Üç Kemaller Diyari Tekirdağ

Tekirdağ Hamamları

Yalı Hamamı (Merkez)

Tekirdağ il merkezinde bulunan bu hamamın ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir Harap bir durumda iken Tekirdağ Belediyesi tarafından 1944 yılında satın alınarak onarılmıştır

Hamam Osmanlı hamam mimarisindeki çifte hamam plan düzenindedir Kesme ve moloz taştan yapılan hamam soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir Hamamın kadınlar ve erkekler bölümü birbirilerinin eşidir Ilıklık ve soyunmalığın üzeri kasnaklı merkezi bir kubbe ile örtülüdür Sıcaklık bölümü de kare planlı olup, üzeri kubbe ile örtülmüştür

Sıcaklık bölümünün içerisinde dörder kurna, ortasında da göbek taşı bulunmaktadır

İnecik Erenler Hamamı (Merkez)

Tekirdağ il merkezi İnecik Bucağında, Malkara yolu üzerindeki bu hamamın yapım tarihi bilinmemektedir Kaynaklarda da onunla ilgili yeterli bir bilgiye rastlanmamıştır Hamam üzerinde yapılan onarım ve değişiklikler nedeniyle özelliğinden tamamen uzaklaşmıştır

Hamam kesme ve moloz taştan yapılmıştır Soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelen hamamın üzeri kubbe ile örtülüdür Hamam günümüzde halen kullanılmaktadır

Turan Bey Hamamı (Malkara)

Tekirdağ ili Malkara ilçesinde bulunan Turhan Bey Hamamı günümüze gelememiştir Kaynaklardan çifte hamam plan düzeninde yapıldığı öğrenilen bu hamam Trakyanın işgali sırasında yıkılmıştır Günümüzde bu hamamın yerinde apartman bulunmaktadır

Ayaz Paşa Hamamı (Saray)

Tekirdağ ili Saray ilçesinde Sadrazam Ayaz Mehmet Paşanın yaptırmış olduğu külliyenin bir bölümünü oluşturmaktadır Hamam külliye ile birlikte 1536-1539 yılları arasında yapılmıştır

Kesme taştan yapılmış olan hamam soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir Bu bölümlerin üzeri kubbeli olup, günümüzde yapılan onarımlarla özelliğinden kısmen uzaklaşmıştır

Mürefte Hamamı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi, Müreftede bulunan bu hamamın mimarı ve yapım tarihi bilinmemektedir Günümüze oldukça harap durumda gelen bu yapının Erken Osmanlı Döneminde, XV Yüzyılın ilk yarısında yapıldığı sanılmaktadır

Yapımında moloz taş, mermer ve tuğla kullanılmıştır Duvarları dıştan moloz taşla, içten de tuğla ile örülmüştür Soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelen hamamda bu bölümlerin üzeri pandantifli kubbelerle örtülmüştür Kubbe ve pandantiflerde tuğla kullanılmıştır Ayrıca iç kısımda mermer ve tuğla tozu ile karıştırılmış neme dayanıklı horasan sıva kullanılmıştır Dış duvarlarda bölgede çokça bulunan dere taşı ile tuğlalar karışık biçimde kullanılmıştır

Doğu-batı yönünde uzanan hamamdan yalnızca güney duvarlarından bir bölümü günümüze gelebilmiştir Bu nedenle de tam planını çıkarmak mümkün olamamıştır

Konak Hamamı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Güzelköyde bulunan bu hamam harap bir durumda günümüze gelebilmiştir Yapım tarihini gösteren bir kitabesi olmayıp, kaynaklarda da ismine rastlanmamıştır Yapı üslubundan XV Yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı sanılmaktadır

Trakya Üniversitesinden İHakkı Kurtuluşun araştırmaları sonucunda ortaya çıkan bu hamam doğu-batı yönünde yapılmıştır Günümüze gelebilen bölümlerinden beşik tonozlu bir koridor ve bunun çevresinde bazı mekânlar bulunmaktadır Hamamın yapı malzemesini dere taşı ve tuğla oluşturmuştur Bunlar hamamın duvar dolgusu ile iç kaplamalarında kullanılmıştır İçerisi, kubbeler ve kubbeye geçişler tuğladandır

Soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşan hamamın güneyinde sivri kemerli eyvanlar görülmektedir

Güzelköy Hamamı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Güzelköyde bulunan bu hamamın kitabesi günümüze gelememiş, kaynaklarda da ismine rastlanmamıştır Trakya Üniversitesinden İHakkı Kurtuluşun araştırmaları sırasında bulunan bu hamam harap durumdadır Mimari olarak Erken Osmanlı hamam tiplerine benzerlik göstermektedir

Hamamın yapımında büyük ölçüde dere taşı ve küçük moloz taşlar ile tuğla kullanılmıştır Duvar işçiliğinde iki sıra tuğla ve bir sıra taş alternatifli olarak örülmüştür Hamam soğukluk, sıcaklık ve ılıklık bölümlerinden meydana gelmiştir Hamamdan günümüze duvarlar ile bu duvarlar içerisindeki su künkleri gelebilmiştir

Tekirdağda bu hamamların yanı sıra Eski Hamam, Orta Hamam, Paşa Hamamı, Malkara'da Turhan Bey tarafından yaptırıldığı bilinen Çifte Hamam ve Eski Hamam bulunmaktadır Ancak bu hamamlar ya bütünüyle yıkılmış, ya da kısmen tahrip olmuş ve günümüze harap durumda gelebilmiştir

Tekirdağ Kaleleri

Çorlu Kalesi (Çorlu)



Tekirdağ ili Çorlu ilçesinin kuzeybatısında bulunan kaleden günümüze sadece bazı kalıntılar gelebilmiştir Kalenin yapım tarihi kesinlik kazanamamış ancak kalıntılarından Bizans dönemine, VI yüzyıla ait olduğu sanılmaktadır

Kalenin doğu ve batısı derin ve kuru dere yatakları ile çevrilidir Kesme taş temeller üzerine moloz taş ve tuğladan duvarları örülmüştür Kalıntılarından tam planını çıkarmak mümkün olamamıştır Bununla beraber sur duvarlarının yuvarlak kulelerle desteklendiği görülmektedir

Kocakale (Karacahalil Kalesi) (Malkara)

Tekirdağ ili Malkara ilçesi Karacahalil Köyünde bulunan kalenin yapım tarihi bilinmemektedir Osmanlı döneminde yıkılan bu kalenin taşlar çevre köylerdeki evlerin yapımında kullanılmıştır Kalenin Traklar zamanında yapıldığı, Bizans döneminde de kullanıldığı sanılmaktadır

Kaleden günümüze herhangi bir kalıntı gelememiştir

Germeyan Kalesi (Malkara)

Tekirdağ ili Malkara ilçesi, Kermeyan Köyünde bulunan Kermeyan Kalesinin yapım tarihi kesinlik kazanamamakla beraber MS 50 yılında Roma İmparatoru Cladius tarafından burada kurulan bir şehri korumak amacı ile yapıldığı sanılmaktadır Bizans döneminde de Balkanlardan gelecek akınlara karşı önlem olarak kullanılmıştır Kalenin ne zaman yıkıldığı bilinmemektedir Ancak bir deprem sonucu ortadan kalktığı veya Osmanlılar tarafından yıkıldığı sanılmaktadır

Günümüze gelebilen kalıntılarından oldukça geniş bir alana yayıldığı ve duvarlarının Keşan taşları ile örüldüğü anlaşılmaktadır

Elmalı Kalesi (Malkara)

Tekirdağ Malkara ilçesi Elmalı Köyünde bulunan bu kaleden günümüze sadece sur kalıntıları gelebilmiştir Yapım tarihi kesinlik kazanamayan kalenin Bizans döneminde kullanıldığı sanılmaktadır Osmanlılar döneminde de yıkılmıştır

Bolavazt Kalesi (Malkara)

Tekirdağ ili Malkara ilçesi Yenidibek Köyünde bulunan bu kalenin yapım tarihi kseinlik kazanamamıştır Bizans döneminde kullanılan kale Osmanlı döneminde yıkılmıştır Kale yöreye hâkim yüksek bir tepe üzerinde savunma amaçlı olarak kurulmuştur

Günümüze gelebilen duvar kalıntılarından kesme ve moloz taştan yapıldığı, kulelerle de desteklendiği sanılmaktadır

Tekirdağda Malkara ilçesi Çimendere, Gözsüz köyleri ve Beşiktepede; Marmara Ereğlisinde bazı kale kalıntıları bulunmakta olup, yörede yeterli araştırma yapılmadığından bu kalelerin ne zaman yapıldığı konusunda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır

Tekirdağ Kilise ve Manastırları

Aziz Georgios (Tepeköy Kilisesi) Kilisesi (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Tepeköyde bulunan bu kilise kitabesinden öğrenildiğine göre Aziz Georgiosun anısına Sterna Köyü (Tepeköy) halkı tarafından 1889 yılında yaptırılmıştır

Günümüze harap bir konumda gelen bu kilisenin günümüze gelen dış duvarları ile naosundaki ( iç mekânı) kalıntılarına dayanılarak tek veya üç nefli bir planı olduğu sanılmaktadır Kilisenin önünde atriumu ve narteksi bulunmaktadır Meyilli bir alanda bulunan kilise 2766x1370 m ölçüsünde dikdörtgen planlıdır Yapımında dere taşı ve tuğla kullanılmıştır Bağlayıcı malzeme olarak da harç kullanılmıştır Duvarlarda çevreden toplanmış antik kalıntılardan alınma taşlara da rastlanmaktadır Köşelere muntazam taşlar yerleştirilmiştir
Kilisenin üst örtünün bir bölümü ayakta kalabilmiştir Buna dayanılarak ahşap çatı ile örtülü olduğu sanılmaktadır Yapı kilise fonksiyonunu yitirdikten sonra değişikliğe uğramıştır

Şapel Kalıntısı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi, Güzelköyün kuzeybatısındaki bir tepenin yamacında bulunan bu şapelden günümüze yalnızca temel izleri gelebilmiştir Bununla beraber şapelin bir manastıra ait olduğu ve XIX yüzyılın ilk yarısında yapıldığı sanılmaktadır

Günümüze gelebilen izlere dayanılarak şapelin, doğu-batı yönünde dikdörtgen planlı olduğu anlaşılmaktadır Kalıntılara göre yarım daire bir apsisi olduğu anlaşılmaktadır Üst örtüsü hakkında bir bilgimiz bulunmamaktadır

Güzelköy Manastırı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Güzelköy ile Hoşköy arasındaki bir tepe üzerinde bulunan manastırın kitabesi günümüze ulaşamamıştır Kaynaklarda da onunla ilgili bir bilgiye rastlanmamıştır

Manastırın günümüze gelebilen yapısının 5450x 4450 m ölçüsünde olduğu sanılmaktadır Yapımında yörede çokça bulunan renkli dere taşı kullanılmıştır Manastırın dış avlusu payandalarla desteklenmiş olup bu durumu ile bir kaleyi de anımsatmaktadır Dışa açılan pencereleri de mazgal görünümündedir İki katlı olduğu sanılan yapının üst örtüsü tamamen yıkılmıştır Yalnızca batı girişindeki iki katlı bir bölüm ayaktadır Buna dayanılarak manastırın ahşap bir çatı ile örtülü olduğu sanılmaktadır

Günümüze gelen kalıntı ve duvarlarından dışa kapalı avlular, iç içe geçmiş bahçe duvarları ve penceresiz mekânlar dikkati çekmektedir Büyük olasılıkla bu mekânlar manastırın gelirini sağlayan zeytinyağı veya şarap imalatında kullanılan yerlerdir Bununla beraber manastırın asıl mekânlarını oluşturan şapel, hücreler yemekhane, depo gibi bölümleri günümüze gelememiştir

Gaziköy (Ganoz) Manastırı (Şarköy)

Tekirdağ ili Şarköy ilçesi Gaziköyün kuzeydoğusunda bahçe içerisinde bulunan kalıntıların bir manastıra ait olduğu anlaşılmaktadır Ancak bu manastırın da kitabesi bulunmamakta olup, kaynaklarda da bir bilgiye ulaşılamamıştır Yalnızca yörede araştırma yapan İ Hakkı Kurtuluş bu manastırın kalıntıları ile ilgili bilgiler vermektedir:

“Kalıntılar içende, duvarlarının bir kısmı temel seviyesinde, bir kısmı daha yüksek olarak ayakta, içinde dört tane sütun kaidesi bulunan bir mekân tespit edilmiştir Kaidelerden üçü yerindedir Koyu gri, damarlı mermerden olan dairevi sütun kaidelerinin ortasında, zıvana delikleri görülmektedir

Duvarları dere taşı ve kalker ile meydana getirilmiş olan yapının, genel planı hakkında bir şey söylemek, bugünkü haliyle zordur Ancak planlı bir kazı çalışması sonucunda, duvarlar meydana çıkarıldıktan sonra planı hakkında bilgi edinilebilir”

Malkara Kiliseleri

Tekirdağ Malkara ilçesinde bulunan dört kilise bugün harap durumdadır Bunlardan Gazibey Mahallesi İnönü Caddesi üzerinde bulunan Hıristiyan Kilisesi; Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifi tarafından depo olarak kullanılmış, tavanının çökmesinden sonra terk edilmiştir

Şahin Köyünde bulunan Hıristiyan Kilisesi ile ilgili kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır Ayrıca Gazibey Mahallesinde bulunan Ermeni Kilisesi ile Hacıevhat Mahallesinde bulunan Bulgar Kilisesi yıkılmış ve günümüze gelememiştir

Tekirdağ Türbeleri

Sarban Baba (Şair Ahmedi) Türbesi (Hayrabolu)

Tekirdağ ili Hayrabolu ilçesinde bulunan bu türbe; Şair Ahmedi Sarbana aittir Şair Ahmedi Sarban Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış ve Irak seferine katılmıştır Melamiye tarikatının Bayramiye koluna mensup olup burada pirliğe kadar yükselmiştir Kaygusuz adı ile yazmış olduğu bir divanı bulunmaktadır Hayraboluya yerleşmiş ve 1545te ölmüştür

Ömer Bey Türbesi (Malkara)



Tekirdağ ili Malkara ilçesinde Çarşı Camisinin (Gazi Ömer Bey Camisi) avlusu içerisinde bulunan türbe; Turan Beyin oğlu Ömer Beye aittir Türbenin giriş kapısı üzerindeki kitabesinde Ömer Beyin ölüm tarihi h908 (1502) olarak belirtilmiştir Bu bakımdan türbenin de aynı tarihte yapıldığı sanılmaktadır

Ömer Bey, Fatih Sultan Mehmet ile birlikte Otlukbeli Savaşına (1473) katılmıştır Ömer Bey, Malkarada bir cami (Çarşı Camii), bir mescit, bir tekke, Edirnede bir mescit, Baflı Köyünde de bir tekke yaptırmıştır Dimetoka ve Malkarada bulunan bir değirmen, bir dükkân, bina ve arazi ile Yenişehir ve Tırnovanın cizyelerini vakfetmiştir

Kitabe:

“Kad fate el-emir el-kebir el-sulukul-melik el-islam
El müşerref bilcihad ve ziyaret ül beytül-haram
Ani Ömer Bey ibn Turhan Bey
Fi tisa seman mie 908 hicri”

Türbe kesme taştan sekizgen planlı olarak yapılmıştır Üzerini örten kubbe köşe tromplarına dayanmaktadır Giriş kapısı dışarıya doğru çıkıntılı sivri kemerli bir niş şeklindedir Giriş kapısının bulunduğu bölüm dışında kalan duvarlarda altlı üstlü birer pencere bulunmaktadır Bunlardan alt sıra pencereler dikdörtgen söveli olup, üstteki pencereler sivri kemerli ve alçı şebekelidir

Tekirdağ Doğal Güzellikleri

Dağları

Tekirdağ genel olarak az engebeli bir toprak yapısına sahiptir İlde yüksek dağlar bulunmamaktadır İl topraklarında Hayrabolu Vadisi, Kurtdere Vadisi, Çengelköprü Vadisi, Çurçura Vadisi ve Gölcük Vadisi bulunmaktadır

Tekir Dağları

Tekirdağın en önemli yükseltisi olan Tekir Dağları Kumbağ yöresinden başlayarak Marmara Denizine paralel olarak uzanır, Gelibolu Yarımadasında son bulur Tekir Dağlarının en yüksek yeri Ganos Dağıdır (945 m) Çoğunlukla verimsiz topraklardan oluşan Ganos Dağı yer yer ormanlık ve çalılıktır Bu dağın önünde Marmara Denizinin en derin yeri olan Batı Çukuru bulunmaktadır

Ganos Dağının doğusunda Güney Trakyanın en önemli yükseltilerinden Koru Dağı bulunmaktadır Bu dağın en yüksek yeri de Yerlisu Tepesidir (725 m) Yörenin Çorlu yakınında sırtlar bulunmaktadır

Akarsuları

Tekirdağda büyük bir akarsu bulunmamaktadır İl topraklarındaki küçük akarsular mevsimlere göre yataklarını değiştirmekte, yazın suları azalmakta ve bazen de tamamen kurumaktadır Yöredeki Ergene Havzasının içerisinde Ergene Nehri ile bu nehrin kolları olan Çorlu Deresi ve Hayrabolu Deresi bulunmaktadır

Ergene Nehri

Istranca Dağlarının doğusunda, Karatepeden kaynaklanan Ergene Nehri, kuzeydoğu-güneybatı yönünde akarak Saray ve Çorlu ilçelerinin topraklarını sular Çevresindeki tarlaları suladıktan sonra Muratlı ilçesinin kuzeyinde Çorlu Deresini de sularına katarak akar Bundan sonra Kırklareli topraklarına girer ve İpsalaya bağlı Sarıcaali Köyü yakınında da Meriç Irmağına katılır

Çorlu Deresi

Istranca Dağlarının Çerkezköy yakınından doğar Birçok küçük dereyi sularına katarak kuzeydoğu-güneybatı yönünden akarak Çorlu ilçe merkezinin 5 km kuzeyinden geçer Bu arada Marmaracık ve Kütüklü derlerini de sularına katar Muratlı ilçe merkezinin yakınında Ergene Nehrine karışır

Hayrabolu Deresi

Ergene Nehrinin önemli bir kolu olan Hayrabolu Deresi kuzey-güney yönünde akar, Hayrabolu ilçe merkezinden geçtikten sonra kuzeyde Ergene Nehrine katılır

Işıklar Deresi

Tekirdağın Marmara Havzasında Işıklar Köyü ile Nusratlı Köyü yakınlarından kaynayan Işıklar Deresi iki kol halinde akışını sürdürür Birinci kol güney-kuzey, ikinci kol da kuzey-güney yönünde akar ve Naipköy yakınında da iki kol birleşir Bundan sonra da Kumbağın kuzeyinde Marmara Denizine dökülür

Olukbaşı Deresi

Araplı Tepelerinden doğan bu dere, güneybatı yönünde akar Dik ve derin yataklardan sonra Marmara Kıyısına ulaşır Küçük kollarla birleştikten sonra Şarköy ilçe merkezinden geçer ve Marmara Denizine dökülür

Gölcük Deresi

Işıklar Dağından kaynayan Gölcük Deresi kuzeydoğu-güneybatı yönünden akarak batıya yönelir ve Tekirdağ il topraklarından çıkar Derenin çok sayıda küçük kolları vardır

Kaplıca ve İçmeleri

Avşar İçmesi (Merkez)

Tekirdağ il merkezi Barbaros Bucağında, Çanakçı Köyü yakınında bulunan Avşar İçmesinin suyunun sıcaklığı 225 derecedir Saniyede 05 lt su kaynamaktadır İçmenin suyu mide rahatsızlıklarına iyi gelmektedir

Yarapsun Çamuru (Merkez)

Tekirdağ il merkezine 7 km uzaklıkta derin bir vadi içerisinde, sazlıklar arasındadır Bu çamurun ortalama sıcaklığı 21-24°Cdir Çamur içerisinde % 90 organik madde bulunmaktadır Bikarbonat yönünden oldukça zengindir Bu çamurun romatizma ağrılarının tedavisinde olumlu sonuçlar verdiği söylenmektedir

Mesire Yerleri ve Plajları

Kumbağ (Merkez)

Tekirdağ il merkezine 15 km uzaklıkta olan Kumbağ önemli bir turizm merkezidir Kuzey rüzgârlarına kapalı olan Kumbağın geniş kumsalları doğal plaj niteliğindedir Ayrıca Kumbağ Ormaniçi Dinlenme Tesisleri başta olmak üzere yörede çeşitli turistik tesisleri ve halk plajları bulunmaktadır

Çamlıköy (Kastro) (Saray)



Tekirdağın Karadeniz kıyısında, Istranca Dağlarının eteklerinde bulunan Kastro doğal plajı il merkezine 10 km uzaklıktadır Bu plajda ormanlık alanlar kumsalla birlikte başlamaktadır

Eski adıyla Kastro, şimdiki ismiyle Çamlıkoy Trakyanın Bahçeköy deresinin Karadenize döküldüğü yerde 25 km kumsalıyla, Sarayın sahil şerididir Saraydan Çamlıkoya kadar olan yol güzergâhı da Istıranca Dağlarından (ormanlarından) geçer Güzergâhta yapılan dağ evleri, nehir boylarındaki mesire yerleri bulunmaktadır Kastro yöresindeki 329 hektarlık karaçam ormanı 18 Nisan 1988 tarihinde Doğayı Koruma Alanı (Milli Park) olarak ayrılmıştır Orman İşletmesi tarafından piknik ve dinlenme yeri olarak düzenlenen bu alanda bazı turistik tesisleri ve konaklama yerleri vardır
Atatürk Ormanı

Tekirdağ-İstanbul karayolu üzerinde bulunan Atatürk ormanı, il merkezine 7 km uzaklıktadır Burada yöre halkının günü birlik dinlenme ve mesire yerleri bulunmaktadır

Çorlu Orman Korusu (Çorlu)

İstanbul-Edirne (D-100) karayolu üzerinde olup, Çorlu ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır

Laladere Mesire Yeri (Saray)

Saray ilçesine bağlı Güngörmez köyü hudutları içindedir Saray İlçesine 13 km uzaklıktadır Saray Kıyıköy karayolu üzerinde olup, ormanlıktır

Marmara Ereğlisi

Tekirdağ il merkezine 40 km uzaklıkta olan Marmara Ereğlisinin eski ismi Perinthostur Burası MÖ600 yıllarında Yunanistandan gelen kolonistler tarafından kurulmuştur Günümüzde hem tarihi bir merkez, hem de turistik bir yerdir Geniş kumsalları ve turistik tesisleri tanınmıştır

Değirmenaltı Plajı (Merkez)

Tekirdağ-İstanbul karayolu üzerinde, il merkezine 8 km uzaklıkta bulunan Değirmenaltı Plajı daha çok yöre halkının rağbet ettiği bir dinlenme yeridir Plaj yakınında kamp kurmaya elverişli alanlar bulunmaktadır

Tekirdağda bunların dışında il merkezine 3 km uzaklıkta Dereağzı Plajı, Şarköy ilçesinde
Eriklice, Gaziköy, Hoşköy, Karaevli, Topağaç ve Uçmakdere gibi dinlenme yerleri ve doğal plajı olan yerler bulunmaktadır

Barbaros Mesiresi

İl merkezinde uzun kumsalları ve yeşil bağları ile tanınmış olup, yörenin önemli mesire yerlerinden biridir