Çocuklarda Obezite

Çocuklarda Obezite


Son yıllarda giderek artan ve artmaya da devam eden şişmanlık (obezite) artık küçük çocuklar da sıkça görülmeye başladı Ülkemizde en çok tartışılan sağlık sorunlarından birisi haline gelen obezite, değişen beslenme alışkanlıklarıyla birlikte sadece yetişkinleri değil, çocukları da tehtid ediyor

Her yaş grubunda görülen ve "vücutta aşırı yağ depolanması" anlamına gelen obezite, en çok büyük şehirlerde yaşayan çocukları etkiliyor Erişkin şişmanların çoğunda obezite başlangıcının çocukluk yaşlarına uzandığı ve beslenme bozukluklarına bağlı olarak çocuklarda hipertansiyon vakalarında büyük artış yaşandığı uzmanlarca söylenmektedir Hipertansiyondan başka obezite; kalp-damar hastalıkları, mide rahatsızlıkları, felç, şeker hastalığı, bazı kanser türleri, nefes alma zorluğu, karaciğer hastalıkları, uyku problemleri, kas problemleri, eklem sorunları ve cilt problemleri gibi sorunlara da yol açıyor Ayrıca fiziksel bozukluğun yanında psikolojik olarak da zararları olan obezite, çocuklarda algılama ve iletişim bozuklukluğuna, özgüven eksikliğine, tembelliğe, depresyona, arkadaşsızlığa, sosyal yaşamdan uzaklaşmalarına da neden oluyor

Obezitenin belirlenmesinde vücut yağ miktarını gösteren ölçümler ve bunlara dayalı formüller tercih ediliyor Fazla yağ, genellikle deri altında ve diğer dokularda biriktiğinden; deri kıvrım kalınlığı, ağırlık-boy uzunluğu ve bel-kalça oranlarına göre ölçü değerlendirmeleri yapılıyor

Obeziteye her şeyden önce, çok yemenin neden olduğu biliniyor Uzmanlar "fast food" şeklindeki beslenmede kullanılan çeşitli kimyasal maddelerin aşırı yeme isteği uyandırdığını ileri sürüyorlar Sorunun temelinde genellikle çocuğun genetik yapısı da yatıyor Yapılan araştırmalar şişman anne babaların çocuklarının obez olma olasılığının %80 olduğunu ortaya koyuyor Bütün bunlara düzensiz yemek yeme, aburcuburlar ve çevre faktörü de eklenince şişmanlık kaçınılmaz oluyor

Obezlerin fazla yeme isteğinin aile çevresinden edinilen bir alışkanlık olduğu ileri sürülmektedir Beslenme alışkanlığı olarak bitkisel protein içeriği düşük, yağ oranı yüksek çok kalorili yiyeceklerle beslenen çocuklarda obezite daha kolay gelişiyor Fiziksel faaliyet eksikliği, aşırı televizyon izleme gibi çocuğu hareketsizliğe mahkum eden aile alışkanlıkları da çocuğu şişmanlığa sürüklüyor

Beslenme ve hareketsizliğin dışında işin bir de psikolojik yönü de bulunmakta Anne ile baba arasındaki ya da ebeveynlerle çocuk arasındaki olumsuz ilişkilerin çocuğun ruhsal yapısını olumsuz etkilediği ve bunun da aşırı yemeye neden olduğu bilinmekte Çocuğun okuldaki başarısızlığı, arkadaşları ile anlaşamaması ya da hiç arkadaşının olmaması, ebeveynleri ile iletişim kuramaması, tek çocuk olması, kavga ve stresin çok olduğu ortamlarda yaşaması ve boşanmış bir aile içinde yetişmesi çocuğun yemek yeme alışkanlığını etkiliyor

Çocuğu şişmanlığa karşı korumak için:

Bebeklikten itibaren değişik besinleri yavaş yavaş tattırın
Çocuğa yavaş yemek yeme alışkanlığı kazandırın
Tek tip besinlerle beslenmesini engelleyin
Beyaz ekmek yerine kepekli ekmekleri tercih edin
Çocuğun televizyon ve bilgisayar karşısında oturma süresini azaltın
Çocuğa ihtiyacı olduğu kadar besin verin
Ona su içme alışkanlığı kazandırın
Tek bir besinden çok fazla vermek yerine besin çeşitliliği sağlayın
Çocuğun arkadaşları ile bilgisayar başında değil, açık alanlarda oyun oynamasını sağlayın
Spor yapabileceği ortamlar oluşturun
Çocukları tatlı ve yağlı besinler yerine, meyve ile ödüllendirin
Eve giren yiyeceklerin sebze ve meyve ağırlıklı olmasına dikkat edin
Çocuğun sevmediği besinleri tüketmeye zorlamayın
Yemediği besinleri değişik sunuş yöntemleri ile sevdirin
Çocukla birlikte yemek hazırlayın ve onunla aynı zamanda yemek yiyin
Yemek yeme eylemi hızlı ve ayakta atıştırma biçiminde ya da televizyon karşısında olmamalı
Çocuğun her istediğini yemesi önlenmeli
Pişirilen yemeklerde yağ ve karbonhidrat kullanımına dikkat edilmeli
Lifli besinler tercih edilmeli
Uykuları düzenli olmalı ve yeterli uyumaları sağlanmalı
Dışarda yemek yerine evde yemek alışkanlığını kazandırın
Hazır meyve suları yerine, taze meyve sularını tercih edin
Okuldaki beslenmesiyle de ilgilenin
Yürüme mesafesindeki yerlere arabayla değil, yürüyerek götürün

Obeziteyi bir hastalık olarak kabul etmek, erken dönemde tedaviye başlamak ve tedavi öncesinde de çocuktaki fiziksel ve psikolojik olarak değerlendirilmelerin yapılması gerekiyor Obezlerde tedavinin ana unsurunu kalori kısıtlaması, egzersiz ve psikolojik sorunlar oluşturuyor Ayrıca, ailelerin ve okullardaki öğretmenlerin işbirliği yapmaları tedavinin başarısındaki en büyük etken Bu nedenle evde ve okulda kurallı ortamlar yaratılmalı, sağlıksız yeme alışkanlığına neden olan çevresel faktörler ortadan kaldırılmalı