Çocuklarda Konuşma |
06-26-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Çocuklarda Konuşmaçocukların ilk sözcüğü - çocukların söylediği ilk kelime - çocuklarda dil ustalığı İLK SÖZ Çocuğun ilk sözcüğü söylemeyi ne şekil de başardığını ve dilini başkalarıyla tam bir anlaşma kurabilecek derecede nasıl zenginleştirdiğini belirlemek zordur Başlangıçta çocuk m,p gibi dudak kökenli, sonra t,d gibi diş kökenli sesleri çıkarır Daha sonra, ş,j gibi damak ve en son olarak da k,g gibi art damak kökenli sesler gelir Daha önceden bütün sesli harfleri tanıdığı için, bunları sessizlerle birleştirerek heceler kurmayı başarır Bu heceleri bıkıp usanmadan tekrarlar Çocuk böylece ilk sözcüğü söyler Ditin zamanla gelişmesi yalnız sözcüklerin artması ile olmaz Bir tümceyi kurabilmek için yeni sesler öğrenmek ve bu seslere bir anlam vermek gerekir Dil uzmanları çocukların önce isimleri mi yoksa fiilleri mi söyledikleri konusunda görüş birliğine sahip değildirler Çocuklar ellerinden alınan bir nesneyi geri almak ya da isteklerini belli etmek için “ver” sözcüğünü kullanırlar Çok kere kullandıkları sözcükler ya da deyimler fiil görevini yüklenmektedir, örneğin, “karnım aç” demek yerine sadece “mama” derler Ayrıca, çocukların başlangıçta isim, sıfat, fiil gibi anlamca yüklü olan sözcükleri seçmeleri ve buna karşılık anlatıma pek fazla birşey katmayan edat, bağlaç gibi sözcükleri kullanmayışları dikkate değer bir olaydır Çocukların büyük bir birleştirme yetenekleri de vardır, örneğin, çocuk “baba gitti” cümlesini tekrar etmek istediğinde, bütünün en anlamlısı olan “gitti” sözcüğünü kullanır Ya da, bir gereksinmesini bildirmesi gerektiğinde, tam bir tümce yerine geçen tek sözcük kullanır, örneğin, “uykum var” ya da “uyuyalım” yerine “uyku” der İLK TÜMCE iki ile üç yaş arasında, gittikçe büyüyen bir anlatma gereksinmesi içinde olan çocuk, sözcük dağarcığını durmadan zenginleştirir Bunun yanısıra, öğrenmiş olduğu sözleri tekrar tekrar söyleyerek söyleyişini düzeltir Ayrıca çeşitli sözcüklerin kullanım ve görevlerini ayırt etmeye ve bunları belli bir düzen içinde sıralamaya başlar, ilk tümce böyle doğar Sözcüklerin ses tonu ve düzeni giderek büyüklerinkine yaklaşacak bir mantığı yansıtır, ilgi merkezi köpek ise ve çocuk onun kendisinden uzaklaşmasını istemiyorsa “köpek gitti” der Tersine, köpekten korkuyor ve onun uzaklaşmasını istiyorsa emredici bir ses tonuyla “gitti köpek” der Çocuk kendini belirtmek için “ben” yerine üçüncü kişiyi kullanır: “Ahmed’in karnı aç” veya “Ahmet gitti” der Birinci kişinin kullanılışı daha sonradır ve çocuğun “ben” bilincine vardığını gösterir; bu da genellikle üç yaşlarına doğru olur DİL USTALIĞI Çocuk üç yaşından sonra artık kendisini daha çok ilgilendiren yaşıtlarıyle daha iyi anlaşmak gereğini duyduğundan dildeki ustalığını hızla artırır Tümceleri bir süre yalnız iki sözcüklü kalır Çoğul şekli öğrenir Daha önceden öğrendiği sözcüklerle yeni bileşimleri dener Bu evrede, çocuk büyüklerin konuşmasını taklit etmeye çalışır ve tümceyi önceden bellediği kalıplara uydurur örneğin annesi “topu gördün mü?” deyince, çocuk “top gördü” diye tekrar eder, ya da annesi “topun burada” açıklamasını yapınca, çocuk “burada top” diye tekrarlar |
|