İçtepi |
08-27-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İçtepiBir edimi gerçekleştirmek için duyulan, karşı konulması güç istek Buna göre içtepi, bir düşünmeden yapma eğilimidir, iradeden tümüyle bağımsızdır ve tümüyle içgüdüsel ya da fizyolojik kökenlidir İçtepinin başlıca özelliği birdenbire gerçekleşmesi, böylece kişiyi katı ve tehlikeli davranışlara itebilmesidir Bazı durumlarda içtepiler kendiliğinden, yani hiçbir dış koşullanma olmadan gerçekleşir; bazı durumlarda da tepkisel bir durum söz konusudur Ayrıca içtepiler, yapısal ya da edinilmiş olmak üzere iki bölümde toplanabilir Yapısal olanlar hastalıklı bir kalıtıma (kalıtımsal alkol tutkusu), zekâ ya da düşünce geriliğine, özyapısal dengesizliklere, içgüdüsel sapıklıklara bağlıdır Saralı kişilerde içtepileri denetleme gücünün çok zayıf olduğu gözlemlenir Bunun dışında, içtepiler bazı ırksal özelliklere de bağlı olabilmektedir Edinilmiş içtepiler sonradan, özellikle çocukluk çağının duygu bozuklukları içinde kişinin varlığına siner Çoğu kişide içtepiler hiçbir toplumsal sorun çıkarmayacak biçimlerde yönlendirilmiştir Bu yönlendirmede başlıca etkiyi sağlıklı ve tutarlı bir eğitim sağlar Bu konudaki başarı ne olursa olsun, toplumsal yaşam, içtepileri baskı altında tutacaktır Toplumsallaşmış insan, içtepilerine söz geçirebilen, yani biyolojik varlığının üstüne çıkabilen insandır Genel anlamda tüm ahlâk bilgisinin temelinde içtepilerin denetim altına alınabilmesi sorunu yatar |
|