri düşünülmektedir yani bir işi kim yapıyorsa en iyi o bilir anlayışı hakimdirDolayısıyla yenilikler ve iyileştirmeler konusunda danışılması gerekenler de çalışanların ta kendileridir

• Kalite çemberi ; aynı işyerinde çalışan veya benzer işleri yapan işgörenlerin, gönüllülük esasına dayalı, kendi alanlarında karşılaştıkları veya karşılaşabilecekleri sorunları saptamak, kestirebilmek, analiz etmek ve bu tür sorunlara çözüm bulabilmek için oluşturdukları, düzenli aralıklarla toplanan küçük çalışma gruplarıdır

• Kalite çemberlerini işle ilgili problemleri çözmek üzere düzenli olarak toplanan aynı iş kolunda çalışan gönüllü insanlar oluşturur Gönüllü katılımcılardan oluşması kalite çemberlerini diğer kalite gruplarından ayıran önemli bir özelliktir
• Örgütlenme üst düzey bir yönetici, ona bağlı çemberi koordine eden ve yönlendiren, gerektiğinde himaye eden, grubun çalışmalarını kolaylaştıran bir destekçi (facilitator), grup lideri (moderatör) ve üyelerinden oluşur

• Lider, grubu yönetir ve alınan kararları rapor haline getirir
• Esas itibariyle kalite geliştirmeye yönelik görülen kalite çemberleri, aslında işletmelerin bütünsel verimliliğini etkilemektedir
• Başlangıçta kalite çemberinde kalite sorunları ele alındığından dolayı bu uygulamaya “ Kalite Kontrol Çemberleri ” adı da verilmektedir Ancak daha sonra kaliteyle ilgili problemler %25 civarında kalmakta ve iş ile ilgili her türlü problemin çözülmesi söz konusu olmaktadır

• İş görene yalnız bedensel güç olarak değil, deneyimini de katan biri olarak değer verir Kalite çemberi “bir işi en iyi bilenin, o işi fiilen yapan olduğu” düşüncesini savunmaktadır
• Çemberler faaliyete geçtikten sonra iş görenler, birbirlerini daha iyi tanımaya başlarlar Bu durum, gurupta yavaş yavaş beraberlik duygusunun (takım ruhunun) gelişmesini sağlar Çalışanlar, birlikte çalışmayı, ortak hedeflere doğru işbirliği yapmayı öğrenir

• Kalite çemberinin arkasındaki temel fikir şu şekilde özetlenebilir;
• En mükemmel kaliteye ulaşmak
• İnsana saygı duymak ve iş ortamını iyileştirmekİnsanların becerilerini artırmak ve eldeki beyin gücünden yararlanmak

Kalite Kontrol Çemberlerinin Amaçları
Kalite çemberlerinin ana amacı, kalitenin geliştirilmesi, maliyetlerin
düşürülmesi ve verimin yükseltilmesidir
1)Kaliteyi geliştirmek

• Ürün kalitesi, hizmet kalitesi, iletişim kalitesi, yöntemlerde ve süreçlerde kalite, çalışma koşullarında kalite ve bunların geliştirilmesi ele alınmaktadır

2)Çalışanların motivasyonu ve katılımı geliştirmek

• Kalite çemberi uygulamasında amaç, yalnızca iş görenlere fikirlerini söyleme olanağı verme değildir Önemli olan, herkesin ait olduğu grupta diğerleriyle birlikte sorunlara çözüm getirmesini sağlamaktır

3) Ast-üst ilişkilerini geliştirmek

• Çember uygulamalarının başka bir amacı da, birlikte çalışmak, atölye veya büro hedefleri üzerinde birlikte düşünmek ve çözüm aramak, periyodik olarak toplanarak fikir alışverişinde bulunmaktır

4) Maliyetleri düşürmek

• Yapılan araştırmalara göre, çembere geçiş sürecinde yapılan yatırımların, elde edilen kazanca oranı, 1/4’den 1/8’e kadar ulaşmıştır

5)İş görenlerin kültürünü geliştirmek

• Kalite çemberlerine geçiş, çalışanların sorun çözme teknikleri, grup çalışmaları gibi konularda komple bir eğitim programı izlemelerini gerektirir

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNİN ÖZELLİKLERİ

• Gönüllülük: Kalite çemberlerine katılan çalışanların gönüllü kişilerden olması esastır Başka bir deyişle, grubu oluşturan üyeler atama yoluyla gelmez, katılım konusunda üst yönetim tarafından bir baskı yapılmamalı, yalnızca üst yönetim bu konudaki kararlılığını, isteğini ve desteğini işletme çalışanlarına göstermelidir Üyelerin çembere katılımlarında gönüllülük esası söz konusu iken, çember liderlerinin çemberlere katılımında gönüllülük esası aranmayabilir

• Kendini geliştirme: Yöneticiler ve kalite liderleri, daima eğitim ve yetiştirme
  yoluyla insanların yeteneklerini geliştirmeye önem vermektedir Kişilerin kendilerini tanımalarına ve anlamalarına da önem verilmelidir

• Karşılıklı gelişme: İnsanlar birbiriyle etkileşimde olduğundan farklı departmandakiler ortak çalışma ile birbirini geliştirir

• Bütün üyelerin katılımı: Kalite kontrol çemberinde bütün üyelerin katılımı zorunludur Bununla birlikte, bir şirkette genel müdürden başlayarak herkesin belirli bir kalite kontrol çemberine ait olması demek de değildir Bazıları, özel kalite kontrol çemberleri yaratarak şirketin toplam kalite kontrol programına katılacak, diğer taraftan bazı yöneticiler ve teknisyenler onlara verilen normal görevler yoluyla programa katılabilecektir Bütün üyelerin katılımında üç aşama vardır İlk aşama herkesin belirli bir kalite kontrol çemberine katılımın sağlanmasıdır İkinci aşama, toplantılara devam etmesi sağlanmalıdır Üçüncü aşama, her üyenin belli bir görevle katılmasıdır Bu üç aşama tamamlandığında çember tam katılımcı hale gelir

• Canlılık ve süreklilik: Çember üyeleri incelenen sorun ne olursa olsun aynı kalmalı, başka bir ifadeyle sorunları ele alan çember üyeleri çember var olduğu sürece birlikte çalışmalı ve çözümler üretmelidirler Süreklilik kavramı çember üyelerinin belli bir ölçüde yenilenmesine mutlak anlamda karşı değildir Ancak bu yenilenme, çemberin büyük bölümünü kapsayacak ölçüde ya da grubun çok sık yenilenmesi anlamında olmamalıdır

• Grup etkinliği: Grup çalışması sonucu takım ruhu ortaya çıkar, çalışanlar kendilerine verilen değeri anlar

• Ödüllendirme: Çember üyelerinin sorun çözme, öneri geliştirme ve çemberlere süreklilik kazandırma konularındaki katkılarının yönetim tarafından takdir edilmesi, ödüllendirilmesi gerekir Böylelikle dinlendiğinin ve dikkate alındığının farkına varan çember üyelerinin çalışmalarına dinamizm kazandırılmış olunur

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNİN YARARLARI

• Kalite çemberlerinin hem işverene, hem çalışanlara hem de müşterilere yönelik yararları vardır Bir çalışmada kalite çemberlerine katılanların diğer çalışanlara göre işten geri kalma oranlarının %44 ve yıpranma oranlarının da %76 azaldığı saptanmıştır Diğer taraftan ise kalite çemberlerinin en yaygın olarak kullanıldığı Japonya’da bir fabrikada yıllık 230 milyon dolar tasarruf sağlanabilmektedir

• Kalite çemberlerinin yararlarını üç kısımda inceleyebiliriz

• Üyelere
• İşverene
• Genel

- Bilgilerini arttırma
- Birlikte çalışmayı öğrenme
- Etkileşimi öğrenme
- Moral yüksekliği
- Özgüven yüksekliği
- Sistematik çalışma
- Etkinlikleri planlama - Problem çözme tekniklerini öğrenme
- Problemleri önleyebilme
- Daha başarılı tanı koyma
- Daha etkin ve ekonomik ilaç kullanımı
- Gizli kalmış yeteneklerin ortaya çıkması
- İş tatmininde artma
- Yeni beceriler kazanma
- İşinde terfi etme imkânı
- Liderlik Maddi tasarruf - özelliklerinin gelişmesi
- Daha az işten çıkarma
- Ürünün hızlı ulaştırılması
- Ürün kalitesinde artma
- Araç ve gereçlerin etkin kullanımı
- Ürün kalitesinde - çalışanların işe gelmeme oranlarında azalma artma
- Ürünün hızlı ulaştırılması
- Ürün kalitesinde artma
- Araç ve gereçlerin etkin kullanımı
- Ürün kalitesinde - çalışanların işe gelmeme oranlarında azalma artma - İletişimde artma
- Daha iyi eğitilmiş işgücü
- Daha etkili ekip çalışması
- Güven ortamı oluşması
- İşe katılım ve motivasyon
- İş güvenliğinde artma