Roma Manzara Resmi Sanatı

Roma Manzara Resmi Sanatı

Manzara

Kişisel kült, bireyin kendi varlığının farkındalığının bir ifadesidir Yüce tanrılar havai dünyası içinde yaşatılırken, kasap, fırıncı, mum yapımcısı ve hatta sahte bir biçimde göğe yükseltilerek yüceltilen imparatorun kendisi bile farklı bir konumdaydı Manzara, ikinci planda kalan bir konu olsa da, portre sanatı ve tarihsel öykücülüğün kaçınılmaz bir parçasıydı



Romalılar, portre sanatını icat etmedikleri gibi, manzara da bir Roma buluşu değildir Mısırlılar, Eski Krallık Dönemi kadar erken bir tarihde manzarayı, ölüm için hazırlık yaptıkları yaşantılarını ifade etmek için zaten yeterince kullanmışlardı Bu resimlerde,tarlalarından hasat toplanması, nehirde balık avı, çalılıklar arasında yabani kuş avı gibi konulara yer vermişlerdi Fakat manzara burada bir tür resim yazısından öte bir şeydi ve estetik kaygıdan ziyade, mesaj veren bir yönü vardı ve bu önemli bir farklılıktı MÖ beşinci yüzyılın Yunanlı sanatçısı manzara ile ilgilenmemiştir MÖ dördüncü yüzyıldan üçüncü yüzyıla kadar manzara, şair ve sanatçıların karakterlerinin zihinsel ya da duygusal reaksiyonlarını ifade eden aktif bir unsur olarak da şuurlarına yerleşmeye henüz başlamamıştı Portreciliğin ortaya çıkışı; kişinin yeni statüsü, Yeni Komedi ya da kahramanlaştırma tarzı şiir sanata ve her şeyin ötesinde de, yüce yöneticinin kişisel kültü gibi gelişmeler, zaman içinde birbirlerine oldukça yakın bir şekilde karşımıza çıkmışlardır

İskenderiye'nin, tabiatın kazandığı bu yeni önem konusunda lider olduğu düşünülmektedir Delillerin yetersizliğine rağmen bu doğru olabilir Gerçekte de İskenderiye, Akdeniz'in önemli bir kültür merkeziydi Theokritus, Sicilya tepeleri ve kırlarının canlı yaşantısını bırakarak, İskenderiye'nin hareketli sokaklarını tercih etmişti Çünkü burada her türden zanaatkâr bulunmaktaydı Bunlar arasında Nil manzaralı büyük mozaikleri ve bunun yanı sıra, müzelerde pek çok örneği görülebilen taş duvar panoları üzerindeki alçak kabartmalarda, manzara içinde geçen mitolojik konular ve gülük hayattan alınan sahneleri yapan ustalar da vardı

İmparatorluğun ortaya çıkışı ile bu eğilim sürat kazanmıştır Mozaiklerin emblemata ya da merkezi kısımlarını biçimlendiren hünerli sanatçılar özel atölyelerinde çalışmakta ve hatta yerel olarak üretilen mozaik döşemelerin de ticaretini yapmaktaydılar Konular arasında, Tripolitania sahillerindeki Zliten'de bir Roma villasının mozaiklerinde olduğu gibi, çiftlik sahneleri ya da Hadrianus Villası'ndan gelen ve Vatikan Müzesi'nde pek çok güzel örneği bulunan daha kaba manzaralar yer almaktaydı

Emblemata'nın arkasında, Almanya'daki Trier Müzesi'nde ya da Kuzey Afrika'daki Trablus Müzesi ya da Napoli Müzesi'ndeki Pompei ve Stabie'den gelen bu tarz resimler gibi parçaları oraya buraya dağılmış, kaybolmuş resimler ile gerçek bir şaheser de bulunmaktadır Bu resim, "Livia'nın Bahçesi" olarak bilinen bir Augustus Dönemi freskidir Prima Porta'daki Livia Villası'na ait bu duvar resmi şimdi Terme Müzesi'nde sergilenmektedir Bu zarif resimde, alçak bir bahçe çiti ötesinde, yeşilli mavili renk oyunlarıyla bir ölçüde sıkıcı bir orman içinde, yapraklar arasına serpiştirilmiş kuşlar, adeta Corot Dönemi'ni yansıtan hüzünlü bir sıcaklık ifadesi vermektedir

Bernard Berenson notlarında bu resim hakkında, "çimler, ağaçlar ve çiçekler insanın içine işlercesine o kadar taze, o kadar nemli, meyvalar da öylesine parıltılıydı ki, narlar adeta Renoir'in elinden çıkmış gibiydi ve kuşlar da birbirinin kulağına fısıldamaktaydı "Livia'nın Bahçesi"ndeki büyüleyici derinlik etkisi hala anlaşılamamıştır İlk farkına vardığımda adeta yaşadığım Litvanya Bahçeleri'ni anımsadığımı hissettim" demiştir" Bu tarz hoş manzaralar zamanın modası haline gelmiş ve kuşkusuz aşırı bir önem kazanmıştır Plinius'un, (NH, XXXV 16) şüphesiz abartılı bir kesinlikle, Augustus Dönemi'nde : ıııius Tadius adlı birine ithaf ettiği sözler de şöyledir: "duvar resimlerindeki kır evleri ve sütunlu galeriler, manzaralı bahçeler, koruluklar, tepeler, balık havuzları, kanallar, nehirler, sahiller, tur atan yada balık tutan, kır evlerine at arabalarıyla ya da eşeklerle gelen veya yabani kuş avlayan, avlanan ve bağ bozumu yapan insanlar"

Cumhuriyet Dönemi sonunda ve Erken İmparatorluk Dönemi'nde oyma yoluyla biçimlendirilmiş ya da boyanmış manzaralar gerçekte on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyılların Romantik Akım'ını hatırlatmaktadır Tabii ki bu iki dönem arasında kesin bir benzerlik yoktur, ancak tabiat, rahat ve şık dekore edilmiş bir odanın penceresinden hayranlıkla algılanır ve her iki Augustus Dönemi'nin ruh yapısıyla da uyum içindedir Bu modanın en çarpıcı örneği, Roma Esquiline Tepesi'nde Nero'nun Alün Evi'ndeki uzun, karanlık ve tonozlu bir koridordur Ev, doğal ışık almamasına rağmen, bir seri niş içine yerleştirilen alçı panoların üzerindeki sahte pencerelerin üzerine romantik manzara resimleri yapılmıştı Park manzaraları ve fantastik unsurlar da, bu soylu çevrenin adeta doğal bir parçası haline gelmişti

Ancak elbette tüm Roma manzaralarında bu romantik atmosfer yoktur Şimdi Villa Torlonia'da bulunan ve bir İtalyan dağ kasabasını gösteren önemli bir kabartma da bunu doğrulamaktadır Diğer yandan Tiberius'un Ara Pietatis'inden bir başka kabartmada da geri planda Magna Mater Tapınağı ve yerel bir kurban töreni betimlenmiş ve tıpkı Traianus Sütunu'nda olduğu gibi, manzara burada tümüyle öyküsel anlatımın gerektirdiği şekilde figürlerle bütünleştirilmişti(…)