Cilt HastalıKları...Ve İlgili Hersey..

siğil siğillerin tedavisi


Siğiller (Verruka)




Tıp dilinde Verruka olarak adlandırılan siğiller, iyi huylu, kendiliğinden gerileyebilen deri ve mukoza lezyonlarıdır Etkeni Human Papilloma Virus (HPV) adı verilen bir virüs türüdür



Siğiller en çok 10-20 yaşlar arasında görülür Bu yaşlar arasındaki bireylerin yaklaşık %10'unda siğile rastlanmaktadır Siğilllerin bulaşıcı özelliği kanıtlanmıştır Bulaşmada travmanında rolü vardır Siğil genellikle basınca uğrayan veya kaşınan yerlerde ortaya çıkar Virusler sağlam deriden kolaylıkla geçemezler


Siğiller biçimlerine göre beşe ayrılır:

1 Verruca vulgaris

2 Verruca plantaris

3 Verruca planus

4 Verruca filiformis

5 Verruca anogenitalis


Verruca vulgaris: Tip 2 ve 4 HPV ile enfekte olma sonucu gelişir Deri renginde, hafifçe kırmızı veya pigmente olabilir Yüzeyi kabadır ve hafifçe kabuklanma gösterir En çok çocuklarda rastlanır, çok sayıda olur Erişkinlerde genellikle en fazla 3-4 tanedir Herhangi bir yere yerleşebilirse de, en çok el ve parmaklarda lokalize olur Aşırı manikür ve tırnak yeme sonucu yineleyen travmalar siğil gelişimini kolaylaştırır


Verruka plantaris: Bu tip genellikle ayak tabanının basınca uğrayan yerlerinde lokalize olur Coğu kez bir ayakta yerleşmiş ve çok sayıdadır En çok banyo zemini ve malzemeleri ile spor malzemelerinden bulaşır Üzerine basılması ağrıya sebep olur Bu grubun nasırlardan ayrılması zor olabilir Ancak yüzeyi bir bistüri ile kazınırsa, siğillerde kann veya noktalar halinde kann pigmentinden oluşan siyah noktalar yada noktalar halinde kanamalar görülür Nasirlarda buna rastlanmaz Siğiller yandan basmakla, nasırlar üzerine basmakla ağrılıdır



Verruka planus: Bu tip siğiller 1-3 mm çapında , deriden hafifçe kabarık, üzeri düz, normal deri renginde veya gri renktedir En çok yüz, el sırtları ve alt bacakta lokalize olur


Verruka filiformis: Genellikle erkeklerde görülür Bir sap ve bunun ucunda iplik gibi uzantilar vardir Yüz, saçli deri, göz kapakları, burun delikleri, gibi bölgeler özellikle tutulur


Verruka anogenitalis (Condylomata accuminata): Bu tip, 'veneryal' (cinsel yolla bulaşan ) bir hastalık olarak kabul edilir Tek bir cinsel temas ile infeksiyonun bulaşma şansı %50'dir Pembe bir lezyon olarak başlar, geliştikçe büyür ve karnıbahar manzarasını alır Gelişmiş lezyon, pembe ile koyu kahverengi arasında herhangi bir renkte olabilir Lezyonların yüzeylerindeki yarıklarda cerahatin birikmesi sonucu, kötü bir koku ortaya çıkar Herhangi bir basınca uğramayanlar, karnıbahar görünümün& #252; alır Kıvrım yerlerinde lokalize olup iki taraftan basınca uğrayanlar, bu basinç sonucu horoz ibiğine benzer bir biçim alır


Tedavi çeşitlerinin bolluğu, siğiller için ideal bir tedavi yönteminin bulunmadığını gösterir Spontan olarak iyileşen olgular da vardır

Sifiliz Frengi


1500'lü yıllardan 1900'lü yılların başına kadar batı dünyasını kasup kavuran ve dolaşım sistemi ile sinir siteminde kalıcı hrabiyetlere sebep olan frengi 2 Dünya savaşından sonra keşfedilen güçlü antibiyotikler sayesinde büyük ölçüde önemini yitirmişken, AIDS hastalığının yaygınlaşması ve frengi ile HIV enfeksiyonu arasında yakın ilişki olması nedeni ile yeniden ilgi odağı haline gelmiştir


Özellikle Kuzey Amerikada görülme sıklığı giderek artmaktadır Hastalık Troponema Pallidum adı verilen bir bakteri tarafından yapılır Yapılan onca araştırmaya rağmen hala daha bu mikroorganizmayı üretebilecek bir kültür ortamı bulunamamıştır


Görülme sıklığı konusunda çok değişken raporlar vardır Sosyoekonomik düzeyi düşük topluluklarda daha sıık görülür ABD'de 100000'de 168 ile 100 arasında görüldüğü bildirilmektedir Vakaların büyük çoğunluğu 15-30 yaş arasında, birden fazla partneri olan kişilerdir


Bulaş yolları AIDS ile aynıdır


En sık heteroseksüel ya da homoseksüel cinsel ilişki ile bulaşır Bir diğer bulaşma yolu ise enfekte kan ve kan ürünleri ile temasdır Birden fazla kişinin kullandığı iğneler, uyuşturucu bağımlılarında hastalığın kolayca yayılmasına olanak sağlar Plasentadan kolaylıkla geçtiği için hasta bir gebe mikrobu karnındaki bebeğe bulaştırabilir


Klinik

Hastalık evreler halinde ilerler ve her evrede değişik bulgular verir

Primer sifiliz: Hastalık etkeni ile temastan sonra genital bölgede ağrısız bir ülser belirir Bu lezyona şankr adı verilir Yine kasık bölgesindeki lenf düğümlerinde büyüme olur ancak bu lezyonlarda da ağrı görülmez Ciddi şiakyet yaratmadığı için hastaların çoğu bu belirtileri önemsemez Lezyonlar tedavi edilmediği taktirde 6-8 haftada kendiliğinden gerileyerek kaybolur

Sekonder sifiliz: İlk lezyonun görülmesinden 6 hafta- 6 ay sonra mikroorganizmaların kan yolu ile yayılması sonucu eklemlerde enfeksiyon başlar Ciltte döküntüler olur ve bu döküntüler 4-12 hafta içinde kaybolur %1 civarında vakada karaciğer iltihabı, böbrek hastalıkları, menenjit görülebilirHastalarda ateş ve boğaz ağrısı olabilirGenital bölge civarında nemli, düz condyloma lata adı verilen ve yüksek bulaştırıcılığa sahip lezyonlar ortaya çıkar Kısmi saç dökülmesi nadiren görülebilir Ağız, boğaz ve vajinada ülserler ortaya çıkabilir

Latent (sessiz) sifiliz: Tedavi edilmediği taktirde sekonder sifilizin belirtileri de kendiliğinden kaybolur ve sessiz enfeksiyon halini alır Bu durumda hastalık sadece yapılan kan testlerinde saptanabilir Bu süre zarfında mikroorganizmalar yavaş yavaş çoğalmaya devam etmektedir Latent enfeksiyonun ilk yılı içinde hastaların %25'inde belirtiler zaman zaman alevlenebilir Zamen geçtikçe kişinin hastalığı bulaştırıcılığı giderek azalır

Tersiyer sifiliz: İlk enfeksiyondan yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkar Hiçbir dönemde tedavi edilmeyen vakaların %35'inde tersiyer sifiliz ortaya çıkarBu 10 yıllık süre AIDS varlığında daha kısa olabilir Terisyer bulgular 3 kategoride saptanır:


Kardiyovasküler lezyonlar %10 vakada görülür Aorta'da balonlaşma, kalp kapakçıklarında yetmezlik vb gibi bulgular olur

Nörolojik lezyonlar Göz, beyin zarları gibi sinir sistemi organlarında hasarlar olur

Diğer sistemik lezyonlar Dişler, dişetleri, kas iskelet sistemi, ve iç organlarda lezyonlar görülür

Tanı

Sifiliz etkeni olan mikroorganizma kültürlerde üretilemediği için tanıda en yararlı yöntem kan testidir Kanda yapılan serolojik testleri ile antijen ve antikorlar aranır Taze lezyonlardan alınan örneklerin özel floresanlı mikroskoplar altında incelenmesi ile TPallidum görülebilir Beyin-omurilik sıvısından örnek alınarak serolojik testler yapılabilir


Tedavi

Hangi evrede olursa olsun sifilizin tedavisinde antibiyotikler kullanılır ve takipte antijen titreleri ölçülür

SİVİLCE: AKNE VULGARİS


TEMEL BİLGİLER



TANIMLAMA :

Akne ( Sivilce) derideki yağ bezlerinin,erkeklik hormonu (Androjen) tarafından uyarılması ile oluşan,içi cerahat dolu veya siyah noktalar ihtiva eden,nadiren nedbe dokusu ile iz bırakarak iyileşen bir deri hastalığıdır


Görülme sıkılığı:

Adolesanların yaklaşık 100 %'ü az ya da çok derecede etkilenir ancak, sadece% 15'i doktora başvurur

Cinsiyet:

Erkek= Kadın (erkeklerde daha ağır seyretme eğilimi vardır)


BELİRTİ VE BULGULAR

• Kapalı komedonlar (beyaz noktalar)

• Açık komedonlar (siyah noktalar)

• Kızarıklık ve ödemin eşlik ettiği ya da etmediği püstüller (kistler)

• Nedbe dokuları

• Lezyonlar, alın, yanak ve burun üzerinde ortaya çıkar ancak sırt ve göğüs ortasına kadar yayılabilir


NEDENLERİ

Erkeklik hormonu yağ bezlerinin ucunun siyah noktalarla tıkanmasına yol açan keratin döngüsünü uyarırlar Yağ bezlerinin ürettiği peynirsi madde (sebum) tıkaçın ardında birikmeye başlarBakteri varlığında, biriken muhteva iltihaplanarak sivilce oluşur


RİSK FAKTÖRLERİ

• Ergenlik çağına giriş

• Erkek

• Bazı ilaçlar( Doğum kontrol hapları,iodidler, bromidler, lityum, fenitoinler, kortizon)

• Temizleyici kremler, nemlendiriciler, yağlı fondötenleri içeren birtakım yağlı kozmetikler

• Deri yüzeyinin herhangi bir şekilde kapatılması

• Sıcak , nemli iklimler



TEDAVİ


GENEL ÖNLEMLER

• Siyah noktalarla tıkanmış alanların boşaltılması

• Temizleme- yumuşak bir sabunla günde birkaç defa hafifçe yıkamak yüzeyel yağlanmayı kontrol edecektir Daha sık yıkanması deriyi tahriş eder

• Yağsız güneş koruyucuları- bazı tedavi olmayan vakalarda ultraviole ışınları ile bir miktar iyileşme sağlanmakla birlikte, tedavide kuilanıjan ilaçlar Ultraviole ile ters etkileşim gösterir Uzun dönem Ultraviole ye maruz kalmak kalıcı deri hasarına neden olur


DİYET

• İyi beslenmeye yönelik öneriler

• Akneyi (Sivilceleri) iyileşlirebilen özel bir diyet tarii edilmemiştir Çikolata ve yağlı yiyecekler akneyi(Sivilceleri) artırmazlar


HASTANIN EĞİTİLMESİ

• Hastanın aknenin kesin bir tedavisinin olmadığını, tedavilerin sadece hastalığı ve lezyonları kontrol altına almak için yapıldığını bilmesi önemlidir

• Tüm tedavi şekillerinde etkinin ortaya çıkması en az 4 hafta sürer

• Topikal ajanlar yüzün kızarmasına ve kurumasına sebep olurlar, bu yüzden bir çok kişinin bu ilaçların kullanımına devam etme konusunda teşvik edilmesi gerekir


TERCİH EDİLEN İLAÇLAR

• Özellikle haifi derecedeki sivilcelerde deriye uygulanan krem ve losyonlar en iyisidir

• Benzoyl peroxide % 5 kuru cilde gece yatarken sürülür

• Retinoik asid % 0,025 oranlarındaki konsantrasyonlardan başlayarak gece yatarken kuru cilde sürülür Jel formu da (Retinojel % 0,025, % 005)0 vardır ve oldukça kurutucudur Başlangıç aşamasında lezyonların artmasına neden olur

• Kislik lezyonlara eritromisin yada Klindamisin % 2 solüsyon uygulanması

• Tetrasıklin 250 mg günde dört defa 7-10 gün kullanılması ve dozun en düşük etkin doza kadar azaltılması


BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ

Zaman içinde yavaş yavaş iyileşme meydana gelmesi


GEBELİK:

• Akne lezyonlarında remisyon ya da artışa sebep olabilir


DİĞER NOTLAR

• Akne (Sivilce), genellikle hasta için, doktora ifade ettiğinden daha ciddi bir sorundur

• Akne (Sivilce) zamanla geriler


KAYNAKLAR

• Fıtzpatrick, TB, et al: Color atlas and Synopsis of Clinical Dermatology New York, Mc Graw-HIII 1983

• Fitzpatrick, TB, etal (Eds): Dermatology in General Medicine 3 rd ed New York, McGraw- Hill 1987 Pochi, PE, Quan, M: Acne vulgaris Amer "Fam Phys Monograph, Spring, 1992

tırnak sorunları


Şikayet


El veya ayak tırnaklarınız renk değiştirdi, kırılıyor, kalınlaştı, uçları çatlıyor ya da oyuk oyuk oldu Ayak tırnaklarınızın etrafında ağrı, şişme ve kızarıklık da olabilir


Nedenleri


Onikomikoz (mantar enfeksiyonu) : Tırnağınız kalınlaştı ve sarardı; tırnak ucuna doğru küçük bir ayrımla bir birikinti oldu Tedavi edilmezse, tırnağınızın tümü bölünür, şekli bozulur veya düşebilir Mantar sadece yaralanırsanız veya başka bir deri hastalığınız varsa tırnakları etkiler Ayak tırnakları enfeksiyonu yaralanma olmadan da oluşabilir Kendi kendine tedavi edebilirsiniz veya doktora gitmelisiniz El tırnaklarının iyileşmesi 6 aya, ayak tırnaklarının iyileşmesi 1 – 2 yıl sürebilir


Tırnak kırılması : Tırnaklarınızda çatlaklar var ve uçları kırılıyor Bu acı vermez, iyileşebilir, ama hiçbir zaman geçmez Tırnak kırılması kalıtımsal olabilir ve bazen yaralanmayla görülür Kendi kendine tedavi yeterlidir


Kendiniz Ne Yapabilirsiniz?


Ayak tırnağı batıyorsa, ayağınızı 2 çorba kaşığı tuz katılmış ılık suda 15 – 20 dakika kadar tutun


Tırnakla deri ayrıldıktan sonra tırnakla deri arasına tırnak büyüyünceye ve deri iyileşinceye kadar birkaç gün küçük bir pamuk ya da gazlı bez koyun (Dikkat: Şeker hastasıysanız, dolaşım sistemi sorunlarınız varsa veya iltihaplanma oluşmuşsa, bu yöntemi uygulamayın)


El tırnağı batıyorsa, tırnağınızı dümdüz kesin ve köşelerini yuvarlatmayın Pamuklu çubukla günde iki kere köşesinden kaldırın ve bu bölgeyi temiz tutun


Tırnağı kan oturması: Kağıt atacının ucunu açıp ocakta ısıtın Elinizi yakmamak için öteki ucunu tutamaçla tutun Sıcak ucu bastırmadan hafifçe tırnağınıza değdirin; kanın dışarıya akması için acıtmayan bir delik oluşacaktır Basıncı hafifletmek için bu işlemi tekrar edebilirsiniz


Mantar enfeksiyonu: Yıkandıktan sonra el ve ayaklarınızı iyice kurulayın Saç kurutma makinesini en az sıcaklığa getirerek tırnağı kurutun Mümkün olduğu kadar çıplak ayakla gezin; sentetik çorap ve ayakkabından uzak durun Bulaşık yıkarken, temizlik yaparken veya elinizi suya veya kimyasallara sokacağınız zaman pamuklu lateks veya lastik eldiven kullanın Reçetesiz satılan ilaçlar çoğu kez işe yaramaz


Tırnak kırılması: Renksiz oje sürün Ojeyi çok sık çıkartmayın Temizlik yaparken pamuklu lateks veya lastik eldiven giyin Tırnaklarınızın etrafındaki deriye krem sürün


Dolama söz konusuysa, iltihabı azaltmak içn günde iki defa (5 – 10 dakika) sıcak su banyosu yapın; sonra mantar enfeksiyonuna karşı antibakteriyel bir ilaç ya da %1’lik gentiyan violet sürün


Önleme


Tırnaklarınızı temiz tutun Her hafta düzenli dümdüz kesin (Aşırı kısa kesmeyin; parmaklarınızın bitimi kadar olmalılar) Tırnaklarınızı ve tırnak derinizi yemeyin, koparmayın ve yırtmayın


Sık aseton kullanırsanız tırnaklarınızı kurutursunuz Tırnak güçlendiricilerinden, takma tırnaklardan ve tırnak derisi alma aletinden kaçının


Bunlar tırnakların rengini değiştirir, tırnakları kırar, etraflarındaki doğal korumayı yok eder ve tırnaklarınızın altında kötü reaksiyonlara yol açar


Öteki Nedenler Ayak tırnağının batması Dolama El veya ayak tırnağı yaralanması Sedef hastalığı

UYUZ :GALE


Küçücük bir canlı 2500 yıldır insan cildine zarar vermektedirFark edilmesi oldukça zordur ve deride şiddetli bir kaşıntıya sebep olurHer yıl dünyada 300 milyondan fazla uyuz vakasının meydana geldiği bilinmektedir Hastalık herhangi bir nesilde veya çağda kişisel hijyene rağmen ortaya çıkabilir


UYUZ NASIL İLERLER?


Uyuz insan gözüyle görülemeyen mikroskobik bir canlının sebep olduğu bir hastalıktırKüçük, yuvarlak vücutlu ve 8 bacaklı olup deride yuva yapar ve alerjik bir reaksiyona sebep olurBunun sonucunda çok acı veren, şiddetli bir kaşıntı olur ve hasta bütün gece uyuyamazUyuz herhangi bir kişiden başkasına( bir çocuk, bir arkadaş, bir aile ferdi olabilir) yakın temastan dolayı geçebilirUyuz, daha çok gelir seviyesi düşük ailelerde, ihmal edilen çocuklarda veya bağışıklığı zayıf olan kişilerde rastlanır


Isı ve kokunun cezbettiği canlı;yuva yapmak, yumurtalarını bırakmak ve dışkısını atmak için üst deri içerisinde tüneller açarKurtçuk yumurtadan çıkar ve derinin yüzeyine doğru hareket ederYetişkin canlılara dönüşmek için deri yüzeyindeki epidermis tabakası içinde yaşarVücuda yayılmadan bir ay geçebilir, kişi bu süre içinde sadece kaşıntı hissedebilir


UYUZU NASIL TANIRIZ?


Uyuzun en erken ve en yaygın belirtisi özellikle geceleri ortaya çıkan kaşıntıdırErken ortaya çıkan uyuzda küçük kırmızı kabarcıklar ve sivilceler görülürDaha ilerlemiş vakalarda deri kabuklu ve pullu olabilirUyuz çoğunlukla vücudun kıvrım ve çatlaklarında başlar,özellikle parmaklar arasında, dirsek ve bileklerde, kalça ve kemer hizasında, kadınlarda meme başında, erkeklerde cinsel organda görülebilirBileziklerin, yüzüklerin altındaki deride saklanırlar veya tırnakların altında görülebilirlerÇocuklar da daha çok genel bir kaşıntı vardırAvuç içi,taban ve saç derisini tutmaksızın bütün vücuda yayılabilirKişi bütün gece kaşıntıdan dolayı uykusunu kaybettiği için yorgun ve sinirli olabilirUyuzla birlikte bakteriyel enfeksiyon da görülebilirÇocuklard a, uyuz çoğu zaman özellikle enfeksiyonlarla beraber olabilirBakteriyel enfeksiyonlar öncelikle tedavi edilmelidirUyuz tedavisi bilahare yapılırEğer uyuz tamamen tedavi edilmezse belirli bir süre sonra tekrar ortaya çıkar


KABUKLANMA VE NORVEÇ UYUZU


Kabuklanmış uyuz; yakınmaların daha yoğun ve döküntülerin yaygın olduğu bir klinik tablodurEller ve ayaklar da dahil vücudun geniş bölgelerinde görülebilirBu kabuklarda binlerce uyuz paraziti ve onların yumurtaları saklanır, bu da yapılan tedaviyi zorlaştırırÇünkü direkt deriye uygulanan medikasyonlar kalınlaşan deriye etkimeyebilirUyuzun bu çeşidi AİDS ve kanser gibi bağışıklık sistemi zayıf hastalarda en çok meydana gelen tipidirBu durum oldukça bulaşıcıdır


KESİN TANI


Uyuz çoğu zaman dermatologlar tarafından teşhis edilirTüm vücudun sıkı bir incelenmesi gerekirEğer dermatolog teşhis koyamıyorsa, basit ve ağrısız bir test yapabilirTest; şüphe duyulan yer üzerine steril mineral yağdan bir damla damlatılması suretiyle yapılırGerilmiş üst deriden bistüri ile küçük bir parça alınırBu parça mikroskobla incelenirTeşhis;uyuz mikroplarının ve yumurtalarının bulunması ile konulmuş olurLüzümu halinde deri biopsisi ile de tanı konulabilir


EN ÇOK TEHLİKEDE OLANLAR KİMLERDİR?


Uyuz etkeni zengin veya fakir, genç veya yaşlı herkese bulaşabilirUyuz, en çok birbiriyle yakın fiziksel temasta bulunanlarda, özellikle çocuklarda, emziren annelerde ve yaşlı insanlarda görülür

Çalışan ailelerin 2 yaşın altındaki çocuklarında risk fazladırOnları anneler ve daha büyük kardeşler ve sonrada yakın temasta bulundukları diğer aile fertleri izlerBununla birlikte askerler ve erkek mahkumlar, yaşam şartlarından dolayı hastalıktan çabuk etkilenirlerHuzur ve bakım evinde kalan yaşlı kişiler de uyuza kolayca yakalanabilirlerÇünkü;


1-Bağışıklık sistemleri zayıftır,

2-Elbise değiştirmeleri , banyo yapmaları , giysilerini ve kendilerini temizlemeleri zordur

3-Yaşlılarda farklı hastalıkların da bulunmasından dolayı ayırıcı tanı güç olabilir


TEDAVİ


Uyuzdan;reçeteyle yazılan %5’lik permethrin kremiyle uygulanan tedavi sonucu kolay ve çabuk bir şekilde kurtulunabilirBu krem yatarken tüm vücut derisine sürülür ve ertesi günün sabahı yıkanırKremin serin yerde muhafaza edilmesi, kuru cilde sürülmesi ve ciltte 8-14 saat kalması tavsiye edilirTedaviden sonra yeni belirtiler ortaya çıkarsa bir hafta aradan sonra ikinci bir tedavi daha önerilebilir

Bir başka tedavi ise %1’lik lindane'dirLindane; bebeklerde, küçük çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda, felçli kişilerde ve diğer nörolojik hastalıkları olan kişilerde kullanılmamalıdır

Grup veya aile içindeki her birey kaşıntı olsun veya olmasın tedavi edilmelidirRisk altında bulunan toplumun hepsi, bir uyuz salgınını engellemek açısından tedavi edilebilir

Bir ailede bulunan bütün bireyler eş zamanlı olarak tedavi edilmelidirToplu olarak ortaya çıkan uyuz vakaları sık denetlemelerle kontrol altına alınabilirEn etkili yol ise bütün hastaları ve personeli aynı anda tedavi etmektir


UYUZ OLDUĞUNUZDA NE YAPABİLİRSİNİZ?


Tedaviye başlamak için en kısa sürede bir dermatoloğa görünün Unutmayın;parazitlerden ne kadar rahatsız olursanız olun, uyuz sizin kişisel temizliğinizin bir yansıması değildir

* Elbiselerinizi, yatak örtülerini ve havluları sıcak suda yıkayın ve makineyle kurutup kızgın ütüden geçirin

* Bütün evi elektrikli süpürgeyle temizleyin ve torbasını güvenli bir yere atın


NE YAPMAMALIYIZ?


* Kesinlikle evde yapılan ilaçları denemeyinÇamaşır deterjanı kullanmayın

* Kortizonlu merhemler ve dermatologlar tarafından önerilmeyen kremleri asla kullanmayın

ürtiker kurdeşen


Toplumda sık görülen rahatsızlıklardan biri olan kurdeşen bazı durumlarda gerçekten hem hasta hem de hekim için sorun yaratan hastalıkların başında gelebilir Tıp dilinde “ürtiker” diye anılan kurdeşen iki formda olabilir Bunlardan ilki şikayetlerin 6 haftadan kısa sürdüğü akut ürtiker; diğeri ise şikayetlerin 6 haftayı geçtiği kronik ürtikerdir Her iki durumda da hastalığın bulguları birbirine benzese de hastalığın oluşum nedenleri açısından belirgin farklar vardır


Hastalığın bulguları arasında kaşıntılı, deriden kabarık, kızarık 0,5cm ila çok büyük ölçülerde deride plaklar bulunur Bu plakların bazıları birleşme eğilimindedir Plakların sınırlarını net olarak çizmek herzaman mümkün olmaz Lezyonlar genellikle birkaç saat içerisinde solar, yerine başka alanlarda yenileri çıkabilir


Ayrıca bazı ürtiker vakalarına “anjioödem” dediğimiz tablo da eşlik edebilir Anjioödem genelde göz kapaklarında (genellikle tek taraflı), dudakta, yüzün diğer kısımlarında, kol ve bacaklarda, parmaklarda, genital bölgelerde oluşabilir Bunlarda da özellikle şişlik ön plandadır Her iki hastalıkta da deriden kabarık olan durumu ortaya çıkaran şey deri içinde ödem olmasıdır Anjioödemde derinin alt tabakaları da olaya iştirak ettiği için şişlik çok ön plandadır Şişliğe kaşıntıdan ziyade yanma hissi eşlik edebilir


Daha önce de bahsedildiği gibi 6 haftadan kısa süreli kurdeşen akut ürtiker olarak anılır Bu hastalıkta neden genellikle allerjidir Bu allerji de genellikle ağız yolu ile alınan allerjenlerle oluşur Yani gıdalar ve ilaçlar akut ürtikerdeki en önemli sebeplerdir Bunun dışında çok nadir de olsa solunum yolu ile alınan bazı allerjenler (örneğin ev tozu akarları) de akut ürtiker yapabilir Kronik ürtikerin altında ise allerji pek bulunmaz Bu hastaların ancak %3-5’ inde allerji rol oynayabilirler Bu allerjenler de genel olarak ağız yolu ile alınan allerjenlerdir (gıdalar) Bunun dışında bu hastalığın çok değişik sebepleri olabilir Bunlar içerisinde otoimmun hastalıklar (otoimmün tiroidit, sistemik lupus eritematozus vb), kronik enfeksiyonlar (tuberküloz, bruselloz vb), fokal enfeksiyonlar (sinüzit, diş ve dişeti enfeksiyonları vb), Helikobacter pylori enfeksiyonları, bazen hepatitler, bazen bazı kanser türleri vardır Bu nedenle bir çok araştırma yapmak gereklidir Tüm ayrıntılı araştırmalara rağmen %60-65 vakada hiçbir neden bulunamayabilir Bu hastalar da idiyopatik (sebebi bilinmeyen) kronik ürtiker olarak adlandırılır


Hastalarda iyi bir hastalık öyküsü sonrası, allerji testlerini içeren araştırmalar yanında diğer bahsi geçen hastalıkların araştırmaları yapılmalıdır


Altta yatan hastalığın tedavisi sonucunda genel olarak ürtiker kendiliğinden geçer ve tekrar etmez Ancak sebebi bilinmeyen ürtiker hastalarında antiallerjik ilaçlardan faydalanılır Bu hastalarda kalsik olarak sabahları sedatif olmayan antiallerjikler, akşamları sedatif antiallerjikler ve H2 reseptör blokerleri birlikte kullanılır H2 reseptör blokerleri asıl itibari ile mide asiditesini azaltmak için kullanılan ilaçlardır Ancak derideki histamin reseptörlerinin % 20 kadarı H2 tipinde olduğu için bu tür ilaçlar bu hastalarda faydalı olmaktadır Bunun dışında bunlara cevap vermeyen hastalarda kortizon dahi kullanılabilir


Bunlar dışında ayrıca değişik kurdeşen türleri de vardır Aşağıdaki tabloda bu ürtiker tiplerini görmektesiniz:


Fiziksel ürtiker

Aquajenik ürtiker (su ile temas sonucu oluşan)

Kolinerjik ürtiker (terleme, aşırı efor sonucu oluşan)

Soğuk ürtikeri (soğuk havada oluşan)

Dermografizm (ciltte çizik ile veya kaşınma ile oluşan ürtiker)

Gecikmiş basınç ürtikeri

Solar ürtiker (güneş ışınları ile oluşan)

Vibratuvar ürtiker (vibrasyon yapan aletlerle oluşan)

Herediter ürtiker (ailenin diğer fertlerinde de görülen tip)

Ürtikeryal vaskülit (ürtiker plaklarının 24 saatten uzun sebat ettiği damar iltihabı ile giden tip)

Diğerleri

vitiligo


Vitiligo deride renk kaybına uğramış beyaz plaklarla seyreden kronik, genelde ilerleyici kozmetik problem oluşturan bir deri hastalığıdırVitiligo alanlarında deri beyaz görünürken çevresindeki bölgeler normal renktedir ve bu bölgelerde cilde rengini veren melanositlerdeki hasar nedeniyle tüyler ve kıllardada beyazlık görülürRenk kaybı olan bölgeler çeşitli büyüklüklerde ve değişik sınır yapıları içerebilirlerKimi zaman bir nokta kadar küçükken,kimi zaman el ayası kadar büyük ve hatta tüm deriyi etkilemiş olabilirEn sık etkilenen bölgeler ise yüz, dudak, boyun, göğüs, penis, diz, dirsek ve el sırtlarıdır Beyaz bölgeler ultraviyole ışınına karşı hassas olurlarGüneş yanıklarından, darbelerden sonra yeni vitiligo bölgeleri gelişebilirVitiligo birçok hastalıklarla (diabet, anemi, kanser, tiroit bezi hastalıkları) beraber görülebilirGör&#25 2;lme sıklığı toplumda %1-2 arasındadırVücudda görülen her beyaz leke vitiligo anlamına gelmez ayrımın yapılması uzman doktor muayenesini ve wood lambası diye adlandırılan özel bir ışık muayenesini gerektirirKuruluğa bağlı lekeler, mantar lekeleri, egzema bölgeleri vitiligo ile karışabilir Bu hastalık, otoimmun kökenli olup vücuddaki renk yapan hücrelere karşı vücudun yıkıcı hücrelerinin aktive olmasıyla başlarAilede bulunması, kişide görülme ihtimalini artırabilir ve özellikle vücudun bağışıklık sisteminin zayıfladığı stres, ameliyat, hastalık dönemlerinde vitiligonun başlaması ve artması daha olasıdır Vitiligo bazen çıktığı bölgelerde sınırlı kalırken bazen ise yayılmaya ve hatta yeni bölgelerde gelişmeye yönelir

Tedavi:


Bu kronik hastalık mutlak olarak doktor tarafından takip gerektirir Öncelikle hastanın yanlışları yapmayarak hastalığın artışına katkıda bulunmaması amaçlanır Güneşe çıkış saatleri hastaların kontrol altına alınır15 faktör üstü bir koruyucu hastaya önerilirGüneşte aşırı kalmanın doğuracağı sonuçlar hakkında kişiler bilgilendirilir Lokal olarak uygun birtakım kremler kısıtlı bölgede vitiligosu olan hastalarda başlanabilir ve %40-50 etki sağlanabilir Deriye uygulanan punch greftle ise bir bölgeden alınan sağlıklı derinin beyaz plaklara ekimi prensibine dayanıp, her zaman başarılı sonuçlar vermemektedir Vitiligonun en etkili tedavisi dünyada ve ülkemizde ancak birkaç hastanede uygulayabildiğimiz PUVA IŞINI tedavisidirUVA (320-400nm) dalga boyundaki ışınlar kısa tedavi aralıklarıyla özel kabinlerde cilde verilirHaftada 2-3 seanslık düzenli uygulamalarla oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedirBu tedavi sırasında cilt üzerinde önce kırmızılık daha sonra kahverengi lekelenmeler ile başlayan rengin geri dönüşü görülmektedir%70 hastada olumlu sonuca yani rengin geriye dönüp beyazlıkların kaybolduğu görülmektedir Özellikle yüz ve boyun gibi estetik bölgelerdeki olumlu yanıtlar daha hızlı ve umut vericidir