Hint Edebiyatı

Hindistan gibi geniş bir ülkede çeşitli dillerin ve dinlerin bir arada yaşadığı kültür ortamında çok zengin bir edebiyat oluşmuştur Köklü bir geçmişi olan Hint edebiyatının ilk ürünlerini Hindu dininin kaynak metinleri oluşturur Artık klasik bir dil durumundaki Sanskrit diliyle yazılan ve Veda adı verilen bu metinler aynı zamanda Hint mitolojisinin de kaynaklarıdır Purana (eski öyküler) adıyla tanınan büyük derleme de Hint mitolojisinin en ünlü edebi yapıtıdır İlk destanlar İS 500-1000 yılları arasında ortaya çıkmış Ramayana ile Mahabharata'dn Bu destanlardan Mahabharata 220 bin, Ra­mayana 96 bin dizeden oluşmuştur
Hint edebiyatında adı bilinen ilk yazar 5 yüzyılda yaşadığı sanılan Kalidasa'dır Onun şiirleri ve oyunları dindışı Sanskrit edebiyatı­nın başyapıtları sayılır Kalidasa'dan sonra şiirde Amaru, Bhartrihari, Mayura, Bilhana, Cayadeva gibi büyük şairler yetişmiştir Tiyatro alanında da Şudraka, Vişakhadata, Harsa, Bhavabhuti ün kazanmışlardır
Hint edebiyatının dünya edebiyatına büyük yapıtlar armağan ettiği bir tür de masaldır Bu türdeki en ünlü yapıt Pançatantra masalları­dır Beş büyük bölümden oluşan bu masallar­da yer alan hayvan kahramanlar La Fon-taine'i de etkilemiştir Birçok dile çevrilen Pançatantra masalları Arapça'ya Kelile ve Dimne, Farsça'ya Hümayunname adıyla çev­rilmiş, Türkçe'ye her iki adla da kazandırıl­mıştır Hint masallarının çoğu ağızdan ağıza yayıldıktan sonra İÖ 200Terde yazıya geçiril­miştir
Sanskrit dilindeki yapıtlar yanında Prakrit dilinde de daha çok dindışı edebiyat ürünleri yaratılmıştır Ayrıca Pali dilinde kaleme alın­mış Budacılık'ın temel kurallar kitabı ile Buda'nın dünyaya birçok kez gelişini konu alan 500 öyküden oluşan Cataka'lar da ünlü­dür 10 yüzyıldan sonra Hindi, Bengali ve Marathi dillerinde de önemli edebiyat ürünle­ri yaratılmıştır 19 yüzyıldan sonra Hindis­tan'da kök salmaya başlayan İslamiyet'in etkisiyle Farsça da 1-Jint edebiyatına yeni bir dil olarak girmiştir Bu dilin ilk büyük şairi Emir Hüsrev Dehlevi'dir (1253-1325) Kaze-runiye tarikatının kurucusu Kebir (1440-1518) de tasavvuf edebiyatının öncüsüdür Kebir'in izleyicilerinden Baba Nânâk (1469-1538) da yaygın bir ün kazanmıştır Çağdaş Hindi edebiyatının habercisi sayılan Tulsidas (1532-1623) Ramayana destanını yeniden yazmıştır 17 yüzyılda yetişen saray şairi Bihari Lâl (1603-63) ile Devdat (1673-1745) Hindi dili­nin son büyük klasik şairleridir
19 yüzyılda yetişen Lallu Lâl çağdaş Hindi edebiyatının kurucusudur En ünlü yapıtı Premsagar'du ("Aşk Ummanı") Onu Daya­nanda Sarasvati (1824-83) ile Premçand (1880-1936) izlemiştir Hindistan'ın Maksim Gorki'si olarak tanınan Premçand'ın en ünlü yapıtı Rangabhumi'diT Şiirde ise Tagor (1861-1941) bütün dünyada ün kazanmış, 1913'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü almıştır Günümüz Hint edebiyatı gelenekselliğin ya­nında çağdaş akımlardan da etkilenmiştir