Geçmişin Geleceği (Melih Cevdet Anday)

Geçmişin Geleceği

(Melih Cevdet Anday)

KİTABIN ADI : Geçmişin Geleceği
KİTABIN YAZARI : Melih Cevdet ANDAY
YAYINEVİ VE ADRESİ : İmge
BASIM TARİHİ : Birinci Basım EKİM 1999
KİTABIN KONUSU
Yazar kitabında divan şiirinin gittikçe unutulduğunu, şimdiki şairlerin ise şiir çevrimleri yapmaya başladığını fakat bunda başarılı olamadıklarından bahsediyor
Kitabın akışı içerisinde müstehcenliğin ilkel bir düşünce kavramı içinde roman kavramı yarattığı kişileri bildiğimiz tanıdığımız kişilerden daha da uzun bir etkiyle günümüze yansıdığını, yazılan kitapların okuyucuya ayrılmasının iyi olmadığını savunarak okumanın zihnimizi canlılığa kavuşturmanın en güzel yol olduğunu belirtiyor
KİTABIN ÖZETİ
Yazar kitabın basında Nurullah Ataç’ın divan şiirinde ne kadar usta olduğunu ve divan şiirini yasatmak için ne kadar uğraş verdiğinden bahsediyor Sonrasında ise kitap yazmanın zorluğunu hatta “sizler kimin için yaşıyorsunuz ?” sorusuna sanatın, felsefenin ve bilimin artan bir hızla korkunç bir yenileşme ve gelişme içinde olduğunu, yazılan kitapların toplumsal koşulların incelenmesinin sanat, sanat problemlerinin çözmeye yetebileceğini ve edebiyatın sanat için sanat adı altında görünmesinin gelecek toplumun yüce sanatının kurma anlamında yorumlanması gerektiğini anlatıyorYüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet
Kitabın akışı içerisinde müstehcenliğin ilkel bir düşünce kavramı içinde roman kavramı yarattığı kişileri bildiğimiz tanıdığımız kişilerden daha da uzun bir etkiyle günümüze yansıdığını, yazılan kitapların okuyucuya ayrılmasının iyi olmadığını savunarak okumanın zihnimizi canlılığa kavuşturmanın en güzel yol olduğunu belirtiyor Tarihsel yapıtlara inildiğinde simyacılık yani madenciliğin ilk insan ateşi bulması ile başladığını vurguluyor Sanat ve edebiyat akımının şaka gibi ortaya çıktığını, çekilen fotoğrafların konuya başka bir canlılık getirdiğini, insanoğlunun doğanın bir parçası olduğunu ve doğanın ilkel ve uygar olmadığını, ilkel olanın sadece insan olduğunu belirtiyor

Modanın dilde etkisini sürdürdüğü şu günümüzde hiçbir dilin hiçbir zaman yozlaşmayacağı anlamına gelmeyeceğini, İtalyanca olan mobilya sözünün sonradan Fransızca olan moble sözü olarak biçim aldığını ve bundan da Türkçe sözler dururken yabancılaşmanın dilde de gerçekleştiğini “çerçeve Mart 1988” yazısında anlatıyor
Yazar nasıl bir kimlik adlı yazısında Ortodoks Müslümanlığının felsefeyi yasakladığını bununla bilimsel kuşkunun bir türlü yerleşmediğini geri kalmışlığımızın bu olduğunu savunuyor
Yazar espri nedir ? İsimli yazısında karikatür sınıfının espriyi de içerdiğini insanın hem gülen hem de gülünen bir yaratık olduğunu ve espri meraklılarının da sık sık pot kıracaklarını ve bu hevese pek düşmemelerini anlatıyor
muşamba ile çevrilmiş lamba m“Çerçeve Aralık 1989”
Fener ve Fenerbahçe yazısında fener sözcüğünün her tarafı cam yahut kağıt veya uhafazası olduğunu, Fenerbahçe’nin ise tarih içinde her yıl 30 gün süren bağbozumu bayramını yapıldığı Bizans dönemindeki bir kulenin önünde denizin içinde büyük dikdörtgen, yontma taştan yapılmış iki bin yıl deniz dalgalarına göğüs gerecek bir yapı olduğunu fakat bizim kuşağın yaşadığı ve tanıdığı Fenerbahçe’nin tanınmayacak kadar çok değiştiğini anlatıyor
“ Çerçeve Nisan 1988”Yer olamayan yerler isimli yazısında ilk çağda ölünün bedeni gömülmezse ruhun azap çekeceğini ve mezarlıkların kentlerden ötelere konulması gerektiği anlatılıyor
Buna benzer bir anlatılma delilik üstüne isimli yazısına bugünkü akıl hastanelerinin Osmanlı zamanında bimathane olarak yürütüldüğünü fakat anlamının hastane olduğunu Kanuni zamanında açılan ilk tımarhanenin de iyileştirme yöntemleri arasında kırbaçlamanın da bulunduğunu belirterek “kendi aklımızdan her zaman değil zaman zaman kuşkulanalım” diye bitiriyor
“Çerçeve Haziran 1988”Hermetizmin simyacıların büyü ile ilgili öğretileri için söylenmiş söz olduğunu, kıskançlık duygusunun ve kendini övmenin yada büyük görmenin Manisa (Spylos) yakınlarında baraj diye anılan yörede dikkatlice bakıldığında gözlerindeki oluklardan su akan taşlaşmış Niöbeyi görmenin mümkün olduğunu ve sebebinin ise niobenin on iki çocuğunun birden öldürülmesi olduğunu anlatıyor Kitabın ana teması genelde sanat, şiir, resim üzerine yazılmış konular olduğu anlatıyor Konularında biride 30 yıl sonra isimli yazısında Türk seçkinlerine göre 2020 yılında Türkiye’nin ekonomide bugün olduğundan çok daha müreffeh uluslar arasındaki ekonomik gelişmişlik sıralamasında yukarılara doğru tırmanmış fakat gelişmiş ülkeleri henüz yakalayamamış bir Türkiye’nin olabileceğini anlatıyor
“Cumhuriyet Kitap 11/09/1999”Doğaya olumlu katkısı olamayan hiç dokunmasın; Kendi halinde bırakılan doğa hiçbir zaman ilkel değildir Kendi başına var olandır O anlamı budur sadece anlaşılan Heraklatios aldattı bizi o gün bu gün zaman akıp gidiyor diye tutturmuşuz Belki de ölüm bu akıntıda boğulmaktadır Bizde elmanın kilosu 1000 liradan gidiyor; Cezanne’nin elma sepeti tablosu satışa çıkarılsa yüz milyonlarca satılırdı Ne tuhaf aslı ucuz taklidi pahalı işte sanatın gücü demek geliyor insanın aklına pencereden bakarken dışarıya değil de camı görebilsek şiirin ne kadar olduğunu anlarız Tarihçinin masalcıdan ne farkı vardır? Bilmediğimiz uzak bir geçmişin olaylarını okurken masal dinlediği havasına kim kapılmaz ki Bütün eski tarihçiler masalcıdırlar ve şunu da ekleyelim ki her geçmiş bir masaldır diye bitiriyor Melih Cevdet ANDAY kitabını
KİTABIN ANA FİKRİ
Kitapta ana fikir olarak eski edebiyata sahip çıkılmadığı alıntı ve sahte eserlere yönlenildiğini vurguluyor bu bağlamda geçmişimize sahip çıkmalıyızyabancı dil sömürüsüne karşı cıkmalı ve dilimizin doğallıgını korumalıyız
Göz, uygarlığın 3 büyük eylemi olan, yazının, resmi ve yonutu algılama organı olarak kalması gerekirOkumanın resimli romanla yozlaştığını farkında olmamız gereken durum budur Sinema ve televizyon bu kavram içerisinde okuma yazma çağını sona erdirebilir ve bundan en çok az gelişmiş ülkelerin zararlı çıkar
KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
NURULLAH ATAÇ:
Divan şiirini korumaya çalışan eskiye sahip çıkan bir şairdir
KİTAP HAKKINDAKİ SAHSİ GÖRÜŞLER
Yazar kitabında anlasılır bir dil kullanmış ve her yaşa hitap etmiştir Düşüncelerini hiç bir kesintiye uğratmadan okuyucuya aktarmıştırmodern bir yazı dili kullanmıştır
YAZAR HAKKINDA BİLGİ
Melih Cevdet ANDAY İstanbul’ da doğdu Babası avukattı 1931′ de Kadıköy Ortaokulu’ nu, 1936′ da Ankara Gazi Lisesi’ ni bitirdi Önce Ankara Hukuk Fakültesi’ ne, sonra Dil ve Tarih-Cografya Fakültesi’ ne girdiyse de devam etmedi 1938 yılında sosyoloji öğrenimi için Belçika’ya gitti Burada kısa bir süre kaldıktan sonra, II Dünya Savaşı nedeniyle yurda döndü 1942′ dn başlayarak Ankara Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Müdürlüğü’nde danışmanlık, Ankara Kitaplığı’nda memurluk, gazetecilik yaptı 1951′ de İstanbul’ da “Akşam” gazetesinde çalışmaya başladı “Tercüman”, “Büyük Gazete”, “Tanin” ve “Cumhuriyet” gazetelerinde fıkra yazarlığı, sanat sayfası yöneticiliği yaptı, denemeler yazdı 1954′ te başladığı İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümü fonetik-diksiyon öğretmenliğinden 1977 yılında emekli oldu 1964-69 yılları arasında TRT Yönetim Kurulu’nda çalıştı 1979′da UNESCO Genel Merkezi kültür müşaviri olarak Paris’e gitti Hükümet değişince geri çağrıldı Mikado’nun Çöpleri adlı oyunuyla 1967-68 İlhan İskender Armağanı’nı, Gizli Emir adlı romanıyla TRT 1970 Sanat Ödülleri Roman Armağanı’nı, Tarjel Vesaas’dan çevirdiği Buz Sarayı romanıyla TDK 1973 Çeviri Ödülünü kazandı Teknenin Ölümü adlı şiir kitabıyla 1976 Yeditepe Şiir Armağanı’nı Sözcükler adlı şiir kitabıyla 1978 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış adlı şiir kitabıyla da 1981 İş Bankası Büyük Ödülü’nü aldı
Melih Cevdet Anday şiire Gazi Lisesi’nde arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rıfat’la başladı Daha sonraları “Garip” hareketi çevresinde oluşacak beraberliklerinin temeli böylece atılmış oldu Daha Lise öğrencisiyken “Sesimiz” adlı duvar gazetesinde edebiyata ilgileri iyice belirmişti Anday’ın ilk şiiri 1936 yılında “Varlık”ta yayımlanan “Ukde” oldu Aynı dergide yer alan, dönemin egemen şiir tutumuna uygun şiirlerden sonra, 1938′den başlayarak yerleşmiş kurallaraboyun eğmeyen şiirlerini yayımlamaya başladı “Varlık” dergisinde birlikte yaptıkları bir çıkışla, Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Türk şiirine yeni bir anlayış getirdiler Kentte yaşayan küçük insanların sorunlarını lirizme, ahenge, sese sırt çeviren bir sadelik içinde ele alıyor, şiire girmez denilen konulara, sözcüklere özellikle ağırlık veriyorlardı Yaptıkları denemeler edebiyat çevrelerinde büyük ilgiyle karşılandı, tartışmalara yol açtı
1941′de çıkardıkları Garip adlı kitapta Orhan Veli’nin imzasıyla bu yeni anlayışın temel ilkeleri şöyle açıklandı :
“Şiir, bütün özelliği edasında olan bir söz sanatıdır”