Sifiliz Frengi

Sifiliz Frengi

1500'lü yıllardan 1900'lü yılların başına kadar batı dünyasını kasup kavuran ve dolaşım sistemi ile sinir siteminde kalıcı hrabiyetlere sebep olan frengi 2 Dünya savaşından sonra keşfedilen güçlü antibiyotikler sayesinde büyük ölçüde önemini yitirmişken, AIDS hastalığının yaygınlaşması ve frengi ile HIV enfeksiyonu arasında yakın ilişki olması nedeni ile yeniden ilgi odağı haline gelmiştir

Özellikle Kuzey Amerikada görülme sıklığı giderek artmaktadır Hastalık Troponema Pallidum adı verilen bir bakteri tarafından yapılır Yapılan onca araştırmaya rağmen hala daha bu mikroorganizmayı üretebilecek bir kültür ortamı bulunamamıştır

Görülme sıklığı konusunda çok değişken raporlar vardır Sosyoekonomik düzeyi düşük topluluklarda daha sıık görülür ABD'de 100000'de 168 ile 100 arasında görüldüğü bildirilmektedir Vakaların büyük çoğunluğu 15-30 yaş arasında, birden fazla partneri olan kişilerdir

Bulaş yolları AIDS ile aynıdır

En sık heteroaaaaüel ya da homoaaaaüel cinsel ilişki ile bulaşır Bir diğer bulaşma yolu ise enfekte kan ve kan ürünleri ile temasdır Birden fazla kişinin kullandığı iğneler, uyuşturucu bağımlılarında hastalığın kolayca yayılmasına olanak sağlar Plasentadan kolaylıkla geçtiği için hasta bir gebe mikrobu karnındaki bebeğe bulaştırabilir

Klinik

Hastalık evreler halinde ilerler ve her evrede değişik bulgular verir

Primer sifiliz: Hastalık etkeni ile temastan sonra genital bölgede ağrısız bir ülser belirir Bu lezyona şankr adı verilir Yine kasık bölgesindeki lenf düğümlerinde büyüme olur ancak bu lezyonlarda da ağrı görülmez Ciddi şiakyet yaratmadığı için hastaların çoğu bu belirtileri önemsemez Lezyonlar tedavi edilmediği taktirde 6-8 haftada kendiliğinden gerileyerek kaybolur

Sekonder sifiliz: İlk lezyonun görülmesinden 6 hafta- 6 ay sonra mikroorganizmaların kan yolu ile yayılması sonucu eklemlerde enfeksiyon başlar Ciltte döküntüler olur ve bu döküntüler 4-12 hafta içinde kaybolur %1 civarında vakada karaciğer iltihabı, böbrek hastalıkları, menenjit görülebilirHastalarda ateş ve boğaz ağrısı olabilirGenital bölge civarında nemli, düz condyloma lata adı verilen ve yüksek bulaştırıcılığa sahip lezyonlar ortaya çıkar Kısmi saç dökülmesi nadiren görülebilir Ağız, boğaz ve vajinada ülserler ortaya çıkabilir

Latent (sessiz) sifiliz: Tedavi edilmediği taktirde sekonder sifilizin belirtileri de kendiliğinden kaybolur ve sessiz enfeksiyon halini alır Bu durumda hastalık sadece yapılan kan testlerinde saptanabilir Bu süre zarfında mikroorganizmalar yavaş yavaş çoğalmaya devam etmektedir Latent enfeksiyonun ilk yılı içinde hastaların %25'inde belirtiler zaman zaman alevlenebilir Zamen geçtikçe kişinin hastalığı bulaştırıcılığı giderek azalır

Tersiyer sifiliz: İlk enfeksiyondan yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkar Hiçbir dönemde tedavi edilmeyen vakaların %35'inde tersiyer sifiliz ortaya çıkarBu 10 yıllık süre AIDS varlığında daha kısa olabilir Terisyer bulgular 3 kategoride saptanır:

Kardiyovasküler lezyonlar %10 vakada görülür Aorta'da balonlaşma, kalp kapakçıklarında yetmezlik vb gibi bulgular olur

Nörolojik lezyonlar Göz, beyin zarları gibi sinir sistemi organlarında hasarlar olur

Diğer sistemik lezyonlar Dişler, dişetleri, kas iskelet sistemi, ve iç organlarda lezyonlar görülür

Tanı

Sifiliz etkeni olan mikroorganizma kültürlerde üretilemediği için tanıda en yararlı yöntem kan testidir Kanda yapılan serolojik testleri ile antijen ve antikorlar aranır Taze lezyonlardan alınan örneklerin özel floresanlı mikroskoplar altında incelenmesi ile TPallidum görülebilir Beyin-omurilik sıvısından örnek alınarak serolojik testler yapılabilir

Tedavi

Hangi evrede olursa olsun sifilizin tedavisinde antibiyotikler kullanılır ve takipte antijen titreleri ölçülür