Tiyatronun Başlıca Özellikleri Nelerdir |
09-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Tiyatronun Başlıca Özellikleri NelerdirTiyatronun Başlıca Özellikleri Tiyatro Türlerinin Özellikleri Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteridir Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır Tiyatro, bir sahne sanatıdır Tiyatro eseri, olayları oluş halinde gösterir Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir Yaygın hümanist bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak ifade edilir Bir öyküyü, sahne olarak ayrılmış bir yerde oyuncuların söz ve hareketleriyle canlandırma sanatıdır Çoğu zaman yazılı bir metne dayanır Be metnin adı senaryodur Ancak tiyatronun tek öğesi edebiyat değildir Oyunculuk, sahne düzeni, dekor, köstüm, aydınlatma, müzik ve dans gibi öğeleri de vardır Burada tiyatro terimi, eser olarak edebi yönüyle ele alınmaktadır Tiyatro eserinin belirleyici özellikleri nelerdir Olay planlı yazılardır Olay, konuşmaya dayalı olarak aktarılır Yazar anlattığı olayları dekoru, kostümü, aksesuarı bir mantık çerçevesinde birleştirebilmelidir Tiyatro eserleri konuşma diline en yakın eserlerdir Bu nedenle uzun cümle kullanılmamalıdır Trajedi Seyircide korku ve acıma hislerini uyandırarak onu kötü duygularından arındırmayı amaçlayan tiyatro türüdür Başlıca Özellikleri: Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden yani tanrılar arasındaki ilişkilerden seçer Kahramanları tanrılar ya da soylu kimselerdir İnsan müsveddesi sayılan sıradan insanlara yer verilmez İşlenmiş, kusursuz bir üslubu vardır; kaba sayılan sözlere yer verilmez Çirkin olaylar (cinayet, kavga vs) seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez Üç birlik kuralına uyar Bu, yer, zaman ve olay birliğidir Yani oyun hep aynı yerde aynı dekorla oynanmalı, olay bir günlük zaman dilimi içinde geçecek izlenimi vermeli, (Bu yüzden oyun, olayın sonundan seçilir; önceki olaylar koro tarafından anlatılırdı) aynı ana olay etrafında geçmelidir En ünlü trajedi yazarları; Eski Yunan'da Aiskhylos, Euripides Sophokles; Klasik Fransız edebiyatında Corneille ve Racine'dir Komedi İnsanları güldürerek eğitmeyi amaçlayan tiyatro türüdür Her gülünç şeyin altında ders alınacak acı bir gerçeğin olduğuna inanılır Başlıca Özellikleri Konusunu günlük hayattan, sosyal olaylardan seçer Kahramanları sıradan insanlar, eğitim görmemiş ya da sonradan görme kişilerdir Üslupta kusursuzluk aranmaz, kaba sayılan hatta küfürlü sözlere yer verilir Çirkin, kaba olaylar seyircinin gözü önünde işlenir Üç birlik kuralına uyar İnsan karakterinin gülünç ve eksik yanlarını anlatanlara karakter komedyası, toplumun gülünçlüklerini anlatanlara töre komedyası, olayların merak uyandıracak şekilde işlendiği eserlere entrika komedyası adı verilir Komedi türü 17 yüzyıldan sonra düzyazıyla yazılmaya başlanmıştır En ünlü komedi yazarları; Eski Yunan'da Aristophanes, Klasik Fransız edebiyatında Moliere'dir Dram 19 yüzyılda trajedinin sıkı kurallarını yıkmak amacıyla meydana getirilen tiyatro türüdür Başlıca Özellikleri Konusunu günlük hayattan ya da tarihin herhangi bir devrinden seçebilir Hem acıklı hem komik olaylar aynı oyunda iç içe bulunur Kahramanlar hem soylulardan hem sıradan insanlar arasından seçilir Üç birlik kuralına uymak zorunda değildir Her tür olay seyircinin karşısında gerçekleştirilebilir Şiir, düzyazı karışık halde bulunur En ünlü dram yazarları; İngiliz yazar Shakespeare dramın ilk ürünlerini vermiştir Ancak bu türün özelliklerini Victor Hugo belirlemiştir Şehitler, Geothe diğer ünlü dram yazarlarıdır Müzikli Tiyatro a) Opera: Sözlerinin tümü ya da çoğu "koro, solo, düet" biçiminde şarkılı olarak söylenen müzikli tiyatro eseridir Oyunculara, orkestra eşlik eder b) Operet: Eğlenceli, hafif konulu, içinde bestesiz konuşmalar da bulunan müzikli tiyatrodur Daha çok halk için yazılmış eserlerdir c) Opera Komik: Operetin, yüksek sınıf için yazılmış, besteli biçimidir ç) Vodvil: Hareketli, eğlenceli bir konuya dayanan, içinde şarkılara da yer verilen hafif komedidir Bu nedenle vodvil, bir "komedi türü" olarak da gösterilir d) Bale: Konusu; türlü dans ve davranışlarla anlatılan müzikli, sözsüz tiyatro türüdür |
|