Bizi Biz Yapan Dogamız Mı Cevremiz Mı?

BİZİ BİZ YAPAN DOĞAMIZ MI? ÇEVREMİZ Mİ?

Bilim Ve Teknik Dergisinden

John Lock , dünyaya geldiğimizde , insanın beyninin “tabula rasa” “boş levha” gibi olduğunu söylemişti Daha sonra bu görüşü dengeleyen karşı düşünceler de ortaya atıldı Konu hala tartışılıyor
Tabular aza doktrinine karşı geliştirilen kuramın sözcülüğünü Steven Pinker yapıyor Pinker MIT’te Beyin ve Bilişsel Bilimler Bölümü’nde öğretim üyesi

GÜÇLÜ DÜŞÜNCE
Doktrine göre, ırklar, etnik gruplar, cinsler ve bireyler arasında varlığını saptadığımız bütün farklılıklar, bu topluluk veya bireylerin iç yapılanmalarından değil, deneyimlerinden kaynaklanıyordu Deneyimler değişirse -ailenin yaklaşımlarında reformlar, eğitim, medya etkisi, toplumsal ödüller- kişiyi de değiştirebilirdiniz Ayrıca insan doğası diye birşeyin olmaması, uygun müdahale ya da yönlendirmelerle toplumu şiddet, bencillik, ön- yargı gibi istenmeyen özelliklerden kurtarmanın mümkün olduğu anlamına da geliyordu

YENİ GÖRÜŞLER
Özellikle 20 yüzyılın ikinci yarısında, genetik alanındaki çarpıcı ilerlemelerin yanı sıra, bilişsel bilimler, sinir- bilim (neuroscience), evrimsel psıkoloji, davranışsal genetik gibi görece yeni alanların da tomurcuklanmaya başlaması, bu doktrinin yavaş yavaş yumuşamasına neden oldu ve insanın bazı davranışsal özelliklerinin altını kazımaya çalışan bilimadamlarını, bu alanların sunduğu verilerden de yararlanmaya yönlendirdi Düşüncenin biyolojik bir süreç olduğu, beynin evrim kurallarından soyutlanamayacağı, kadın ve erkeğin, boynun altı kadar üstünde de farklılıklar gösterdiği daha açık hale geldi

ARAŞTIRMALAR
Bulguların en çarpıcı olanlarından biri, ikizlerle yapılan çalışmalardan geliyor Tek yumurta ikizlerinin çoğunun, telepatiyle iletişim kurdukları izlenimini veren inanılmaz benzerliklere sahip oldukları biliniyor Dış görünüş ve fiziksel özelliklerinin yanısıra sözel-sayısal becerileri, yaşama bakış açıları, içe kapanıklık ya da dışa dönüklük gi-bi kişilik özellikleri, tartışmalı konulardaki görüşleri, müzik beğenileri, diğer insanlarla nasıl geçindikleri, hatta seçtikleri iş ve meslekler gibi konularda bile çoğunlukla birbirlerinin kopya- sı gibiler Birçok EEG (elektroensefalografi/beyin elektrosu) çalışması bu kişilerin beyin dalgalarının bile neredeyse ayırdedilmez olduğuna, başka çalışmalarsa beynin mikroskopik ve makroskopik anatomisinin inanılmaz benzerliğine dikkat çekiyor Genlerinin tümü ortak olan tek yumurta ikizleri, genlerinin yarısı ortak olan çift yumurta ikizlerine göre, çok daha büyük benzeşim gösteriyorlar Çarpıcı olan bulguysa, bu benzerliklerin, ikizlerin bir arada ya da tümüyle farklı ortamlarda yetişmiş olmalarından bağımsız olduğu Bulguyu güçlendiren
bir diğeriyse, aynı evde yetişen -yani yine genlerinin yarısı ortak olan- biyolojik kardeşlerin, onlarla birlikte büyüyen ama evlat edinilmiş bir kardeşe göre çok daha fazla benzerlik taşıdıkları

EĞİTİM YARARSIZ MI?
Tabula rasa karşıtlarına yöneltilen eleştiriler arasında çocukların eğitimi konusunu kapsayanları da var: Çocuklarımız, biz ne yapsak değişmeyeceklerine, kim oldukları da genleriyle yakından ilişkili olduğuna göre, bırakalım ne isterlerse yapsınlar! Oysa araştırmacıların çıkarımları çok farklı Diyorlar ki, çocuğun doğasında şiddet olduğunu kabul ederseniz, eğitimini de ona göre yönlendirirsiniz Ama bunu yadsıyarak hiç bir yere varamazsınız Biz öğrenme diye birşeyin olmadığını söylemiyoruz Çocuklarınıza sevgi vermeniz ve bilinçle yaklaşmanız, hiç bir şey için olmasa mutluluğu için gerekli