Çocukları aşırı koruma |
06-26-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çocukları aşırı korumaÇocukları aşırı koruma, onların özgüvensiz yetişmesine neden olur Çocukların her şeyini yapan anneler, ona ?Sen yapma, biz seninyerine yaparız? mesajı verir Bu da zamanla annesinden bağımsız iş yapamayan bireylerin ortaya çıkmasına yol açar Anne?babaların en büyük arzusu, evlatlarının toplumda hatırı sayılır yerlere gelmesidir Aileler çocuklarını en iyi makamlarda görmek isterler; fakat bunun kendi ellerinde olduğunu pek bilmezler Oysa çocuğun toplum içinde yükselmesi, ebeveyninden edindiği özgüvenle doğru orantılı Özgüvenin bebekken aşılandığını belirten uzmanlar, anne?babalara evlatlarıyla doğduğundan itibaren iletişim kurmalarını öneriyor Her ağladığında bebeklerini kucağa almamalarını, her dokunduğuna ?cıss!? dememelerini tavsiye ediyorlar Böyle yetişen çocukların, ileride kendi ayakları üzerinde durarak, zorlukların üstesinden daha kolay gelebileceğini de vurguluyorlar Özel Balgat Ayışığı Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Psikoloğu Mehtap Güneş, çocukta oluşturulacak özgüvenin, onun toplum içerisindeki yerini belirleyeceğine dikkat çekiyor Özgüveni, kişinin kendisi ve çevresiyle barışık olması, kendisini yeterli bulması? şeklinde tanımlayan Güneş, özgüvenin temelinin, bebeklik döneminde inşa edilmeye başladığına işaret ediyor Bebeğin, ebeveyninden gerekli bakım, ilgi ve sevgiyi almasının önemini ifade ederek, şunları anlatıyor: ?Genellikle Batı toplumlarında, bebeğin, ebeveyne çok bağımlı olmaması adına uzun süre ağlamasına göz yumulur Çünkü bebekle, ya fiziki ihtiyaçlarının giderilmesi ya da ebeveynlerinden sevgi ve ilgi alabilmek için ağlarlar Bebeğiyle iyi iletişim kurabilen anne, onun ağlama sebeplerini rahatlıkla ayırt edebilir? Psikolog Mehtap Güneş, etrafını araştırmaya başlayan bebeklere sık sık söylenen ?yapma, kıracaksın, düşüreceksin, bırak, cıss!? gibi sözcüklerin çok yanlış olduğunu vurguluyor Bu davranışların çocuğa, ?Dokunma! Dokunduğunu mahvediyorsun O obje senden daha değerli? mesajını verdiğini aktarıyor Ancak bunun çocuğun kuralsız yetiştirilmesi anlamına gelmediğine dikkat çeken Güneş, ?Özgüven eğitimi ne kadar önemliyse, çocuğun toplumsal norm ve kuralları öğrenmesi de en az onun kadar önemli Ebeveynlerin, çocuklarının hatalarına karşı toleranslı olmaları, onları bastırmak yerine tekrar eyleme girebilme cesareti verebilmelerigerekir? diye konuşuyor Ardından şu örneği dile getiriyor: ?Çocuk bir objeyi kırdığı zaman ona kızmak yerine, obje kırıklarının, kendisine zarar verebileceği ifade edilerek, bu objelere dokunurken daha dikkatli olunması gerektiği, yoksa kırılan malzemenin hiç önemli olmadığı vurgusu yapılabilir? Yanlış nerede yapılıyor? Türk aile yapısındaki aşırı koruyuculuk çocukların özgüven gelişimini önündeki en büyük engellerden birisi Örneğin; sandalyeye çıkmaya çalışan çocuk, kucaklanarak sandalyeye oturtulur Kaşığı alıp, yemek yemeye çalışan çocuğun elinden, üstünü kirleteceği düşüncesiyle veya ?ne yediğini fark edemem, az yer? kaygısı ile kaşık alınır, anne yemeği yedirir Oysa bu tip davranışlar çocuğa, ?Sen yapamazsın Biz senin yerine yaparız Senin gücün bunu yapmaya yetmez? mesajını veriyor Zamanla çocuk, bu mesajı içselleştirerek doğru olduğuna kendisi de inanmaya başlıyor Anne?babasından bağımsız eyleme girme ve karar verme özelliğini kaybediyor Sevildiğini ve önemsendiğini hissetmeyen, beklediği yakınlık ve ilgiyi görmeyen, sürekli eleştirilen ve olduğu gibi kabul edilmeyen çocuk, kendisini değerli hissetmediği için özgüven kazanamıyor Hata yapan çocuklara direkt ceza vermek onun iradi davranış göstermesini engelliyor Üstelik, ceza miniğin kişiliğine yönelik bir tehdit şeklinde tezahür ediyorsa, çocuk ?ben değersizim? içselleştirmesini yapıyor ?Senden zaten ne beklenir ki!?, ?Aptal!?, ?Geri zekalı!?, ?Başladığın hangi işi bitirdin ki bunu bitireceksin!?, ?Beni üzdüğün için seni sevmiyorum! Senin annen de olmayacağım!? türünden cümleler, özgüven inşasının ön koşulu olan kendini sevme ve kendinden memnun olma ilkelerini zedeliyor Çünkü çocuk, ?Bizim tarafımızdan sevilmiyorsun, değer de görmüyorsun? mesajını alıyor |
|