Tarihte Bugün

TARİHTE BUGÜN: 29 NİSAN

İstanbul'da, 29 Nisan 2007 tarihinde hükümete tepki göstermek amacıyla Çağlayan Mitingi düzenlendi



29 Nisan Çağlayan Mitingi, 29 Nisan 2007 tarihinde Türkiye'de, İstanbul'un Çağlayan Meydanı'nda gerçekleştirilen ve hükümete tepki niteliği taşıyan gösteridir

Gösterinin ana temasını laikliğin korunması ve erken seçime gidilmesi oluşturuyordu Mitingde atılan sloganlar başta AKP hükümetini ve partinin önde gelen isimlerini hedef almıştı Muhalefete birleşme çağrılarının da yapıldığı miting olaysız olarak sona erdi

Mitingin düzenleniş nedeni

Mitingin ana temasını ve düzenleniş nedenini AKP'nin Cumhurbaşkanlığı konusundaki tutumunu eleştirmek ve laikliğe destek vermek oluşturmaktadır

Miting Düzenleme Komitesi Başkanı Prof Dr Necla Arat'ın miting öncesi yaptığı açıklamada şu ifadeler yer almaktadır: "Cumhuriyetçiler tarih yazmaya devam ediyor" sloganıyla katılım çağrısında bulundu

Düzenleme Kurulu Başkanı Prof Dr Necla Arat imzasıyla yapılan çağrıda, herkesin mitinge katılarak cumhuriyete sahip çıkması istendi

Açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Laik, demokrat, sosyal hukuk devleti için, irticaya, dinci ve ırkçı faşizme 'dur' demek için, emperyalizme karşı tam bağımsız Türkiye için, ülkemizin ve ulusumuzun bölünmez bütünlüğü için, çağdaş, laik, demokratik, parasız bilimsel eğitim için, onurlu yaşam ve emeğimize sahip çıkmak için, cumhuriyet devriminin kazanımlarına ve kurumlarına sahip çıkmak için 29 Nisan Pazar günü saat 1300'te Çağlayan alanında buluşalım"

Eleştiriler

14 Nisan Cumhuriyet Mitingi'nde olduğu gibi bu miting de aşırı milliyetçi kesimlerin etkisi altında düzenlenmek, antidemokratik olmak ve Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkmakla eleştirildi

Mitingin düzenleyicilerinden Atatürkçü Düşünce Derneği Başkan Yardımcısı Nur Serter'in "'Ne mutlu Türküm diyene' demek neredeyse suç olmuşken 'Ne mutlu Kürdüm ya da ne mutlu Ermeniyim' demek insan hakları ve demokrasi diye yutturuluyor Bir Türk vatandaşı olarak, bir ulusalcı olarak TSK'ya şükranlarımı sunuyorum Ne mutlu Türküm diyene demekten onur duyanları meydana çağırıyorum" şeklindeki sözleri ve meydanda atılan 'Ne ABD ne AB, bağımsız Türkiye' sloganı bu açıdan eleştirildi

Star gazetesi yazarlarından Mehmet Altan 27 Nisan Genelkurmay Başkanlığı Basın Açıklaması sonrasında "Tehlikede olan demokrasi değil mi?" başlıklı yazısıyla bu tip bir mitingin cumhuriyet savunusu için değil de demokrasi savunusu için yapılması gerektiği yorumunda bulunarak eleştirdi

Sloganlar

Ne ABD ne AB Tam Bağımsız Türkiye

Ne şeriat ne darbe tam bağımsız Türkiye

Mustafa Kemal'in Askerleriyiz

Mitingi düzenleyenler

Çağlayan Mitingi 14 Nisan Cumhuriyet Mitingi'nin devamı niteliğindedir Her 2 miting de ÇYDD ve ADD önderliğindeki Miting Düzenleme Komitesi tarafından örganize edilmiştir Miting Düzenleme Komitesinde şu isimler yer almaktadır:

* Prof Dr Necla Arat,
* Prof Dr Aysel Ekşi,
* Nevsim Mengün,
* Nazan Moroğlu,
* Pervin Öztabağ,
* Prof Dr Türkan Saylan,
* Prof Dr Nur Serter,
* Aydeniz Turksan ve
* Gülsever Yaşer

Katılan örgütler

* CHP
* DSP
* SHP
* İP
* GP
* DİSK,
* ADD,
* KESK,
* Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği,
* İstanbul Barosu,
* Cumhuriyet Kadınları Derneği

Başka neler oldu:

* 1945 - Sovyet tankları Berlin'e girdi; Adolf Hitler, Eva Braun ile Berlin'de evlendi ve Amiral Karl Dönitz'i veliahtı tayin etti
* 1951 - Helsinki'de düzenlenen Dünya Serbest Güreş Şampiyonası'nı Türk Milli Takımı kazandı
* 1960 - Ankara ve İstanbul'da üniversiteler 1 ay süreyle kapatıldı İstanbul Üniversitesi’nde gösterilere polisin silahlı müdahalesinde önceki gün bir öğrenci ölmüş, ayrıca sıkıyönetim ilan edilmişti
* 1972 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay hükümeti kurma görevini eski başbakanlardan Suat Hayri Ürgüplü'ye verdi
* 1980 - 1 Mayıs İşçi Bayramı'nın yasaklandığı il sayısı 30'a yükseldi
* 1981 - Ankara Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve 219 sanık hakkında idam istemiyle dava açtı
* 1991 - Bangladeş'te meydana gelen kasırga en az 138000 kişinin ölümüne ve 10 milyon kişinin evsiz kalmasına neden oldu
* 1992 - Los Angeles'da çıkan halk ayaklanmasında üç gün içinde 54 kişi öldü ve yüzlerce bina tahrip edildi
* 2005 - Suriye, 29 yıl süren işgalin ardından Lübnan'dan tamamen çekildi

Doğumlar:

* 1854 - Henri Poincaré, Fransız matematikçi (ö 1912)
* 1899 - Duke Ellington, Caz müzisyeni (ö 1974)
* 1901 - Hirohito, Japonya imparatoru (ö 1989)
* 1958 - Michelle Pfeiffer, ABD'li sinema oyuncusu
* 1970 - Uma Thurman, ABD'li sinema oyuncusu

Ölümler:

* 1924 - Ernest Fox Nichols, ABD'li eğitimci ve fizikçi (d 1869)
* 1951 - Ludwig Wittgenstein, Avusturya kökenli İngiliz filozof (d 1889)
* 1979 - Muhsin Ertuğrul yönetmen, oyuncu, yapımcı (d 1892)
* 1980 - Alfred Hitchcock, İngiliz sinema yönetmeni (d 1899)

TARİHTE BUGÜN: 30 NİSAN

Kuzey Vietnam birlikleri Saygon'daki Bağımsızlık Sarayı'na girerek, 30 Nisan 1975'te Vietnam Savaşı'nı bitirdi



Vietnam'ın 20'nci yüzyıl tarihinin otuz senesinde savaş hüküm sürdü Komünistlerin Fransız koloni kuvvetlerine karşı 1940'lı yıllarda başlattıkları mücadele, Saygon ve ülkenin tamamının kontrolünün 1975'te ellerine geçmesine dek sona ermedi Kuzeyde mevzilenmiş komünist güçler, komünist lider Ho Şi Min liderliğinde 1954 yılında Fransızları bozguna uğrattılar Ülke, yapılan anlaşmalarla komünist kuzey ve Amerikan yanlısı güney olmak üzere ikiye bölündü, arada askerden arındırılmış bir bölge vardı Kalıcı bir çözüm için ülke çapında seçim sözü verildi ama bu asla gerçekleşmedi Beş yıl içinde komünistler, güneyde gerilla savaşı başlattılar

1964 yılında Kuzey Vietnam devriye botlarının, Tonkin Körfezi'nde seyretmekte olan Amerikan savaş gemisi 'Maddox'a ateş açmış olmaları gerekçe gösterilerek Amerika da Kuzey'i bombalamaya başladı Bu saldırı hikâyesi sadece Kuzey'i bombalamak gibi bir avantaj sağlamakla kalmadı, ABD Kongresi'nin, Başkan'a yeni yetkiler veren 'Tonkin Körfezi Kararnamesi'ni onaylamasını da sağladı Buna göre, Amerikan Başkanı, saldırganları püskürtecek ve yayılmasını engelleyecek her türlü yetkiyle donatılmış bulunuyordu Amerika'nın Vietnam Savaşı'ndaki komploları bundan ibaret değildi 1963 Kasım ayında Güney Vietnam Devlet Başkanı Diem askeri bir darbe sırasında öldürüldü Bu cinayetin ABD istihbarat örgütü CIA tarafından işlendiği sonra kanıtlandı

Komünistlerle savaşmak üzere bölgeye yüz binlerce Amerikan askeri gönderildi Bu, nihayetinde pahalı ve başarısız olacak; sivil huzursuzluğa ve uluslararası şaşkınlığa yol açacak bir süreçti Amerika Birleşik Devletleri bilhassa domino teorisine dayanarak komünizmin yayılacağı yönündeki Soğuk Savaş kaygısıyla hareket etmişti
Vietnam Savaşı'nda on iki yaşında bir çocuk asker

Vietnam savaşı çok çetin geçtiği kadar iki tarafında birbirine acımadığı bir savaş olarak akıllara kazınmıştır Vietkonglar akla gelebilecek her türlü işkenceyi ele geçirdikleri Amerikan askerlerine yapmaktan geri kalmamış, keza Amerikan askerleri de yakaladıkları Vietkonglar'ı diri diri helikopterle alçaktan (ölümleri geç ve can çekişerek olsun diye) atmışlardır Toplu halde yapılan işkenceler, insanları canlı canlı yakmalar, biyolojik saldırılar, napalm bombaları, köy baskınları, toplu cinayetler ve yağmalar sıradan hale gelmiştir

ABD’den 19000 km uzakta cereyan eden savaş, televizyon sayesinde Amerikalılar'ın oturma odalarına taşınmıştır Savaş görüntüleri olarak ölen, yaralanan, acı çeken asker görüntüleri, savaş sırasında mağdur olan sivil halkın durumu, özetle kan ve gözyaşı, insanları savaştan soğutmuş ve böylece ABD kamuoyunun savaşa olan desteği her geçen gün azalmıştır Zaten, 1960lar'dan itibaren Vietnam Savaşı yaygın halk muhalefetini ortaya çıkartmış ve Amerikalı gençler arasında haksız bir savaşa karşı bir duruş ortaya çıkmıştı 1970’lere gelindiğinde ise nüfusun %60'ı savaş karşıtı olmuştur

Ülkenin dağlık orta bölgelerinde bir kasaba olan Buon Ma Thuot'nın ele geçirilişiyle savaşın kaderi değişmiş ve Kuzey Vietnam güçleri iyice güçlenmiş ve moral kazanmış; ve nihayet iki ay sonra, 30 Nisan 1975 tarihinde Güney'in başkenti olan o zamanki adıyla Saygon'a girmiştir

Başka neler oldu

* 1563 - Kral VI Charles'ın emriyle bütün Yahudiler Fransa'dan kovuldu
* 1789 - George Washington, ABD'nin ilk cumhurbaşkanı oldu
* 1919 - Mustafa Kemal, Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine atandı
* 1920 - Paris'te toplanacak barış konferansıyla ilgili Ankara'da toplanan Büyük Millet Meclisi taraf ülkelerin dış işleri bakanlıklarına gönderdiği bir yazıyla İstanbul'dan ayrı bir hükümetin kurulduğunu bildirdi
* 1955 - Bügün kullanılan Vietnam Bayrağını Kuzey Vietnam ilk kez resmi bayrağı olarak kabul etti
* 1960 - İstanbul'da bir gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi
* 1961 - İstanbul Kartal'da iki tren çarpıştı: 16 kişi öldü, 78 kişi yaralandı
* 1986 - Çernobil reaktör kazası sonucu meydana gelen nükleer kaza sonrasında atmosfere büyük miktarda fisyon ürünleri salındığı tüm dünya tarafından öğrenildi
* 1998 - ABD, PKK'yı en tehlikeli terör örgütleri arasında saydı

Bugün doğanlar

* 1777 - Carl Friedrich Gauss, Alman kökenli matematikçi ve bilim adamı (ö 1855)
* 1901 - Simon Kuznets, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Rus asıllı ABD'li iktisatçı ve istatistikçi (ö 1985)
* 1954 - Jane Campion, Oscar ödülü sahibi film yönetmeni ve senaristi
* 1978 - Ayça İnci, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
* 1982 - Kirsten Dunst, ABD'li sinema oyuncusu

Bugün ölenler

* 65 - Marcus Annaeus Lucanus, Romalı şair (d 39)
* 1030 - Gazneli Mahmud, Gazneliler devletinin kurucusu (d 971)
* 1865 - Robert FitzRoy, meteorolog ve denizci (d 1805)
* 1945 - Adolf Hitler, Alman devlet adamı, lider (d 1889)
* 1957 - Kamil Miras, Türk siyasetçi ve din adamı (d 1874)

TARİHTE BUGÜN: 1 MAYIS

Tarihte ilk kez 1889'da 1 Mayıs işçilerin ortak bayramı olarak kabul edildi



1 Mayıs İşçi Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlanmıştır 2008 Nisan'ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir

1 Mayıs'ın tarihi

İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler

1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar Chicago(Şikago)'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, 'Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştı

Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı

Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi 1889`da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü " olarak kutlanmasına karar verildi Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi

Türkiye'de İşçi Bayramı

* Türkiyede Sarper Özsan'ın yazıp bestelediği 1 Mayıs Marşı eşliğinde kutlanmaktadır
* Osmanlı Devleti döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik'ti ve 1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri, 1 Mayıs gösterisi düzenleyerek bu günü kutladılar
* 1912 yılında İstanbul`da ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti
* 1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak "İşçi Bayramı" ilan edildi
* 1924`te hükümet kitlesel 1 Mayıs kutlamalarını yasakladı
* 1925`te çıkan Takrir-i Sükun Yasası, İşçi bayramını kutlamayı yasakladı ve uzun yıllar bu yasak geçerliliğini korudu
* 1935 yılında 1 Mayıs`a "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı verildi ve ücretsiz tatil günü ilan edildi
* 1976 yılında uzun yıllar sonra ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs kutlaması Taksim`de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu`nun organizasyonu altında gerçekleşti
* 1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı'nda yaklaşık 500 bin kişiyle en geniş katılımlı 1 Mayıs toplantısı düzenlendi Ancak, göstericilerin üzerine ateş açıldı ve göstericilerden 34'ü, yaralanarak ve üstlerine ateş açılması sonucu çıkan izdihamda ezilerek öldü 1977 yılının 1 Mayıs günü, tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçti Askeri darbe hazırlığı olarak yapıldığı MİT tarafından Başbakan Süleyman Demirel'e rapor edilince, Kara Kuvvetleri Komutanı Namık Kemal Ersun derhal re'sen emekliye sevkedildi
* 1978'de yüzbinlerce kişi tarafından Taksim Meydanı'nda kutlandı
* 1979`da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul`da miting yapılmasına izin vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti Buna rağmen İstanbul sokaklarında yüzbinlere ulaşan rakamlarla korsan 1 Mayıs kutlandı
* 1981`de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs`ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı
* 1989`da trafik polisinin açtığı ateş sonucu işçi Mehmet Akif Dalcı yaşamını yitirdi
* 1996`da Taksim Meydanı'nın yasaklı olduğu gerekçesiyle Kadıköy`de düzenlenen 1 Mayıs kutlamalarına yaklaşık 150 bin kişi katıldı Eylemin ilk dakikalarında polisin silahsız göstericilere açtığı ateş sonucu 3 kişi hayatını kaybedince, Kadıköy`de büyük bir kitlesel isyan gerçekleşti Bu olaydan sonra Kadıköy 2005 yılına kadar 1 Mayıs kutlamalarına yasaklı kaldı Ayrıca telsizinin sesini açık unutan bir sivil polisin göstericiler tarafından oldukça şiddetli bir şekilde dövülmesini Star TV`nin naklen duyurması ve bir başka yerde polislerin eğlenerek seyrettiği bir linç girişimini de naklen yayınlamasıyla hafızalara kazındı
* 2006 yılında en geniş katılımın yaşandığı ilçe Kadıköy oldu Çeşitli sendikalar ve gruplar saat 12:00 sularında Rıhtım Caddesi`ne yürüdü Düzenlenen miting sonrası saat 16:00 sularında gruplar tamamen dağıldı
* 2007 yılında 1 Mayıs'ı tekrar Taksim'de kutlayarak aynı zamanda 1977'de olan olayları anmak isteyen grupları polis silah, biber gazı, gaz bombası kullanarak durdurmaya çalıştı 100'den fazla kişi yaralandıValiliğe göre 580, diğer kaynaklara göre 700'e yakın gözaltı gerçekleşti İbrahim Sevindik adındaki bir vatandaş hayatını kaybetti
* 2008 Nisan'ında, 1 Mayıs'ın "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edildi
* 2008 yılında sendikaların hükümetle 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlama konusunda uzlaşamaması sonucunda sendikalar, Taksim'e yürüme kararı aldı ve bazı sol görüşlü partiler de bu yürüyüşe katılacaklarını açıkladı Bunun üzerine, güvenlik güçleri bir gün öncesinden hazırlıklara başladı ve sabah 06:30'dan itibaren Şişli'de, Osmanbey'de, Pangaltı'da, Nişantaşı'nda, Okmeydanı'nda, Dolapdere'de ve Kurtuluş'ta olaylar çıktı Polisin DİSK binası önündeki ve ÖDP binasındaki tutumu ve bir hastanenin acil servisi girişinde gaz bombası atarak birçok kişinin yaralanmasına neden olması çok tartışıldı Polis; bu olaylar sırasında biber gazı, gaz bombası, tazyikli ve boyalı su kullandı DİSK binası önündeki olaylarda CHP milletvekili Mehmet Ali Özpolat, sıkılan biber gazı nedeniyle kalp spazmı geçirdi Okmeydanı'nda Burhan Gül isimli 19 yaşında bir genç, başından plastik mermiyle vurularak yaralandı Ayrıca Ankara'da Sıhhiye Meydanı'nda yapılan kutlamalarda da olaylar çıktı ve polis, göstericilere gaz bombalarıyla müdahale etti Ankara'da Sakarya Meydanı'nada yapılan kutlama olaysız sona erdi
* 2009 Nisan'ında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne verilen önergeden sonra 1981'den sonra tekrar resmi bayram olarak kabul edildi

1 Mayıs Marşı

Bertolt Brecht'in Gorki'nin Ana romanından uyarladığı oyunun Türkiye'de perdelenmesi sırasında Sarper Özsan tarafından oyun müziği olarak yazılmış ve bestelenmiştir

Zamanla Türkiye'deki sol guruplarca benimsenmiştir Özellikle önceleri adı Sosyalist Parti olan İşçi Partisi (Türkiye) tarafından parti marşı olarak kabul edilmiştir

Sözler

Günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandır
Ancak bu böyle gitmez sömürü devam etmez
Yepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Yepyeni bir güneş doğar dağların doruklarından
Mutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarından
Yurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Vermeyin insana izin kanması ve susması için
Hakkını alması için kitleyi bilinçlendirin
Bizlerin ellerindedir gelen ışıklı günler

1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı

Ulusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyor
Halkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyor
Devrimin şanlı dalgası dünyamızı kaplıyor

Gün gelir gün gelir zorbalar kalmaz gider
Devrimin şanlı yolunda kül gibi savrulur gider

Kaynak: Wikipedia

Başka neler oldu:

* 1707 - İngiltere, Galler ve İskoçya, Büyük Britanya olarak birleşti
* 1925 - Kıbrıs, İngiltere kolonisi oldu
* 1931 - New York'taki Empire State Building hizmete girdi
* 1941 - Orson Welles'in yönettiği 'Yurttaş Kane' filmi ilk kez gösterildi
* 1948 - Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) resmen kuruldu Kim Il-sung devlet başkanı
* 1948 - Hürriyet gazetesi, Sedat Simavi tarafından İstanbul'da kuruldu
* 1956 - Jonas Salk'ın geliştirdiği çocuk felci aşısı kullanılmaya başlandı
* 2004 - On ülkenin AB'ye katılması: Kıbrıs Cumhuriyeti, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya
* 2006 - ABD tarihinin en büyük grevlerinden birine tanık oldu Göçmen yasası protesto edildi

Bugün doğanlar

* 1900 - Ignazio Silone, İtalyan yazar (ö 1978)
* 1908 - Giovanni Guareschi, Don Camillo' nun yaratıcısı, İtalyan mizah yazarı ve karikatürist
* 1910 - Behice Boran, Türk siyasetçi ve sosyolog (ö 1987)
* 1962 - Yannis Saoulis, Yunan şarkıcı
* 1971 - Hasret Gültekin, Kürt kökenli Türk müzisyen (ö 1993)

Bugün ölenler

* 1731 - Johann Sebastian Bach, Alman besteci (d 1677)
* 1904 - Antonín DvoÅ™ák, Çek besteci (d 1841)
* 1945 - Joseph Goebbels, Nazi propaganda bakanı (intihar) (d 1897)
* 1979 - Morteza Motahhari, İranlı bilgin, siyasetçi (d 1920)
* 1994 - Ayrton Senna, Brezilyalı araba yarışcısı (d 1960)

TARİHTE BUGÜN: 2 MAYIS

Arjantin ve Şili, Beagle Kanalı'ndaki Lennox, Picton ve Nueva adalarından kaynaklanan sınır problemini 2 Mayıs 1985'te bir sınır antlaşması imzalayarak çözdüler



Beagle Kanalı, Güney Amerika'da Ateş Toprakları'nın güneyinde doğal bir boğazdır

Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlar 1881 yılından beri Arjantin ile Şili sınırının bir bölümünü oluşturur Kanal ismini, 1835 yılında burayı keşfeden Robert FitzRoy'un kaptanlığını yaptığı araştırma gemisi HMS Beagle'dan alır Kanalın kuzey kıyısında kimilerince Dünyanın en güneydeki şehri Ushuaia bulunur Güney sahil hattında ise Şili askeri üssü Puerto Williams vardır

Beagle Kanalı 1978 yılında Şili ve Arjantin arasında gerginlik sebebi olmuş, nihai çözüm 1985 yılında Vatikan'ın araya girmesiyle bulunmuştur

Başka neler oldu:

* 1808 - Dos de Mayo Ayaklanması: Madrid halkının şehirlerini işgal eden Fransız ordusuna karşı başlattığı ayaklanma
* 1926 - Atlas Okyanusu'nun iki yakası arasında ilk faks mesajı gönderildi
* 1954 - Milletvekili Genel Seçimleri yapıldı
* 1973 - Lübnan ordusunun Filistinli mültecilere saldırmasıyla Lübnan iç savaşı başladı
* 1982 - Falkland Adaları'nda İngiltere-Arjantin savaşı başladı
* 1984 - F-16 uçaklarının Türkiye'de yapılması için anlaşma sağlandı
* 1998 - Avrupa Merkez Bankası, Brüksel'de Avrupa Birliği'nin para politikalarını yönetmesi amacıyla kuruldu

Kimler doğdu

* 1729 - Katerina, Rus Çariçe (ö1796)
* 1772 - Novalis, Alman yazar (ö 25 Mart ,1801)
* 1860 - Theodor Herzl, Avusturyalı gazeteci (ö 1904)
* 1921 - Satyajit Ray, Hintli yönetmen (ö 1992)
* 1930 - Öztürk Serengil, Oyuncu
* 1935 - II Faysal, Irak Kralı
* 1975 - David Beckham, İngiliz futbolcu
* 1980 - Tim Borowski, Alman futbolcu

Kimler öldü

* 1519 - Leonardo da Vinci, Rönesans'ı başlatan İtalyan heykeltraş, mimar ve mühendis (d 1452)
* 1864 - Giacomo Meyerbeer, Alman Opera bestecisi
* 1921 - Alexandre Vallaury, İstanbul'lu Levanten ve Fransız asıllı mimar
* 1957 - Joseph Raymond McCarthy, ABD'li senatör
* 1969 - Franz von Papen, Alman devlet adamı ve diplomat
* 1979 - Sid Vicious, Britanyalı müzisyen (d10 Mayıs 1957)
* 1997 - Paulo Freire, Brezilyalı eğitimci (d 1921)

TARİHTE BUGÜN: 3 MAYIS

Birleşmiş Milletler, 20 Aralık 1993'te her yıl 3 Mayıs'ın, "Dünya Basın Özgürlüğü Günü" olarak kutlanmasını kararlaştırdı



3 Mayıs 1991'de Namibia'nın Windhoek kentinde UNESCO tarafından düzenlenen 'Bağımsız ve Çoğulcu Afrika Basınının Geliştirilmesi' başlıklı konferansta bir bildiri yayımlandı

Sonradan UNESCO bu bildirinin yayımlandığı günü Dünya Basın Özgürlüğü Günü ilan etti Önceleri daha çok “yazılı basın”a odaklanan Afrika’daki basın özgürlüğü konferansları, aktivistler tarafından çeşitli konuların tartışıldığı bir ortam oldu ve Afrika halklarının daha çok radyo ile iletişim kurdukları gerçeği ile radyo yayıncılığı en çok ele alınan konu haline geldi

Windhoek deklarasyonu, bir ülkede demokrasinin yerleşmesi ve ekonomik gelişmenin sağlanması için basının bağımsız, çoğulcu ve özgür olması gereğini vurguluyor

Basının bağımsızlığı, üretimi ve dağıtımı için gerekli malzemelerin ve altyapının siyasal ve ekonomik denetimden bağımsız olmasıyla sağlanacaktır

Basının çoğulculuğu ise toplumdaki görüş ve düşüncelerin olabildiğince geniş bir yelpazede yansıtılabilmesi için her çeşit tekelciliğin sona ermesiyle gerçekleşecektir


Free House'un yayımladığı 2009 yılı global basın özgürlüğü haritası Yeşile boyalı bölgelerde basın özgür, sarı boyalı bölgelerde kısmen özgür, mor bölgelerde basın özgürlüğü yok

UNESCO Dünya Basın Özgürlüğü Guillermo Cano Ödülü ilk kez 1997’de oluşturuldu; “dünyanın neresinde olursa olsun, tehlikelerle karşı karşıya gelme pahasına basın özgürlüğünün korunmasına ve geliştirilmesine önemli katkılarda bulunan kişi ve kuruluşlara verilen” bu ödüle ismini veren Kolombiyalı gazeteci Guillermo Cano Isaza, yazılarında uyuşturucu mafyasına karşı mücadele ediyordu ve Bogota’daki El Espectador gazete binasının önünde 17 Aralık 1986’da öldürülmüştü

Başka neler oldu:

* 1920 - TBMM'nin ilk bakanlar kurulu oluşturuldu İcra Vekilleri Heyeti, 5 Mayıs'ta Mustafa Kemal başkanlığında ilk toplantısını yaptı
* 1934 - Kayseri Uçak Fabrikasında yapılan ilk parti altı avcı uçağından biri, 50 dakikalık uçuşla Kayseri'den Ankara'ya geldi
* 1945 - Türkiye'de 3 Mayıs Olayları anıldı ve Türkçülük Bayramı ilan edildi
* 1950 - Ali Naci Karacan'ın kurduğu Milliyet gazetesi yayın hayatına başladı
* 1951 - Demokrat Parti meclis grubunda din eğitiminin genişletilmesi istendi
* 1968 - Paris Sorbonne Üniversitesi'nde çıkan isyan 1 aydan fazla sürdü, Fransa'nın geneline yayıldı, sonuçta meclis feshedildi ve pek çok sivil ve polis hayatını kaybetti
* 1969 - Yargıtay başkanı İmran Öktem'in Ankara Maltepe Camisi'nde yapılan cenaze töreninde, bir kalabalık cenaze namazının kılınmasını engellemeye çalıştı ve cami görevlileri görevlerini yerine getirmekten kaçındı
* 1979 - Margaret Thatcher, İngiltere'nin ilk kadın başbakanı oldu
* 1986 - Çernobil nükleer kazası sonrası oluşan radyoaktif bulutların Türkiye'ye de ulaştığı ve bazı bölgelerde radyasyonun yedi kat arttığı açıklandı

Bugün doğanlar

* 1849 - Bernhard von Bülow, Almanya Şansölyesi
* 1933 - James Brown, ABD'li şarkıcı (ö 2006)
* 1933 - Steven Weinberg, Nobel Ödülü sahibi ABD'li fizikçi
* 1950 - Mary Hopkin, Galli folk şarkıcısı
* 1971 - Wang Yan, Çinli yürüyüşçü

Bugün ölenler

* 1481 - Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fetheden Osmanlı padişahı (d 1432)
* 1856 - Adolphe Adam, Fransız besteci (d 1803)
* 1963 - Abdülhak Şinasi Hisar, şair ve yazar (d 1887)
* 1987 - Dalida, İtalyan şarkıcı (d 1933)

TARİHTE BUGÜN: 4 MAYIS

4 Mayıs 1997'de yapılan Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Şebnem Paker'in seslendirdiği 'Dinle' adlı şarkı üçüncü oldu



Şebnem Paker, 1977 yılında İstanbul'da doğdu 1996 ve 1997 yıllarında olmak üzere iki kez Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi temsil etti

Uzun süre bale eğitimi aldı ve müziğe gitarla ortaokul çağında başladı 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Klasik Gitar Bölümü'nü kazandı 4 yıllık eğitimin ardından 1995 yılında besteci Levent Çoker ile stüdyo çalışmalarına başladı 1996 yılında Marmara Üniversitesi Müzik Eğitimi Şan Bölümü'nü kazandı ve 2000 yılında mezun oldu

Halen müzik öğretmenliği yapmakta olan Şebnem Paker, Eurovisionla başladığı kariyerine sadece zaman zaman sahne çalışmalarıyla olsa da devam etmektedir

Şebnem Paker, Eurovision Şarkı Yarışması'nda 1996 yılında sözleri Selma Çuhacı'ya ve müziği Levent Çoker'e ait olan Beşinci Mevsim adlı parça ile 12 oldu Bir yıl sonra 1997 yılında ise Grup Etnik eşliğinde, müziği Levent Çoker'e ve sözleri Mehtap Alnıtemiz'e ait Dinle adlı parça ile 3 olarak o tarihe kadar Türkiye'nin yarışmadaki en iyi derecesini elde etti 1998 Yılında, Türkiye ulusal finallerine Çal adlı parça ile katıldıysa da, jüri tarafından Tarkan Tüzmen'in seslendirdiği Unutamazsın adlı parça yarışmada ülkemizi temsil etmiştir

1998 yılında TRT'nin düzenlediği Ulusal Final'de bir kez daha yarışarak her geçen sene Eurovision'da daha başarılı bir sonuç elde etme düşüncesini dile getirdiyse de yarıştığı etnik Türk enstrümanları ile bezeli ve hareketli ezgisi ile Avrupalı dinleyicilerin de ilgisini çekebileceği düşünülen "Çal" isimli parçayla hedeflediği başarıyı elde edemeyerek, o sene Türkiye'yi temsil etme hakkını kazanamadı

Başka neler oldu:

* 1494 - Kristof Kolomb, Jamaika'ya vardı
* 1904 - Panama Kanalı'ın inşasına başlandı
* 1912 - İtalya, Rodos adasını işgal etti
* 1932 - Al Capone, vergi kaçırma suçundan Atlanta'da hapse girdi
* 1994 - Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze'de yaşayan Filistinlilere özerklik verilmesini öngören antlaşmaya imza attı
* 1997 - Irak'tan Avrupa ülkelerine gitmek isteyen 25 kişiyi taşıyan iki tekne, Ege Denizi'nde battı 17 kişi boğuldu, yedi kişi kayboldu
* 2002 - Nijerya'da bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra düştü: 148 kişi öldü

Bugün doğanlar

* 1928 - Muhammed Hüsnü Mübarek, Mısırlı politikacı, cumhurbaşkanı
* 1929 - Audrey Hepburn, sinema oyuncusu

Bugün ölenler

* 1938 - Carl von Ossietzky, Alman yazar (d 1889)
* 1980 - Josip Broz Tito, Yugoslavya devlet başkanı, mareşal (d 1892)

TARİHTE BUGÜN: 5 MAYIS

Ankara'da öğrenciler, 5 Mayıs 1960'ta "555K" (beşinci ayın beşinde saat 1700'de, Kızılay'da) koduyla bir gösteri yaptı



555K, 5 Mayıs 1960 tarihinde, Ankara, Kızılay'da Demokrat Parti (1946) aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi Adını 5 ayın 5'inci günü saat 5`te Kızılay'da gerçekleşmesinden alan eylem cumhuriyet tarihinin ilk "sivil itaatsizlik" eylemi olarak da anılır

DP mitingi için Kızılay Meydanı'na gelen dönemin başbakanı Adnan Menderes, bir anda kendini protestocuların arasında buldu

Rivayete göre, o zamanlar öğrenci olan, şu anki CHP lideri Deniz Baykal, şair Cemal Süreya'nın aktardığına göre ise Vedat Dalokay, Menderes'in “Ne istiyorsunuz” sorusu üzerine başbakanın yakasına yapışıp “Hürriyet istiyoruz” demişti Menderes ise şu soruyla cevap vermişti: “Başbakanın yakasına yapışıyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu?”

555K eyleminden kısa süre sonra, 27 Mayıs 1960 tarihinde cumhuriyet tarihinin ilk askeri müdahalesi gerçekleşti

Başka neler oldu:

* 1260 - Kubilay Han, Moğol imparatoru oldu
* 1834 - İlk anakara demiryolu hattı Belçika'da açıldı
* 1865 - ABD'deki ilk tren soygunu Cincinnati (Ohio) yakınlarında gerçekleşti
* 1925 - Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi
* 1947 - Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdu Türkiye, Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı
* 1968 - Fransa'da, Vietnam Savaşı nedeniyle ABD karşıtı gösterilerde altı öğrencinin tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30 bin öğrenci barikatlar kurarak Paris'te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı
* 1990 - İlk özel televizyon kanalı olan, Magic Box şirketinin Star 1 televizyonu programlı yayına başladı
* 1994 - Naim Süleymanoğlu, Çek Cumhuriyeti'nde yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda 64 kiloda dünya rekoru kırarak üç altın madalya aldı
* 2000 - Anayasa Mahkemesi başkanı Ahmet Necdet Sezer,TBMM'de yapılan oylamaların 3 turu sonunda,oylamaya katılan 517 milletvekilinden 330'unun oyunu alarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 10 cumhurbaşkanı seçildi

Bugün doğanlar

* 1818 - Karl Marx, Alman düşünür ve komünizmin kurucusu (ö 1883)
* 1929 - Ayhan Işık, Türk sinema oyuncusu (ö 1979)
* 1944 - John Terry, ABD'li aktör
* 1966 - Sergey Stanishev, Bulgar politikacı, Bulgaristan'ın 48 başbakanı

Bugün ölenler

* 1821 - Napolyon Bonapart, Fransız komutan (d 1769)
* 1907 - Şeker Ahmet Paşa, ressam (d 1841)
* 2006 - Atıf Yılmaz Batıbeki, Türk yönetmen (d 1925)

TARİHTE BUGÜN: 6 MAYIS

Eyfel Kulesi, 6 Mayıs 1889'da ziyaretçilere açıldı



Eyfel Kulesi, tüm dünyada Fransa'nın sembolü halini almıştır İsmini, inşa ettiren firma olan Gustave Eiffel'den alır En büyük turizm cazibelerinden biri olan Eyfel Kulesi, yılda 6 milyon turist çeker 2002 yılında toplam ziyaretçi sayısı 200 milyona ulaşmıştır

Eyfel Kulesi 1887 ile 1889 yılları arasında Gustave Eiffel'in firması tarafından, Fransız Devrimi'nin 100 yıl kutlamaları çerçevesinde inşa edilmiştir Aslında kulenin mimarı Gustave Eiffel değil, İsviçreli Maurice Koechlin 'in siparişi üzerine tasarlayan Stephen Sauvestre'dir Meslektaşı Emile Nouguier ile beraber ilk tasarımları yapmıştır

Kulenin, 7 milyon 739 bin 401 frank 31 sent tutan inşaat masrafları, Gustave Eiffel'in tahminlerinin 1 milyon frank üstündedir 1889 yılındaki açılış tarihden önceki 5 ayda 1,9 milyon kişi ziyaret edince, yıl sonuna kadar toplam masrafın 3/4'ü çıkartılmıştır Böylelikle Eyfel Kulesi, daha başından, kazanç sağlayan bir şirket görünümüne bürünmüştü

3 bin işçi 26 ay boyunca 18038 adet demir parçayı 2,5 milyon perçinle bir araya getirdi Hiç ölüm vakası yaşanmamış olması, o günün şartlarında şaşırtıcı bir durumdur

Ancak bu arada kule, onu bir utanç lekesi olarak gören Paris halkının tepkisini de çekmiştir Bazı sanatçılar devasa bir sokak lambasına benzetirken, bir fabrika bacası gibi Paris'in görsel itibarını zedeleyeceğini ileri sürmüşlerdir Böylelikle devrin sanatçı ve edebiyatçı çevresinde bir kampanya başlatılmış, bu kampanya süresince ünlü sanatçıların imzaladığı bildiriler dağıtılmıştır Bugün ise Eyfel Kulesi, Dünya'nın en güzel mimari yapılarından biri olarak kabul edilir Parisliler onu Demir Bayan olarak adlandırırlar İlk başlarda Eiffel, Kule'ye sadece 20 yıl için müsaade almıştı Dolayısıyla, 1909 yılında kulenin sökülmesi gerekiyordu Ancak kule, iletişim için çok uygun yüksekliğe ulaştığından ve yeni yüzyılda Atlantik ötesi haberleşmeye imkân tanıdığından, kalmasına izin verildi

Teknik özellikler

Eyfel Kulesi 300 m yüksekliktedir Zirvesindeki televizyon vericileri 27 m daha yükseklik kazandırır Günümüzde yaygın olarak kullanılan çelik yerine demirden inşa edilmiş, özel teknikler sayesinde günümüze kadar sağlam olarak gelmiştir

200000 metrekare alanda bulunan Eyfel Kulesi her 7 yılda bir, 60 ton boya ile boyanır Bu çalışmada 25 boyacı görev yaparken, çalışma 15 ay sürer Bu işlem sırasında 1500 fırça, 5000 zımpara kağıdı ve 1500 iş tulumu tüketilir Ayrıca güvenlik maksadıyla toplam 50 km güvenlik halatı, 20000 metrekare koruyucu ağ kullanılır Boyama maliyeti yaklaşık 3 milyon avro tutar Zaman içinde kulenin rengi kırmızımsı kahveden, sarımsı kahveye, daha sonra kestane kahvesinden bugünkü bronz tonuna dönüşmüştür Kule 3 renk tonunda boyanır En açık renk zirvede kullanılırken, en koyusu zeminde kullanılır

Kulede intihar olayları da yaşanmaktadır Şu ana kadar 400 kişi bunu gerçekleştirmiştir Zamanla, intiharların önüne geçmek maksadıyla platformların çıkış noktalarına demir parmaklıklar yerleştirilmiştir

22 Temmuz 2003 tarihinde, kısa devre sonucu, kulenin zirvesinde, hemen en üst ziyaretçi platformunun üstünde yangın çıkmıştır Yangın bir saat gibi bir sürede kimse yaralanmadan söndürülmüştür

Manzara platformları

Kamuya açık platformlar 57 m, 115 m ve 276 m yükseklikte bulunur

Ziyaretçiler, üç asansörle kuzey, batı ve doğu kanatlarından ilk iki platforma ulaşır İlk ve ikinci katlarda lokantalar mevcuttur Ayrıca ilk katta, Eyfel Kulesinin tarihinin anlatıldığı bir sergi bulunur En üst platforma ulaşmak isteyen bir ziyaretçi, ikinci katta aktarma yapar ve başka bir asansöre geçer En üst platform hem çatılı hem de üstü açık bir alana sahiptir

Kulenin açılışından sonra, ilk platforma kadar 50 yolcu taşıyan iki hidrolik asansör kullanıma girmişti Bunlar için gerekli hidrolik presler 16 sütuna monte edilmişti Kuzey kanadından başka bir asansörle ikinci kata ulaşılıyordu 2 Dünya savaşı sırasında, işletim sistemindeki hasarlar sebebiyle bunlar devre dışı kalınca, Adolf Hitler kuleye yaya olarak çıkmak zorunda kalmıştı

1983 tarihinde ikinci ve üçüncü katlar arasına, 1000 tonluk yürüyen merdivenin yerini alan, 4 yeni turuncu asansör monte edildi Yürüyen merdiven 954 basamaklı ve 3 m genişliğindeydi

Başka neler oldu:

* 1877 - Sioux Kızılderililerinin şefi Crazy Horse, ABD birliklerine Nebraska'da teslim oldu
* 1930 - Hakkari'de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 2514 kişi öldü
* 1937 - Dünyanın en büyük zeplini olan Hindenburg, havalandıktan kısa süre sonra alev aldı ve yanarak yere çakıldı 36 kişinin öldüğü kazadan sonra bu taşımacılık yönteminden vazgeçildi
* 1940 - John Steinbeck, The Grapes of Wrath adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı
* 1972 - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi
* 1976 - Kuzeydoğu İtalya'nın Friuli bölgesinde meydana gelen depremde 989 kişi öldü
* 1988 - Norveç'te bir yolcu uçağı düştü: 36 kişi öldü
* 2004 - Dünyada en çok izlenen 4 televizyon dizisinden biri olan Friends bitti Son bölümünü ABD'de 2 milyon kişi izledi
* 2006 - PKK'ya karşı 10000'den fazla Hakkârili protesto yürüyüş gerçekleştirdi

Bugün doğanlar

* 1758 - Maximilien Robespierre, Fransız devrimci (ö 1794)
* 1856 - Sigmund Freud, Avusturyalı psikiyatrist (ö 1939)
* 1915 - Orson Welles, ABD'li yönetmen (ö 1985)
* 1953 - Tony Blair, İngiltere başbakanı
* 1961 - George Clooney, ABD'li sinema oyuncusu

Bugün ölenler

* 1859 - Alexander von Humboldt, Doğabilimci ve kaşif (d 1769)
* 1877 - Johan Ludvig Runeberg, Finlandiyalı şair (d 1804)
* 1963 - Theodore von Kármán, Macar fizikçi (d 1881)
* 1992 - Marlene Dietrich, Alman asıllı ABD'li aktris (d 1901)
* 2006 - Erdal Öz, Can Yayınları'nın kurucusu, romancı, öykücü, edebiyat adamı (d 1935)

TARİHTE BUGÜN: 7 MAYIS

İstanbul'da Cumhuriyet Gazetesi 7 Mayıs 1924'te yayımlanmaya başladı



Cumhuriyet gazetesinin isim babası Atatürk'tür Yeni Gün ü yayımlamakta olan Yunus Nadi (Abalıoğlu), 7 Mayıs 1924'te Cumhuriyet i iki ortakla (Nebizade Hamdi ve Zekeriya Sertel) birlikte kurdu Türkçe yevmi gazete, idare yeri İstanbul Cağaloğlu Gazeteyi yönetmesi için Zekeriya Sertel'i görevlendirdi Hüseyin Cahit (Yalçın)'in Tanin i, Velid Ebüzziya'nın Tasvir-i Efkâr ı, Ahmet Emin (Yalman)'ın Vatan ına karşı yayına başlayan gazete o zaman için 1 milyona yakın nüfuslu şehirde 7 bin adet satıyordu On yıl sonra tirajı 25 bine, 1939'da 62 bine çıktı

İlk fiyatı 3 kuruş 1926'da 5 kuruş, 1943'te 8-10 kuruş

Baskı, elle dizilip rotatiflenirdi İlk defa 1930'da linotip baskıyla resimlerle yayınlandı Gazetenin başlığının yazı tipi hiç değişmedi, sadece u harfiyle t harfinde küçük değişiklik yapıldı

Dağıtımı 1934'e kadar Artin Efendi yaptı Ayrıca posta yoluyla abone sistemi vardı O yıllarda gazeteler İstanbul'da toplanmıştı Dağıtım ulusal çapta olmadığından bir günün gazetesi Eskişehir'den sonra ertesi gün elde olurdu Ankara'dan sonra ise bir haftalık gazete okunurdu

Reklamlara Latin alfabesine geçişle 1928'de çağdaşlaşma hakim oldu 1930'da küçük ilanlara başladı Aynı yıl ilk renkli ilanı aldı 1930'da ilk renkli fotoğrafı yayınladı Fotoğrafçılar Namık Görgüç, Selahattin Giz idi

Yunus Nadi 1924'ten 1945'e kadar başyazardı, bazen Zekeriya Sertel, Yakup Kadri, Abidin Daver, MNermi, Şükrü Kaya da başyazı yazdı Yunus Nadi'den sonra 1988'e kadar gazetenin başyazarı oğlu Nadir Nadi Abalıoğlu oldu, diğer oğlu Doğan Nadi Abalıoğlu fıkra yazıyordu

İlk sayılarda yazarlar Ziya Gökalp, Aka Gündüz, Hasan Bedreddin, Reşat Ekrem Koçu, Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik, İsmail Habip, Abidin Daver, Cenap Şahabettin, Vedat Nedim, Halit Ziya, Cevat Fehmi Başkut, Mümtaz Faik, Fuad Köprülü, Halit Fahri idi

İkinci sayfa bilim adamlarının yazılarına ayrılmıştı Bu gelenek sürdü

İlk sayıda Yunus Nadi'nin sunuşu ve Mustafa Kemal ile yaptığı röportaj vardı 1928'den sonra ilk sayfada Ramiz karikatürü yer aldı 8 sayfalık gazete, 40'larda 4 sayfaya indi

İlk kapatılma 29 Ekim 1934'de 10 gündür 1940'de hükümetin yayın politikasına aykırılıktan 90 gün kapalı kaldı

Özel sayfaları içinde çocuk, kadın, moda, sinema, iktisadiyat, tayyarecilik, askeri bahisler, tarih, spor, ilmi musahabe, mizah, röportaj sayfaları vardı 1933'te 10 Yıl, 1938'de 15 Yıl ekleri verdi 1936'da Mimar Sinan, Çanakkale özel sayıları Haftanın filmleri sayfası 30'da başladı Latin harfli gazeteye geçişte promosyon da başladı, ucuzluk kuponları verildi Güzellik ve müzik yarışmaları düzenledi 1932'de Keriman Halis'in dünya güzeli seçilmesiyle satış arttı

En etkin kampanya Menemen'de şehit edilen Kubilay içindi (23 Aralık 1930) 1935'te gazete yanında kitap da yayımlandı 1925'de gazetenin Fransızca baskısı Le Republique adıyla çıktı (1925-1952) Cumhuriyet yayına başlarken kapatılan Yeni Gün 1931'de tekrar çıkarıldı

Politikası, kuruluştan II Dünya Savaşı'na kadar CHP'yi destekledi, Yunus Nadi 39 seçimleriyle meclisteydi, 6 dönemde İzmir, Menteşe, Muğla mebuslukları yaptı Abidin Daver ile Yunus Nadi 1943'de aday gösterilmediler II Dünya Savaşı'ndaki tutum sebebiyle Yunus Nadi CHP'den DP'yi desteklemeye yöneldi 28 Haziran 1945'de Yunus Nadi vefat etti Mirası Cumhuriyet Gazetecilik ve Matbaacılık AŞ'ne geçti Gazetenin başyazılarını, ölümüne değin Yunus Nadi, ondan sonra da oğlu Nadir Nadi yazdı

Çok partili döneme geçişte Demokrat Parti'yi destekledi; başyazarı Nadir Nadi de 1950'de DP listesinden bağımsız milletvekili seçildi Ama 1954'ten sonra DP iktidarına karşı sert bir muhalefet yürüttü 27 Mayıs 1960'tan 12 Mart 1971 dönemine değin genelde asker-sivil aydın kesimin ilerici görüşlerini dile getiren etkili bir yayın organıydı 12 Mart döneminde bir ara yönetimin el değiştirmesi sonucu tutucu bir gazete görünümü aldı 1973'te yeniden eski çizgisine döndü

20 Ağustos 1991'de Nadir Nadi'nin ölmesinden sonra bir yandan ortaya ekonomik sıkıntılar çıktı, bir yandan da yayın kurulu içinde anlaşmazlık baş gösterdi Yayın yönetmeni Hasan Cemal'in politikasını beğenmeyen ve sermaye çevrelerine yaklaşıldığını ileri süren İlhan Selçuk ve Uğur Mumcu gibi yayın kurulu üyesi köşe yazarlarıyla onları destekleyen Cüneyt Arcayürek, Ali Sirmen, Ergun Balcı, Oktay Akbal, Melih Cevdet Anday'ın da aralarında bulunduğu 80 kişi 5 Kasım 1991'de gazeteden ayrıldı Olayı protesto eden bir bölüm okurun gazete almamaya başlaması üzerine günlük satış ortalaması Aralık 1991'de 50 bin'lere kadar düştü Bu durum üzerine Hasan Cemal ile yazı işleri müdürü Okay Gönensin Cumhuriyet'ten ayrıldı Bir süre sonra ayrılanların bir bölümü döndü 8 Nisan 1992'de yeni yayın kurulu oluşturuldu

Başka neler oldu:

* 558 - Ayasofya'nın kubbesi çöktü Justinian kubbenin onarılma emrini verdi
* 1429 - Jeanne d'Arc İngilizler’den Orlean’ı alır;bu, Yüz Yıl Savaşları’nın seyrinde bir dönüş işaretidir
* 1824 - İşitme duyusunu yitiren Beethoven, Viyana'da 9'uncu senfoniyi ilk kez sundu
* 1832 - Yunanistan bağımsızlığını ilan etti
* 1945 - Nazi Almanyası'nın müttefiklere kayıtsız şartsız teslimiyle II Dünya savaşı sona erdi Alman general Alfred Jodl antlaşmayı Reims’de imzaladı
* 1973 - Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu
* 1995 - Fransa'da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi
* 1998 - Apple Imac'i piyasaya sundu
* 1998 - Mercedes-Benz 40 milyar dolara Chrysler'ı satın aldı ve DaimlerChrysler ortaya çıktı

Bugün doğanlar

* 1748 - Olympe de Gouges, Fransız feminist yazar (ö 1793)
* 1833 - Johannes Brahms Alman Besteci (ö 3 Nisan 1897)
* 1840 - Pyotr İlyiç Çaykovski, Rus müzisyen
* 1953 - Müslüm Gürses, Ses sanatçısı
* 1956 - Jan Peter Balkenende, Hollandalı politikacı, başbakan
* 1966 - Jes Høgh, Danimarkalı futbolcu
* 1911 - Rıfat Ilgaz,Hababam Sınıfı ile Bizim Koğuş eserlerinin yazarı
* 1995 - Saadet Kasapkara, ProfDr Saadet Kasapkara

Bugün ölenler

* 1943 - Ali Fethi Okyar, Türk asker ve siyaset adamı, eski başbakanlardan
* 1986 - Haldun Taner, yazar

TARİHTE BUGÜN: 8 MAYIS

Uluslararası Af Örgütü, 8 Mayıs 1961'de kuruldu



Uluslararası Af Örgütü veya Amnesty International (yaygın olarak Amnesty veya AI), Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan hakkını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur

AI, hiçbir devlet, siyasi ideoloji, veya dine bağlı değildir, kâr amacı gütmez Özellikle düşünce suçlularının serbest bırakılması, siyasî suçlularının adil bir şekilde yargılanması, işkence, idam ve tutuklulara gösterilebilecek her türlü zulmün bertaraf edilmesi, siyasi cinayet ve adam kaçırma ve her türlü insan hakları ihlaline karşı durulması konusunda çeşitli kampanyalar düzenler

1977 yılında Nobel Barış Ödülünü kazanan AI, bugün yaklaşık 2 milyon üyesiyle 162 ülke ve bölgede faaliyet göstermektedir Kuruluşundan bugüne kadar 44600'den fazla tutukluyu savunmak ve desteklemek amacıyla çalışmıştır

Başka neler oldu

* 1886 - Atlanta'lı kimyacı ve eczacı olan John S Pemberton en ünlü içecek haline gelecek Coca-Colayı Georgia'da icat eder
* 1898 - İnsan Hakları Kurumu'nun oluşması
* 1902 - Martinik'te Pelée Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü
* 1945 - Alman General Von Keitel, Sovyet General Jukov'a teslim oldu Avrupa'da savaşın bittiği bu güne Zafer Günü adı verildi
* 1947 - Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrası'nı yönetti
* 1949 - Almanya Federal Cumhuriyeti'nin ilanı
* 1952 - Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu
* 1954 - Asya Futbol Federasyonunun oluşması
* 1972 - Bülent Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine, İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP genel başkanlığından istifa etti
* 1984 - Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceğini açıkladı
* 1984 - Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strazburg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nde onaylandı 12 Eylül 1980'den beri Konsey Meclisi'nde temsil edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri yumuşama yoluna girdi
* 1993 - Gökova Termik Santrali'ne karşı yaklaşık 3000 kişi eylem yaptı
* 1993 - Dünya Talasemi Günü Tüm dünyada akdeniz anemisi adıyla bilinen talasemi hastalarının günü [bkz http://wwwtalaseminet]

Bugün doğanlar

* 1668 - Alain Rene Lesage, Fransız yazar
* 1698 - Henry Baker, İngiliz doğa bilimci
* 1753 - Miguel Hidalgo, Meksikalı nasyonalist
* 1828 - Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar ve iş adamı
* 1829 - Louis daha Gottschalk, ABD'li piyanist
* 1884 - Harry S Truman, 33ABD Başkanı
* 1895 - Edmund Wilson, ABD'li eleştirmen ve deneme yazarı
* 1906 - Roberto Rossellini, İtalyan yönetmen (ö 1977)
* 1910 - Mary Lou Williams, Caz piyanisti ve bestekâr
* 1914 - Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi
* 1920 - Sloan Wilson,ABD'li yazar
* 1926 - David Attenborough, İngiliz yönetmen
* 1937 - Thomas Pynchon, Romancı
* 1940 - Peter Benchley, İngiliz yazar
* 1946 - Candice Bergen, ABD'li oyuncu
* 1957 - Marie Myriam, Fransız şarkıcı
* 1964 - Päivi Alafrantti, Finlandiyalı atlet
* 1966 - Cláudio Taffarel, Brezilyalı futbolcu
* 1978 - Lucio, Brezilyalı futbolcu
* 1990 - Anastasia Zueva, Rus yüzücü

Bugün ölenler

* 1880 - Gustave Flaubert, Fransız yazar (d1821)
* 1903 - Paul Gaugin, Fransız ressam
* 1975 - Avery Brundage, ABD'li atlet (d 1887)
* 1983 - John Fante, ABD'li yazar (d 1909)
* 1987 - Elif Naci, Ressam ve müzeci

TARİHTE BUGÜN: 9 MAYIS

9 Mayıs 1935'te yapılan Cumhuriyet Halk Fırkası Dördüncü Büyük Kurultayı toplandı Kurultayda fırka yerine parti sözcüğü benimsendi Altı ok daha ayrıntılı şekilde ele alındı "Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanımlandı



Kemalizm, Atatürkçülük ya da Atatürkçü Düşünce, Mustafa Kemal Atatürk'ün düşünce ve uygulamalarıyla ortaya koyduğu amaçlar, ilkeler ve gerçekleştirdiği devrimlerdir Türkiye Cumhuriyeti de, anayasasında belirtildiği gibi, özellikleri ve uygulamalarıyla Atatürkçülük doğrultusunda hareket etmişti

Kemalizm; temel ilkelerini Atatürk’ün belirlediği, Türk ulusunun, akıl ve bilimin yol göstericiliğinde ileri bir toplum olarak çağdaş uygarlık düzeyine erişmesini, tüm insanlığın içinde bağımsız, eşit ve şerefli bir biçimde yer almasını amaçlayan bir düşünce sistemidir Atatürkçülük olarak da adlandırılan bu sistem, Türk toplumunun gereksinim ve isteklerinden doğmuş; devlet yaşamına, düşünce yaşamına, ekonomik yaşama, toplumun temel kurumlarına ilişkin gerçekçi düşünce ve ilkeleri içeren tümden bir ulusal çağdaşlaşma, değişim ve dönüşüm modelidir

"Kemalizm" terimi 1930'larda kullanılmaya başlanmıştır 1934'de Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, Türk kültürü ve Türkiye Cumhuriyeti'ni tanıtmaya yönelik olarak La Turquie Kemaliste (Kemalist Türkiye) dergisini yayımlamaya başlamıştır Mustafa Kemal'in kurduğu bu düşünce sistemi, Cumhuriyet Halk Partisi’nin 9 Mayıs 1935’te toplanan IV Kurultayı'nda kabul edilen 1935 Programı’nda da "Kâmalizm" olarak geçmiştir

Tarihte bugün başka neler oldu:

* 1485 - Davutpaşa Lisesi, dönemin sadrazamı Davut Paşa tarafından 'Mekteb-i Sübyan' adıyla kuruldu Okul 1874'te Rüştiye Mektebi'ne dönüştü
* 1926 - ABD'li kaşif Amiral Byrd, Kuzey Kutbu'na doğru ilk uçuşunu yaptı
* 1936 - Benito Mussolini, İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti
* 1955 - Anneler Günü, Türkiye'de ilk kez kutlandı
* 1955 - Batı Almanya NATO'ya katıldı
* 1958 - 'Yeni Gün' gazetesi ve 'Akis' dergisi birer ay kapatıldı Yazı işleri müdürleri Mehmet Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı
* 1960 - ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı
* 1978 - İtalya'da Kızıl Tugaylar örgütünün 16 Mart'ta kaçırdığı eski başbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanın bagajında bulundu
* 1984 - Yaşar Kemal'e Fransız devlet nişanı "Legion d'Honneur" verildi

Bugün doğanlar

* 1800 - John Brown, ABD'li kölecilik karşıtı, isyancı (ö 1859)
* 1936 - Albert Finney, 5 kez Oscar'a aday gösterilmiş İngiliz oyuncu
* 1940 - James L Brooks, üç Oscar, 19 Emmy ödülü sahibi Amerikalı yapımcı, senarist ve film yönetmeni
* 1962 - David Gahan, Depechemode solisti

Bugün ölenler

* 1805 - Friedrich Schiller, Alman şair ve düşünür (d 1759)
* 1931 - Albert Abraham Michelson, ABD'li Nobel Ödülü sahibi fizikçi (d 1852)
* 1942 - Mimar Vedat Tek, ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcilerinden (d 1873)

TARİHTE BUGÜN: 10 MAYIS

Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, 10 Mayıs 1799'da Akka'da Napolyon Bonapart'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı



Cezzar Ahmet Paşa, Bosna'da doğdu 23 Nisan 1804'te Akkâ'da öldü Napoléon Bonaparte'a karşı Akkâ Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur

Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu 1750'ye doğru Mısır'a giderek Kölemen beyi Abdullah'ın hizmetine girdi Cidde yöresinde ayaklanan Bedevilere karşı yapılan çete savaşlarına katıldı Abdullah Bey'in öldürülmesine misilleme olarak 70 kadar Bedeviyi öldürdü Bu nedenle kendisine Arapçada "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi Emir Mansur'un ardından Şam muhafızı Osman Paşa'nın hizmetinde bulundu

1775'te Zahir Ömer ayaklanmasının bastırılmasında büyük başarı gösterince Akkâ muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı Bu başarıları nedeniyle Şam beylerbeyliğine atandı Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu 1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi

Bu arada Bonapart, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akkâ'dan çekilmek zorunda kaldı

Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!" sözü kaydedilmiştir Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akkâ beylerbeyliği görevini sürdürmüştür

Başka neler oldu

* 1847 - Bugünkü adı Danıştay olan Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliye kuruldu
* 1907 - Anneler Günü, ilk kez ABD'nin Philadelphia kentinde kutlandı
* 1919 - İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris'te, Yunanların İzmir'i işgali konusunda karar aldı
* 1921 - Mustafa Kemal Paşa, TBMM'de Müdafaayı Hukuk Grubu'nu kurdu
* 1941 - 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, yaklaşık 1400 sivil öldü
* 1961 - TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti
* 1981 - François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa Cumhurbaşkanı oldu
* 1994 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyah devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı
* 1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in başbakanlıktan ayrılmadan 22 gün önce örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı

Bugün doğanlar

* 1890 - Clarence Brown, ABD'li sinema yönetmeni (ö 1987)
* 1895 - Christina Montt, Şili'li oyuncu (ö 1969)
* 1923 - Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı, Azerbaycan cumhurbaşkanı (ö 2003)
* 1942 - Hasan Sami Bolak, Gazeteci, şair, yazar
* 1960 - Merlene Ottey, Jamaikalı atlet

Bugün ölenler

* 1696 - Jean de La Bruyere, Fransız yazar (d 1645)
* 1975 - Necdet Tosun, sinema sanatçısı (d 1926 )
* 1995 - Belkıs Dilligil, Tiyatro sanatçısı (d 1929 )

TARİHTE BUGÜN: 11 MAYIS

Mustafa Kemal Atatürk, 11 Mayıs 1938'de çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı


Başka neler oldu:

* 330 - Konstantinopolis (İstanbul) Roma İmparatorluğunun resmi başkenti olur
* 1920 - Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divan-ı Harp tarafından idama mahkum edildi
* 1938 - Atatürk, çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı
* 1946 - Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün CHP Tüzüğü'nde yer alan Milli Şef ve Değişmez Genel Başkan unvanları kaldırıldı
* 1960 - Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, Buenos Aires'te bir Mossad ekibi tarafından kaçırıldı
* 1961 - Yassıada'da Anayasa'yı ihlal davası başladı
* 1997 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası olarak kabul edilen Gary Kasparov'u yendi
* 2000 - Hint nüfus sayımında Hindistan nüfusu 1 milyar olarak açıklandı
* 2000 - Hizbullah örgütü üyesi 32 sanığın yargılanmasına Ankara DGM'de başlandı
* 2005 - Galatasaray, Türkiye Kupası finalinde Atatürk Olimpiyat Stadyumu'nda, Fenerbahçe'yi 5-1 mağlup ederek 14 Türkiye kupasını kazandı

Bugün doğanlar

* 1904 - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (ö 1989)
* 1918 - Richard Feynman, Nobel Ödülü sahibi, ABD'li fizikçi (ö 1988)
* 1924 - Antony Hewish, Nobel Ödülü sahibi, İngiliz fizikçi
* 1928 - Yaacov Agam, Optik ve kinetik sanatın önde gelen savunucusu
* 1950 - Gary Alan Fine, Amerikalı sosyolog

Bugün ölenler

* 1916 - Karl Schwarzschild, Alman fizikçi (d 1873)
* 1954 - Sait Faik Abasıyanık, öykü yazarı (d 1906)
* 1981 - Bob Marley, Jamaikalı gitarist ve şarkıcı (d 1945)

TARİHTE BUGÜN: 12 MAYIS
Ünlü oyuncu Katharine Hepburn, 12 Mayıs 1907'de Connecticut'ta doğdu



İlk filmlerinde genellikle güçlü kadın rollerinde göründü Kariyeri boyunca 12 kez aday gösterildiği Oscar’ı 4 kez kazanarak bir rekora imza attı Bu rekor ancak 1990’ların sonunda Meryl Streep tarafından kırılabildi Üçüncü filmi Morning Glory ile ilk kez Oscar heykelini kucakladığında 26 yaşındaydı

Aktör Spencer Tracy’yle 27 yıl büyük aşk yaşadı Birlikte dokuz film çevirdiler 1999’da Amerikan Film Enstitüsü’nün “bütün zamanların en büyük kadın oyuncusu” ilan ettiği Katharine Hepburn, 29 Haziran 2003'te 96 yaşında yaşama veda etti

Başka neler oldu:

* 1929 - İlk Tıp Bayramı Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı
* 1947 - Güzel Sanatlar Akademisi Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nde yetişen 10 sanatçının oluşturduğu Onlar Grubu kuruldu
* 1949 - Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı
* 1951 - Yıkıcı gücü Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi, Büyük Okyanus'undaki Eniwetok Atolü'nde yapıldı
* 1965 - Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş) kasırga çıktı: 10 binin üzerinde insan öldü
* 1976 - Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi
* 1979 - TÜSİAD, gazetelere 'Gerçekçi Çıkış Yolu' başlıklı, Ecevit hükümetini eleştiren tam sayfa ilan verdi
* 1992 - Nelson Mandela, Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları ihlalleri nedeniyle reddetti
* 1994 - Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, başına iki kurşun sıkılmış halde ölü bulundu
* 1998 - Silahlı saldırıya uğrayan İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal ağır yaralandı

Bugün doğanlar

* 1806 - Johan Vilhelm Snellman, Fin yazar ve devlet adamı (ö 1881)
* 1820 - Florence Nightingale, İngiliz hastane reformcusu ve hemşiresi (ö 1910)
* 1907 - Katherine Hepburn, ABD'li sinema oyuncusu (ö 2003)
* 1937 - George Carlin, ABD'li komedyen
* 1992 - Malcolm David Kelley, ABD'li oyuncu

Bugün ölenler

* 1927 - Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Milli edebiyat akımının öncülerinden (d 1870)
* 1970 - Nelly Sachs, Alman şair ve yazar (d 1891)
* 1985 - Jean Debuffet, Fransız ressam(d 1901)
* 2001 - Didi, Brezilyalı futbolcu (d 1928)

TARİHTE BUGÜN: 13 MAYIS

Prof Dr Ahmet Taner Kışlalı, 13 Mayıs 1999'da bombalı saldırı sonucunda yaşamını yitirdi



Ahmet Taner Kışlalı 21 Ekim 1999 günü saat 09:40'da Cumhuriyet gazetesine yazdığı son yazısını faksladıktan yaklaşık 19 dakika sonra evinden çıktı

06 GK 377 plakalı aracına yönelen Kışlalı arabasının üstüne silecek ile kaput arasına konulmuş poşete sarılı paketi alıp sol eliyle kapıyı açtığı sırada büyük bir patlama meydana geldi Çıkan patlamada sol kolu kopan Kışlalı site bekçisi Arif Emirhan Kılıç tarafından Bayındır Hastanesine götürüldü

Saat 10:02'de kalp koroner atışı durmuş, nabzı hızlanmış ve bilinci kapanmış bir şekilde Tıp Fakültesi Hastanesine getirildi

Operatör Dr Hasan Karakış tarafından yapılan muayene sonrası öldüğü tespit edildi, ölüm raporu yine Hasan Karakış tarafından hazırlandı ve Dr Ersin Kaya tarafından basın açıklamasıyla bildirildi Mezarı Ankara'nın Ulus semtinde bulunan Devlet Kabristanı'ndadır

Başka neler oldu

* 1277 - Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya şehrini Karamanoğulları topraklarına kattı ve Türkçe'yi resmi dil ilan etti
* 1846 - ABD Kongresi, sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe göstererek Meksika'ya savaş ilan etti
* 1915 - Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey komutasındaki Muaveneti Milliye muhribi, Golyath zırhlısını torpilleyerek batırdı
* 1929 - İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu: yaklaşık 3000 kişi öldü
* 1949 - Yazar Rıfat Ilgaz, cumhurbaşkanına hakaretten üç yıl, Mısır Kralı ve İran Şahı'na hakaretten yedi ay, Aziz Nesin de Mısır Kralı ve İran Şahı'na yayın yoluyla hakaretten yedi ay hapis cezası aldı
* 1950 - Ereğli Kömür İşletmeleri'nde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı
* 1965 - Batı Almanya, İsrail'i tanıdı Karar nedeniyle dokuz Arap ülkesi Batı Almanya ile ilişkisini kesti
* 1981 - Papa II Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da vurularak yaralandı
* 1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 55 milyar lira verdiği iddia edildi

Bugün doğanlar

* 1840 - Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö 1897)
* 1919 - Vedat Türkali, şair ve yazar
* 1930 - Stevie Wonder, ABD'li şarkıcı ve besteci
* 1939 - Harvey Keitel, ABD'li aktör
* 1986 - Robert Pattinson, İngiliz aktör

Bugün ölenler

* 1878 - Joseph Henry, ABD'li fizikçi (d 1797)
* 1938 - Charles Edouard Guillaume, Nobel Fizik Ödülü almış Fransız fizikçi (d 1861)
* 1988 - Chet Baker,ABD'li caz müzisyeni (d 1929)