Yörelerimize Has Yemekler-Yemek Tarifleri

Terhun Yahnisi



Terhun yahnisi sadece Konya’ya özgü nefis bir yiyecektir Adından ötürü eskiden yemek olması muhtemeldir Ancak 1979’da görüştüğüm kaynaklar bu yemeğin çorba alduğunu ısrarla belirtmişlerdir Tarafımızdan derlenen ve standartlaştırılan bu çorbayı çok beğeneceğinizi umuyorum Mevsiminde taze terhunla bu çorba kışın kurusuyla yapılır

4 kişiden fazla

Pişme Süresi : 60 dakika

½ kğ koyun eti

5 su bardağı su

1 su bardağı süzme yoğurt

1 yk un

1 yumurta

1 tk terhun

1 tk tuz

Yüzüne:

2 yk sade yağ

Yapılışı:

Eti su ile yumuşayıncaya kadar haşla, dit Suyu azalmışsa sıcak su koyarak 5 su bardağına tamamla Yoğurt, yumurta ve unu bir su bardağı çorbanın ılık suyu ile iyice ez Terhunu taze ise doğra, kuru ise ufalayarak ilave et Kesilmemesi için, kaynamakta olan çorbanın suyundan biraz alarak yoğurda karıştır İnce dökerek kaynamakta olan etlere ilave et, tuz at Birkaç taşım kaynayınca tasa doldur Yağı kızdır, çorbanın yüzüne gezdir, sofraya al

Alıntıdır
***


Terhun'u Merak Edenler İçin



Orjinal Adı :Artemisia dracunculus

Diğer Adları :Tarhın, Terhun

Bilgi :Bileşikgiller familyasındandır Anayurdu Sibirya'dır Türklerin Ortaasya'dan göçleriyle İran ve Anadolu'ya getirilmiş, Haçlı seferleriyle Avrupa'ya götürülmüş; daha sonra oradan dünyaya yayılmıştır Günümüzde Avrupa'da büyük ölçüde kültürü yapılmakta, ülkemizde de Ankara, Gaziantep, Urfa ve Erzurum'daki bazı bahçelerde yetiştirilmektedir 60-120 cm boylanabilen, keskin ama hoş kokulu, dayanıklı çokyıllık çalımsı bitkidir Yuvarlak kesitli ve dallara ayrılan yapılı gövdesi açık yeşil renklidir; oysa bitkinin tabanına doğru gövde kahverengileşir Yaprakları ince, uzun ve parlak yeşil renklidir Yaprak altında bulunan yağ bezeleri biberimsi acı tadı olan güzel bir koku yayarlar Çiçekleri küre biçimli, küçük ve yeşilimsi beyaz renkli olur İki önemli türünden Fransız tarhunu (A dracunculus) ilkbaharda yapraklari bölünerek, Rus tarhunu (A dracunculoides) ise tohumları ekilerek çoğaltılır

Tarhunun yapraklı dallari iyot, mineral tuzlar, A ve C vitamini yönünden zengindir Körpe ya da kurutulmuş yaprakları pek etkili çeşnisi nedeniyle, Fransızlarınki gibi dünyanın en seçkin mutfaklarında baharat olarak bolca kullanılmaktadır

Tıbbi Etkileri ve Kullanımı Bitkinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece özetlenebilir:

• Zararsız ve etkili bir iştah açıcıdır

• Sindirim salgılarını artırarak sindirimi kolaylaştırır

• Mide ve bağırsak gazlarını söktürücüdür

• İdrar söktürücüdür

• Güçlendirici tonik etkisi vardır

Bütün bu etkileri sağlamak üzere, yaprakları, bitki çiçek açmadan önce toplanıp gölge ve havadar bir yerde özenle kurutulur 1-2 tatlı kaşığı kuru yaprak üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek bir infüzyon hazırlanır Bu infüzyon günde üç kez birer bardak içilir

Tırşık ya da Tirşik

1 kg Tırşik yaprağı
1 kase yoğurt
1 kg nohut ile dövme
1 çorba kaşığı tuz
4 yemek kaşığı un
Yeterince su

Tırşik yaprağı ince ince doğranır Doğranan tırşik yaprağı iyice yıkanır Bir kase yoğurt çırpılır, nohut ve dövme ile yıkanır Su ısıtıldığında bunlar kazanın içine konur, tuz ilave edilir İyice karıştırılır üzerine un eklenir Bu yaptığımız yemek pişirilmeden önce bir gün bekletilir Sonra yemek ocağa konularak iyice kaynatılır Bunu piştiğini anlayınca yemek ocaktan indirilir ve tabaklara servis yapılır

Hekimlerin piri Lokman Hekim Ölümün ilacının olabileceğini, Kainatı yaratanın, ölümü var eden Mevla’nın şifasını da yarattığına inanarak çevresindeki bütün otları ve bitkileri araştırıp onun üzerinde deneme yanılma yöntemi ile hastalıkların ilacını yapmaya çalışır; Rivayete göre bir bahar günü Misis çevresinde çayırlık bir yamaca dinlenmek için uzanır Hemen yan tarafındaki otlar arasında bir kıpırtının olduğunun farkına varır Sessizce sesin geldiği tarafa baktığında birkaç tane farenin ölü bir fareyi güneşe çıkardıklarını görür ve fareler seyre dalar Fareler ölü fareyi güneşe yatırırlar Farelerden biri hemen yakında bulunan bir ottan bir parça koparıp, Ölü farenin burnuna sürer Otun burnuna sürülmesi ile fare canlanır, Lokman Hekim’in dikkatleri bu ota yönelir Ölümün ilacını bulduğunu düşünür ve gidip o otu tespit eder, bir kaç yaprak koparıp torbasına koyar Heyecandan haykırarak; Ölümün ilacını buldum, artık insanları öldürmeyeceğim der Bu arada bir tufan, bir fırtına çıkar fırtınanın durduğunda Lokman Hekimin o güne kadar hazırladığı bütün ilaçların ve aldığı notların tamamının Ceyhan nehrine karıştığı ve Lokman Hekimin ilminin elinden alındığı rivayet edilir
Yöre insanı zaten Lokman Hekim gibidir Her türlü bitkinin yetiştiği Osmaniye ve çevresinde bu bitkilerden, nebattan gerek gıda gerekse ilaçlar yapmak sureti ile yararlanıldığını görmek mümkündür Öksürüğe karşı, yeni dünya ağacının çiçeği, Gribe karşı kekik çayı, sarılığa karşı pekmez, Zatüreye karşı balın ilaç olarak kullanıldığı gibi

Bazı otlarda vardır ki çiğ olarak yendiğinde zehir ihtiva etmektedir Tirşik pancarı da çiğ yendiği zaman zehir ihtiva ettiğinden dolayı Çukurova’nın bazı yerlerinde adına zehirle eş anlamlı olarak kullanılan yılan otu yılan dili gibi adlarla anılmaktadır Zehir özelliğinden dolayı pancar otuna ne insanlar, nede diğer canlılar el vurmazlar, çünkü yememden de zarar veren bir bitkidir Suyu elinize değse elinizi tahriş etmektedir
Yöre insanı bu zehirli otu şifa haline getirmiş yıllarca yemek olarak kullanmaktadır Pancarı kökünden sökerek, temizledikten sonra tütün kıyar gibi kıyıp, mayalayarak bir çorba yapmaktadır Bu çorbanın adına da “Tirşik” demektedir Tirşik yaygın olarak Osmaniye ve köylerinde kullanılmaktadır Tirşiği güzel yapan tecrübeli Türk kadınları en güzel tirşiğin Andırın Kastal, ‘Ceyhan ırmağı vadisi, Domuzlu dağlarında yetişen çalı pancarından yapıldığını söylüyorlar

Yapılışı Zehirin yemek haline getirilişi, ince kıyılmış pancar iyice yıkandıktan sonra yaklaşık 70 derece sıcaklıktaki su ile karıştırılmış yoğurt ve karışıma ilave edilmiş döğme ile kıyılmış pancar iyice karıştırılarak, karşımın üzeri kepekli un ile hava almayacak şekilde sıvanarak sıcak bir ortamda akşamdan mayalanmaya bırakılmaktadır Sabah yüzündeki un örtüsü alınarak ocağa pişmeye bırakılır Yaklaşık 1 saat kaynadıktan sonra sarımsak ilave edilerek zehir şifa haline getirilir
Kasım ile mart ayı arasında yetişen tirşik pancarı iyi bir şifa kaynağıdır Özellikle aç karnına yendiğinde bağırsak parazitlerine ve gastirit’e iyi geldiği söylenmektedir Şifasının yanında özellikle Çukurova’nın ekilebilir alanlarında yetiştiğinden dolayı ekin tarlalarına zarar vermektedir Ekin tarlalarında yetişen pancarın tirşiği de iyi olmamaktadır

Parenik-Karadeniz



Mısır unundan yapılan parenik farklı lezzet aradığınızda yapabileceğiniz bir yemek Karadeniz yörersine ait olan Parenik pizza havasında ama bunun malzemesi tepsinin alt kısmında Bu alt malzeme üste konup da yapılabilir

Malzemeler:
2 çorba kaşığı margarin veya tereyağı
1 paket arpa şehriye
yeterince kaynar su

Hazırlanışı:
Tencerede margarini ve 1 çay bardağı arpa şehriyeyi koyup kavurun İyice pembeleşince kalan paketteki şehriyeyi de ilave edip üzerini 2 cm geçecek kadar kaynar su ilave edin Orta ateşte suyunu çekene kadar pişirin, ateşi kapatıp kağıt havlu koyup tekrar sıkıca tencerenin kapağını kapatıp 20 dakika sonra servis yapın

Şıgıl Muhşi(Doğu Mutfağı)

Malzemeler

3 adet Patlıcan
3 adet Domates
3-4 diş Sarımsak
300gr az yağlı Kıyma
1 demet Maydanoz
Yarım su bardağı Sıvı Yağ
1 orta boy Soğan
Tuz ve Karabiber

HAZIRLANIŞI
Tuzlu suya yatırılıp, yarım saat bekletilerek sudan çıkartılır Bezle kurulanıp yumuşayıncaya kadar yağda hafifçe kızartılır Küçük bir tepsiye dizilir

Dilimlerin arasına sıkıştırılarak tepsiye dizilir
Aralarına arzuya göre sivri biber yerleştirilir Önceden ısıtılmış fırında köfteler pişinceye kadar bekletilir Sade pilavla birlikte servis yapılır

Pum Pum Çorbası (Bartın)



Malzemeler :

• 5 kaşık mısır unu
• 3 su bardağı su + 2 su bardağı süt (eğer et veya tavuk suyunuz varsa su yerine mutlaka onu kullanın)
• 2-3 kaşık sıvıyağ
• 2 yemek kaşığı kıyma veya ince ince kesilmiş pastırma veya sucuk
• Yeterince tuz & karabiber
• İki dilim ekmek

Hazırlanışı :

1) Tencerenin içine su + süt karışımı ve mısır ununu koyup iyice karıştıralım

2)Tencereyi ateşe alıp yine karıştırmaya devam ederek kaynatalım Altını kısalım

3) Çorba kaynarken ayrı bir tavada kıyma (sucuk yada pastırma) ve küp şeklinde doğranmış ekmekleri sıvıyağda kavuralım

4) Kavrulan ekmekli kıymanın yarısını kaynamakta olan çorbaya ilave edelim Yeterli miktarda tuz ve karabiber katıp 2-3 dakika daha kaynatıp ocağı kapatalım

5) Servis yaparken kaselerin üzerine bir kaşık kavurduğumuz ekmekli kıymalı karışımdan koyup öyle servis edelim Arzu ederseniz kızarmış ekmeklere ilave olarak rendelenmiş kaşar peyniride koyabilirsiniz

BATIRIK






MALZEMELER
2,5 Su bardağı ince bulgur
3 Su bardağı ılık su
1,5 Su bardağı tahin
150 gr kuru soğan
3 Orta boy (250 gr)domates
1/2 yemek kaşığı domates salçası
6-7 adet yeşil soğan
1 demet maydanoz
1/2 Su bardağı limon suyu (isteğe bağlı artırılabilir
2,5 Tatlı kaşığı tuz
1,5 Tatlı kaşığı kırmızı biber
1,5 Tatlı kaşığı kimyon

HAZIRLANIŞI
Bulguru derin tepsiye koyunuz ve ılık suyla ıslatıp, kapağı kapatarak 20-25 dakika bekletin
Soğanı soyup ince kıyın Yeşil soğan ve maydanozu yıkayıp ayıklayın ve ince kıyın Domateslerin kabuğunu soyup küçük doğrayın
Bulgura kuru soğanı, salçayı, domatesi,kimyon ve kırmızı biberi katarak yumuşayıncaya kadar yoğurun Tahini katıp tekrar yoğurun Yeşilsoğan, maydanoz,tuz,limon suyu katıp karıştırın Avuç içinde, parmaklar arasında sıkarak köfte şekli veriniz, marul(turşu veya domates salatasıyla da servis yapabilirsiniz) ile servis ediniz





--->: Yörelerimize Has Yemekler sayfa üç frmacil 3 --->: Yörelerimize Has Yemekler

ÇORBALAR
CILBIR ÇORBASI :
Kullanılan Malzemeleri :
Ev Eriştesi 1 Su bardağı , 2 domates , 2 yumurta , 1 kaşık tereyağı , 5 su bardağı su, bir miktar tuz
Yapılışı : Tereyağında kıyma kavrulup içine yumurtalar kırılır, domates kabukları soyulup küçük küçük doğranarak tencereye ilave edilir Suyu konulup kaynamaya bırakılır Su kaynadıktan sonra erişteler içine atılır, bir iki taşım kaynadıktan sonra ocağın altı kapatılır Biraz dinlendikten sonra sıcak servis yapılır

ÇATAL ÇORBA :
Kullanılan Malzemeleri : 1,5 Çay bardağı yeşil mercimek, 2 çay bardağı yarma, 7 su bardağı su, 1 ad orta boy soğan, 100 gr kıyma, 2 yemek kaşığı margarin, biraz tuz, pul biber, nane
Yapılışı : Mercimek ve yarma önceden pişirilir Bir tencerede yağ, soğan, kıyma kavrulur Üzerine nane ve pul biber serpilir Mercimek ve yarma katılıp5 dk kaynatıldıktan sonra ocaktan indirilir Sıcak servis yapılır

SAKALA ÇARPAN ÇORBA :
Kullanılan Malzemeleri : 1 su bardağı mercimek, 2 su bardağı un, 1 yumurta, 1 tatlı kaşığı tuz, 1 ad soğan, nane ve pul biber
Yapılışı : Yumurta, un ve su karıştırılarak hamur haline getirilir Oklava ile açılarak küçük şeritler halinde kesilir Bir tencerede soğan yağ ile birlikte kavrulur Nane ve pul biber konulur, su ilave edilip kaynamaya bırakılır Kaynayan suya önceden pişmiş mercimek ile hamur eklenerek pişmeye bırakılır Sıcak servis yapılır

TARHANA ÇORBASI :
Kullanılan Malzemeleri : 500gr köy tarhanası, 1 su bardağı nohut, 1 çorba kaşığı tereyağı, 1 çorba kaşığı nane, 1 litre et suyu
Yapılışı : Akşamdan tarhana ile nohut akşamdan ıslatılır Tencere veya düdüklüye tarhana, nohut, et suyu, tuz konularak hafif ateşte pişirilir Üzerine yağ ve nane yapılır

TOYGA ÇORBASI :
Kullanılan Malzemeleri : 500 gr süzme yoğurt, 1 tane yumurta, 1 kaşık un, 4-5 kaşık yarma, biraz nohut, nane ve tereyağı
Yapılışı : Bir tencerenin içinde yumurta, un, yoğurt pişmiş yarma ve nohut et suyu ilave edilerek Kaynayana kadar karıştırılır Piştikten sonra üzerine tereyağı ve nane katılır

YARMA ÇORBASI :
Kullanılan Malzemeleri : 1 Su bardağı yarma, biraz nohut, fasulye, süzme yoğurt
Yapılışı : Yarma, nohut, fasulye akşamdan ıslatılır Daha sonra yumuşayana kadar pişirilir Tuz atılır, süzme yoğurt ezilerek çorbaya katılır

-----ETLİ YEMEKLER -----

BAKLA DOLMASI:
Kullanılan Malzemeleri : 200 gr bakla, 1 baş soğan, 2 su bardağı yarma, 1/2 kg kıyma, 1 kaşık salça, biber, tuz, 1 çay bardağı sıvı yağı, sarmalık yaprak
Yapılışı : Bir gün önceden ıslatılan baklalar soyulur Yarma, kıyma, kuru soğan, salça, biber, tuz, sıvı yağı, hepsi karıştırılır Dolmanın konacağı tencerenin içine kemik konur Yaprağın içerisinde malzemeler konarak bohça şekline sarılır ve kemiklerin üstüne konur 2 su bardağı su konarak kaynatılır

BAMYA (ETLİ) :
Kullanılan Malzemeleri : 250 gr Bamya, 250 gr parça kuzu eti, 100 gr margarin, 1 tane soğan, 3 adet domates, 1 kaşık salça, 1 tane limon
Yapılışı : Bir tencerenin içine yağ ve soğan, et konularak kavrulur Üzerine domates doğranarak salça eklenir Limon sıkılarak bamyalarda yemeğin içine konulur Tuzunu ilave ederek kısık ateşte pişirilir

GÖBEK DOLMASI :
Kullanılan Malzemeleri : 2kg kaburga Eti ve karın zarı, 1kg Pirinç, Ciğer, dolmalık Fıstık, Kuş üzümü,Maydanoz, Baharat, tuz ve tereyağı
Yapılışı : Hazırlanan iç pilav açılan göbeğin içerisine doldurulur ve ağzı dikilir Yağda kızartıldıktan sonra pişene kadar suda haşlanır ve fırında kızartılır

KEŞKEK :
Kullanılan Malzemeleri : 1 kg iri yarma, 500gr Koyun budu, 200gr tereyağı, 1 yemek kaşığı çemen, Salça, 1 tatlı kaşığı pul biber, tuz, yarım çay bardağı zeytin yağı
Yapılışı : Düdüklü tencereye yarma, et, çemen, salça, yağ, tuz ve bir miktar su konulduktan sonra kapağı kapatılarak yarım saat pişirilir Pişen keşkek borcama boşaltılarak üzerine tereyağında biberli sos hazırladıktan sonra üzerine gezdirilir Sıcak fırına sürülerek 10-15 dk kadar pişirilir

MADIMAK :
Kullanılan Malzemeleri : 500gr madımak, yağ, soğan, kıyma, 1 su bardağı yarma, biraz çemen, tuz ve su
Yapılışı : Yağ ve soğan ateşte kavrulur Üzerine yıkamış ve doğramış madımak konulur Suyu ilave edilerek yarma ve diğer malzemeler katılır ve pişirmeye bırakılır

MUMBAR - İŞKEMBE :
Kullanılan Malzemeleri : 2 su bardağı bulgur, 1 demet maydanoz, 1 yemek kaşığı salça, 1 tatlı kaşığı karabiber, 1 takım koyun işkembesi (mumbarı ile birlikte) 1 tatlı kaşığı tuz
Yapılışı : İşkembe kazınır, mumbarın içi temizlenir, iç kısmı dışa çevrilerek bulgurla birlikte hazırlanan harç mumbarın içine doldurulur, bakır kazanda işkembe ile birlikte 2 saat kadar pişirilir