Zamanın Boyutları

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Belki en zoru da zamanı kavramak

Çocukken hiç geçmeyecekmiş gibi duran

bir engel gibi önünüzde yükselen

ama yaşlandıkça hızlanan

ne kadar az kaldıysa o kadar hızla tükenen

geçtikten sonra da hiç yokmuş

hiçbir zaman olmamış gibi gözüken

insana kandırılmışlık

aldatılmışlık duygusu veren müthiş bir şey zaman

Yol macerasının başında

insanların yaşadığı yılların sayısının gerçekten çok önemli olduğunu düşünüyorsunuz

Birisinin biyografisine bakarken

ilk iş olarak kaç yıl yaşadığını hesaplıyorsunuz

'Haa

falanca

filancadan 10 yıl daha fazla yaşamış

' 10 yıl uzun yaşayan

kısa yaşayandan daha şanslıymış gibi

kısa yaşayan haksızlığa uğramış veya kandırılmış gibi bir duyguya kapılıyorsunuz

Ve sizden genç ölenlere karşı belli belirsiz bir suçluluk duygusu hissediyorsunuz

Zamanla bu bakış açısı fazla bir şey ifade etmez oluyor

Çünkü kaç yıl yaşarsanız yaşayın

sonunda hiç yaşamamış gibi olduğunuzun farkına varıyorsunuz

10 yıl yaşamakla

100 yıl yaşamak arasında bir fark olsa bile

bu farkı hissedemiyorsunuz

Matematiksel olarak ifade edersek

sonsuza akıp giden zaman karşısında 10 yılla 100 yıl arasında hiçbir fark yoktur: Bir sayının sonsuza bölümü sıfırdır

İster 10 olsun

ister 100

Ama zamanın bize oynadığı bu perspektif yanılsaması oyunu

yaşamı anlamsız kılmıyor

'Var olmak'

'düşünmek'

'sevmek'

'bir bütünün parçası' olduğunuzu hissetmek (bu bütün

Tanrı da olabilir

evren de

toplum da

topluluk da) yaşama anlam katan

zamana rağmen bizi ayakta tutan şeyler

Ha

bir de 'zamanın evrendeki dördüncü boyut olduğunu

hıza bağlı olarak değiştiğini' söyleyen bilimsel görüşler var ki

onları hiç aklım hafsalam almıyor

Kim bilir

belki zamanın durduğu

yılbaşıların anlamsız kaldığı bir yer de vardır

Turgut Uyar'ı anımsadım nedense:
"En değerli vakitlerinizi bana ayırdınız
sağolunuz efendim
gökyüzünün sonsuz olduğunu bana öğrettiniz
öğrendim
yeryüzünün sonsuz olduğunu öğrettiniz
öğrendim
hayatın sonsuz olduğunu öğrettiniz
öğrendim
zamanın boyutlarının sonsuzluğunu
ve havanın bazen kuşa döndüğünü öğrettiniz
öğrendim efendim
ama sonsuz olmayan şeyleri öğretmediniz
efendim
baskının

zulmün

kıyımın

açlığın/bir yerlere kıstırılıp kalmanın

susturulmanın
aşk mutluluğunun ve eski hesapların
aritmetiğin bile
bunları bulmayı bana bıraktınız
size teşekkür ederim

"

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Zamanın Boyutları Belki en zoru da zamanı kavramak Çocukken hiç geçmeyecekmiş gibi duran bir engel gibi önünüzde yükselen ama yaşlandıkça hızlanan ne kadar az kaldıysa o kadar hızla tükenen geçtikten sonra da hiç yokmuş hiçbir zaman olmamış gibi gözüken insana kandırılmışlık aldatılmışlık duygusu veren müthiş bir şey zaman Yol macerasının başında insanların yaşadığı yılların sayısının gerçekten çok önemli olduğunu düşünüyorsunuz Birisinin biyografisine bakarken ilk iş olarak kaç yıl yaşadığını hesaplıyorsunuz 'Haa falanca filancadan 10 yıl daha fazla yaşamış' 10 yıl uzun yaşayan kısa yaşayandan daha şanslıymış gibi kısa yaşayan haksızlığa uğramış veya kandırılmış gibi bir duyguya kapılıyorsunuz Ve sizden genç ölenlere karşı belli belirsiz bir suçluluk duygusu hissediyorsunuz Zamanla bu bakış açısı fazla bir şey ifade etmez oluyor Çünkü kaç yıl yaşarsanız yaşayın sonunda hiç yaşamamış gibi olduğunuzun farkına varıyorsunuz 10 yıl yaşamakla 100 yıl yaşamak arasında bir fark olsa bile bu farkı hissedemiyorsunuz Matematiksel olarak ifade edersek sonsuza akıp giden zaman karşısında 10 yılla 100 yıl arasında hiçbir fark yoktur: Bir sayının sonsuza bölümü sıfırdır İster 10 olsun ister 100 Ama zamanın bize oynadığı bu perspektif yanılsaması oyunu yaşamı anlamsız kılmıyor 'Var olmak' 'düşünmek' 'sevmek' 'bir bütünün parçası' olduğunuzu hissetmek (bu bütün Tanrı da olabilir evren de toplum da topluluk da) yaşama anlam katan zamana rağmen bizi ayakta tutan şeyler Ha bir de 'zamanın evrendeki dördüncü boyut olduğunu hıza bağlı olarak değiştiğini' söyleyen bilimsel görüşler var ki onları hiç aklım hafsalam almıyor Kim bilir belki zamanın durduğu yılbaşıların anlamsız kaldığı bir yer de vardır Turgut Uyar'ı anımsadım nedense: "En değerli vakitlerinizi bana ayırdınız sağolunuz efendim gökyüzünün sonsuz olduğunu bana öğrettiniz öğrendim yeryüzünün sonsuz olduğunu öğrettiniz öğrendim hayatın sonsuz olduğunu öğrettiniz öğrendim zamanın boyutlarının sonsuzluğunu ve havanın bazen kuşa döndüğünü öğrettiniz öğrendim efendim ama sonsuz olmayan şeyleri öğretmediniz efendim baskının zulmün kıyımın açlığın/bir yerlere kıstırılıp kalmanın susturulmanın aşk mutluluğunun ve eski hesapların aritmetiğin bile bunları bulmayı bana bıraktınız size teşekkür ederim"