Tedarik Zinciri Yönetimi (Supply Chain Management)

Özet
Bilgi ve haberleşme teknolojilerinin yoğun biçimde kullanımı ve işletmeler arası işbirliğinin geliştirilmesi ile ortaya çıkan yeni iş sistemlerinden biri olan Tedarik Zinciri Yönetimi (Supply Chain Management-SCM) müşteri tatminini artırmak ve rekabetçi kalabilmek gibi amaçlara ulaşabilmek amacıyla işletmelerce son yıllarda yoğun olarak uygulanmaya başlanmıştır Bu çalışmada bu sistemlerin tanımı, gelişimi, kapsadığı süreçler ve yararları incelenecektir
Alıntı: Ali İhsan ÖZDEMİR
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 23, Temmuz-Aralık 2004, ss 87-96


Bir tedarik zinciri, ürünlerin, tedarikçiler, üreticiler, toptancılar, dağıtımcılar, perakendeciler ve nihai olarak tüketiciler arasındaki hareketi sağlayan ilişkiler ve bağlantılar bütünüdür Tedarik Zinciri Konseyine göre, Tedarik Zinciri kavramı son ürünün üretilmesi ve dağıtımı (tedarikçinin tedarikçisinden müşterinin müşterisine kadar ) ile ilgili bütün çabaları kapsar Bu çabalar plan, (tedarik ve talebin yönetimi), kaynak (hammadde ve yarı mamullerin temini), üretim (imalat ve montaj), teslim (depolama ve stok takibi, sipariş alımı ve yönetimi, bütün kanal boyunca dağıtım ve müşteriye teslim) olmak üzere dört temel süreçten oluşurBiğer tanıma konseyin tanımında değinilen aktivitelerin yanında bütün bu aktivitelerin denetimi sağlayan bilgi sistemlerini de tedarik zinciri aktivitesi olarak tanımlamıştır Tedarik zinciri tanımlarından da anlaşılacağı gibi komplike bir sistemdir ve bu sistemi oluşturan bileşenler arasında sürekli bir bilgi alışverişi etkileşim söz konusudur Birinde oluşacak aksaklık diğerini de olumsuz etkilemektedir Tedarik zincirlerinin başarı olabilmesi için kanal ilişkilerinin doğru olarak belirlenmesi, uygulanması ve etkin iletişim gerekmektedir Bu aşamaların tümünde büyük miktarlarda verinin toplanması, tasnif edilmesi, güncellenmesi ve ortak firmalara iletilmesi gerekmektedir Bu bilgi akışının elektronik olmayan yollardan yapılması genelde daha yavaş, hata yüzdesi yüksek ve güncellenmesi zordur Ayrıca günümüz rekabet koşullarında ayakta kalabilmek için firmalar kendilerini tekrar keşfedip tedarik zincirlerini yüksek maliyetli kırtasiye egzersizinden esnek ve bugünün gereksinimlerine yönelik etkin hale getirmek zorundadır İnternet tedarik zincirlerinin bütün sektörlere uyumlu hale dönüştürülmesinde sağlamaktadır İnternet uyumlu bir tedarik zinciri zamanında dağıtım, kesin stok tahmini, dağıtımın sürekli izlenebilmesi gibi imkanlar sunar Gelişmiş teknoloji sayesinde tedarik zinciri düşük maliyetli, para kazandıran olası problemleri önleyen stratejik bir silah haline gelmiştir Herhangi bir işletmenin operasyonlarını merkezileştirmesi, yöneticilerin tedarik zincirindeki zayıf noktaları bulmalarına ve düzeltmelerine olanak verir Bu göründüğü kadar kolay bir iş değildir Tedarik zincirini otomatik hale getirmek, dikkatli bir planlama gerektirir ve bu iş öncelikle iş ortakları ve müşterilerle olan ilişkileri çok iyi değerlendirmek başlar Tedarik zinciri yönetimi (supply chain management) ürünlerin ve bilgilerin tedarik zinciri boyunca devam eden hareketlerinin gözlenmesi ve yönlendirilmesi anlamına gelir Lojistik Yönetimi konseyine göre tedarik zinciri yönetimi; müşteri gereksinmelerini karşılamak amacıyla hammaddelerin, süreçteki stokların, nihai ürünlerin ve başlangıçtan tüketime kadar ilişkili bilgilerin maliyet etkin akışının ve depolanmasının planlanması, uygulanması ve kontrol sürecidir Ellram ve Cooper ise tedarik zinciri yönetimini bir bütünleştirme felsefesi olarak tanımlamaktadırlar Bütünleşik Tedarik Zinciri Yönetimi; öncelikle müşteriyi merkeze koyarak yatay bir yolla müşteriye değer sağlayacak gerekli tüm süreçlerin yönetimi olarak tanımlamaktadır SCM sistemi şirket dışındaki ikmal işlerini sağlayanların yönetilmesi ve etkin biçimde çalışılması için şirketi iç kaynaklarını bir bütün halinde ele alan temel bir işletme sistemi olarak tanımlanmaktadır SCM’nin gerçek amacı tedarik zincirini optimum hale getirmektir İyi bir tedarik zinciri yönetimi, süreç içerisinde var olan tüm oyunculara takip şansı sunduğundan, gelen siparişlere karşı harekete geçme insiyatifi verir Web teknolojisi sayesinde, zincirde rol alan tüm oyuncular aynı anda stok yönetimi ve üretim programının kontrolünü yaparak, siparişin tam istenen vakitte istenen şekilde müşteriye ulaşmasını sağlar Tedarik zinciri yazılımları üretimden, dağıtıma, bir ürün veya hizmeti müşteriye ulaşması için gerçekleştirilen farklı işlerde kullanılan teknolojilerin bir bütünüdür Büyük ve entegre SCM yazılımları tedarik zinciri ile ilgili bilgilerin tüm departmanlar tarafından kolaylıkla ulaşabilir ve paylaşılabilir olmasını sağlamak amacıyla, kullanılan farlı teknolojileri tek bir yazılıma dönüştürür Yazılım ve danışmanlık şirketleri bu alanda yoğun faaliyet içerisindeler ve büyük meblağlar karşılığında büyük firmalara bu yazılımları satmaktadırlar Kaynak: blogcucom

Giriş
1950’lerden sonraki dönemde, çoğu üreticiler birim üretim maliyetlerini minimize etmek amacıyla, temel operasyonel strateji olarak çok az ürün ve süreç esnekliği ile, kitle üretim sistemleri üzerinde yoğunlaşmışlardı Bu dönemde, yeni ürün geliştirme yavaş ve tamamen firma içi teknoloji ve kapasiteye bağlı idi Darboğaz faaliyetleri, dengeli bir hat akışını devam ettirebilmek için stoklarla karşılanmakta ve bu da sonuçta yarı mamul stoklarına büyük yatırımlar yapılması sonucunu ortaya çıkarmaktaydı Bu dönemde teknoloji ve uzmanlığın müşterilerle veya tedarikçilerle paylaşılması çok riskli ve kabul edilemez olarak görülüyordu Aynı şekilde, işletmeler arası işbirliği ve alıcı-tedarikçi ortaklığı üzerine ilginin de çok az olduğu görülmekte idi
1990’lardan sonra ise artık durum çok farklılaşmıştır İşletme kararlarının tam merkezinde artık müşteri vardır ve firmalar müşterilerini tatmin edebilmek için yer aldıkları değer zinciri içindeki bütün üyelerle (tedarikçi, üretici, perakendeci vb) işbirliği yollarını geliştirmeye çalışmaktadırlar Bu işbirliği sürecinin adı Tedarik Zinciri Yönetimi (Houlihan, 1985: 25) olarak konmuştur
Tedarik Zinciri Yönetimi olarak adlandırılan, firmalar arası süreçlerin düzenli biçimde kontrolü ve koordinasyonu modeli, maliyetleri düşürmede, kaliteyi ve faaliyetlerin hızını artırmada kullanılan geleceğin modelidir Bu noktadan sonra verimlilik savaşları yapılacaktır Galip gelenler işlerine yeni yaklaşımlar getirebilen, geleneksel işletme sınırlarını aşarak iş ortaklarıyla iş süreçlerini tasarlama ve yönetmede yakın çalışan firmalar olacaktır Onlar etkinlikten süper etkinliğe sıçrama yapabilen firmalardır (Hammer, 2001: 84)

Alıntı: Ali İhsan ÖZDEMİR
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 23, Temmuz-Aralık 2004, ss 87-96