Ortopedi Kaynak

Tetik parmak

TETİK PARMAK

İsmine bakıldığı zaman bir avcı hastalığı gibi duran bu durum parmaklarda tetik çekme hareketi esnasında ortaya çıkan bir durumu belirtmek üzere kullanılmıştırBu durum genellikle 40 yaşın üzerinde ve diabetli,romatizmal hastalığı bulunan kişilerde rastlanılan bir olaydır Ancak her yaşta hatta yeni doğanlarda dahi görülebilir Genç yaşlarda avuç içlerini fazla kullanan sporcularda (off-road bisiklet-motosiklet kullanıcıları, dağcılar gibi) görülebilir

Nasıl oluşur?

Tetik parmak hastalığının oluşum mekanizması halen tam olarak bilinmemektedir anacak hastalığın seyri gayet iyi bilinmektedirParmaklarda tetik hareketinin yapılmasından sorumlu olan tendon ve yatağının etkilendiği bilinmektedirTendon yapısı kaslar ile kemikler arasında ki ilişkiyi sağlamaktan sorumlu olan yapılardırHer tendonun üzerini örten bir tabaka mevcutturBu tabakanın oluşturmuş olduğu kılıf içerisin de tendon parmakların hareketi ile bir kayma yaparak yatağı içerisinde hareket eder

Tendon kılıfının enflamasyon nedeniyle şiştiği,kalınlaştığı için tendon parmak hareketleri esnasında yapması gereken kayma hareketinde güçlükle karşılaşırİlk başlarda kılıfın hasarlı bölümünde hereketin azalmasına bağlı olarak takılma ve ancak bir atlama hareketi ile rahatlam tarzında olan belirtiler, tedavi uygulanmaz ve olay ilerlerse kılıfın giderek kalınlaşması ve tendon hareketinin tamamı ile kaybolarak parmağın tetik çeker pozisyonda kitli kalması ile sonlanır

Tanı

Bu hastalığın tanısında röntgenin yeri yokturDoktorunuz yaptığımuayene ile parmağı inceler,ele gelen şişlik,kitle,nodulleri tespit ederParmak gergin,şiş olabilirGenellikle avuç içine en yakın eklem de tespit edilir

Tedavi

Tedavinin amacı şişliği indirmek ve yakalama hareketini sağlamaktır1 aşama tedaviyi; şişliği gidermeye yönelik aspirin yada ibuprofen gibi ilaç tedavisi,istirahat amaçlı parmak atelleri oluştururAni ve yeni başlayan vakalarda uygundur

Eğer şikayetler gerilemez ise 2aşamada tendonun kalınlaşmış bölgesine lokal kortizon enjeksiyonu yapılacaktırBu tedavinin getirdiği rahatlama hastadan hastaya değişik olup birkaç haftadan birkaç aya uzanan bir periodtur Nüks sıktır Bu aşama subakut (3hafta ile 3 ay içinde yakınmaları-burada ağrı ve sabah sertliği gibi yakınmalardan bahsedilmektedir, kilitlenmeye başlaması çok daha geç başlayabilir) başlamış vakalarda tam iyileşme sağlayabilir

Diabetli yada romatizmal hastalığa bağlı bu durumun geliştiği kişilerde, kronik (3 aydan fazla yakınması olan) vakalarda ve sık kilitlenme olan vakalarda ise tedavi cerrahidirTendonun kalınlaşmış kısmının tamiri sonrası hareket normale dönecektirAmeliyat sonrası fizik tedavi rehabilitasyon gerekebilir

Tırnak batması

Eğer tırnağınızı çok kısa keserseniz, özelliklede bunu başparmağınızın iki kenarında yaparsanız , sık bir hastalık olan tırnak batmasına neden olabilirsinizİnsanlar genellikle tırnak köşelerini parmak biçimine uygun olarak yuvarlak keserler Bu tırnak yatağına yakın uçlar cilt içine doğru gömülerek büyür Bu duruma bazen sıkı ve dar bir ayakkabıda neden olabilir Ancak bu tür problemleri olan kişilerin tırnak yataklarının yapısal olarak gömük ve tırnak kenarlarındaki cilt kvrımının tırnak üzerine doğru kıvrımları olduğu görülür

Tırnak batmaya başladığında sertlaşma, şişme ve hassaslaşma başlar Daha sonra enfeksiyon başlar ve çok ağrılı olur Bu dönemde tırnak yatağı kenarında cerahat görülebilir, zamanla cilt tırnak üzerine büyümeye başlar
(Bkz: Şekil 1)

Tedavi

İltahaplı batık tırnak tedavisinde öncelikle ayak günde 5-6 kez sıcak, sbunlu suya sokulur Bu sırada batmış tırnağınızı nazikçe çıkararak altına küçük bir pamuk veya mumlu diş ipi koymaya çalışın Koyduğunuz parçayı hergün değiştirin Enfeksiyon fazla ise doktorunuz antibiotik verecektir Düzelinceye kadar sık sık çoraplarınızı değiştirin, sandalet giyin ve uzayınca tırnağınızı köşeli kesin Bu prosedürü başaramazsanız doktora başvurunuz Doktorunuz lokal anestezi ile batan tırnağınızın bir kısmını kesebilir

İleri dönemlerde aynı olay tekrarlarsa tırnak yatağını düzeltici daha ileri cerrahi prosedürler gerekebilir

Korunma

Bu riskten korunmak için tırnak kenarlarını yuvarlak değil köşeli kesin Tırnak uzunluğunu cildi geçecek biçimde tutun Tırnak kenarlarını koparmayın Çok sıkı çorap veya ayakkabılardan sakının Ayaklarınızı her zaman temiz tutun

Ulnar sinir sıkışması



Dirseğinizi bir yere çarptığınızda tüm kolunuza yayılan bir elektriksel akım yada ağrı hissettiğinizde ulnar sinirinizi hissetmiş olursunuz Ancak zaman zaman ulnar sinirin oluşturduğu bu tablo kalıcı olabildiği gibi ,elin parmaklarını ve el bileğini rahatsız eden bir tablo oluşturabilir

Ulnar sinir tüm kol boyunca uzanır ve dirseği ,el bileğini geçerek sonlanır Elin küçük parmağı ve yüzük parmağının his duyusundan ,elin parmaklarının hareketinin bir bölümünden sorumludur Dirseğin iç yanından mevcut olan eliniz ile de hissedebileceğiniz bir tünelden geçer Dirseğin almış olduğu bir travmadan ulnar sinir etkilenecek olursa (dirsek kırıkları sonrası gibi) sinirde gelişen ödeme bağlı olarak sinir bu tünel içerisinde sıkışır Bu tabloya kubital tünel sendromu yada ulnar sinir sıkışma sendromu adı verilir

Bu durumun uzaması sonrasında sinirin üzerinde yer alan koruyucu myelin tabakası el bileği ve dirseğin hareketleri sonrasında sürtünmeye bağlı olarak aşınabilir Bu sinir de kalıcı bir hasar oluşma ihtimali demektir Burada elin kaslarında zayıflama kavanoz açma gibi hareketlerde zorlanma gibi şikayetler ortaya çıkar Problem dirseği ilgilendiren bir patolojiden kaynaklansa da esas şikayetler sinirin etkili olduğu alan olan elde ve parmaklarda ortaya çıkar Hem motor hem his duyusu ile ilgili sorunlar yaşanır


Dirseğin iç kısmında oluşan gerginlik hissi


Özellikle geceleri oluşan elin küçük ve yüzük parmağında uyuşma hissi


Araba kullanma veya telefonla konuşma gibi dirseğin uzun süre katlı pozisyonda kalması sonrasında uyuşmanın oluşması


Müzikal bir instrumanı kullanırken yada elin parmaklarını ilgilendiren bir iş yapmada güçlük


Kavrama yada ayıklama işleminde güçsüzlük hissi


Tüm kolun iç yüzünde ağrı hissetme gibi şikayetler oluşabilir
Bunlardan herhangi biri mevcut ise doktorunuza başvurun,erken tanı kolay tedavi seçeneklerini getirecektir

Hastalığın tanısı koymada mevcut birçok yöntem mevcuttur Hastadan alınan bilgi bunların en önemlisidir Dirsek ile ilgili geçirilmiş bir sorununuz varsa doktorunuz sizden çeşitli röntgenler istiyebilir Ayrıca elin, elbileğinin kaslarının ve sinirlerinin elektriksel yanıtını görmek üzere EMG istenebilir


Dirseğinin üzerine düşenler


Dirsek hareketi ile ilgili işlerde çalışanlar (sekreterler, şöförler gibi)


Diabetikler


Artrit problemi olanlar veya troid problemi olanlar


Alkolikler risk altında olan kişilerdir
Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri


Dirseği olabildiğince düz tutarak sinirin sıkışmasını engellemek,


Gögüs üzerinde kolların çaprazlaşmasını engellemek,


Sık telefon görüşmeleri yapıyorsanız dirseği kullanmayacağınız bir sistem oluşturmak (megafonla konuşmak gibi)


Çalışma masasınızı ayarlayarak dirseğin kırılmış pozisyonda kalmasını engellemek,


Geceleri kullanacağınız,kolun pozisyonunu ayarlayan ateller,


Spor esnasında dirseği koruyan dirsekliklerin kullanımı


Steroid enjeksiyonu (ödemi azaltmak üzere)
Cerrahi tedavi

Eğer konservatif tedavi ile kas güçsüzlüğ& #252; ortadan kaldırılamıyorsa yada ağrı şikayetleri sürüyorsa ileri tetkikler yapılarak cerrahi tedavi planlanmalıdır Cerrahi de birçok yöntem mevcuttur, ancak en sık olarak anterior submuscular transpozisyon adı verilen sinirin geçtiği kemik tünelin arkasından önüne alınması olarak tarif edilebilecek işlem uygulanır Cerrahi tedaviden sonra rehabilitasyon planlanarak elin gücünün tekrar kazanılması sağlanır