Ezilenler - Dostoyevski

Ezilenler (Rusça:Униженные и оскорбленные) 1861 yılında ilk baskısı yapılan roman Dostoyevski'nin en başarılı eserlerinden biri olan Ezilenler'de , yazar diğer romanlarında da yaptığı gibi ruh çözümlemelerine sıkça yer vermiş, okurun karakterlerin psikolojisine bürünmesini sağlamıştır Roman, toplumda hep aşağılanan ve hor görülen insanların, nüfuzlu kimselerin bencilce hesapları arasında ezilişini ve sarsılışını işler Dostoyevski, seçtiği sıradan ama olağanüstü yaşantıları ile bizi şaşırtan karakterleri ile okuru ürpertiyle karışık bir merağın içinde bırakmıştır Yazar ustaca kurgusu, okuyucuyu sıkmayan anlatımı ile "Ezilenler"i en başarılı romanlarından biri olarak edebiyat dünyasına kazandırmıştır




Kitabın konusu

Vanya(İvan) para kazanmak için yazı yazan, yoksul, genç bir yazardır(Dostoyevski bu karaktere kendi gençliğinden özellikler katmıştır) Beraber büyüdüğü Nataşa'ya aşıktır Nataşa'nın babası Nikolai Ikhmenev ve annesi Anna Andreyevna ile de yakın ilişkisi vardır Vanya ile yakınlaşıp onunla evlenmeye karar veren Nataşa, daha sonra Prens Valkovski'nin tutarsız oğlu Alyoşa'ya aşık olur Prens Valkovski daha önce Ikhmenev ile ortaklık yapmış, onu dolandırmıştır Ikhmenev bu yüzden kızının Alyoşa ile beraber olmasına razı olmaz, bunun üzerine Nataşa ailesinden ayrılarak Alyoşa ile yaşamaya başlar Bu arada Vanya, dedesinin ölümüne tanık olduğu kimsesiz,küçük Nelli'yi yanına almıştır Onun bu ağabeyliğine karşılık, genç kızlığa adım atan Nelli ise Vanya'ya yavaş yavaş içinde büyüyen bir aşk duymaktadır Nataşa ve Alyoşa'nın beraberliğine karşı olan Prens Valkovski, Alyoşa'yı götürdüğü bir davette Katerina adında soylu bir genç kızla tanıştırır Zaten bir evliliğe veya sürekli beraberliğe alışık olmayan çocuk ruhlu Alyoşa kısa bir süre sonra Nataşa'dan uzaklaşıp Katerina'ya aşık olur Bu arada dostlarının araştırmaları sonucunda Vanya Nelli'nin Prens Valkovski'nin kızı olduğunu, Prens'in yıllar önce Nelli'yi ve annesini terkettiğini öğrenir Nihayet Alyoşa'dan ayrılan Nataşa ailesinin evine döner Nelli'yi de yanına alan Ikhmenevler Nataşa'yı affetmiştir Birkaç gün sonra Nelli hastalanıp ölür ve Ikhmenevler Nataşa ve Vanya ile beraber eskisi gibi yaşamaya devam ederler


Kaynak2:

Bir tarafta geçimini makalelerle, gazete yazılarıyla sağlayan, aşkın biranlamda özveri olduğuna inanan bir genç; diğer tarafta yeni bir dünya kurmayı amaçlarken elindekileri de kaybeden, imkânsızın peşinden koşan,daha da kötüsü babasını üzen bir kız- Yoksulluk içinde bir ömür süren,annesini kaybeden, yürekleri yakacak bir şekilde hayata gözlerini yuman küçük bir yavruGözünü bürüyen para hırsı için iki gencin geleceğini karartan, entrika,dalavere ve ayak oyunlarını kendine meslek edinen, iki yüzlü, tehlikeli bir tipAyakları üzerinde duramayan, kararsızlık içinde kıvranan, labirentteki fare misali koşturan, şıpsevdi bir zavallıEvet, "Ezilenler", zıtlıkların uyumu, Romantizmle Realizm'in bir potada eritildiği bir roman Teori ve pratiğin çok farklı kavramlar olduğunu gözler önüne seren canlı bir örnek "Ezilenler"i okurken, bir yandan gözleriniz yaşaracak, diğer yandan hayatın acı gerçekleriyle yüzleşeceksiniz "Ezilenler", her insanın ayrı bir dünya olduğunu gözler önüne seren bir şaheser, sayfalarını heyecanla çevireceğiniz bir klasik

Kitap hakkında görüşler:

"Gerçek sanat Dostoyevski'nin kırdığı küçük ikonaları ayağa kaldırmaz, romanı toplumun ve duyguların dar çerçevesine kapatmaz, yazarın ışık tuttuğu ruhun geçici ve gizemli durumlarını karanlıkta bırakmaz"
Stefan Zweig

On yıl süreyle Sibirya'da, sürgünde kalan Dostoyevski'nin ilk büyük romanı Ezilenler yazarın başkent Petersburg'a dönüşünden kısa bir süre sonra, 1861 yılında yayımlandı Ama eleştirmenlerde neredeyse hiç yankısı olmadı Dostoyevski'nin dostları bile romanı beğenmediler Yazar da elli kadar sayfasından kıvanç duyduğu bu romanı "yabanıl" bulurdu

Bu kitapta Dostoyevski, insana ve onun doğal iyiliğine inancını belirtir; kurtuluşumuzun kendi ellerimizde olduğunu vurgular İncil'deki ilkelere uyulması ve herkesin benzerlerini kendini sevdiği kadar sevmesi yeterlidir Psikolojik çözümlemelerdeki güçlülük, sara krizlerinin anlatılışındaki büyük ustalık bu kitapta ilk kez ortaya çıkmakta ve geleceğin dev yazarını haber vermektedir

"Yanılgı sözkonusu değil, çağlar içinde birtek Shakespeare'in kıyaslanabileceği bir kral var karşımızda Aiskhylos ve Shakespeare'den sonra, ruhların ve bedenlerin dipsiz derinlerine inebilmiş tek insan odur belki de"

Leon Daudet