İlkyardım Hakkında Genel Bilgiler

Bilinç Kaybı

Beyine giden kan miktarının azalması sonucu, beş duyu organından gelen uyarılara geçici olarak cevap verememe haline bilinç kaybı, ya da bayılma denir Bu durumdaki bir kişi, sözle ya da dokunarak kendisine ulaşmaya çalışan ilkyardımcıya cevap veremez, ancak, ağrı yaratan bir uyarana refleks karşılık verir

Basit bayılmalar genellikle uzun süren açlıklar, ağır yorgunluk, uykusuzluk, ani korku ya da acılar sonucu olarak ortaya çıkar

Bu durumdaki bir kazazedeye ağızdan yiyecek, içecek verilmez, giysileri rahatlatılır, ayakları yukarıya kaldırılır, kusma olabileceği için yan güvenli pozisyonda tutulur Kendine gelmeye başlayan kazazede hemen ayağa kaldırılıp, yürümeye zorlanmamalıdır

Elektrik Çarpması

Elektrik çarpması evlerdeki pirizler-elektrikli aletlerden kaynaklanan elektrik kaçakları, enerji iletim kablolarının kopması ya da direklere tırmanılması, yıldırım düşmesi ile ortaya çıkabilir

Deri üzerinde yanık, solunum ve dolaşım sisteminde bozukluk, bilinç kaybı sonucu düşme ve buna bağlı kırıklar elektrik çarpmasının muhtemel sonuçlarıdır Elektrik çarpmasının damarlar üzerindeki etkisi, kalıcı, geç ortaya çıkan sorunlar yaratabilir Tellere asılı, ya da elektrik tellerine temas halinde yerde yatarken bulunan kişide, elektrik çarpması düşünülmelidir Bazen kazazede bayılmadan önce kablodan ayrılmayı başarmış olabilir Kimi kısa süreli, düşük voltajlı elektrik çarpmalarında kazazedenin bilinci açık olup, cilt üzerinde dahi hiç iz bulunamayabilir

İlkyardım Müdahalesi Üç Aşamadan Oluşur:
1 Elektrik akımı şalterden kesilmeli, bu yapılamıyorsa çıplak kablo ile kazazedenin teması iletken olmayan bir cisim kullanılarak kesilmelidir
2 Kaza ortamında hemen ilkyardımın ABC’si kontrol edilmeli ve sağlanmalı, bilinç kaybı var ise koma pozisyonu verilmelidir
3 Yanık varsa bakımı yapılır, fiziksel ve psikolojik olarak rahatlatılır, kazazede ayağa kaldırılmadan nakli sağlanır Düşmeye bağlı kırık varsa tespit işleminden sonra nakil gerçekleştirilir

Aşırı soğuk ortamda uzun süre kalınması sonucu donma ortaya çıkar Kazazede halsiz, uykuludur Donuk vücut bölümleri beyaz, sert, soğuktur Henüz donmamış kısımlar kızarık olabilir Hareketleri ağır ve ağrılıdır Ciltte su dolu keseler görülebilir Donmuş kısımlarda duyu kaybı vardır

Karla ovuşturmak, masaj yapmak, kumaş parçaları sürterek ısıtmaya çalışmak, sıcak odaya ya da sıcak suya sokmak, bandaj yapmak, cilde ilaçlar sürmek, alkol ya da sigara vermek sakıncalıdır

İlkyardımcı önce kazazedenin ıslak giysilerini çıkartıp kurumasını sağlamalıdır Donmuş bölgeler temas, sürtünme, doğrudan ısıdan korunmalı, yüksekte tutularak bir battaniye ile sarılmalıdır Isıtma işlemi yavaş ve aşamalı olarak yapılmalıdır Ilık su bu amaçla kullanılabilir Kazazedeye ılık içecekler ve şekerli sıvı gıdalar verilebilir

Hava yolunun bir yemek parçası veya herhangi bir nesneyle tıkanması acil bir durumdur Hava yolu kısmen tıkalı olabilir; hasta öksürebiliyorsa ve rengi iyi ise (mavimsi değilse) müdahale edilmemelidir Bununla beraber hasta zayıf bir şekilde öksürüyor ve soluk almakta zorlanıyorsa acil yardım gereklidir Hemen en yakın acil sağlık kuruluşunu ayarın
Hava yolu tamamen tıkanan bir kişi konuşamayacak, öksüremeyecek ve nefes alamayacaktır Rengi mavi gözükebilir, boğazını kavrayabilir ve kısa süre içerisinde bilincini yitirecektir Kişinin boğazına parmak sokarak müdahale etmek ve takılan nesneyi çıkarmak tıkanmayı ortadan kaldıracaktır Bu sebeple hastanın boğazına bakarak görünen bir nesne olup olmadığı kontrol edilmelidir; eğer varsa daha derine kaçırmamaya dikkat ederek çıkarmaya çalışılmalıdır Eğer nesne yerinden çıkartılamıyorsa Heimlich Manevrası uygulanmalıdır
Heimlich Manevrası’na başlamak için hastanın arkasına geçin ve kollarınızı hastanın beline dolayın Bir yumruğunuzu, baş parmağınızı avucunuzun içine alarak, hastanın midesine gelecek şekilde göbeğin üzerine, kaburgaların ve göğüs kemiğinin altına yerleştirin Diğer elinizle yumruğunuzu sıkıca kavrayın ve hızla içeri doğru bastırıp çekin Bu işlem, tıkanıklık giderilinceye kadar tekrarlanmalıdır
Eğer hasta bilincini yitirirse ve tıkanıklık hala devam ediyorsa hastanın sırtüstü yere uzanmasını sağlayın Tıkanıklığı işaret parmağınızla gidermeye çalışın Hastanın alt çenesini ve dilini bir elinizle kavrayın Üst çenesini de kaldırın Diğer elinizin işaret parmağını, yanağın iç yüzünden ilerleterek dil köküne kadar sokun Boğazdaki nesneyi daha ileri itmediğinizden emin olarak, parmağınızı kanca gibi kullanarak nesneyi çıkarmaya çalışın
Parmağınızla başarılı olamazsanız ve hasta hala nefes alamıyorsa, ağızdan ağıza suni solunumu deneyin Burada da başarılı olamazsanız, Heimlich Manevrası’nı tekrar deneyin Kişiyi arkadan kavrarken bir elinizin bileğini göbeğin üstüne, kaburga ve göğüs kemiklerinin altına yerleştirin Hastanın başı doğrultusunda 5 kez hızlı ve güçlü bir şekilde bastırıp çekin Hastanın solunumu sağlanamazsa tekrar suni teneffüs uygulayın
Nesne çıkana veya tıbbi yardım gelene kadar suni teneffüs ve 5 kez bastırıp çekme işlemine devam edin
Heimlich Manevrası’nı asla sağlıklı kişilerde denemeyin
Boğulan Bebeğe veya Çocuğa Yardım:
Oturun ve bebeği yüzü yere bakacak şekilde dizlerinize yatırın Bebek, bir elle göğsünden tutularak yüzükoyun yatırılıken, kürek kemikleri arasına diğer elinizin ayasıyla birkaç kez, çok sert olmayacak biçimde vurun