Şairlerin Genç Ölmesinin Araştırma Nedeni...

Şairler, genellikle ölümü büyüleyici bulurlar Ve şimdi bir psikolog, bir bağlantı önerdi: “Genel olarak yazarlar genç ölür, hatta şairler, daha genç ölür”


Sylvia Plath’ın yeni bir film biyografisi şairleri meteora benzeten imajı destekler: Yanıp sönmeden önce havada kuvvetlice parlarlar Plath yazarların tipik kısa yaşamına örnek olarak 31?inde intihar etti Yine buna örnek olarak 26’sında olan John Keats ya da yine 26 yaşında tüberkülozdan ölen Hart Crane gösterilebilir


San Bernardino’daki California Eyalet Üniversitesi’nden James C Kaufman, dergisinin yeni sayısında yazarların doğum ve ölüm tarihleri ile ilgili bir çalışma yayımladı Bunu yaparken biyografik referans işlerinden yararlandı Araştırdığı 1987 şair içinde Amerika, Çin, Türkiye ve Doğu Avrupa’dan oyun yazarları romancılar ve rasyonalist yazarlar bulunuyordu Sonuçları cinsiyet, edebi uzmanlık alanı ve yaşadıkları bölge açısından sınıflandırdı


Sonuçlar ise şöyleydi: Rasyonalist yazarların ortalama ömrü, 679 Romancılarınki, 660 yıl Oyun yazarlarınınki 634 yıl Şairlerinki ise yalnızca, 622 yıl idi Sonuçlar kadın ve erkek yazarlarda benzerdi Fakat kadın yazarlar her kategoride erkeklerden daha uzun ömürlüydü


Dört edebi kategori içinde erkek ve kadın yazarlardan en kısa ömürleri olanlar şairlerdi Ve üç bölgede de sonuç değişmiyordu Yaşam süresindeki bu farklılıkların nedeni nedir? Kaufman buna birkaç muhtemel sebep gösteriyor: Şairlerin daha kısa ömürlü olmalarının sebebi zihinsel hastalıklara yakalanmaları olabilir Zihinsel hastalıklar intihar riskini doğururlar


Kaufman ayrıca, Şiir kendine zarar vermeye yatkın insanlar için daha cazip olabilir diyor


Kaufman’ın bulduğu bu sonuçtan 5 ay daha uzun yaşayan Amerikan şair Billy Collins “Ben, profesör Kaufman’ın yanıldığını düşünüyorum, şairliğin akıl hastalıkları ve depresyon ile ilişkili olduğu düşüncesi romantik bir adettir” diyor


Collins’in hipotezine göre eğer şairler gerçekten diğer yazarlardan daha erken ölselerdi -ki o kadar erken olmadığını görmüştür-* yine de bu işi yaparlardı Çünkü bu şiirin doğasıdır New York Şehir Üniversitesi Lehman Koleji’ndeki bir profesör bir e-posta röportajında: “Çünkü şiirler en azı söylemek için romanlardan ve rasyonalist kitaplardan daha kısadır Şair, sıfıra sık sık geri döner O neredeyse her gün boş bir sayfayla yüzleşir Bu yüzden şair edebi tarz yazarlarından daha fazla edebi stres yaşar Ve biz tabii ki stres ve ölümlülük arasındaki bağıntıyı biliyoruz


Kaufman: “Gerçek şu ki bir Sylvia Plath ya da Anne Sexton’un genç yaşta ölümü, şiirlerin insan hayatına zararlı olabileceği, uyarısını taşıma gerekliliği anlamına gelmez” der “Araştırma, bununla beraber, şairleri ve akıl sağlığı profesyonellerini şiir yazmanın ara sıra meydana gelen negatif etkilerini azaltmak için yollar bulma konusunda uyarabilir” der Diğer araştırmacılar der ki, “Sonunda intihar eden şairler,yazılarında ipuçları bırakabilir”


Kariyerleri boyunca intiharla ilgili şiirler yazan şairlerin, diğer şairlere göre belirgin bir şekilde daha fazla birinci tekil kişi referansları (“ben”, “beni”, “benim”) ve daha az birinci çoğul kişi referansları kullandıklarını, Shannon W Stirman ve James W Pennebaker yazdı (2001 08) Onlar hatta,diğer şairler zıt bir trend sergilerken konuşmak paylaşmak dinlemek gibi Haberleşme kelimelerini zamanla azaltmaya yöneldiler Stirman hakkında daha fazla bilgi için bakınız


Kaufman, şairliğin, yalnız bir iş olduğunu belirtir Realist yazarlar, kaynaklarla birbirini etkiler veya editörler ve oyun yazarları, aktörler ve yönetmenlerle ilgilenir ve bu şekilde diğer insanlarla sağlıklı iletişim kurarlar Şairler en azından efsanelerde yalnızlığa ve enfeksiyona duyarlı soğuk tavan aralarında çiziktirirler


Veya belki istatistikler diğer şairlerle karşılaştırıldığında ürünlerinin çoğunu gençken verdikleri realitesini maskeliyorböylece erken ölümlerine rağmen referans kitaplarında gösterilmeye değer oldular


77 ’sinde ölen şair A E Housman, “Genç Yaşta Ölen Atlet”te böyle bir kaderin bazı avantajları olduğunu yazdı:


“Akıllı delikanlı bir an önce sıvışıp gitti

Şerefin kalmadığı alanlardan

Ve defne her ne kadar erken büyüse de

O gülden, daha çabuk solar”


Ölü şairlerin yazılarında saklı bulunan intihar eğilimi işaretleri yeni araştırmaya göre belli kelimelerin bir analizi intihar eğiliminin yazılardaki gizli işaretlerini açığa çıkarabilir


“İntihar eden şairler, diğerlerine göre daha ayrık ve kendileriyle daha ilgilidirler” der Pennsylvania üniversitesinden Shannon Wiltsey Hatta araştırmamız metin analizinin nasıl intihar ile ilgili olabilecek yazı karakteristiğini açığa çıkarabileceğini gösteriyor O yüzden şairlerin arasında intiharı önceden haber vermede yararlı olabildi


Stirman ve yardımcı yazar James W Pennebaker her ne kadar çoğu şair intihara teşebbüs etmemiş olsa da, şairler arasında intihar oranının diğer edebi yazarlar ve genel nüfusa göre daha yüksek olduğunu belirttiler Ancak birçok intihar şairi hayatları boyunca bir çeşit depresif düzensizlikten sıkıntı çektiler


Yaşamı intihar ile son bulan şairler,şiirlerinde diğer şairlere göre daha fazla ölümle akalalı kelimeler kullanmışlardır


Bu çalışma, Psikosomatik tıp dergisinde yayımlanmıştır


Araştırmacılar Metin-analiz yazılımı kullanarak dokuz intihar etmiş şair tarafından yazılan 156 şiir ile, intihar etmemiş dokuz şair tarafından yazılan 135 şiiri karşılaştırmışlardır


İntihar eden ve etmeyen şairler milliyet, yaşadıkları devir, eğitimleri ve cinsiyetleri bakımından mümkün olduğu kadar yakın eşleştirildi (Hepsi; Amerikan, İngiliz ve Rus idi)


İntihar eden şairler kariyerleri boyunca yazdıkları şiirlerde, intihar etmeyen şairlerden çok daha fazla birinci tekil şahıs kelimeleri –ben, benim gibi- ve daha az birinci çoğul şahıs kelimeleri kullanmışlardır


Ek olarak intihar eden şairler şiirlerinde sosyal bağlantı içeren kelimeleri –konuşmak, paylaşmak, dinlemek gibi- mümkün olduğu kadar az kullanmışlardır Ancak intihar etmeyen şairler bu kelimeleri daha fazla kullanmışlardır


Bu çalışma için seçilen intihar etmiş şairler: John Berrymandi, Hart Crane, Sergei Esenin, Adam L Gordon, Randall Jarrell, Vladimir Mayakovsky, Sylvia Plath, Sarah Teasdale and Anne Sexton Eşleştirildikleri intihar etmeyen şairler ise: Matthew Arnold, Lawrence Ferlinghetti, Joyce Kilmer, Denise Levertov, Robert Lowell, Osip Mandelstam, Boris Pasternak, Adrienne Rich ve Edna St Vincent Millay’dir


Bu araştırma, ulusal zihin sağlığı enstitüsü ve ulusal sağlık enstitüsü tarafından maddi olarak desteklenmiştir


Çeviren: Ahsen Ülkü ÖZŞAHİN