 |
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
 |
10-09-2012
|
#16 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi* Kuvvet öküzde olur (Mehmed Baz): * Kürt yer, çarığına bakar (Esra Ersoylu’dan naklen, 10  072007, Kars-Sarıkamış)! “Kişi, işinin bittiğine bakar” anlamında…* Kürt yiyince, gözü çarığına düşermiş (4 032008, Kırıkkale-Bahşılı’dan Faruk Tezel)! “Kişi, işinin bittiğine bakar” anlamında…* Kardeş kardeşin ne öldüğünü ister; ne onduğunu * Kardeşim ağa, avradı hatın, almaz beni kulluğa satın * Kardeşim olsun da kanlım olsun * Karga dermiş ki: Çocuklarım olalı burnumu göme göme bok yiyemedim * Karga kekliği taklit edeyim derken kendi yürüyüşünü şaşırmış * Karga mandayı babası hayrına bitlemez * Karga yavrusuna bakmış, benim ak pak evladım demiş * Karga şakırdamış bülbülüm sanmış * Karpuz kabuğunu görmeden denize girme * Karpuz kabuğuyla büyüyen eşeğin ölümü sudan olur * Karpuz kesmekle bararet sönmez * Karpuz kökeninde büyür * Kartala bir ok değmiş, yine kendi yeleğinden * Kartalın beğenmediğini kargalar kapışır * Karıkoca bir sözle yakın, bir sözle uzaktır * Karın tok it gölgede yatar * Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır * Karıncadan ibret al, yazdan kışı karşılar * Karıncazevali gelince kanatlanır * Kasap, yağı bol olunca gerisini yağlar * Kasavetsiz ağız anahtarsız açılır * Kasım yüz elli, yaz belli * Kasımdan on gün evvel ek, on gün sonra ekme * Katrandan olmaz şeker, olsa da cinsine çeker * Katıra baban kim? demişler, dayım at demiş * Kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur * Kavak uzaya uzaya göğe yetmez * Kavanoz dipli dünya * Kavgada kılıç ödünç verilmez * Kavun, karpuz yata yata büyür * Kavurganın yananı sıçrar * Kaya uçmazsa dere dolmaz * Kaymağı seven mandayı yanında taşır * Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar * Kaynana öcü, oğlu cici * Kaynayan kazan kapak tutmaz * Kayış bilir kutan ne çeker * Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez * Kaz kazla, daz dazla, kel tavuk kelhorozla * Kaza geliyorum demez * Kazan kazana kara demiş * Kazan taşarsa kepçenin değeri olmaz * Kazanmayanın kazanı kaynamaz * Kazanırsan dost kazan, düşmanı anan da doğurur * Kazaya rıza gerek * Kazma elin kuyusunu, kazarlar kuyunu * Kaçan balık büyük olur * Kaçanı kovmazlar , yıkılanı vurmazlar * Kaçanın anası ağlamamış * Kaş ile göz, gerisi söz * Kaş çatmakla çatık kaşık olunmaz * Kaşığı herkes yapar ama sapını ortaya getiremez * Kedi, yavrusunu yerken sıçana benzetir * Kedi ****** görmüş, yaram var demiş * Kedi törpüyü yalar da kanlar çıktıkça oh der * Kedi uzanamadığı ciğere, pis der * Kedinin boynuna ciğer asılmaz * Kedinin gideceği samanlığa kadar * Kedinin kabahatini önüne koyarlar, öyle döverler * Kedinin kanadı olsaydı serçenin adı kalmazdı * Kedinin usluluğu sıçan görünceye kadar * Kediye bokun kimya demişler, üstünü örtmüş * Kediyi sıkıştırırsan üstüne atılır * Kefen alacak adam gözünün yaşından belli olur * Kefenin cebi yok * Kefilin ya saçı, ya sakalı * Kehlesi muteber olur, talihi yaver gidenin * Kel kız teyzesinin saçıyla övünür * Kel yanında kabak anılmaz * Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur * Kele köseden yardım olmaz * Kelin ayıbını takke örter * Kelin ilacı olsa başına sürer * Kelle sağ olsun da külah bulunur * Kem söz, kalp akça sahibinindir * Kemikle deri, yemekle diri * Kenarın dilberi nazik de olsa nazenin olmaz * Kendi düşen ağlamaz * Kepenek altında er yatar * Kes parmağını çık pazara, em buyuran çok olur * Keseye danış, pazarlığa sonra giriş * Kesilen baş yerine konmaz * Keskin akıl keramete kıç attırır * Keskin sirke kabına zarar * Keçi geberse de kuyruğunu indirmez * Keçi kurttan kurtulsa gergedan olur * Keçi nereye çıkarsa oğlağı da oraya çıkar * Keçide de sakal var * Keçinin sumağa ettiğini sumak keçiye edecek * Keçiye can kaygısı, kasaba et kaygısı * Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı * Keçiye içki içirmişler kurdun evini sormuş * Kısmetsiz köpek, kurban bayramı günü sılaya gidermiş (1959’lu Fikri Kaya’dan naklen Said Dağdaş, 27 10200 !* Kızı olanın dili olmaz (Memleketimiz Acıpayam’ın komşusu olan, aynı kültürü paylaşan Burdur-Gölhisar civarından, Said Dağdaş)! * Kızım sana söylüyorum Gelinim sen dinle* Kimi köprü bulamaz geçmeye, kimi su bulamaz içmeye * Kiminin devesi , kiminin duası * Kimse ayranım ekşi demez * Kimse bilmez, kim kazana kim yiye * Kimse kendi memleketinde peygamber olmaz * Kimse kimsenin kısmetini yemez * Kimse kimsenin çukurunu doldurmaz * Kimseden kimseye hayır yok
|
|
 |
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#17 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi* Kimsenin ahı kimsede kalmaz * Kimsenin çırası tana kadar yanmaz * Kimseye arşınına göre bez vermezler * Kiraz dut yetişmese beni yiyenin boynunu sapıma döndürürüm demiş * Kişi arkadaşından bellidir * Kişi ne yaparsa kendine yapar * Kişi refikinden azar * Kişinin kendine ettiğini kimse edemez * Kişiyi vezir eden de karısı, rezil eden de * Klavuzu karga olanın burnu boktan kalkmaz * Kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını * Kocanın kabı ikiyse birini kır * Komşu boncuğunu çalan gece takınır * Komşu ekmeği komşuya borçtur * Komşu hakkı, Tanrı hakkı * Komşu iti komşuya ürümez * Komşu komşunun külüne muhtaçtır * Komşu kızı almak, kalaylı kaptan su içmek gibidir * Komşuda pişer, bize de düşer * Komşun kör ise senkıpabak * Komşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın * Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür * Konur eşek çayırını almaz * Kork Allah’tan korkmayandan * Korkak bezirgan ne kar eder ne ziyan * Korkulu rüya görmektense uyanık yatmak hayırlıdır * Korkunun ecele faydası yoktur * Koy avucuma, koyayım avucuna * Koyma akıl, akıl olmaz , * Koyun can derdinde, kasap et derdinde * Koyunu yüze yetir, el onu bine yetirir * Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler * Koyunun götü bir gün açıksa keçininki her gün açık * Koyunun kuyruğu var örter * Koyunun melediğini kuzu melemez * Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler * Koç koyundan seçkel gerek * Koça boynuzu yük değil * Kuduz ölür ama daladığı da ölür * Kul azmayınca Hak yazmaz * Kul kullanan, bir gözünü kör, bir kulağını sağır etmeli * Kul kusursuz olmaz * Kul sıkılmayınca Hızır yetişmez * Kul sıkışmayınca Hızır yetişmez * Kul teftişte, gözelim Mevla ne işte * Kurban etiyle köpek tavlanmaz * Kurcalama sivilceyi, çıban edersin * Kurcalama sivilceyi çıban edersin * Kurda neden boynun kalın? demişler, işimi kendim görürüm de ondan demiş * Kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır baş keser * Kurnaz hırsız ev sahibini bastırır * Kurt dumanlı havayı sever * Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur * Kurt komşusunu yemez * Kurt köyünü değiştirir, huyunu değiştirmez * Kurtla görüşürsen köpeğini yanından ayırma * Kurtla koyun, kılıçla oyun olmaz * Kurtla ortak olan tilkinin hissesi, ya tırnaktır, ya bağırsak * Kuru bok göte yapışmaz * Kuru gayret, çarık eskitir * Kuru laf karın doyurmaz * Kurunun yanında yaş da yanar * Kusursuz dost arayan dostsuz kalır * Kusursuz güzel olmaz * Kutlu gün doğuşundan * Kutsuz kuşun yuvası doğan yanında olur * Kuzguna yavrusu şahin görünür * Kuzusuna kıymayan kebap yiyemez * Kuş darıdan kaçar mı? * Kuş kanadına kira istemez * Kuş var eti yenir, kuş var et yedirilir * Kuşa kafes lazım, boruya nefes * Kuşkulu uyku evin bekçisidir * Kuşu kuşla avlarlar * Köleden ağa olan minareyi sesiyle yıkar * Köpek bile yal yediği kaba pislemez * Köpek ekmek veren kapıyı tanır * Köpek sahibini ısırmaz * Köpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmez * Köpek sürünmekle etek kesilmez * Köpeksiz sürüye kurt girer * Köpeğe gem vurma, kendisini at sanır * Köpeği dövmeli ama, sahibinden utanmalı * Köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı derler * Kör Allah’a nasıl bakarsa Allah da köre öyle bakar * Kör bıçak ele , iş bilmeyen avrat dile * Kör görmez, sezer * Kör pazara varmasın, pazar körsüz kalmasın * Körden gözlü, topaldan ayaklı, deliden deli * Köre elvandan bahsolunmaz * Köre şimdi gece demişler; ne zaman gündüzdü demiş * Körle yatan şaşı kalkar * Körler memleketinde şaşılar padişah olur * Körün istediği bir göz, ikiolursa ne söz * Körün istediği bir göz Allah verdi iki göz * Körün istediği iki göz, biri ela biri boz * Köseyle alay edenin top sakalı kara gerek * Kötü komşu insanı hacet sahibi eder * Kötü söyleme eşine, ağı katar aşına * Kötürümden aksak, hiç yoktan torlak yeğdir * Köyden köye it ürümez * Köylü, misafir kabul etmeyiz demez, konacak konak yoktur der * Köylü birbirine düşmezse Osmanlı mıkla yiyemez * Köylünün kahve cezvesi karaca amma sürece * Köşe taşı köşede yakışır * Küheylan at, çul içinde de bellidir * Külhancının beyliği hamamcılık demişler * Küpe küp deyince küp adama düp der * Kürdün yağı çok olunca, hem yer, hem yüzüne sürer * Kürk ile börk ile adam olunmaz * Kürkçünün kürkü olmaz, börkçünün börkü * Kıbleden geldi kışımız, Allah’a kaldı işimiz * Kılavuzu karga olanın burnu boktan çıkmaz * Kılıç kınını kesmez * Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan * Kırk gün taban eti, bir gün av eti * Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış * Kırk serçeden bir kaz iyi * Kırk yılda bir ölet olur, eceli gelen ölür * Kırkından sonra azanı teneşir paklar * Kırkından sonra saza başlayan kıyamette çalar * Kırlangıcın zararını biberciden sor * Kırlangıç bir zararsız kuş; git Yemen iline danış * Kısa günün karı az olur * Kısmet gökten zembille inmez * Kısmet ise gelir Hint’ten, Yemen’den, kısmet değilse ne gelir elden? * Kısmetinde ne varsa kaşığında o çıkar * Kısmetsiz köpek, sabaha karşı uyuyakalır * Kız beşikte çeyiz sandıkta * Kız evi naz evi * Kızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya varır , ya zurnacıya * Kızı kızken görme, gelinken gör; gelinken görme beşik ardında gör * Kızı kızıka görme gelinike gör, gelinike görme, beşik ardında gör ! (Kızı kız iken görme gelin iken gör, gelin iken görme, beşik ardında gör !) Sorumluluk sahibi olunca sağlıklı değerlendirme yapılabilir anlamında (1972 doğumlu, Akseki-Kuyucak’lı Fatma Duru’dan naklen S Dağdaş, 3008200 * Kızın var, sızın var * Kızını dövmeyen dizini döver * Kış kış gerek, yaz yaz * Kış kışlığını, kuş kuşluğunu gösterir * Kabiliyetli çırak, ustadan usta olur * Kaçan balık büyük olur * Kaçan kızın bohçası küçük (hafif) olur * Kadı anlatana göre fetva verir * Kadının biri alâ, ikisi belâdır * Kâfirden hacı, elden bacı olmaz * Kakma el kapısını el ucuyla, yiterler kapını var (olanca) gücüyle * Kalem kılıçtan üstündür * Kanaat gibi devlet olmaz * Karamanın koyunu, sonra çıkar oyunu * Karga bülbülü taklit edeyim derken, ötmeyi unutmuş * Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır * Karnının doymayacağı yere, açlığını bildirme * Kasap et derdinde koyun can derdinde * Kasap sevdiği postu yere vurur * Kaşıkla verip, sapıyla gözünü çıkartma * Katranı kaynatsan olur mu şeker, cinsi batasıca mutlaka cinsine çeker * Katrandan olmaz şeker; olsa da cinsine çeker * Kavakta nar olmaz, kötülerde ar olmaz * Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez * Kazma kuyuyu, kazarlar kuyunu * Keçinin canı “TEKE” isteyince, çobanın değneğine (sopasına) sürtünür * Kedi gidince fare bey olur * Kedi taç takınca kendini padişah sanarmış * Kedinin kanatları olsaydı, serçenin soyu tükenirdi * Kediye kanat takarsan gökte serçe bırakmaz * Kel yanında kabak anılmaz * Kem alat ile kemalat olmaz (Talat Memiş): “Alet işler el övünür!” atasözü ile benzer anlamda (Talat Memiş’den naklen Said Dağdaş, Ilgaz, Ödemiş köyü, Orman Müh , Şubat 2006)* Kenarına bak bezini al, anasına bak kızını al * Kendi devesini güden, yorulmaz (Denizli-Dodurgalı Mehmed Baz (1929 doğumlu)’dan naklen Said Dağdaş, 12 07200 !:Kendi işinde çalışmak, insana zevk verir anlamında…* Kendi düşen ağlamaz * Keser döner, sap döner, gün gelir hesap döner * Kendi eden, kendi bulur * Keskin bıçak olmak için çok çekiç yemek gerek * Keskin sirke küpüne zarar verir * Kılıç kınını kesmez * Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan * Kırk hırsız bir çıplağı soyamaz * Kırk yıl ecel yağsa, eceli gelen ölür * Kız beşikte çeyiz sandıkta * Kızım sana diyorum, gelinim sen anla * Kızın kimi severse güveyin odur, oğlun kimi severse gelinin odur * Kızını dövmeyen dizini döver * Kimi bağ bozar, kimi bostan bozar * Kimi yer, kimi bakar Kıyamet ondan kopar* Kişi refikinden azar * Kişiyi nasıl bilirsin, kendin gibi * Koca sağlığı, kardeş varlığı sever * Koçluk kuzu, salda belli olur (Hakkı Yılmaz’dan (Ö T: 1999, 97 yaşında rahmetli olmuş) naklen Kırşehir-Mucur’lu Alican Yılmaz’dan naklen Said Dağdaş,31052002): ”Olacak oğlan bokundan belli olur!” sözü ile eş anlamlı…* Kol kırılır, yen içinde kalır * Komşu kızı çapaklı olur, çapağını silebilen alır (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş,Eylül,1983)!* Komşu komşudan mal aparar(Tebrizli Orman Mühendisi S Kusekenani’den naklen Said Dağdaş, 1999):* Komşu komşudan irs aparar(yetişer, kalar)(Tebrizli Orman Mühendisi S Kusekenani’den naklen Said Dağdaş, 1999)!: “Komşu komşuya mirasçı olacak kadar yakındır” anlamında* Komşu komşunun külüne muhtaçtır * Komşuda pişer, bizede düşer * Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür * Konuşursan mert oğlu mertle konuş, ne ararsın Kürt oğlu Kürtle demiş (Dodurgalı F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Aralık 1984)!: Dostunu, arkadaşını iyi, sana yararı olacak insanlardan seç anlamında…* Kork korkmazdan‚ utan utanmazdan * Koyunu güden, kurda kavuşur (Güllü Dağdaş, Dodurgalı, 10 12000)!* Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman çelebi derler * Köpeği öldürmesi var ama (emme), sahibinin hatırı var (Denizli-Dodurgalı’lı Mehmed Baz (1929 doğumlu)’dan naklen Said Dağdaş, 12 07200 !:* Köpeğin götünden iyi ossuruk (osuruk) çıkmaz!(1929′lu M Baz’dan naklen Said Dağdaş, 220802)* Köpeğin iyisi leşin başında belli olur (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Mart 1980)!* Köpekle dalaşmaktansa, çalıyı dolanmak hayırlıdır * Köpeklerin duası kabul olsa gökten kemik yağar * Köpeksiz köy bulmuş, değneksiz dolaşıyor * Köpeksiz köyde değnekle gezilmez * Köprüyü gecene kadar, ayıya dayı de * Kör alıcının, kör satıcısı olur (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Aralık 1979)!: Denklik vurgusu için kullanılır* Kör alıcının kör satıcısı vardır * Kör Allah’a nasıl bakarsa, Allah da ona öyle bakar (Hamid Erdal’dan naklen Said Dağdaş, 20 092001, Delice, Kırıkkkale, 1964 doğumlu): Allah’dan korkmayandan korkulur* Körler sağırlar birbirini ağırlar * Kötü komşu insanı mal sahibi yapar * Kötü tarlanın verdiğini, yiğit kardeş vermez * Köy boncuğu köye takılmaz!: Öz memleketinde çalışılması uygun değildir anlamında (Ayşe Yaman’dan naklen Celil Yaman’dan naklen Said Dağdaş, 18 082005, Bartın-Ulus)* Kul görüneni yese, acından ölürmüş (F Dağdaş’dan naklen Said dağdaş, Aralık 1980)!: Rızık Allah’dandır! cümlesi ile benzer anlamda kullanılmaktadır* Kuma gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş (24 112006, 1953’lü Menekşe DANYILDIZ (Kızılcahamam-Kahyalar köyü)’dan naklen Bartın-Ulus’lu,1979’lu Celil Yaman’dan naklen Said Dağdaş)!* Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur * Kurt kuzu kaptığı yeri dokuz defa yoklar * Kuru laf karın doyurmaz * Kurunun yanında yaş da yanar * Kusursuz dost arayan dostsuz kalır
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#18 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviL # Laf ile peynir gemisi yürümez # Laf lafı açar # Laf torbaya girmez # Lafla peynir gemisi yürümez # Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden # Latife latif gerek # Leyleği kuştan mı sayarsın, yazın gelir, kışın gider # Leyleğin ömrü laklak ile geçer # Leyleğin ömrü laklaka ile geçer # Lodosun gözü yaşlı olur # Lokma karın doyurmaz, şefkat artırır # Lokma karın doyurmaz,şefkat artırır # Lokma çiğnemeden yutulmaz
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#19 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviM * Mahkeme kadıya mülk değil * Mal adama hem dost, hem düşmandır * Mal adama hem dost,hem düşmandır * Mal canı kazanmaz, can malı kazanır * Mal canı kazanmaz,can malı kazanır * Mal canın yongasıdır * Mal istersen bedeninden, evlat istersen belinden * Mal malamatı örter * Mal melameti örter * Malı mala canı cana ölçmeli * Malı ongun olanın adı angın olur * Malın iyisi boğazdan geçer * Malını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttür * Mart ayların çingenesidir * Mart ayı, dert ayı * Mart dokuzunda çıra yak, bağ buda * Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır * Mart martladı, tavuk yumurtladı * Mart yağar, nisan övünür; nisan yağar, insan övünür * Mart çıkmadıkça dert çıkmaz * Martta sürmez, eylülde ekmezsen sabanı bırak * Martta tezek kuruya, nisanda seller yürüye * Martta yağmasın, nisanda dinmesin * Mayasız yoğurt tutmaz * Maymun yoğurdu yemiş, artığını ayının yüzüne sürmüş * Mazlumun ahı, indirir şahı * Maşa varken elini ateşe sokma * Meramın elinden bir şey kurtulmaz * Merdiven ayak ayak çıkılır * Merhametten maraz doğar * Meyhaneciden kefil istemişler,bozacıyı göstermiş * Meyhaneciden şahit istemişler bozacıyı göstermiş * Meyil verme evliye, eve gider unutur * Meyve veren ağaç taşlanır * Meyveli ağacı taşlarlar * Mezar taşı ile övünülmez * Minare de doğru, ama içi eğri * Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır * Minareyi çalan kılıfını hazırlar * Miras helal, hele al demişler * Mirasa nereye gidiyorsun? demişler; esip savurmaya demiş * Miri malı balık kılçığıdır, yutulmaz * Misafir ev sahibinin kuzusudur * Misafir kısmeti ile gelir * Misafir misafiri istemez , ev sahibi ikisini de * Misafir on kısmetle gelir; birini yer, dokuzunu bırakır * Misafir umduğunu değil bulduğunu yer * Misafir üç gün misafirdir * Misafirin umduğu ev sahibine iki övün olur * Misafirin yüzsüzü sahibini ağırlar * Misk yerini belli eder * Miskçiyle konuş, miskine bulaş; pisçiyle konuş, pisine bulaş * Miyancının kesesi bol olur * Mum dibine ışık vermez * Mum yanmayınca pervane dönmez * Müft olsun da zift olsun * Mühür kimde ise Süleyman odur * Mürüvvete endaze olmaz * Mısıra yağmur geliyor demişler; çapan birlik mi? demiş * Mızrak çuvala sığmaz
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#20 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviN # Namaza meyli olmayanın ezanda kulağı olmaz # Namazda meyli olmayanın kulağı ezanda olmaz # Nasihat isteyen tembele iş bulursun # Ne doğrarsan aşına, o çıkar karşına # Ne doğrarsan aşına,o çıkar kaşığına # Ne ekersen onu biçersin # Ne idik,ne olduk # Ne karanlıkta yat, ne kara düş gör # Ne oldum dememeli, ne olacağım demeli # Ne oldum dememeli,ne olacağım demeli # Ne verirsen elinle, o gider seninle # Ne verirsen elinle,o gelir seninle # Ne yavuz ol asıl, ne yavaş ol basıl # Nefesin elverirse borazancı başı ol # Nerde birlik, orda dirlik # Nerde hareket, orda bereket # Nerde çokluk, orda bokluk # Nerede birlik,orada dirlik # Nerede hareket, orada bereket # Neren ağrırsa canın orda # Nereye gitsen okka dört yüz dirhem # Nikahta keramet vardır # Nisan yağar sap olur, mayıs yağar çeç olur # Niyet hayır, akıbet hayır # Niyet hayır,akıbet hayır # Niyetsiz hacı, ya Bağdat’tan döner ya Arafat’tan
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#21 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi'O' * Od yok ocak yok * Oduncunun gözü omçada , * Oduncunun gözü ormanda * Olacakla öleceğe çare bulunmaz * Olacakla öleceğe çare yoktur * Olan dört bağlar, olmayan dert bağlar * Olgaç oğlak bokundan betli olur * Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz * Olmaz olmaz deme,olmaz olmaz * Olsa ile bulsayı ekmişler, yel ile yuf bitmiş * Olursan kazık olma, tokmak ol * On beşindeki kız, ya erde gerek ya yerde * On ceviz alsan ikisi çürük çıkar * On para on arslanın ağzında * Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar * Onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar * Orman olur da domuz olmaz mı? * tövbe tutmaz* ya surat gerek* Ortak atın beli sakat olur * Ortak gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş * Ortaklık öküzden başka buzağı yeğdir * Osmanlının ayağı üzengide gerek * Osuranın burnuna sıçmalı ki koku ala * Osurukla boya boyanmaz * Ot kökü üstünde biter * Otu çek, köküne bak * Otu çek köküne bak * Otuz iki dişten çıkan, otuz iki mahalleye yayılır * Oynamasını bilmeyen kız; yerim dar demiş; yerini genişletmişler ; gerim * Oynaşına inanan avrat, ersiz kalır * Oğlan anası kapı arkası, kız anası minder kabası * Oğlan atadan öğrenir sofra açmayı, kız anadan öğrenir biçki biçmeyi * Oğlan dayıya, kız halaya çeker * Oğlan dayıya,kız halaya çeker * Oğlan doğur, kız doğur; hamurunu sen yoğur * Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün * Oğlan doğurdum, oydu beni; kız doğurdum, soydu beni * Oğlan olsun deli olsun, ekmek olsun kuru olsun * Oğlanınki oğul balı, kızınki bahçe gülü * Oduncunun gözü omcada (bağ kütüğü) dilencinin gözü çömcede (tahta kepçe) * Oğlan dayıya, kız halaya çeker * Oğlanınki oğul bağı, kızınki bahçe gülü * Okumayı sevmeyene dokuz hoca az * Olacakla öleceğe çare yoktur * Olmayalım keser gibi hep bana hep bana, olalım testere gibi bir sana bir bana {Bencil olmayalım Beraber olalım, ikimizin de faydasına olsun Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}* Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz * Onbeşindeki kız ya erdedir, ya yerde * Ortak atın beli kırık olur * Otu çek köküne bak * Oynayamayan gelin yerim dar dermiş * Ocağın yedisine, güvenme başkasına, ille de eşinin erkek kardeşine (güvenme!) (Zemheris ruvasa, numyendobi shvasa, ille de solis zmasa) (Sinem Gökdemir, 1985’li, Borçka-Camili (Macaheli), 24 Mayıs 2006)! “Para koynuna, karı (hanım) kayınına…“ (F Dağdaş) atasözü ile benzer anlamda…* Oğlan yer oyuna gider, çoban yer koyuna gider * Ocaktır aşı pişiren, karıdır adamı şişiren (F Dağdaş, 111982)!* Odun çatar kül almaz, inek sağar yağ almaz (F Dağdaş, Mayıs 1980)! Işini tertipli yapmayan kişi hakkında kullanılır* Oğlan babasından öğrenir yazı yazmayı, kız anasından öğrenir sokak gezmeyi * Oğlan oyuna gitti, kız koyuna gitti (F Dağdaş, 232003)! Yaşlanan ve yalnız kalan kişilerin halini anlatmak için kullanılır* Oğlumun hasta oluşuna yanmam, huyunun değiştiğine yanarım! Önem vermemde, öncelik değişebilir anlamında (Kızılcahamam’lı 1981’li B Yaman’dan naklen C Yaman, Ulus-Bartın, 31072007)…* Oğluna kız arayacağına, kızına yer ara (Fatmana Dağdaş): Önemli olan kızına iyi bir yuva kurmaktır * Oldu olacak, kırıldı nacak! Seri gelmiş başa gelecek! Başa gelen musibetlerin fazlalığı vurgulanmaktadır (F Dağdaş)
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#22 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviÖ * Ödünç güle güle gelir, ağlaya ağlaya gider * Öfke baldan tatlıdır * Öfke ile kalkan zararla oturur * Öfkede akıl olmaz * Öfkeyle kalkan zararla oturur * Öksüz hırsızlığa çıkarsa ay ilk akşamdan doğar * Öksüz kuzu öveç olmaz * Öksüz neden güler? Yanılır da güler * Öksüz oynaşa çıkmış, ay akşamdan doğmuş * Öksüz oğlan göbeğini kendi keser * Öksüz çocuk göbeğini kendisi keser * Öksüzün karnına vurmuşlar arkam! demiş * Öküz tekini bulmadan çifte yürümez * Öküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmaz * Öküz öldü, ortaklık bozuldu * Öküze boynuzu yük değil * Öküze boynuzu yük olmaz * Ölenle birlikte ölünmez * Ölenle ölünmez * Ölme bayılmaya benzemez * Ölmek var, dönmek yok * Ölmüş koyun kurttan korkmaz * Ölü aşı neylesin, türbe taşı neylesin * Ölüm dirim bizim için * Ölüm hak, miras helal * Ölüm ile öç alınmaz * Ölüm var, dirim var * Ölüm yüz aklığı * Ölümden öteköy yoktur * Ölüme giden gelmiş, paraya giden gelmemiş * Ölümle öç alınmaz * Ölümü gören hastalığa razı olur * Ölürse yer beğensin, kalırsa el beğensin * Ölüsü olan bir gün ağlar; delisi olan her gün ağlar * Ölüyü çok yursan sıçağan olur * Ölüyü örtekorlar , deliğe dürtekorlar * Ön tekerlek nereye giderse arka tekerlek de oraya gider * Önce düşün, sonra söyle * Önce iğneyi kendine batır, sonra çuvaldızı ele * Önceki çarığı, sonraki sarığı * Öpülecek el ısırılmaz * Örtük pazar ara bozar * Ötleğenin baylığı böğürtlenin vakti geçinceye kadardır * Ödünç güle güle gelir, ağlaya ağlaya gider * Öfke gelir gider, kelle gider gelmez * Öfkeyle kalkan zararla oturur * Öğüt, bir hazine kadar değerli olduğu halde genellikle bedava verilir * Ölecek tavşan çomağa karşı gelir * Ölmüş eşek kurttan korkmaz * Ölümü gören, hastalığa razı olur * Ölürse yer beğensin‚ kalırsa el beğensin * Ölüsü olan bir gün, delisi olan her gün ağlar * Ölüyü çok yıkarsan ya osurur, ya da sıçar * Öz ağlamayınca göz ağlamaz (yaşarmaz) * Öküz öleceği zaman bıçak çoğalır (22 122004, A Vahap Özdemir, 1965’li, Elaziz’li): Fırsat geçince, olacak iş olmayınca görüş ortaya koyan, derde derman olmaya yeltenen çok olur anlamında…* Öküze boynuzu yük gelmez (22 012000, Fatmana Dağdaş):Kocasının evinden baba evine geldiğinde kızını teselli için söylenen ifade Kendinden bir parçadır anlamında* Öküzün yazın harmanda pislediği, kışın saman olarak önüne gelirmiş (1 112006, Kırıkkale’li Faruk TEZEL’den naklen Celil YAMAN, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu)!: Geciktirilen, ihmal edilen işler mutlaka umulmadık, beklenmedik şartlarda karşımıza çıkar anlamında…Yapılan kötü işin eninde sonunda, yapan kişiyi bulacağı anlamı da taşımaktadır* Ölmüş koyun, kurttan mı korkar (Mehmed BAZ)? Hesabını vermeyecek işi olmayanın gözü pek olur!* Ölü öldüğü günkü gibi yanılsa, gelin geldiği günkü gibi sevilse (F Dağdaş, Aralık 1984)!“Yeni senek suyu soğuk tutar!„ atasözü ile benzer anlamda…* Ömer diyecek dudak domarışından belli olur (F Dağdaş, 22012000) Kişinin ne demek istediği ilk cümlelerinden anlaşılabilir* Ön gürlüğü gelir geçer, Allah son gürlüğü versin (F Dağdaş, Aralık 1979)!* Öz ağlar, göz de ağlar |
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#23 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviP * Padişah yasağı üç gün sürer * Padişahın bile arkasından kılıç sallarlar * Palamut çok biterse kış erken olur * Papaz her gün pilav yemez * Para dediğin el kiri * Para ile imanın kimde olduğu bilinmez * Para isteme benden, buz gibi soğurum senden * Para parayı çeker * Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım? * Paran ucuz olursa sen pahalı olursun * Paranın gittiğine bakma, işinin bittiğine bak * Paranın yüzü sıcaktır * Parası ucuz olanın kendisi kıymetli olur * Parayı domuzun boynuna takmışlar da Domuz Ağa! diye çağırmışlar * Parayı veren düdüğü çalar * Parayı zaptetmek deliyi zaptetmekten zor * Pazar, ilk pazardır * Pazar ilk pazardır * Pazar körsüz kalmaz * Pazarda herkes ambarındaki unu kadar konuşur * Paça ıslanmadan balık tutulmaz * Pek yaş olma, sıkılırsın; pek de kuru olma, kırılırsın * Pekmezi küpten, kadını kökten al * Perşembenin gelişi,çarşambadan bellidir * Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir * Peynir ekmek, hazır yemek * Pilav yiyen, kaşığı belinde gerek * Pilav yiyen kaşığını yanında taşır * Pilavdan dönenin kaşığı kırılsın * Padişah yasağı üç gün sürer * Palamut çok biterse kış erken olur * Papaz her gün pilav yemez * Paran çoksa kefil ol, işin yoksa şahit ol * Para hem cennete katar, hem cehenneme katar (Dodurgalı ve 1940′lı İsmet Emik’den naklen Said Dağdaş)! : “Para hem cennete, hem cehenneme katar„* Para ile imanın kimde olduğu bilinmez * Para insana dil, elbise insana yol öğretir * Parasız pazara, kefensiz mezara gidilmez * Paraya nereye gidiyorsun demişler, çoğun olduğu yere demiş * Pek yaş olma, sıkılırsın; pek de kuru olma, kırılırsın * Perşembenin gelişi, çarşambadan bellidir * Pilav yiyen, kaşığı belinde gerek * Pilavdan dönenin kaşığı kırılsın * Pire itte (köpekte), bit yiğitte bulunur * Pisboğaz ile boş boğaz, beladan kurtulmaz * Paranla rezil olavağına ocakta yemek ol
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#24 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviR * Rahat ararsan mezarda * Rakip ölsün de ne yüzden ölürse ölsün * Ramazan bereketli aydır, ama duvardan giden kılıca sor * Ramazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsun * Ramazanda yalan söyleyenin yüzü,bayramda kara olur * Rağbet güzel ile zenginedir * Rençber kırk yılda,tüccar kırk günde * Rençper kırk yılda, tüccar kırk günde * Rüzgar eken fırtına biçer * Rüzgar esmeyince yaprak oynamaz * Rüzgara karşı tüküren,kendi yüzüne tükürür * Rüzgara tüküren kendi yüzüne tükürür * Rüzgarlı havanın kuytusu,yağmurlu havanın uykusu * Rüzgarın önüne düşmeyen yorulur * Rüşvet kapıdan girince insaf bacadan çıkar
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#25 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviS * Sabah ola,hayır ola * Sabah sürçen, geceye dek sürçer * Sabahtan karnını doyuran, küçükken evlenen aldanmamış * Sabahın kızıllığı akşamı kış eder; akşamın kızıllığı sabahı güz eder * Sabanın tutağına yapışan el aç kalmaz * Sabreden derviş, muradına ermiş * Sabreden derviş,muradına ermiş * Sabreyle işine, hayır gelsin başına * Sabrın sonu selamettir * Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır * Sabır acıdır,meyvesi tatlıdır * Sabırla koruk helva olur, dut yaprağı atlas * Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tükenir evlat gerek kazana * Sade pirinç zerde olmaz,bal da gerek kazana;ata malı tez tükenir,evlat gerek kazana * Sadık dost akrabadan yeğdir * Safa ile yenen cefa ile kazanılır * Sahipsiz eve it buyruk * Sakla beni varken, bulunayım sana yokken * Sakla samanı, gelir zamanı * Sakınılan göze çöp batar * Sana taşla vurana sen aşla vur * Sana vereyim bir öğüt: Ununu elinle öğüt * Sanat altın bileziktir * Sanatı ustadan görmeyen öğrenmez * Sarhoştan deli bile korkar * Sarmısak içli dışlı, soğan yalnız başlı * Sarmısağı gelin etmişler, kırk gün kokusu çıkmamış * Sarı altının olacağına sarı samanın olsun * Sarığı sarar, sarar, ulamı yetiştiği yere sokarsın * Satılık ziftin olsun, Selanik’ten kel gelir * Sayılı günler tez geçer * Sayılı koyunu kurt kapmaz * Saç safadan, tırnak cefadan uzar * Saç sefadan tırnak cefadan uzar * Saçım ak mı, kara mı? Önüne düşünce görürsün * Saçım ak mı kara mı?Önüne düşünce görürsün * Sağ baş yastık istemez * Sağlık varlıktan yeğdir * Sağılır ineğin buzağısı kesilmez * Sağır için iki kere kamet olmaz * Sağır işitmez uydurur * Sağırlar birbirini ağırlar * Sebepsiz kuş bile uçmaz * Sel gider kum kalır * Sel ile gelen yel ile gider * Selam para, kelam para * Sen ağa ben ağa, bu ineği kim sağa * Sen bilirsin deyince kavga olmaz * Sen bir garip Çingenesin, telli zurna nene gerek * Sen işlersen mal işler, insan öyle genişler * Sen işten korkma, iş senden korksun * Sen kazan da düşmana kalsın * Sen olursan bensiz, ben de olurum sensiz * Sen sen, ben ben * Senden devletli ile ortak olma * Senden çıkmış bir kada imdada * Serkeş öküz soluğu kasap dükkanında alır * Sermayen bir yumurta ise taşa çal * Serçeden korkan darı ekmez * Serçeye çubuk beredir * Sev beni, seveyim seni * Sev seni seveni hak ile yeksan ise, sevme seni sevmeyeni Mısır’a sultan ise * Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur * Sevenin kuluyum , sevmeyenin sultanı * Sevip dostuna, boşanıp kocana varma * Seyrek git sen dostuna, kalksın ayak üstüne * Sine sine gezer, sineği boynundan üzer (ezer) (Giresun-Pelitözü Kasabasından, 1945′li Emine Ufuk’dan naklen Said Dağdaş, Leverkusen, 1 11200 ! (Usul usul gezer, yerin damarını büzer! (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Denizli) atasözü ile eş anlamlı… Not: Üzmek: Sündürmek, sündürüp koparmak…* Sinek küçüktür ama mide bulandırır * Sinek pekmezciyi tanır * Sirkesini, sarmısağını sayan paçayı yiyemez * Sittei Sevir, kapıyı çevir * Siyah inekten beyaz süt sağılır * Sofu soğan yemez, bulunca sapını komaz * Son gülen iyi güler * Son pişmanlık fayda vermez * Sona kalan dona kalır * Sona kalan donakalır * Sonradan gelen devlet devlet değildir
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#26 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi* Sonradan gelenin evi uç, tarlası kıraç olur * Sonradan imam olanın camiye sığmaz sesi; sonradan kadın olanın hamama sığmaz * Sora sora Bağdat bulunur * Soran yanılmamış * Sorma kişinin aslını, sohbetinden bellidir * Soy asma, soyuna çeker * Soydur çeker, , * Soğuk; kırk kat keçe, ben ondan geçe; bir kat deri, ben ondan geri demiş * Su akarken testiyi doldurmalı * Su aktığı yere akar * Su başından kesilir * Su bulanmayınca durulmaz * Su bulununca teyemmüm bozulur * Su içene yılan bile dokunmaz * Su küçüğün, sofra büyüğün * Su testisi su yolunda kırılır * Su uyur, düşman uyumaz * Sus küçüğün, söz büyüğün * Suyu getiren de bir, testiyi kıran da * Suyu havana koy, döv döv yine su * Suçu gelin etmişler, kimse güvey girmemiş * Söyleyenden dinleyen arif gerek * Söyleyene bakma, söyletene bak * Söz ağızdan çıkar * Söz biliyorsan söyle, inansınlar; bilmiyorsan söyleme, seni bir adam sansınlar * Söz dediğin yaş deridir, nereye çekersen oraya gider * Söz gümüşse sükut altındır * Söz var, dağa çıkarır; söz var, dağdan indirir * Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir * Söz verme, verdinse dönme * Sözü söyle alana, kulağında kalana * Sözünü bil, pişir; ağzını der, devşir * Sükut ikrardan gelir * Sür git dememişler, gör geç demişler * Sürüden ayrılanı kurt kapar * Sütle giren huy, canla çıkar * Sütlüyü sürüden çıkarmazlar * Sütsüz koyun meleğen olur * Sütten ağzı yanan, ayranı üfleyerek içer * Sıcağa kar mı dayanır? * Sık gidersen dostuna, yatar arka üstüne * Sırça köşkte oturan, komşusuna taş atmamalı * Sıtma ben tuttuğumu kırk yıl sonra tanırım demiş * Sıçan geçer yol bulur * Sıçan çıktığı deliği bilir * Sıçana rakı içirmişler, kediye meydan okumuş * Sıçılacak ağız göte yakın gelir * Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır * Sabreden derviş muradına ermiş * Sacım düzen buldu hamurum tükendi, evim düzen buldu ömrüm tükendi (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş,1977): “Ocak düzen buldu, hamur bitti Ev düzen buldu, ömür bitti„ atasözü ile aynı anlamda… Gölhisar ve Acıpayam komşu ilçelerdir Bu nedenle birbirine çok yakın kullanımda iki atasözüdür* Saç sefadan, tırnak cefadan uzar * Sakalda keramet olsa, keçi şeyhlik ederdi * Sakınan göze çöp batar * Sakla samanı gelir zamanı * Sallanır çamın kozağı, inekten doğar buzağı…: Babayiğit insanı doğuran hanımı, anayı tarifte kullanılır “Gelinimiz yargınlı, boşuna dememişler… Sallanır çamın kozağı inekten doğar buzağı diye” (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Dodurgalar Kasabası, 20042000)* Saman elinse samanlıkta mı elin? * Sanat altın bileziktir * Sayılı koyunu kurt kapmaz * Sen hot ben hot, kim dökecek koca öküze ot {Burdur yöresinden; Evde kavga edip küsülü olan karı kocadan, ahırda aç kalan öküzler için kadının kocasına söylediği söz Rahmetli anneannem Emine Çoban (Burdur, Eskiyere Köyü) anlatmıştı Ekleyen: Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}* Sen işlersen mal işler, insan böyle genişler * Sen kendini övme el seni övsün * Sen seversen oğlunu, o da sever oğlunu * Sepetteki karnıma, sandıktaki sırtıma * Sev beni, seveyim seni * Sıpalı eşek, deste bozar (Kızılcahamam’lı bir kişiden naklen Celil YAMAN, 24 052006): “Çıkıntılık yapmak!„ benzeri, bir toplantının verimini bozacak şekilde konu ve kapsam dışına çıkmak, vb aykırılıkları tanımlamada kullanılır* Sırça köşkte oturuyorsan, komşuna taş atma (Adanalı Fatih Kaya’dan naklen Celil Yaman, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu, 13 05200 !* Soğan diktim soğan çıktı, samsak (sarımsak) diktim samsak çıktı, cinsine koyduğum cinsine çekti (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş): * Soğuk su, sıcak aş diş düşmanı, genç avrat koca herifin baş düşmanı * Sokma akılla ancak dokuz adım gidilir (Mustafa Özel, Yeni Şafak, s 22, Nisan 2007)!* Sopayı yiyen eşek, atı geçer * Soy ara… Köpek eniği ara (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Aralık 1980)!:* Soydur çeker, huydur geçer * Sormaz ki bilsin, sorsa bilirdi; bilmez ki sorsun, bilse sorardı * Söyle söyle o söz, doku doku o bez (Sadık Çelik’den naklen Said Dağdaş, 10 042007, Ankara)* Söyle arkadaşını söyleyeyim sana seni * Söyleme dostuna, o da söyler dostuna Bir gün olur kül basarlar postuna* Söylemeyen ağız, söyleyen ağzı yorar * Söz büyüğün sus küçüğün * Söz gümüş ise sükût altındır * Söz var insanı yola getirir, söz var insanı yoldan çıkartır * Söz var iş bitirir, söz var baş yitirir * Su akar yatağını bulur * Su akarken küpünü doldurur * Su akmayınca durulmaz * Su bulanmayınca durulmaz * Su testisi su yolunda kırılır * Su, ateş, Türk… Bu üçünden de ürk! (Gaziantep’li İhsan Biler’den naklen Said Dağdaş, 23 072002)* Suç gelin olsa güvey bulunmaz * Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer
|
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#27 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviŞ * Şahin gözünü ette açmış; karga gözünü bokta açmış * Şahin ile deve avlanmaz * Şahin küçük, et yer; deve büyük, ot yer * Şahin küçük et yer,deve büyük ot yer * Şahin küçüktür ama koca turnayı havadan indirir * Şakanın sonu kakadır * Şap ile şeker bir değil * Şaraptan bozma sirke keskin olur * Şaşkın ördek başını bırakır, kıçından dalar * Şaşkın ördek başını bırakır,kıçından dalar * Şecaat arz ederken merdikıptı sirkatin söyler * Şer işi uzat hayra dönsün, hayır işi uzatma şerre dönmesin * Şer işi uzat hayra dönsün,hayır işi uzatma şerre dönmesin * Şeriatın kestiği parmak acımaz * Şeyh uçmaz, müridi uçurur * Şeytan adamı kandırır, ama suyunu ısıtıvermez * Şeytanla kabak ekenin kabak başına patlar * Şeytanla ortak buğday eken samanını alır * Şeytanın dostluğu darağacına kadardır * Şimşek çakmadan gök gürlemez * Şubatın sonundan, martın onundan kork * Şöhret afettir * Şöhret felakettir * Şık şık eden nalçadır, iş bitiren akçadır * Şahin ile deve avlanmaz * Şahin küçük et yer, deve büyük ot yer * Şapkası dar gelen, başım büyük sanır * Şaraptan bozma sirke keskin olur * Şaşkın ördek kıçın kıçın dalarmış * Şaşkın ördek, tersten dalar * Şaşkın ördek, suya kıçından dalarmış! : Ne yapılacağı konusunda çok yeterli olunmadığı zamanlarda yaşanan şaşkınlığı ve izlenebilecek yanlış yolları tarif için kullanılır (Çankırılı Elho’dan naklen Ahmed KINDAP’tan Celil Yaman’dan Said Dağdaş, Ankara, 722006)* Şaşkın ördek başını bırakır, kıçından dalar * Şer işi uzat hayra dönsün, hayır işi uzatma şerre dönmesin * Şeriatın kestiği parmak acımaz * Şeytan körün gözünde, topalın dizinde olur (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Aralık 1980):* Şeytanla ortak buğday eken samanını alır * Şeytanla saman eken, sapını alır * Şimşek çakmadan gök gürlemez * Şeytanın işine gelirse, Kurandan bahseder __________________ |
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#28 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviT # Tabak mısın, it bokuna muhtaçsın # Tabak sevdiği deriyi yerden yere çalar # Tabak sevdiği deriyi yerden yere çarpar # Tabancanın dolusu bir kişiyi,boşu kırk kişiyi korkutur # Tabancanın dolusu bir kişiyi korkutur, boşu kırk kişiyi # Tabağa sorarsan dünyada fena koku olmaz # Talihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokar # Tamah varken müflis acından ölmez # Tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararır # Tandır başında bağ dikmek kolaydır # Tarla çayırda, bağ bayırda # Tarla çayırda,bağ bayırda # Tarlada izi olmayanın harmanında yüzü olmaz # Tarlanın iyisi suya yakın, daha iyisi eve yakın # Tarlanın taşlısı, kızın saçlısı, öküzün başlısı # Tarlayı düz al, kadını kız al # Tarlayı koçan zaptetmez, saban zapteder # Tarlayı taşlı yerden, kızı kardaşlı yerden # Tas yere düşmeden çanlamaz # Tatarın kılavuza ihtiyacı yok # Tatlı tatlı yemenin acı acı geğirmesi olur # Tatlı ye, tatlı söyle # Tatsız aşa tuz neylesin, akılsız başa söz neylesin # Tavuk gelen yerden yumurta esirgenmez # Tavuk kaza bakmış da kıçını yırtmış # Tavuğun sadakası bir yumurta # Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış # Tavşan dağda, suyu ateşte # Tavşanı tazı tutar, çalımı avcı satar # Tayfanın akıllısı, geminin dümeninden uzak durur # Taze bardağın suyu soğuk olur # Taş altında olmasın da dağ ardında olsun # Taş düştüğü yerde ağırdır # Taş taşa söykenir # Taş çömleğe çarparsa vay çömleğin haline, çömlek taşa çarparsa yine vay çömleğin # Taşı ısıramayanın öpmesi gerekir # Taşıma su ile değirmen dönmez # Tebdil-i mekanda ferahlık vardır # Tebdili mekanda ferahlık var # Tedariksiz aptes bozmaya oturan, domalı domalı taş arar # Tek kanatla kuş uçmaz # Teke eti ilaç olur, keçi eti yel olur # Tekkeyi bekleyen çorbayı içer # Tembele iş buyur sana akıl ögretsin # Tembele kapını ört demişler, yel eser örter demiş # Temel taşı temelde, köşe taşı köşede gerek # Temiz iş altı ayda çıkar # Tencere demiş, dibim altın # Tencere yuvarlanmış kapağını bulmuş # Terazi var, tartı var; her bir şeyin vakti var # Tereciye tere satılmaz # Terzi kendi söküğünü dikemez # Terziye dinlen demişler, ayağa kalkmış # Terziye göç demişler, ignem başımda demiş # Tevekkelin gemisi batmaz # Teyze, ana yarısıdır # Teyzemin taşağı olsa dayım olurdu # Teşbihte hata olmaz # Tilki benim için demem ama üzümsüz bağın kökü kurusun demiş # Tilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden gider # Tilkinin dönüp geleceği yer, kürkçü dükkanıdır # Tilkiye tavuk kebabı yer misin demişler; adamın güleceğini getiriyorsunuz demiş # Tok, acın halinden bilmez # Tok ağırlaması güçtür # Tok iken yemek yiyen, mezarını dişiyle kazar # Tokmağı baş kazık yer # Top otu beylikten olunca güllesi Bağdat’a gider # Topalla gezen, aksamak öğrenir # Toprağı işleyen, ekmeği dişler # Turpun sıkından seyreği iyidir # Tutulan sakal yolunur # Tutulmayan uğru, beyden doğru # Tuz ekmek hakkını bilmeyen kör olur # Türk’ün aklı gözünde # Türk’ün aklı sonradan gelir # Türk’ün aklı ya kaçarken yada sıçarken gelir # Türk karır, kılıcı karımaz # Tırnağın varsa başını kaşı # Tabancanın dolusu bir kişiyi, boşu kırk kişiyi korkutur # Tandır başında bağ dikmek kolaydır # Tartılırsan denginle tartıl # Tasa doyurur, acı acıktırır # Taş başında bir gömlek, saç başında bir ekmek, dünyada gezenim yok, ahirette mezarım yok (Nuruz anadan (Nevruz Mak) F Dağdaş, 842000):# Taş yerinde ağırdır # Taşıma su ile değirmen dönmez # Taşla varana aşla (aş ile) var! : Düşmanlığı devam ettirme Öfkeli olma! İşin oluruna git! anlamında (Ayşe ŞENER, Akseki-Kuyucak, 15012005)# Tatlı söz (dil) yılanı deliğinden çıkarır # Tavşan (Fare) dağa küsmüş dağın haberi olmamış # Tedbirde kusur koyup takdire bahane bulma! (1962’li Emel İlter’den naklen Said Dağdaş,Ankara, 18 122002): Tedbirini almadan Allah’ın takdirine bahane arama…# Tekkeyi bekleyen, çorbayı içer # Tembele iş buyur sana akıl öğretsin # Tereciye tere satılmaz # Tırnağın varsa başını kaşı # Tırnağın varsa kaşın, yoksa düşün # Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkânıdır # Tok açın halinden anlamaz # Tok ağırlaması güçtür # Topalla gezen aksama öğrenir # Toplum içinde eşeğin kuyruğunu kesme, mahna veren çok olur (Nevşehirli İlhan Arısoy’dan naklen Celil Yaman, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu)!: Kızgınlıkla, öfkeyle açıkça uygunsuz iş işleme, yapma, ayıplanırsın! anlamında Mahna vermek deyimi; ayıplamak, kusur bulmak anlamındadır# Türk milleti pazarlıkta utanır, kavga etmekte utanmaz |
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#29 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviU * Ucuz etin yahnisi tatsız olur * Ucuzdur vardır bir illeti,pahalıdır vardır bir hikmeti * Ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti * Ulu sözü dinlemeyen, uluyakalır * Ulu sözü dinlemeyen uluyakalır * Ulular köprü olsa basıp geçme * Ulularla havuç ekenin yoğunu ****** gider * Ummadığın taş baş yarar * Umut, fakirin ekmeğidir * Umut fakirin ekmeğidir * Umut kalacağına, emek kalsın! (F Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş)* Una dökülen yağın zararı yok * Ununu elemiş eleğini duvara asmış * Ustanın çekici bin altın * Utanma pazar, dostluğu bozar * Uyku, uykunun mayasıdır * Uyku ölümün kardeşidir * Uyuyan yılanın kuyruğuna basma * Uzak yerin salığını kervan getirir * Uzaktan davulun sesi hoş gelir * Ucuna bak bezini al, anasına bak kızını al * Ucuzdur vardır bir illeti, pahalıdır vardır bir hikmeti * Ulu sözü dinlemeyen uluya kalır * Ulular köprü olsa basıp geçme * Ummadığın taş baş yarar * Umut fakirin ekmeğidir * Unu yok, ünü var (Ünü var, unu yok !) “Adı batasıca Ünü var, unu yok!” (Elif Erçelik, Dodurgalı, 26072003) Sadece adı var, ama adına uygun iş görmez anlamında…* Urbası yaldırar, karnı gıldırar (Ganime Ay, 1955’li, Acıpayam-Dodurgalı ve Corum’lu, Eylül 1983)! * Ustanın çekici bin altın * Ustayı konuşturan, malzemesidir! (Meydancık, Şavşat-ARTVİN’li, 1966’lı Yavuz AYDEMİR’den naklen Said Dağdaş,25 Mart 2006) Dilimizde “Alet işler el övünür, talih işler kul övünür“ diye bir söz var Bu sözün alet bahsinde tuttuğu yer günümüzde alabildiğine genişliyor (Mustafa Kutlu, 352006, Yeni Şafak, s 15)* Usul usul gezer, yerin damarını büzer (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, Denizli, Ağustos 1985)! Sine sine gezer, sineği boynundan üzer (ezer) (Giresun-Pelitözü Kasabasından, 1945′li Emine Ufuk’dan naklen Said Dağdaş, Leverkusen, 1 11200 ! atasözü ile eş anlamlı…* Uşağı işe koş, sende ardına düş * Uyku ölümün kardeşidir * Uyuyan yılanın kuyruğuna basılmaz * Uzaktan davulun sesi hoş gelir * Uyur ardında uyanık çoktur (F Dağdaş, Eylül 1985)!* Uyuz çepişin kendi gittiğine yanmam,başında götürdüğü çilbirine yanarım(Burdur-Gölhisar)! * Uzayan dal bizden olsun (Yusuf Sılay (Ankara-Kalecik)’dan naklen Said Dağdaş, 1996): Başarıya ulaşan; yakınlarımızdan, milletimizden olsun anlamında * Uz duran çok yaşar |
|
|
|
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi |
|
|
10-09-2012
|
#30 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
A Dan Z Ye Türk Atasözleri ArşiviV * Vakit, nakittir * Vakit nakittir * Vakitsiz öten horozun başını keserler * Var eli titremez * Var evi kerem evi, yok evi verem evi * Var varlatır, yok söyletir * Vardı bağım malım, gelirdi kardeşlerim; tükendi yağım balım, gelmiyor kardeşlerim * Vardığın yer körse gözünü kapa * Varsa hünerin, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin * Varsa hünerin,her yerde vardır yerin * Varsa pulun, herkes kulun; yoksa pulun, dardır yolun * Varsa pulun,herkes kulun;yoksa pulun dardır yolun * Varını veren utanmamış * Varışına gelişim, tarhana aşına bulgur aşım * Vasiyet ölüm getirmez * Ver elindeki sapı, git dolan kapı kapı * Ver yiğidi yiğide, Mevla rızkını yetire * Veren el,alandan üstündür * Veren eli herkes öper * Veren eli kimse kesmez * Veresiye şarap içen, iki kez sarhoş olur * Verip pişman olmaktan, vermeyip düşman olmak yeğdir * Verirsen doyur, vurursan duyur * Verirsen doyur,vurursan duyur * Verirsen veresiye, batarsın karasuya * Vakitsiz açan gül tez solar ((Bölge ağzı, Ufuk Takvimi, 14 122001):* Varış olur geliş, tarhanaya bulgur salış (F Dağdaş, Şubat 1980)!İnsanlar arası ilişkilerde mütekabiliyet kuralı esastır!, iş karşılıklı olur! anlamındadır «Gelişe göre varış, tarhanaya bulgur salış…»* Varma muannidin üstüne, yiğit edersin (Fatmana Dağdaş): Üzerine gitme artık Haksız duruma düşeceksin anlamında “…İnsan düştükçe, üstün olduğu zannı artar O da öyledir ”* Var mı pulun, cümle alem kulun Yok mu pulun, cehennemdir yolun… Para her kapıyı açar (F Dağdaş, Mayıs 1980)…* Ver Şaban’a! Gitmez yabana (F Dağdaş, 29112000)!: Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez! anlamında bir atalar sözü* Ver Şaban’a! Gitmez yabana demiş adam…* Vereyim denen mal, murdar olur (F Dağdaş, Aralık 1979)!* Verme malını veresiye, salıverme kuşunu gelesiye ! İsparta-Uluborlu ilçesi ve yöresinden (Demirdal, 1968, s 574)* Vermeyince Mabut, ne yapsın Mahmut? * Vuran mı yiğit, vur diyen mi? Vur diyen * Vurmak da yiğitlik, kaçmak da * Vücut kocar,gönül kocamaz * Vakit nakittir * Vakitsiz açılan (açan) gül çabuk solar * Vakitsiz açan gül tez solar ((Bölge ağzı, Ufuk Takvimi, 14 122001)* Vakitsiz öten horozun başını keserler * Var evi, kerem evi; yok evi, verem evi * Var ne bilsin yokun halinden * Varda topu gibi yatsıda patlar * Vardan, yoktan anlamaz * Varış olur geliş, tarhanaya bulgur salış (F Dağdaş, Şubat 1980)! İnsanlar arası ilişkilerde mütekabiliyet kuralı esastır!, iş karşılıklı olur! anlamındadır* Varsa eşin rahattır başın, yoksa eşin zordur işin * Varsa hünerin, her yerde vardır yerin * Varsa pulun, herkes kulun; yoksa pulun dardır yolun * Venedik’ten tiryâk (panzehir) gelinceye kadar, Mısır’da adamı yılan helâk eder * Veren el, alan elden üstündür 31 Mayıs 2007* Veresiye şarap içen iki kere sarhoş olur * Verirsen doyur‚ vurursan duyur * Vurursan acıt, yedirirsen doyur * Vücut kocar, gönül kocamaz
|
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.