Önemli Günler...

16 OCAK


* 1804 - Fransız fizikçi Joseph Louis Gay-Lussac bir hidrojen balonu içinde 7016 m ye yükselerek, sonraki 50 yıl içinde kırılamayacak olan bir rekora imza attı
* 1928- Cemal Reşit Rey'in "12 Anadolu Türküsü" adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi
* 1952 - Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu'ya Fransız "Légion d'honneur" nişanı verildi Yazar bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü
* 1979 - İran Şah'ı Rıza Şah Pehlevi, ailesi ile birlikte İran'ı terk ederek Mısır'a yerleşti
* 1986 - New York'ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk hükümetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı
* 1987 - 1 Ocak'ta Pekin'de Tiananmen Meydanı'nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonunda Komünist Partisi lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi
* 1991 - Amerika Birleşik Devletleri Irak'a hava akınları ve füze saldırısı başlattı Amerikan yetkilileri "Çöl Fırtınası" diye adlandırdıkları bu operasyonu Kuveyt'i kurtarmak için yaptıklarını söyledi
* 1992 - Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyal Demokrat Halkçı Parti'den (SHP) istifa etti
* 1998 - Refah Partisi'nin Anayasa Mahkemesi'nce kapatılmasıyla Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü
* 2003 - Columbia Uzay Mekiği, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı (Mekik, 1 Şubat'ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi yaşamını yitirdi)

Tarihte bugün doğanlar

* 1932 - Dian Fossey, ABD'li etolojist (ö 1985)
* 1933 - Susan Sontag, ABD'li yazar (ö 2004)
* 1976 - Debbie Ferguson, Bahamalı atlet
* 1982 - Tuncay Şanlı, Türk futbolcu

Tarihte bugün ölenler

* 1595 - III Murad,Osmanlı padişahı (d 1546)
* 1933 - Bekir Sami Bey, eski dışişleri bakanlarından (d 1865)
* 1960 - Sade,Nijerya'lı şarkıcı Sade (d 1959)

17 ocak


Kolombiya´nın şimdi ki topraklarında, İspanyollar gelmeden önce yörenin yerlileri bu yaşamlarını ticaret ve altın zanaatıyla icra ediyorlardı Burada Muisca, Tayrona, Sinú, Quimbaya ve San Agustín kültürleri yüzyıllar boyunca yaşadılar

Kristof Kolomb´un adıyla anılan ülke topraklarına Kolomb hiç ayak basmamıştı Bu toprakları gören ilk Avrupalı, İspanyol Alonso de Ojeda ve onun kılavuzu İtalyan Amerigo Vespucci´ydi

1525 yılında Rodrigo de Bastidas Santa Marta kentini kurdu Bunun ardından ülkenin kuzeyinde Karayib Denizi kıyısında Cartagena şehri kuruldu 1538 yılında Gonzalo Jiménez de Quesada yerli halkın Bacatá adını verdikleri yerleşim yerini ele geçirerek burada Bogotá şehrini kurdu 1808 yılında Napolyon, İspanya´yı işgal edince Amerika Kıtası´ndaki İspanyol sömürgeleri bağımsızlık savaşlarını ilan etti

Böylelikle Simón Bolívar önderliğindeki güçler Cartagena´da bağımsızlıklarını ilan ettiler, böylelikle 1821 yılında Büyük Kolombiya adıyla bugünkü Kolombiya, Ekvador, Panama ve Venezuela topraklarını kapsayan bir federasyon kuruldu 1829 yılında Venezuela ve 1830 yılında ise Ekvador federasyondan ayrıldı Panama ve Kolombiya´dan oluşan yeni devlette 1840 ila 1903 yılları arasında kanlı çatışmalar yaşandı 1903 yılında ABD´nin desteğini alan Panamalılar bir ayaklanma sonucu Kolombiya´dan ayrıldı Panama aynı yıl Panama Kanalı´nın kullanım hakkını ABD´ye verdi

1948 ila 1953 arasında Kolombiya içinde büyük karışıklıklar yaşandı Violencia adını alan şiddet olayları meydana geldi 1950 yılında muhafazakar Mariano Ospina Pérez boşalan iktidarı devralan bir başka muhafazakar olan Laureano Gómez vekili Roberto Urdaneta ile birlikte katı bir yönetim sergiledi Üç yıllık görev sırasında 80000 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor Violencia 1963 yılına kadar sürdü Bu zaman zarfında 200000 kişi öldü Violencia´ya karşı solcu gerilla grubu FARC mücadele etti Ülkedeki karışıklıklar sebebiyle 12 ağustos 2002´de Başkan Álvaro Uribe Vélez 90 günlük olağanüstü hal ilan etti

Ülkede 28 mayıs 2006 gününde yapılan seçimlere başkan Álvaro Uribe Vélez, liberal Horacio Serpa, sol PDA´lı Carlos Gaviria ve Bogotá Eski Belediye Başkanı Antanas Mockus adaylıklarını koydular Seçime katılım oranı sadece yüzde 45,11´di Başkanlığa tekrar seçilen Álvaro Uribe Vélez yüzde 62 oranında Kolombiya için rekor sayılan oy aldı

Başka neler oldu:

* 1875 - Karaköy - Beyoğlu arasındaki Tünel hizmete girdi Tünel dünyanın en eski ikinci ve en küçük metrosuydu
* 1909 - Fenerbahçe ile Galatasaray ilk kez karşılaştı; FB:0, GS:2
* 1942 - Ankara'da ekmek karneye bağlandı
* 1945 - Sovyet ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi
* 1946 - BM Güvenlik Konseyi ilk toplantısını yaptı
* 1964 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükümet kuracaklarını açıkladı
* 1990 - Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı
* 1991 - 2 Körfez Savaşı, müttefik uçaklarının Irak ve Kuveyt'teki hedefleri vurmalarıyla başladı Irak, misilleme olarak İsrail'e 8 adet Scud füzesi yolladı
* 1995 - Japonya'nın Osaka-Kobe bölgesinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 6 binden fazla kişi öldü

Tarihte bugün doğanlar

* 1706 - Benjamin Franklin, ABD'li bilim adamı ve siyasetçi (ö 1790)
* 1860 - Anton Çehov, Rus yazar (ö 1904)
* 1933 - Dalida, İtalyan şarkıcı (ö 1987)
* 1942 - Muhammed Ali, boksör
* 1962 - Jim Carrey, ABD'li sinema oyuncusu

Tarihte bugün ölenler

* 395 - I Theodosius, Roma imparatoru (d 347)
* 1936 - Rudyard Kipling, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İngiliz yazar (d 1865)
* 1961 - Patrice Lumumba, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı (d 1925)
* 1997 - Clyde Tombaugh, Plüton'u keşfeden ABD'li gökbilimci (d 1906)
* 2008 - Bobby Fischer, satranç ustası (d 1943)

18 ocak

1886 Kadınlar Şukufezar dergisinde "saçı uzun aklı kısa" deyimine karşı mücadele başlattı

1910 Günümüzde otel olarak kullanılan İstanbul'daki Çırağan Sarayı yandı Saray 1865 tarihinde Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilmişti

1919 1 Dünya Savaşı sonrasında barış görüşmeleri Paris Barış Konferansı'nda başladı Avrupa'nın haritası yeniden çizildi

1924 İstanbul'da Milli Türk Ticaret Birliği Kongresi toplandı

1927 Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi

1928 Çerkez Hacı Sami çetesinden 3 kişi Eminönü Meydanı'nda idam edildi Bu kişiler Atatürk'e suikast iddiasıyla idama mahkum edilmişlerdi

1931 Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği "Türkiye Güzellik Kraliçesi" yarışmasını Naşide Saffet Hanım kazandı

1943 Sovyetler Birliği iki yıl süren Leningrad kuşatmasını kırdı Bir yıl sonra kuşatma bütünüyle son buldu

1946 Madame Butterfly operası Ankara'da sahnelendi

1947 İstanbul'da Muallimler Birliği kuruldu

Aynı gün Isparta'nın Uluborlu ilçesinin Senirkent bucağından on vatandaş noter aracılığıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına bir protesto mektubu gönderdi Mektupta hiç bir suçları olmadığı halde jandarmanın kendilerine sistemli olarak işkence boyutlarında kötü muamele yaptığını yazıyorlardı

1950 Demokrat Parti (DP) işçiye grev hakkı istedi

1951 Vietnam Kuruluş Cephesi gerillaları Hanoi'den geri çekildi; şehir Fransızların eline geçti

1954 Yabancı Sermaye Yasası Meclis'te kabul edildi

1966 Ankara Cezaevi'nde af isteyen mahkumlar isyan etti İstanbul Üsküdar Toptaşı Cezaevi'nde 260 mahkum açlık grevine başladı

Aynı gün İstanbul valiliğine Vefa Poyraz atandı

1983 Kültür Bakanlığı'nca Sinema Yasa Tasarısı hazırlandı Bakanlık tasarıyla filmlere denetim getiriyordu

1984 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davası duruşmasında sanıklara tek tip elbise giydirildi

1989 Kıbrıslı işadamı Asil Nadir Günaydın gazetesinden sonra Gelişim Yayınları'nı da satın aldı

1991 Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümete savaş yetkisi verdi; İncirlikten kalkan Amerika Birleşik Devletleri uçakları Irak'ı bombaladılar

1993 Bayburt'un Üzengili köyü üzerine çığ düştü; 56 kişi öldü, 22 kişi yaralandı



Bugün Doğanlar:

1904 İngiliz kökenli Amerikalı sinema oyuncusu Cary Grant

1913 Amerikalı sahne, sinema ve TV komedyeni Danny Kaye

1915 Avrupa Komünizmi düşüncesinin öncülerinden 1960-82 arasında İspanya Komünist Partisi Genel Sekreteri Santiago Carillo



Bugün Ölenler:

1936 İngiliz şair ve yazar Rudyard Kipling

1944 Tiyatro sanatçısı Sait Köknar

1956 Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan

1960 Yazar Nahit Sırrı Örik

1992 Klasik Türk Müziği bestecisi Yesari Asım Arsoy

19 OCAK

* 1829 - Johann Wolfgang von Goethe'nin eseri Faust ilk kez sahnelendi
* 1861 - Georgia, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı
* 1903 - Okyanus aşırı ilk radyo yayını Amerika Birleşik Devletleri ile İngiltere arasında gerçekleşti
* 1949 - Küba, İsrail'i diplomatik anlamda tanıdı
* 1960 - İsveç'in başkenti Stokholm'den Ankara'ya gelen İskandinav Havayolları' na (SAS) ait yolcu uçağı Esenboğa Havaalanı yakınlarında düştü, 42 kişi öldü
* 1997 - Suikast sonucu ölen gazeteci Uğur Mumcu için "Adalet ve Demokrasi Haftası" düzenlendi
* 2002 - İngiltere Savunma Bakanı, Irak operasyonuna parlamentoya danışmadan başlayabileceklerini söyledi
* 2004 - Rubia isimli bir köpek Aconcagua dağı zirvesine çıkarak bu alanda bir dünya rekoru kırdı
* 2008 - ABD Enerji Bakanlığı'na bağlı bir heyet Ankara' ya gelerek "Küresel Nükleer Enerji Ortaklığı"nı anlattı ve Türkiye' yi üyeliğe davet ettiğini bildirdi

Tarihte bugün doğanlar

* 1736 - James Watt, Buhar makinesini bularak sanayi devrimi'nin başlamasında büyük rol oynayan İskoçya'lı mucit
* 1798 - Auguste Comte, Sosyoloji ve pozitivizmin kurucusu kabul edilen Fransız filozof
* 1809 - Edgar Allan Poe, ABD'li öykücü, şair, eleştirmen ve yayıncı
* 1839 - Paul Cezanne, İzlenimcilik sonrası dönemin en büyük sanatçılarından ve kübizmin öncülerinden Fransız ressam
* 1993 - Yağız Alp ANLI 21 Yüzyılın en büyük dahilerinden biri gösterilen kişi

Tarihte bugün ölenler

* 1970 - Mümtaz Tarhan, eski çalışma bakanlarından ve İstanbul valilerinden
* 1978 - Feridun Çölgeçen, sinema ve tiyatro sanatçısı
* 1985 - Muzaffer Hacıhasanoğlu, yazar
* 2007 - Hrant Dink, gazeteci
* 2008 - Cüneyt Koryürek, gazeteci ve yazar

21 OCAK

II Dünya Savaşı'nda Kuzey Afrika cephesinde Erwin Rommel, 21 Ocak 1942'de Sirenayka Taarruzu'nu başlattı

• 

Sirenayka Muharebesi, Rommel’in 21 Ocak 1942 tarihinde başlattığı ve Birleşik Krallık 1 Zırhlı Tümeni’ni, ardından Bingazi’yi hedef alan taarruzuyla başlayan, Bingazi ve Derne’in Rommel tarafıdan işgaliyle sonuçlanan savaşlardır

Harekât öncesi

General Claude Auchinleck komutasındaki Birleşik Krallık 8 Ordusu, 18 Kasım 1941 tarihinde Crusader Harekatı’nı başlatmışlardı Bu harekat, Kuzey Afrika Cephesi’ndeki Alman-İtalyan kuvvetlerinin, Gazala Hattı’ndan Sirenayka –Kuzey Libya- boyunca El Ageyla’ya kadar çekilmelerine neden olmuştu Bu çekilmenin ardından 30 Aralık 1941 tarihinde Kuzey Afrika Cephesi’nde her iki taraf da faaliyetlerini durdurmuştu

Rommel’in taarruz planı

Alman Afrika Kolordusu, 5 Ocak 1942 tarihinde 100 tanklık bir takviye almıştır Bu takviyeye dayanarak Rommel, Birleşik Krallık 8 Ordusu’na karşı bir taarruz planı hazırlamıştır

Rommel, birliklerini bu harekât için yeniden tertiplemiştir İki görev grubu oluşturulmuştur Kuzey Kuşatma Grubu, 21 Panzer Tümeni ve 90 Hafif Tümenin bazı unsurlarından oluşturulur ve sahil kesiminden Bingazi yönünde taarruz edecektir Diğer ana birlikler ise Güney Kuşatma Grubu olarak çöl içinden kuzey doğu yönünde taarruz edecektir Her iki grup da Derna dolaylarında birleşerek bu alan içinde kalan Müttefik kuvvetlerini imha edecektir

Taarruz

21 Ocak 1942 sabahı Rommel’in panzerleri Birleşik Krallık I Zırhlı Tümeni’ne tam bir baskın vermiştir Kuzey Kuşatma Grubu, Agadebya üzerine ilerledikten sonra sağa çark edip Birleşik Krallık 1 Zırhlı Tümen’inin geri bağlantısını kesmiş, Güney Kuşatma Grubu ise Msus yönünde ilerleyip 1 Zırhlı Tümen’in sol kanadını çevirmiştir

22 Ocak 1942 tarihinde Birleşik Krallık 1 Zırhlı Tümen’inin kuşatılması tamamlanmıştır Daha sonra bu tümen ağır kayıplara karşın çekilmeyi başaracaktır Ertesi gün Rommel hiç oyalanmadan harekâtın ikinci aşamasını başlatır Kuzey Kuşatma Grubu Bingazi’ye güney yönünden yaklaşırkan Güney Kuşatma Grubu doğudan bir çevirme harekâtına girişir Bingazi’deki 4 Hint Tümeni baskına uğramıştır, tüm savunma önlemleri Rommel’in güneyden taarruz edeceği beklentisine dayanıyordu 30 Ocak 1942 de Rommel Bingazi’ye girdiğinde on günlük harekâtın sonunda büyük miktarda ikmal malzemesi ve çeşitli savaş araçları Alman-İtalyan kuvvetlerinin eline geçmiştir

Başka neler oldu:

* 1522 - Rodos'un Osmanlı donanmasınca fethi
* 1774 - Osmanlı Padişahı III Mustafa öldü I Abdülhamit tahta çıktı
* 1793 - Vatana ihanetten suçlu bulunan Fransa kralı XVI Louis, giyotinle idam edildi
* 1911 - İlk Monte Carlo Rallisi başladı
* 1925 - Arnavutluk Cumhuriyeti ilan edildi
* 1951 - Kore'den ilk hasta ve yaralı kafilesi, Ankara'ya geldi
* 1954 - İlk nükleer denizaltı Nautilus, Connecticut'ta denize indirildi
* 1958 - Lefkoşa'da taksim lehine gösteri yapan Kıbrıslı Türk gençlerine İngiliz askerleri müdahale etti; bir genç ağır yaralandı, altı kişi tutuklandı
* 1990 - Adnan Oktar ve müridi oldukları öne sürülen 66 erkek ve 68 kadın gözaltına alındı

Tarihte bugün doğanlar

* 1969 - Karina Lombard, ABDli sinema oyuncusu
* 1970 - Alen Bokšić, Hırvat futbolcu
* 1970 - Louis Koo, Çinli oyuncu

Tarihte bugün ölenler

* 1774 - III Mustafa, Osmanlı padişahı (d 1717)
* 1914 - Theodor Kittelsen, Norveçli ressam (d 1857)
* 1924 - Vladimir İlyiç Lenin, Sovyetler Birliği'nin kurucusu (d 1870)
* 1950 - George Orwell, İngiliz yazar (d 1903)
* 2006 - İbrahim Rugova, Kosova devlet başkanı (d 1944)

Osmanlı ordusu, 22 Ocak 1517'de, Ridaniye Savaşında Memluk ordularını yendi Bu savaşın ardından, halifelik Osmanlılara geçti

• 

Ridaniye Muharebesi, 22 Ocak, 1517 yılının Ocak ayında Osmanlı Devleti ile Memlüklüler arasında geçen bir savaşın adıdır Bu muharebe Yavuz Sultan Selim'in komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu kazanmıştır

Muharebe öncesi

1516da Yavuz Sultan Selim Osmanlı ordusuyla Memluklu Devletine karşı Suriye ve Mısır seferine çıktı Suriye'de Memluklu hükümdarı Kansu Gavri komutasındaki Memluklu ordusuna karşı 24 Ağustos 1516'da Mercidabık Muharebesi'ni kazanan Sultan Yavuz Selim, Halep, Hama, Humus ve Şam'ı teslim aldı Lübnan emirleri de Osmanlı hakimiyetini kabul etti 21 Aralık 1516'da Sadrıazam Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Han Yunus Şavasında Canberdi Gazali'yi yenerek yoluna devam etti Yavuz Kudüs'u teslim alıp ziyaret ettikten sonra ordu Gazze'ye yöneldi

Muharebe

Mercidabık Muharebesi'nden sonra Memlük Devleti'nin başına geçen Tomanbay; Osmanlı hakimiyetini kabul etmediği gibi, barış teklifi için gelen Osmanlı elçisini öldürmüştü Yavuz Sultan Selim, ordusuyla birlikte Sina Çölü'nü 5 gün içinde (11 Ocak-16 Ocak) geçerek, Ridaniye'de Memlük Ordusu ile karşılaştı

Ridaniye'de yeni Memlüklü Sultanı Tumanbay, Venediklilerden top ve silah alarak kuvvetli bir savunma hattı kurmuştu Memlük Ordusu'na, El-Mukaddam Dağı'nın etrafını dolaşarak güneyden saldıran Yavuz Sultan Selim, bu manevra sayesinde Memlük Ordusu'nun yönleri sabit olan toplarını etkisiz hale getirdi

Memlük Sultanı Tumanbay çok büyük çabalarla yaptığı savaş hazırlıklarına rağmen 22 Ocak günü Ridaniye Muharebesi'ni kaybetmekte olduğunu anlayınca en cesur askerleri ile bir birlik kurup Osmanlı komut merkezine bir baskın düzenledi Sultan Selim'in otağı sandığı Veziriazam'ın çadırına girdi ve Veziriazam Sinan Paşa öldürüldü Bu suiskast baskınının da istenen hedefi bulmaması sonucu, Tumanbey savaş alanından kaçtı

Böylece 22 Ocak,1517'de Ridaniye Zaferi kazanıldı Fakat bu savaş çok zayiatlı geçmiş ve her iki taraf da 25000 kadar asker kaybetmişti

Sonuçları

Ridaniye Muharebesi çok kesin bir sonuç vermekle beraber savaşının stratejik hedefi olan Mısır'ın fethi hemen ortaya çıkmamamıştır ve Memlûkluler büyük direniş göstermişlerdir Kahire'yi hiç zayiat ve şehrin sosyal ve ekonomik hayatına zarar vermeden eline geçirmek niyetiyle 25 Ocak'ta Sultan Selim direniş göstermeden teslim olan bütün Memlûklulerin afedilecegini ilan etti

Fakat Tumanbay ve ona yakın Memlûklu komutanları gerila tipi direniş organize etmeye başladılar ve bu nedenle Kahire ancak üç gün süren çok şiddetli savaştan sonra ele geçti ve şehir kismen yıkıldı ve binlerce kişi öldü 4 Şubat 1517'de Yavuz törenle Kahire'ye girdi ve "Yusuf Nebi Tahtı"na oturdu

Memluklular Nil deltasında ve Yukarı Mısır'da direnişe devam ettiler Fakat fazla zaman geçmeden Osmanli güçleri bu direniş merkezlerini elimine edip Tumanbey'i yakalamayı başardılar 13 Nisan, 1517'de Tumanbey Kahire kale kapısında asılarak idam edildi

Bu zaferle birlikte Memlük Devleti yıkılmış, toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir Memlük Devleti tarihe karışmış ve Osmanlı Devleti Mısır'a hakim olmuş ve Halifelik Osmanlılara geçmiştir Mısır'da ki kutsal emanetler İstanbul'a getirilmiştir Osmanlı Devleti Avrupa'nın en güçlü devleti haline gelmiştir

Başka neler oldu:

* 1873 - Kasımpaşa tersanesi işçileri greve gitti
* 1905 - Rus Kraliyet Muhafızları, St Petersburg'da gösteri yapanların üzerine ateş açtı 100 den fazla kişi öldü Bugün tarihe "Kanlı Pazar" olarak geçti
* 1932 - İlk Türkçe Kur'an, Hafız Yaşar (Okur) tarafından Yerebatan Camii'nde okundu
* 1949 - Mao'nun orduları Pekin'i aldı
* 1957 - İsrail ordusu Sina Yarımadası'ndan çekilmekle birlikte Gazze Şeridi'ndeki işgalini sürdürdü
* 1980 - Nükleer fizikçi Dr Andrei Sakharov, SSCB'de ülke içi sürgüne gönderildi
* 1990 - Sovyet lideri Gorbaçov, Kızıl Ordu askerlerinin ayaklanmayı bastırmak üzere Azerbaycan'a yollandığını açıkladı
* 1991 - Bir Irak scud füzesi İsrail'e düştü,üç kişi öldü

Bugün doğanlar

* 1561 - Sir Francis Bacon,İngiliz devlet adamı, filozof, şair (ö 1626)
* 1788 - Lord Byron, İngiliz şair (ö 1824)
* 1869 - Grigori Yefimoviç Rasputin, Rus mistik (ö 1916)
* 1891 - Antonio Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi ve Marksist teorisyen (ö 1937)
* 1946 - Cihan Ünal, Türk tiyatro sanatçısı

Bugün ölenler

* 1666 - Şah Cihan, Moğol imparatoru, Taç Mahal'i yaptıran, Hindistan'da 74 yaşında öldü (d 1592)
* 1901 - Victoria,İngiltere kraliçesi (63 yıldır tahtta idi)(d 1819)
* 1973 - ABD'nin 36 başkanı (1963–1969) Lyndon Baines Johnson(d 1908)
* 2006 - Aydın Güven Gürkan, (SHP eski genel başkanı d 1941)
* 2008 - Heath Ledger, Avustralyalı oyuncu (d 1979)

23 OCAK

Kamil Paşa hükümeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca 23 Ocak 1911'de devrildi Bab-ı Ali Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi

• 
  

Bâb-ı Âli baskını, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından 23 Ocak 1913 günü düzenlenen askeri darbedir

Arnavutluk'ta çıkan isyan bastırılırken İttihatçılara muhalif Halaskar Zabitan grubu dağa çıktı Bu kesimin İstanbul'daki yandaşları hükümete verdikleri muhtırada meclisin dağılmasını, Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa başkanlığında yeni bir hükümet kurulmasını istediler

İttihatçılar boyun eğdi Gazi Ahmet Muhtar Paşa başkanlığında yeni bir kabine kuruldu (22 Temmuz 1912); ancak güvenoyu alamadı Sadrazamın isteği üzerine Padişah meclisi fesh etti

O sırada Balkan Savaşı başlamıştı (8 Ekim 1912) Osmanlı Ordusu subaylarının siyasete karışıp cephelere ayrıldığı ve siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü bir dönemde ordu savaşa hazır değildi

Rumeli'nin büyük bir kesimi Osmanlı Devleti'nin elinden çıktı Alınan yenilgiler Gazi Ahmet Muhtar Paşa'yı istifaya zorladı Bunun üzerine Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa kabinesi kuruldu (29 Ekim 1912)

Bulgar ordusu Trakya'da ilerleyerek, Çatalca önlerine vardı Osmanlı ordusunda şiddetli bir kolera salgının başlaması ve Rumeli'den kaçan binlerce göçmenin İstanbul sokaklarında sersefil bir duruma düşmesi, her gün açlıktan ve hastalıktan birçok insanın ölmesine neden oluyordu

Osmanlı hükümeti Balkan devletleriyle Londra'da masaya oturdu 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'nın 23 maddesini öne süren büyük devletler, bir Osmanlı eyaleti olan Bulgaristan'ın işlerine açıktan açığa karışmayı hak görüyorlardı

Büyük devletler Babıali'ye bir nota vererek Edirne'nin Bulgaristan'a ve Ege adalarının kendilerine bırakılmasını istediler Dolmabahçe Sarayı'nda toplanan ve ileri gelen devlet adamlarının katıldığı Şura-yı Umumi durumu görüştü

Balkan Savaşı'nın ilk evresinde alınan yenilgiler ertesi Kamil Paşa hükümeti Londra Konferansı'nda önerilen Midye-Enez sınırını kabule yanaşıyordu Osmanlı ordusunun Lüleburgaz ve Kırklareli'nde de yenilişi hükümeti büsbütün çıkmaza sokmuştu

Bu sırada İttihatçılar iktidarı tekrar ele geçirmek için harekete geçtiler Balkan Savaşı'ndaki yenilgileri ve Edirne'nin Bulgaristan'a terk edilişini fırsat bilerek hükümete karşı darbe planladılar Baskın cemiyet merkezinde hazırlandı

Enver Paşa, Talat Paşa, Filibeli Hilmi, Sapancalı Hakkı, Mithat Şükrü Bleda, Yakup Cemil, Mustafa Necip, Kara Kemal, Doktor Nazım, İzmitli Mümtaz, Silahçı Tahsin, Samuel Israel ve Ömer Naci baskını düzenleyen önde gelen kişilerdi

23 Ocak 1913 günü Enver Paşa ve İttihatçı fedailerden Yakub Cemil'in başı çektiği grup, cemiyetin Nuruosmaniye'deki merkezinden ata binerek Babıali'ye yöneldi Bu arada Talat Paşa da bir grup ittihatçıyla Babıali'ye gitmişti

Ayrıca Babıali binası civarındaki önemli noktalara altmış kadar İttihatçı yerleştirilmişti Yol boyunca toplanan halkın da katılımyla ellerinde bayraklarla tekbir getiren kalabalık Babıali'ye vardı

Kabine toplantı halindeyken Enver Paşa ve yanındakiler Babıali'ye girdiler Sadaret (Başbakanlık) yaveri Ohrili Nafiz Bey müdahale etmek istediyse de öldürüldü Harbiye nazırının yaveri Kıbrıslızade Tevfik Bey de vuruldu Bu arada Tevfik Bey'in tabancasından çıkan kurşunla ittihatçılardan Mustafa Necip öldü

Vurulanlar arasında kapıyı bekleyen polis komiseri Celal Bey'de vardı Harbiye Nazırı Müşir Nazım Paşa gürültü üzerine kabine toplantısından balkona çıkıp baskıncılara karşı direnip ne oluyor demeye kalmadan Yakub Cemil tarafından alnından vuruldu Silah sesleri üzerine kabine üyeleri dağılmıştı

Enver Paşa, Sadrazam Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa'nın makamına zorla girip, kafasına tabanca dayayıp, sert bir ifadeyle milletin kendisini istemediğini ve istifa etmesi gerektiğini bildirdi Kamil Paşa asker tarafından gelen teklif üzerine isitifaya mecbur kaldığını padişaha hitaben yazdı İttihatçılar buna ahali sözcüğünü de ilave ettirdiler

Böylece istifa gerekçesi ahali ve asker tarafından gelen teklife dönüştü Bu sırada İttihatçılarin ünlü hatiplerinden Ömer Naci ve Ömer Seyfettin Babıali önünde toplanan kalabalığı çoşturuyorYaşasın Millet! Yaşasın İttihat ve Terakki! diye bağırtıyordu

Kısa sürede İstanbul İttihatçıların denetimine geçti Padişah V Mehmet (Reşad) İttihatçıların isteği üzerine Mahmut Şevket Paşa'yı kabineyi kurmakla görevlendirdi Böylece iktidar tekrar ittihatçılara geçti Aynı gece Cemal Paşa İstanbul muhafızlığını, Azmi Bey polis müdürlüğünü ve Halil Kut merkez kumandanlığını ele geçirdiler

Talat Paşa dahiliye nazırı vekili unvanını kullanarak vilayetlere çektiği telgrafta Kamil Paşa hükümetinin, Edirne vilayetini tamamen ve Ege adalarını kısmen düşmana bıraktığını ve bu kararını sorumsuz bir meclise tasdik ettirdiğini kaydediyor ve bu nedenle milli galeyan sonucu devrildiğini bildiriyordu

Kurulan yeni hükümet Ali Kemal ve Rıza Nur gibi muhalifleri tutukladı Sadrazam Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa, Şeyhülislam Cemaleddin Efendi, Maliye Nazırı Abdurrahman Bey ve Dahiliye Nazırı Reşid Bey ülke dışına çıkarıldılarSavaşa girmek ve savaşı beceriksizce yönetmek gerekçesiyle Gazi Ahmet Muhtar Paşa ve Kıbrıslı Mehmet Kamil Paşa kabineleri aleyhine soruşturma açıldı

Darbe cephede pek değişikliğe neden olmadı 30 Mayıs 1913 günlü Londra Antlaşması'yla Edirne Bulgaristan'a geçti Ağır barış koşulları kabul edildi

Başka neler oldu:

* 1556 - Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830,000 kişi ölü
* 1719 - Roma İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu
* 1793 - Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü
* 1849 - Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu
* 1870 - Montana'da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü
* 1925 - Şili'de hükümet bir askeri darbeyle devrildi
* 1973 - Vietnam'da ateşkes ilan edildi (Vietnam Savaşı)
* 1974 - İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batısından çekilmeye başladı
* 1990 - Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı

Tarihte bugün doğanlar

* 1783 - Stendhal (Marie-Henri Beyle), Fransız edebiyatçısı (ö 1842)
* 1889 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (ö 1948)
* 1899 - Humphrey Bogart, ABD'li oyuncu (ö 1957)
* 1967 - Naim Süleymanoğlu, Türk halterci
* 1972 - Engin Günaydın, Türk oyuncu

Tarihte bugün ölenler

* 1875 - Charles Kingsley, İngiliz yazar (d 1819)
* 1905 - Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı paşası (d 1831)
* 1956 - Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı (d 1893)
* 1989 - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d 1904)
* 2005 - Atilla Özkırımlı, Edebiyat tarihçisi, yazar (d 1942)

Cumhuriyet Halk Partisi Sanat Ödülü'nü 24 Ocak 1946'da "35 Yaş" şiiriyle Cahit Sıtkı Tarancı kazandı

• 

Yaş otuz beş

Yaş otuz beş! yolun yarısı eder
Dante gibi ortasındayız ömrün
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allahım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Zamanla nasıl değişiyor insan!
Hangi resmime baksam ben değilim
Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
Bu güler yüzlü adam ben değilim;
Yalandır kaygısız olduğum yalan

Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;
Hatırası bile yabancı gelir
Hayata beraber başladığımız,
Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;
Gittikçe artıyor yalnızlığımız

Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç farkettim taşın sert olduğunu
Su insanı boğar, ateş yakarmış!
Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış

Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!
Her yıl biraz daha benimsediğim
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Nerden çıktı bu cenaze? ölen kim?
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar?

Neylersin ölüm herkesin başında
Uyudun uyanamadın olacak
Kimbilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında

Cahit Sıtkı Tarancı

Başka neler oldu:

1921- Ankara Sivas demir yolunun inşasına ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi Bu hattın inşaatı 1930 yılında tamamlandı

1921- Çerkez Ethem'in güçleri dağıtıldı

1946- BM, Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonunu kurdu

1955- Zonguldak'ta, Ereğli Kömür İşletmelerine bağlı Gelik ocağındaki grizu patlamasında 52 madenci öldü, 19 madenci yaralandı

1958- Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu eski İstanbul Belediye Başkanı ve Tıp Fakültesi Dekanı Prof Dr Cemil Topuzlu, İstanbul'da 90 yaşında öldü

1959- İstanbul Küçükyalı'da Neşe Sineması çöktü; 37 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı

1961- Yassıada duruşmalarında Başsavcı Altay Ömer Egesel, Adnan Menderes'in idamını istedi

1962- Yazar, şair Ahmet Hamdi Tanpınar 61 yaşında öldü

1963- Çatalca'da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocakta yola çıkan Hürriyet gazetesi yazarı Yüksel Kasapbaşı ile
foto muhabiri Abidin Behpur ve aracın sürücüsü Yüksel Öztürk'ün donmuş cesetleri, Çatalca yakınlarında bulundu

1965- İngiliz siyasetçi Winston Churchill öldü

1980- Başbakan Süleyman Demirel başkanlığındaki hükümetçe alınan ve "24 Ocak Kararları" olarak bilinen ekonomik istikrar
programı kamuoyuna açıklandı

1993- Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi

1993- Gazeteci yazar Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993'te, evinin önünde, aracına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü

1994- Türkiye'nin ilk haberleşme uydusu TÜRKSAT-1A, fırlatıldıktan 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü

2001- Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, dört koruması ve şoförü, silahlı saldırıda şehit edildi

2006- Tiyatro ve sinema sanatçısı Mümtaz Sevinç, Üsküdar'daki evinde bıçaklanarak öldürüldü Cinayetle ilgili olarak sevgilisi
Banu Daldır gözaltına alındı

2007- Eski Dışişleri ve Kültür bakanlarından İsmail Cem, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi

2008- Gaziantep'te, terör örgütü El-Kaide'ye yönelik eş zamanlı on sekiz ayrı operasyonda bir polis şehit oldu, yedi polis ile bir
vatandaş yaralandı Operasyonda, dört kişi ölü ele geçirildi, on dokuz kişi gözaltına alındı

25 Ocak

Sırp Sındığı Savaşı'nı 25 Ocak 1363'te Haçlı İttifakı'na karşı Osmanlı Devleti kazandı

• 

Sırp Sındığı Savaşı, 1364 yılında, 20000 Sırp, Macar, Bulgar ve Eflaklıdan oluşan Haçlı İttifakı'nın, Osmanlılar'ı Balkanlar'dan atmak için başlattıkları bir savaştır

Osmanlıların Edirne'yi 1262de ele geçirdikleri zaman İstanbul'dan Avrupa'ya giden stratejik ana yol kesilmişti Türk göçmenler çok sayıda ve çok hızla Trakya'ya yerleşmeye başlamışlardı Osmanlıların 1263de Filibe (şimdi Plovdiv)'i ele geçirmeleri sırasında kaçan ve Sırblılara sığınan Bizans kumandanı Osmanlılar üzerine yürünmesini devamlı olarak tavsiyede bulunuyordu Balkanlarda bulunan Hıristiyan devletler olan Macar ve Sırp kralıkları ile Eflâk ve Bosna prenslikleri birleşik olarak bir Haçlı seferi yapmaya karar verdiler ve Osmanlı devletine karşı ilk kez Haçlı ittifakı oluşturuldu

1364 yazında Macar Kıralı I Layos, Prilep hükümdarı Valkaşin, despotu İvan Ugleşa, Eflak Prensi ve Bosna Prensi idaresindeki birliklerden oluşan 20 bin kişilik bir Haçlı ordusu kurulup Macar Kıralı Layoş komutasında Edirne üzerine yürümeye başladı

Trakya'daki Osmanlı birlikleri Lala Şahin Paşa idaresinde olup 12 bini geçmiyordu Osmanlı hükümdarı olan Murad Bey Karabiga kalesini ellerinde bulduran, kendilerini Anadolu'ya getirten Bizanslılara isyan etmiş Katalan Paralı Asker Birliği kalıntıları ile uğraşmaktaydı Murad Bey Lala Şahin Paşa'ya Haçlı ordusunun ilerleyişini yavaşlatma emri vermişti Lala Şahin Paşa ise Hacı İlbeyi emrine 10000 kişilik akıncı birliği verip Haçlı ordusunun Meriç Irmağı'ni geçişini durdurmakla görevlendirmişti

Fakat Haçlı ordusu Meriç Nehrini İslimye'de geçmiş ve Edirne'ye iki günlük rahat yürüyüşle gidilebilecek mesafede olan bir mevkide Meriç Irmağı kıyısında kampa girmiş ve Edirne hemen ellerine geçeceğini umarak rahatlarına bakmaya düşmüşlerdi

26 Eylül 1364 gecesi Hacı İlbeyi komutasındaki daha çok hafif süvari, akıncı, şeklinde olan Osmanlı kuvvetleri gece karanlığından yararlanarak Meriç Irmağı'nı çevreleyen bataklıkları aşarak Haçlı kampına saldırdı

Bu gece saldırışını beklemeyen çoğu uykuda veya akşamki eğlenceleri dolayısıyla içkili olan Haçlı ittifakı askerlerinin çoğu geldikleri yola doğru kaçıp çekilmeye çalıştılar Fakat bu geri çekilme bir paniğe dönüşdü Birçoğu sel suları ile yüklü geniş ve derin Meriç Irmağı'nı yüzerek karşı tarafa geçmek isterken boğuldu

Binlerce boğulan Haçlı askerleri arasında Haçlı ordusu komutanlarından Prilep hükümdarı Valkaşin'de bulunuyordu

Sırp Sındığı Savaşı'nın kazanılmasıyla, Edirne ve Batı Trakya, Osmanlı için daha güvenli hale geldi Meriç Irmağı, Osmanlı kontrolüne geçti Balkanlardaki Macar üstünlüğü kırıldı Bulgaristan vergiye bağlandı Osmanlı ilk kez Haçlı ordusunu yendi Balkanlara geçiş kolaylaştı

Başka neler oldu:

* 1072 - Divan-ı Lügat-it Türk, Türk kültürünün Türkçe dilinde yazılan ilk sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazılmaya başlandı
* 1881 - Thomas Edison ve Alexander Graham Bell Oryantal Telefon Şirketi'ni kurdular İlk kıtalar arası telefon irtibatı sağlandı
* 1918 - Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) oluşunu ilan etti
* 1919 - Milletler Cemiyeti kuruldu
* 1939 - Celal Bayar hükümeti istifa etti Yeni hükümet Refik Saydam başkanlığında kuruldu
* 1949 - İsrail'de ilk seçimler yapıldı David Ben-Gurion başbakan oldu
* 1968 - Türk Ordu Futbol Takımı dünya şampiyonu oldu
* 1974 - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Milli Selamet Partisi (MSP) hükümet ortaklığı protokolü imzaladı
* 1988 - Türkiye, BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı

Tarihte bugün doğanlar

* 1627 - Robert Boyle, İrlandalı matametikçi, fizikçi ve kimyacı (ö 1691)
* 1736 - Joseph-Louis Lagrange, İtalyan matematikçi (ö 1813)
* 1928 - Eduard Şevardnadze, Gürcistan devlet başkanlarından
* 1933 - Corazon Aquino, Filipinli kadın siyasetçi
* 1936 - Onat Kutlar, sinemacı, yazar (ö 1995)

Tarihte bugün ölenler

* 1578 - Mihrimah Sultan (d1522)
* 1896 - Frederic Leighton, İngiliz ressam(d1830)
* 1947 - Al Capone, ABD'li gangster (d 17 Ocak 1899)
* 1952 - Sveinn Björnsson, İzlanda'nın ilk cumhurbaşkanı (d1881)
* 1990 - Ava Gardner, ABD'li sinema oyuncusu (d 1922)

26 Ocak



Televizyon, İskoçyalı bir mühendis tarafından 26 Ocak 1923'te icat edildi

• 

Televizyon 1923 yılında, İskoçyalı mühendis John Logie Baird tarafından İngiltere'nin Hastings kasabasında icat edilmiştir İlk televizyon görüntüsü ise yine Baird tarafından 1926 yılında yayınlanmıştır

Başlangıçta noktalar halinde ve titrek olan görüntülerin kalitesi Baird tarafından geliştirilmiştir Baird'in televizyon sisteminde mekanik olarak döndürülen diskler kullanmasına karşın aynı dönemde Marconi - Emi sistemi gibi elektronik olarak işleyen rakip sistemler de bulunmaktaydı

Başka neler oldu:

* 1699 - Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması'nı imzaladı
* 1905 - Pretoria'da (Güney Afrika) 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu Elmasa "Cullinan" adı verildi 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen "Afrika'nın Büyük Yıldızı" adındaki 5302 karatlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası Britanya tacına yerleştirildi
* 1974 - Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi - Milli Selamet Partisi koalisyon hükümeti göreve başladı
* 1974 - Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı, İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü
* 1986 - Halley kuyruklu yıldızı gece görünür konumda Güneş etrafında 76 yıl süren bir turunu tamamlıyor
* 1992 - Boris Yeltsin, Rusya'nın nükleer füzelerinin Amerikan şehirlerini hedef almaktan vazgeçeceğini duyurdu
* 2001 - Gujarat'da (Hindistan) deprem: 20000 den fazla kişi öldü
* 2005 - Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci kadın dışişleri bakanı oldu
* 2006 - Dünya Ekonomi Forumu, Davos'ta (İsviçre) toplandı

Bugün doğanlar

* 1904 - Seán MacBride, 1974 Nobel Barış Ödülü sahibi İrlanda'lı devlet adamı(ö 1988)
* 1911 - Polykarp Kusch, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (ö 1993)
* 1918 - Nikolay Çavuşesku, Romanya devlet başkanı (ö 1989)
* 1925 - Paul Newman, ABD'li sinema oyuncusu, yönetmen
* 1958 - Ellen DeGeneres, ABD' li aktris ve komedyen

Bugün ölenler

* 1823 - Edward Jenner, çiçek hastalığını ve aşısını bulan İngiliz doktor (d 1749)
* 1855 - Gerard de Nerval, Romantizm'in öncüsü şair ve yazar (intihar) (d 1808)
* 1879 - Julia Margaret Cameron, İngiliz fotoğrafçı (d 1815)
* 1965 - Lucky Luciano (Salvatore Lucania) ünlü mafya lideri (d 1897)
* 1946 - Musa Kâzım Karabekir, Türk asker, Millî Mücadele kahramanı ve siyaset adamı (d 1898)

Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu birlikleri, 27 Ocak 1945'te Polonya'da Almanya'nın kurduğu Auschwitz-Birkenau kampını ele geçirdi

• 
  

Auschwitz-Birkenau kampı, Nazi Almanyası tarafından II Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük Nazi Alman ölüm kampıdır İlk kurulan ana kamp Auschwitz I 'in 3 km ilerisinde inşa edilmiştir

Polonya'nın Krakow şehrinin 60 km batısında, küçük bir şehir olan Oświęcim'in yakınlarında bulunur

Auschwitz-Birkenau'ya tüm Avrupa'dan 1,3 milyon insan yerleştirilmiştir Bunların, 1 milyonu Yahudi olmak üzere 1,1 milyonunun öldürüldüğü tahmin edilmektedir

Yaklaşık 900 bin kişi kampa geldikleri anda doğrudan gaz odalarına gönderilmiş ya da vurularak öldürülmüştür Kalan 200 bin kişi, hastalık, eksik beslenme, kötü muamele, tıbbi deneyler nedeniyle ve daha sonra gönderildikleri gaz odalarında ölmüştür

Auschwitz ismi, Yahudi Soykırımı (Holokost) sürecinde kurban olanların ve dolayısıyla II Dünya Savaşı'ndaki Nazi dehşetinin sembolü olmuştur

Bu kamplarda, Yahudi, Roman, homoseksüeller gibi Nazilerin düşman ilan ettikleri gruplar başta olmak üzere 6 milyon kişi ölmüştür

1979 yılında İnsanlığın Kültür Mirası listesine eklenen bu iki kampın kalıntıları ve Yahudi mezarlığı, Auschwitz-Birkenau Devlet Müzesi ve Holokost (Yahudi soykırımı) anma mekânı olarak kamuya açılmıştır

17 Ocak ve 23 Ocak 1945 arasında 60000 kişi kamptan çıkartılarak batıya doğru bir nevi tehcire zorlanır Bu yürüyüşe katılamayan güçsüz ya da hasta 7500 tutuklu kamplarda ya da çevresinde kalır 300'den fazlası vurularak öldürülür

Kızıl Ordu'nun hızlı ilerlemesinin planlanmış bir imha hareketini önlediği yönünde tahminler yürütülmüştür

27 Ocak 1945'de General Pawel Kurotschkin komutasındaki 60 Ordu Ukrayna cephesi birlikleri öğleden önce Ausschwitz III Monowitz kampına gelirler Orada bırakılmış yaklaşık 600 ila 850 tutukludan 200'ü tıbbi yardıma rağmen takip eden günlerde güçsüzlükten ölür

Birlikler, 27 Ocak öğleden sonra ana kamp Auschwitz I ve Auschwitz-Birkenau kamplarına girerler Birkenau'da 4000'i kadın olmak üzere 5 bin 800 güçsüz ve hasta tutuklu geride bırakılmıştır Dezenfekte edilen barakalarda, enfeksiyonlu, eksik beslenmiş ve travmalı tutuklulara bakım yapılır

Bir kaç gün sonra dünya kamuoyu bu hunharca eylem konusunda bilgilendirilir Kamplarda, SS'in geride bıraktığı bir milyondan fazla giysi, yaklaşık 45 bin çift ayakkabı ve 7 ton insan saçı bulunur

Başka neler oldu:

* 1299 - Osmanlı Devleti kuruldu
* 1915 - Amerika Birleşik Devletleri deniz kuvvetleri Haiti'yi işgal etti
* 1918 - ABD'li romancı Edgar Rice Burroghs'un yarattığı 'Tarzan'ı konu alan ilk film, 'Gorillerin Tarzan'ı' (Tarzan of the Apes) adıyla ABD'de gösterime girdi Aktör Elmo Lincoln, beyazperdenin ilk Tarzan'ı oldu
* 1937 - Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantısında Hatay'ın bağımsızlığı kabul edildi
* 1973 - Amerika Birleşik Devletleri ve Vietnam ateşkes anlaşması imzaladı
* 1973 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir Ermeni terör örgütü ASALA tarafından öldürüldü
* 1983 - Dünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli açıldı Tünel Japonya'nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor
* 2000 - Kamuoyunda, İkinci Manisa davası olarak bilinen 10'u tutuklu 14 sanığın yargılandığı ve Yargıtay tarafından iki kez usulden bozulan davada, sanıklar, 2 yıl 6 ay ile 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı
* 2006 - Endonezya'nın doğusunda 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi

Bugün doğanlar

* 1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturya'lı besteci (ö 1791)
* 1832 - Lewis Carroll, İngiliz yazar, matematikçi, mantıkçı (ö 1898)
* 1924 - Rauf Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu, siyasetçi
* 1931 - Gazanfer Özcan, Tiyatro ve sinema sanatçısı
* 1936 - Samuel C C Ting, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi

Bugün ölenler

* 1635 - Nef'i, Şair
* 1851 - John James Audubon ABD'li ressam (d 26 Nisan 1785)
* 1901 - Giuseppe Verdi, İtalyan besteci (d 1813)
* 1983 - Louis de Funès, Fransız sinema oyuncusu (d 1914)

İzlanda, 28 Ocak 1935'te kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu

• 
  

Kürtaj veya daha doğru tabiriyle "küretaj", genel anlamda rahim içinde istenmeyen bir gebeliğin tahliyesi anlamına gelmektedir

İstenmeyen gebelikleri önleyebilmek için öncelikle modern aile planlaması yöntemleri etkin bir şekilde uygulanmalı ve her şeye rağmen istenmeyen bir gebelik ortaya çıkmışsa son çare olarak kürtaja başvurulmalıdır

Kürtaj, gebelik sonlandırılması için yapılabileceği gibi düşük yapan kişilerde rahim içinde eğer bebeğe ait parçalar kaldıysa, yani gebeliğe bağlı rahim içi materyal tam olarak atılamadıysa bunları temizlemek için de yapılabilir Bu işlemin adı "Retansiyone küretaj" olarak anılır

Küretaj, aslında bir anlamda tüm rahim içinin temizlenmesidir Örneğin gebe olmayıp uzun süreli ve fazla adet gören kadınlara da küretaj yani rahim içi temizliği gerekebilir Buradaki işlemin adı tanısal amaçlı yani "Probe Küretaj" dır Yapılan küretaj sonrası kanama kesilir ve alınan rahim içi dokusu patolojiye gönderilerek kanamanın nedeni araştırılır Yani yapılan işlem ile hem tanı hem de tedavi bir arada yapılmış olur

Başka neler oldu:

* 1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı ordusu Kahire'ye girdi
* 1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda Misakımillî kabul edildi
* 1923 - İçişleri Bakanlığı İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi
* 1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü TBMM, 31 Ocak'ta İngiltere'yi kınama kararı aldı
* 1971 - İzmir'de gençler Amerikan 6 Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı
* 1986 - Uzay mekiği Challenger fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü
* 1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı
* 2002 - Ekvador havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü
* 2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı

Tarihte bugün doğanlar

* 1717 - III Mustafa, Osmanlı padişahı
* 1927 - Eşref Kolçak, Türk sinema ve dizi oyuncusu
* 1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
* 1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
* 1981 - Elijah Wood, ABD'li aktör

Tarihte bugün ölenler

* 814 - Şarlman, Alman Kralı (d 748)
* 1881 - Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, Rus yazar (d 1821)
* 1939 - William Butler Yeats, 1923 Nobel Ödülü sahibi İrlandalı şair (d 1865)
* 1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Ney üstadı ve ünlü hiciv şairi
* 1981 - Özdemir Asaf, Şair

Karl Benz, 29 Ocak 1886'da benzinle çalışan ilk otomobilin patentini aldı

• 
  

Alman makine mühendisi ve motor tasarımcısı olan Karl Benz, 26 Kasım 1844'te doğdu Benz, yaygın olarak benzinle çalışan otomobilin mucidi olarak bilinir

Çağdaşları olan diğer Alman mucitler olan Gottlieb Daimler ve Wilhelm Maybach ile aynı anda aynı proje üzerinde çalışmışlardır, ancak Benz önce çalışmasının, ardından da içten yanmalı motorun otomobillere uygulanabilirliğini sağlayan bütün süreçlerin patentini almıştır Karl Benz 1878'de tasarladığı ilk motorunun patentini 1879'da almıştır

Benz 1885'te dünyanın satmak amacıyla üretilen ve benzin motoruyla çalışan ilk otomobili olan Motorwagen'i üretti

Üç tekerlekli, önden döndürülen bu arabada motor arka tarafta, yolcuların tam altındaydı Diğer icatları arasında, karbüratör, gaz / fren sistemi, bir pilden elektrostatik kıvılcımlanmayla ateşleme sistemi, buji , debriyaj, vites değiştirme sistemi, ve radyatör vardır

Karl Benz 1896'da boxer tipi motoru tasarlamış ve gene aynı yıl patentini almıştır Bu motor hala motorsporlarında temel tasarım prensibi olarak kullanılır

Benz ayrıca Daimler-Benz, Mercedes-Benz, ve Daimler Chrysler şirketlerinin atası olan Benz Şirketi'ni de kurmuştur Ölmeden önce icatlarının sayesinde olan 1920lerdeki otomobil patlamasını görebilmiştir

Başka neler oldu:

* 1595 - William Shakespeare'in oyunu Romeo ve Juliet muhtemelen ilk kez sahnelendi
* 1861 - Kansas 34 eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı
* 1916 - I Dünya Savaşı: Paris ilk defa Alman zeplinleri ile bombalandı
* 1923 - Mustafa Kemal Paşa İzmir'de Latife Hanım'la evlendi
* 1931 - Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkum edildi ve karar TBMM'nin onayına sunuldu
* 1937 - Sovyetler Birliği'nde Stalin muhalifi 13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı
* 1950 - İran'da deprem; yaklaşık bin 500 kişi öldü
* 1978 - İsveç, ozon tabakasına zarar vermesi nedeniyle aerosol spreylerin kullanımını yasakladı ve bu tür bir yasak getiren ilk ülke oldu
* 1996 - Jacques Chirac Fransa'nın nükleer denemelere son verdiğini açıkladı

Tarihte bugün doğanlar

* 1700 - Daniel Bernoulli, Hollanda'lı matematikçi (ö 1782)
* 1843 - William McKinley, Amerika Birleşik Devletleri'nin 25 başkanı
* 1860 - Anton Çehov, Rus yazar
* 1926 - Abdus Salam, Pakistanlı fizikçi Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö 1996)
* 1954 - Oprah Winfrey, ABD'li sunucu ve oyuncu

Tarihte bugün ölenler

* 1957 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar
* 1991 - Tarık Zafer Tunaya, Türk akademisyen
* 2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar
* 2005 - Efraim Kişon, Türk yazar, yönetmen
* 2007 - Hasan Kavruk, Türk ressam

30 OCAK

Adolf Hitler, 30 Ocak 1933'te Almanya devlet başkanı oldu

• 

Adolf Hitler, 1933 itibari ile Almanya'nın başbakanı ve 1934'den ölümüne kadar Almanya'nın Führer'iydi Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP)'nin kurucusu ve başkanıydı

Hitler, Almanya'da I Dünya Savaşı sonrasında yaşanan Büyük Buhran'dan güç kazandı Propaganda ve karizmatik bir dille, alt ve orta tabakanın ekonomik istemlerine ümit veriyordu; bunun yanında da belli bir seviyede nasyonalizm, anti-semitizm ve anti-komünizm de sunuyordu

Ekonominin tekrar kurulması, yeniden silahlandırılmış bir ordu ve totaliter ve faşist bir rejimle; Hitler saldırgan bir dış politika izleyerek Alman "yaşam alanı"nı (Lebensraum) genişletmek amacıyla Polonya'ya saldırdı Yıldırım savaşı (Blitzkrieg) taktikleri ile Mihver Devletleri ittifakı ile birlikte Avrupa ve Asya'nın büyük bölümünü istila etti

ABD'nin II Dünya Savaşı'na Müttefiklerin tarafında katılıması ve Kızıl Ordu'nun sistematik ilerlemesi ile Alman ordusu gerilemeye başladı Sovyet güçlerinin 23 Nisan 1945'te Berlin'e girmesi ile III Reich'in yıkılacağı kesinleşmişti

İstila edilen Berlin'de; Hitler, eşi Eva Hitler (Eva Braun) ile yeraltı sığınağında (Führerbunker) 30 Nisan 1945 günü intihar etti 7 Mayıs 1945'te Alfred Jodl'ın imzaladığı teslim belgesiyle Nazi Almanyası tamamen yok oldu Nazi'lerin ırkçılığı sonucu 11 ile 14 milyon arasında insan öldürüldü Bunların arasında Museviler de vardı, ve Holokost olarak tanındı

Bugün neler oldu:

* 1919 - Paris Barış Konferansı'nda itilaf devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasını kararlaştırdılar
* 1923 - Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Antlaşması yapıldı Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi
* 1948 - Hindistan lideri Mahatma Gandhi Yeni Delhi'de öldürüldü
* 1967 - İlk resmi tv yayını Ankara'da yapıldı
* 1972 - İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda'da gösteri yapanların üzerine ateş açarak 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden oldu Bugün İngiltere tarihine "kanlı pazar" olarak geçti
* 1985 - Ege denizinde düzenlenen "Deniz Kurdu-85" tatbikatı sırasında bir tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı: 39 denizci öldü
* 1997 - Sincan'ın RP'li Belediye Başkanı Bekir Yıldız, Kudüs'ü anma toplantısı düzenledi Gecede intifada hareketini canlandıran bir oyun sergilendi ve gösterinin yapıldığı çadırda, Hizbullah ve Hamas örgütlerinin liderlerinin posterleri asıldı
* 2000 - Kenya havayollarına ait bir yolcu uçağı Fildişi Sahili açıklarında okyanusa düştü: 169 kişi öldü
* 2003 - Belçika'da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği yasallaştı

Tarihte bugün doğanlar:

* 1882 - Franklin D Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri'nin 32 başkanı
* 1927 - Olof Palme, İsveç başbakanı
* 1937 - Boris Spassky, Rus satranç oyuncusu
* 1974 - Christian Bale, Galli sinema oyuncu
* 1987 - Arda Turan, Türk futbolcu

Tarihte bugün ölenler:

* 1948 - Mahatma Gandhi, Politikacı
* 1991 - John Bardeen, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi (d 1908)

Türk pop müziği sanatçısı Barış Manço, 31 Ocak 1999'da kalp krizi sonucu vefat etti

• 

* 1865 - ABD Temsilciler Meclisi, köleliği yasaklayan yasayı onayladı
* 1915 - I Dünya Savaşı: Almanya Ruslara karşı zehirli gaz kullandı
* 1928 - Türk Eğitim Derneği (TED) Ankara'da kuruldu
* 1946 - SSCB'den esinlenen yeni Yugoslavya anayasasına göre ülke altı cumhuriyetten oluşuyor: Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Slovenya
* 1950 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Harry S Truman hidrojen bombası geliştirme programı yürüttüklerini açıkladı
* 1985 - Başbakan Turgut Özal, Gökova'da termik santral kurulacağını açıkladı
* 1990 - Moskova'da ilk McDonald's açıldı
* 1996 - Patlayıcı yüklü bir kamyon Kolombo'da (Sri Lanka) merkez bankasının kapılarına çarparak infilak etti: en az 86 kişi öldü, bin 400 kişi yaralandı
* 2005 - Afganistan'daki Türk birlikleri, Kabil'deki uluslararası havaalanının sorumluluğunu üstlendi

Bugün kimler doğdu

* 1797 - Avusturyalı besteci Franz Schubert (ö 1828)
* 1881 - Rus balerin Anna Pavlovna Pavlova (ö 1931)
* 1923 - ABDli romancı Norman Mailer
* 1927 - Olof Palme, İsveçli siyasetçi ve devlet adamı (ö 1986)
* 1961 - Besteci - Yorumcu Fatih Kısaparmak
* 1987 - Milli takım ve galatasaraylı futbolcu Arda Turan

Bugün kimler öldü

* 1914 - Edebiyatçı Recaizade Ekrem
* 1974 - Samuel Goldwyn, ABD'li film yapımcısı
* 1990 - ProfDr Muammer Aksoy
* 1999 - Türk pop müziği sanatçısı Barış Manço
* 2000 - Tiyatro ve sinema sanatçısı İsmail Hakkı Şen