Çocuk Psikolojisi Hakkında

Parmak Emme

Cocuklar emme faaliyetlerinden hoslanirlarAnnelerini emerek onla aralarinda duygusal bir bag kurmakta ve bu arada karinlarini da doyurmaktadirlar Cocuklarda 1 yasina kadar emme faaliyeti faydalidir ve normaldirBebek beslenmesi bittikten sonra da parmagini emerse bu yeterince emme faaliyetinin yerine getirilmediğini diger bir deyişle yeterince doyurulmadığını düşündürebilirAraştırmalar göstermektedir ki, 5-6 yaşlarina kadar parmak emme zararli değildir Ancak sosyal ortamlarda ebeveynler cocukların bu davranısından rahatsızlık duyarlar ve bu emme davranışı ebeveynler için sorun olur Bu durumda aşağıdaki davranış biçimlerinin benimsenmesi öneririm:

Cocugunuzu ürkütmeden hatta onunla beraber emme taklidi yaparak duygularini anlamaya çalışınız
Emme davranışı cocuk gelişiminde bir gereksinim olmakla beraber 6 yaşından sonra duygusal bir sorun olarak değerlendirilirbbu nedenle cocugunuzla olan iletişiminizi tekrar gözden gecirin
Ev ort***** katılacak yeni bir kardeş veya var olan ortamdaki değişiklikler cocugunuzda kaygi yaratabilir bunlari göz önüne alin
Sonucta bu davranis eleştirilmeden ilgisini başka yönlere çekilerek ortadan kaldırılabilir

Tirnak Yeme Aliskanligi

Sıklıkla cocuklarda görülmesine rağmen yetişkinlerde de görülen bir davranıştır Cocuklarda 3-4 yaşlarında başlar Aynı zamanda ögrenilmiş bir davranıştır Ailesinde tırnak yeme davranışı olan bir cocuk bunu kopyalayabilir

Olası Nedenleri şunlardır:

Ev ortamindaki asiri baskici tutumlar, kuralci yapi
Sonucta güvensizlik göstergesidir Cocugun azarlanmasi, toplum içinde aşagılanması, ona yaşına uygun sorumluluk verilmemesi ( mesela odasini toplamasi, kahvaltiyi hazirlamasi, gibi basit ev işleri) kardeşler arasinda taraf tutma, ana baba ilgisizliği, yaşamış olduğu korkular gibi nedenler cocukta tırnak yeme davranışını tetikler

ALINACAK ÖNLEMLER:

Cocuktaki gerginlik ve huzursuzluk yaratan nedenler titizlikle araştirilmalidirSonucta tirnak yeme duygusal bir sorundur
Azarlamak korkutmak, başkalarını örnek göstermek veya onu tehdit etmek sorunu çözmeyeceği gibi daha da ağirlaştirir
Onlarda korku ve kaygi yaratabilecek film video atari gibi faaliyetlerden uzak tutmak gerekir
Ebeveynler cocuklarinin önünde asla kavga etmemelidirler Ederlerse bile bu bir alişkanlik haline gelmemeli anlaşmazlik nedenleri cocuga uygun bir dille aciklanmalidir
Sorun uzun sürerse bir uzmanla yüzyüze görüşün

UNUTMAYINIZ Kİ COCUKLAR YENİ ORTAMLARA VE YENİ KİŞİLERE UYUM GÖSTERMEKTE ZORLUK ÇEKMEZLER VE COCUKLARDA BAZİ DAVRANİS BİÇİMLERİNİN SORUNA DÖNÜŞMESİNE NEDEN OLAN YETİŞKİNLERDİR

Cocugu Dinlemenin Yararlari

Dinlenildigini anlayan çocuk konusmaya daha hevesli olur, sözel gelisimi daha hizlanir Konusma yetenegi artar, kelime bilgisi gelisir, kendini daha iyi ifade etme becerisi kazanir
Herhangi bir sorunu var ise bunu davranisla göstermek yerine ( hirçinlik, aglamak, saldirganlik gibi) kelimelere dökerek rahatlar bu da hirçinlasmasini engeller
Anlasildigini hissetmek yetiskinlerde oldugu gibi cocukta da rahatlik ve huzur yaratir Bu da onun kisisel ve sosyal gelisimine katkida bulunur, kendine güveni artar
Cocuk ile egitici (veya ebeveyn) arasinda yakinlik dogar, cocuk onlara danismayi ögrenir, aralarindaki diyalog zenginlesir
Söyledikleri dinlenen çocuk da ögretmenini dinlemeye baslar

Çocukta Dikkat Çekme Mekanizmasi

Çogu cocugun ustalikla kullandigi bir yöntemdir Bir grubun parçasi olamadigina inanan çocuk ilgi ve dikkat çekme amaciyla bu mekanizmayi kullanirOlumsuz olan ve dikkat çeken bir cok davranis bulunmaktadir

Mesela, grup içinde bagirarak konusma, arkadaslarina sözel ve fiziksel tehidtte bulunma, istedigi olmayinca bagirarak aglama, ebeveynin veya yuva egticilerinin sinirlenmesini saglayacak sekilde davranma gibiBurada önemli olan yetiskinin de sistem içine cekilmesidircocugun hedefi buduryetiskini de oyunu içine cekerek dikkat cekmek ve yetiskinin kendisine hizmet etmesini saglamak

Unutulmamalidir ki çocuk görmemezlikten gelinmek yerine cezalandirilmayi tercih edecektirAncak bazen çocuklar olumusz davranmak yerine yetiskinlerle isbirligine giderek kendilerinden istenildigi gibi davranirlarBu durumda, çocugun yardim etmek ve katkida bulunmak için mi yoksa ilgi ihtiyacini karsilamak icin mi isbirligi yaptigini kestirmek güçtür
Dikkat cekme yoluyla ilgiyi üzerinde toplamak ögrenilmis bir davranis ta olabilirebeveyn tutumlari sonucu cocuk olumsuz davranarak ilgiyi üzerine cekebilecegini cabuk kavrarve sürekli olumsuz davranarak ( mesela, isteklerini bagirarak veya aglayarak belirtir, grup içinde saldirganca davranir, bagirarak konusur, birseyler çalar veya kirar vb) Yetiskinin ilgisini çekerbu gibi durumlarda yetiskin uyanik olmali,
Cocugun kendisini sinirlendirmek istedigini acikca ona ifade etmeli ( beni sinirlendirerek sana ilgi göstermemi istedigini düsünüyorum tarzi)
Empati yaparak cocugun içnde bulundugu duygu durumunu ( öfke, nefret kirginlik gibi) anlamaya calismali
Kendisinden örnekler vererek cocukla iletisime gecmeli( Bende senin yasindayken annemi boyle kizdiriyordum ancak sonra istedigimi elde edince de hep sucluluk hissetim Tarzibu yaklasim cocugun kendisiyle ilgili konusmasina olanak verir

Cocuklarda Depresyon

Yetiskinlerde oldugu gibi cocuklarda da, yasantilarinda herhangi bir stresor uzun sureli etki yaptiginda, cocuk davranisinda gerileme ve yavaslama
goze carpacaktir Ancak yetiskin ve cocuk depresyonlari arasinda onemli farkliliklar vardir En goze carpan farkiiliklardan biriside sudur ki; cocuklardaki tespitlerde, depresif devre tektir Oysa yetiskinle siklikla birden fazla depresif devre gecirmektedirler

Asagidaki listede bebeklik cocukluk ve adolesan donemi depresyonlarina iliskin belrtiler verilmistirBU belirtiler en az 6 ay devam ediyorsa
depresyon baslamis demektir

Bebeklik Donemi

1- konusuldugunda ya da dokunuldugunda tepki vermeme
2- aglamama' gulmeme
3- oyun oynamada isteksizlik
4- uyku ve yemek problemleri
5- sindirim sistemi problemleri
6- sese ve dokunmaya duyarlilik
7- yerinde duramama

Cocukluk Donemi

1- olumsuz dusunme ve surekli sikayet etme
2- kronik ic sikintisi
3- kolayca incinme ve aglama
4- dusuk benlik algisi
5- uyku ve yemek problemleri
6- yavas konusma ve hareketlerde yavaslik
7- kabizlik, ishal, tepkisellik
8- kronik uzuntu ve korku
9- bas agrisi, mide agrisi, kol ve bacak agrilari gib fiziksel sikayetler
10- intihar dusunceleri ve denemeleri

Adolesan Donemi

1- kalici mutsuzluk, olumsuzluk, sinirlilik
2- dusuk benlik saygisi,
3- bas donmesi, bas ve mide agrilari, sindirim sistemi sikayetleri gibi fiziksel yakinmalar
4- kontrol edilemeyen ofke patlamalari
5- asiri kendini elestirme, gereksiz sucluluk duygulari
6- intihar dusuncesi ve denemeleri
7- konsantrasyon, dogru dusunme, hatirlama ve karar verme yoklugu
8- yavslamis konusma ve hareket
9- ilgi ve gunluk aktivitelerde gerileme
10- kronik uzuntu ve korku
11- konusmalarda edebiyatta ve cizimlerde olum faktorunun yer almasi

Major depresyon tanisi icin yukarda sayilan belirtilerden en az 5 tanesinin son iki hafta ve daha uzun suredir var olmasi gerekmektedir

Distimi ise depresyonun bir baska cesidi olup, yukarda tanimlanan maddelerin en az bir sene cocukta belirgin bir sekilde var olmasini gerektirir

Cocuklarda Depresif Düsünce Bicimleri

Bilişsel psikologlar yaşantılara yüklenen anlamları önemserler Dolayısıyla olaylara verilen anlamlar yüklenen değerler depresyonu oluşturur, geliştirir veya tetikler

Bilişsel psikolog Aaron Beck, mantıksız düşünce biçimlerine dikkat çekmiştir
Bunlar :
· aaafi cıkarsama : çocugunuz sınıfın en basarısız ögrencisi oldugunu söyler
· Seçilmiş özetleme : cocugunuz okuldan nefret eder çünkü cok arkadası yoktur
· Aşırı genelleme : çocugunuz kimsenin onun sevmediğini söyler çünkü okul takımında başarılı olamamıştır
· Aşırı büyütme ve aşırı küçültme : çocugunuz kazanmış olduğu sınava değil başarısız olduğu sınava odaklanmıştır Kötümserlik söz konusudur
· Kişiselleştirme : çocugunuz basarısız oldugu işleri kendi sucu gibi algılar
· Ya hep ya hiç tarzı düşünme : olayları değerlendirirken siyah ve beyaz olarak ele alır

Ya mutludur ya mutsuz , ya basarılıdır ya basarısız ,ya sevilir ya sevilmez İçe kapanan, gunluk işlevleri yavaslayan, dikkat sorunu olan, kendini olumsuz degerlendirme eğiliminde olan cocuklarınızla kuracagınız iletisimde yukarda belirtilen dusunce bicimlerinin olup olmadıgını tespit etmelisiniz
Uzmanlar belirlenmis olumsuz düsüncelerin yerine daha olumlu dusunceler olusturulabilecegini ifade ederler

Bunun icinde aileler cocuklarına ornek olmalı yeni dusunce bicimleri olusturmada onlara yardımcı olmalıdırlar Cunku cocuklar depresyon surecine ailelerini ornek alarak ta girebilirler

Cocuklarda Panik Atak

Panik atak kaygının endişenin motor ve fiziksel faaliyetlere yansımış şeklidir Düşünce biçimleri tarafından harekete geçirilen kaygı aniden beliren bir takım fiziksel şikayetlerle kendini gösterir

Dolayısıyla panik atak birden beliren şikayetler ile kaygının diğer şekillerden farklıdır Cocuklar da da gözlenebile panik atak şikayetleri yetişkinlerle aynıdır Ancak aynı depresyonda olduğu gibi bu tanı öncesinde de çocugun bu şikayetleri ebeveynlerinden gözlemleyerek ögrenip ögrenmedigini sorgulamak gerekir Belirtiler:

· hızlı nefes alıp verme
· terleme
· nefes darlıgı
· tıkanma hissi
· titremek ve ya sallanmak
· göguste sıkısma veya agrı
· mide bulantısı
· gercek dısı dusunceler veya kısılk dagılması
· kontrolu kaybetme korkusu
· olum korkusu soguk veya sıcak basması

bu sikayetlere ek olarak ,

· yogunlasan atakların kalıcı olacagını dusunme
· kontrolumu kaybedecegım , cıldıracagım dusuncelerinden kaynaklanan yogun endise duyguları
· ataklarla ilgili davranıslarda anlamlı degismeler

Cocuklar bu atakları yasaa korkusu yüzünden okula gıtmek ve dıs mekanlara cıkmak istemezler, evde kalmayı tercih ederler Dolayısıyla okul korkularının ardında bu tip sikayetlerin olup olmadıgı degerlendirilmelidir

Bu sikayetlere sahip olan cocukların en kısa zamanda cocuk psikiyatristine goturulmeleri gerekir Uzman aileyle beraber sikayetlerle nasıl baş edilebilecegini arastırır