Van Der Weyden

Van der Weyden

Asıl adı Rogier de La Pasture olan Rogier Van der Weyden 1435'te Brük­sel'e yerleştikten sonra kentin resmi "portrecisi" oldu Bazı sanat tarihçi­leri sanatçının, uzun süre Flemalle Ustası olarak adlandırılan, günümüz­deyse Robert Campin'le (1378-1444'e doğru) özdeşleştirilen bir ressamın Tournai'deki atölyesinde, 1426'da Rogelet de La Pasture adı altında çırak olarak çalıştığını ileri sürerler Kimileriyse Rogier de La Pasture'un daha 1425'te Brüksel'e yerleşmiş olduğunu söylerlerHerne olursa olsun, Van der Weyden'in sanatsal oluşumu Tournai'de yaşadığı yıllara kadar uza­nır O tarihlerde Fransızların elinde bulunan bu kentte Van der Weyden helkelciler, duvar halısı dokumacıla­rı, hatta belki de ressam Campin'le bağlantı kurarak eğitimini tamamla­mıştır Van der Weyden'in, yaşadığı yıllarda ve XVIII yy'a kadar büyük il­gi gören gotik üsluptaki sanatının Flaman ve Avrupalı primitifler üstünde­ki büyük etkisi oldu; hatta bu etki, Van Eyck'in yapıtlarının yarattığıetkiyide geride bıraktı

Van der Weyden'in imza ve tarih ta­şıyan hiçbir yapıtı bilinmemektedir En ünlü tablolarından biri olan ve ken­disine ait olduğu elde edilmiş belgeler­le doğrulanan yapıtı Çarmıhtan İndiriliş'tir Ressamın 1435'e doğru altın yaldızlı bir fon üstüne gerçekleştirmiş olduğu bu yapıtında heykellerle be­zenmiş mihrap arkalıklarından esin­lenmiş olduğu görülür Van der Wey­den'in gotik çalışma tarzı, Van Eyck' in çok daha evrim geçirmiş olan üslu­bundan oldukça farklıdır; güçlü bir bakışımlılık anlayışının bütün kompo­zisyona egemen olduğu görülür İşle­nen konuların dramatik yoğunluğu, yüzlerdeki dokunaklı ya da sert anla­tım, bir gizemciliği yansıtır Van der Weyden bütün yaşamını Flandre'da geçirmedi; 1450'de İtal­ya'ya giderek Roma, Floransa'yı gez­di, Ferrara'da Leonello d'Este için ça­lıştı Gentile da Fabriano, Cossa ve Tura aracılığıyla İtalyan sanatını ta­nıması sonucu, gizemciliğinin anlatı­mı hümanizm katkısıyla ılımlı bir gö­rünüm kazandı

Kendisine ait olduğu bütün sanat eleş­tirmenleri tarafından kabul edilen iki tablosu dramatik alandaki dehasının yetkinliğini açıkça gözler önüne serer: Braque Uçkanatlısı (1450'ye doğru-1452) ve Son Yargı (dokuz pa­nodan oluşan 5,60 x 2,15 m'lik bu çokkanatlıyı 1445-1455 yılları arasında gerçekleştirdi) Van der Weyden'e daha pek çok il­ginç yapıt mal edilmektedir Bunlar arasında İsa nın Çarmıha Gerilişi Üç­kanatlısı (1440'a doğru-1445), Bladelin Mihrap Arkalığı (1456'dan sonra), Kadın Portresi, vb sayılabilir Ama Gizemli Kuzu'dan hemen sonra XV yy gotik Flaman okulunun en önemli yapıtı, ayrıntıları ve sahneleme genişliğiyle Son Yargı olmuştur