Soğuğa Maruz Kalma

SOĞUĞA MARUZ KALMA

Normal vücut ısısı 37 C dir Bu ısı komplike mekanizmalarla sabit tutulur Ancak uzun süre soğuğa maruz kalındığında bu mekanizmalar aşılabilir ve vücut ısısı düşer Vücut ısısının teorikte 37C nin uygulamada 35C nin altına düşmesine HİPOTERMİ denir Bazen vücudun sadece ayaklar ,eller,kulaklar veya burun gibi uç kısımları soğuğa maruz kalıp lokal olarak yaralanabilir

Risk Faktörleri
1- Soğuk iklim
2- Yetersiz veya uygun olmayan giysi ya da giysi yokluğu
3- Isınma eksikliği ( barınak yokluğu,evsiz kişiler,sokak çocukları,felaket bölgeleri,yetersiz ısınma )
4- Enerji veren yiyecek ve içeceklerin eksikliği ya da yetersiz kullanımı
5- Olumsuz çevrelerdeki kazalarda hayatta kalanlar( deniz kazalarında suda kalma, dağlık bölgelerdeki uçak kazalarında hayatta kalanlar )
6- Kır yürüyüşleri, dağcılık kazaları
7- Kaybolmuş bir avcının uzun saatler boyunca soğuk ortamda kalması
8- Yaşlı ve hasta kişiler

Belirtiler
Hipotermi 5 genel evre boyunca ilerler Evreler arasında belirgin bir ayırım yokturAncak belirti ve bulguları bilen ilkyardımcı durumun ciddiyetini tahmin edebilecektir

1 Evre: Vücut ısısı 35-32 C arasındadır Donma üşüme ile başlar Kazazede soğuktan yakınır Cilt soğuktur,daha fazla ısı üretmeye çalışan kazazede zıplar,ayaklarını yere vurur Tüyleri diken diken olmuştur Daha sonra titreme görülür
2 Evre: Vücut ısısı 32-29 C arasındadır Azalmış kas fonksiyonu ile karakterizedir Kazazede montunun fermuarını çekemez,ince kas aktivitesi durmuştur
3 Evre: Vücut ısısı 29 C olduğu zaman artık tüm kassal aktivite durmuştur Kazazede yorgun,UYKULUDUR Çevresine kayıtsız olabilir Soğuk ortamla savaşma isteğini yitirmiştir Soruları sadece hırıltı şeklinde yanıtlar
4 Evre: Vücut ısısı 27 C ye inmiştir Hayati bulgularda azalma gözlenir Nabız yavaşlar ve gittikçe daha zayıf olur,düzensiz nabızlar alınabilir Şahdamarı atışını bile saptamak güç olabilir Solunum da yavaşlamıştır
5 Evre: Tüm kalp ve akciğer aktivitesinin tamamı ile durmuş gibi olduğu bu son evre görünüşte ölümle karakterizedir ‘Görünüşte’ sözcüğü kullanılmıştır çünkü ölü gibi görünen böyle kazazedeler canlandırılmışlardır Eski bir deyiş “Birisi ısıtılıp ölü olduğu görülmedikçe ölü kabul edilmez” der Bu nedenle ilkyardımcı soğuk,nabzı alınamayan kazazedeyi asla ölü olarak değerlendirmemelidir Kişi “****bolik bir buz kutusu”nda olabilir ve eğer daha fazla ısı kaybı önlenirse başarıyla geri döndürülebilir

İlkyardım
1- Kazazedeyi yatar pozisyonda tutun
2- Islak giysilerini çıkartın, nazikçe kurulayın
3- Kondüksiyon ve konveksiyon yoluyla ısı kaybını önleyin Soğuk ıslak zeminle,soğuk ****l gibi cisimlerle temasını kesin; rüzgardan,hava akımlarından koruyun
4- Tüm vücudu sadece yüz açıkta kalacak şekilde, mümkünse önce naylon ya da folyoyla sonra battaniye veya kuru, geniş bir materyalle sarın Baş ve boyunu iyice kapayın Çünkü vücut radyasyon yolu ile en çok bu bölümlerden ısı kaybeder
5- Kazazede bilinçli ise ılık, tatlı bir içecek yudumlatın
6- Kazazedenin ABC’sini sürekli kontrol edin
7- Kazazede bilinçsiz ise hava yollarını kontrol edin, gerekirse suni solunum yapın ama KALP MASAJI YAPMAYIN
8- Kazazedeyi hemen bir hastaneye nakledin

Hipotermide Asla Yapılmayacaklar

1- Kazazedeyi ani olarak ısıtmayın
·Hemen çok sıcak bir yere almayın
·Doğrudan bir ateşe,sobaya ya da herhangi bir ısı kaynağına maruz bırakmayın
·Sıcak su doldurulmuş şişeler,termoforlar,elektrikli battaniyeler kullanmayın

2- Masaj yapmayın, ovalamayın
3- Sigara içirmeyin, alkol vermeyin
4- Bandaj yapmayın
5- Cilde ilaç, merhem vs sürmeyin
6- Hipotermik kazazedenin olay yerinde tamamen ısıtılmasına çalışılmamalıdır Yeniden ısıtma, hastane ortamında bile düzeltilmesi güç, çok ciddi kalp atım bozukluklarına neden olabilir Bu ritim bozuklukları olay yerinde düzeltilemez

İnsanlar kalıcı olumsuz etkiler oluşturmadan vücut sıcaklıklarının 21-24 C’ye kadar düşürülmesine dayanabilmektedir Hipotermide ****bolik ve fizyolojik olaylar öylesine yavaşlar ki dokuların oksijen gereksinimi çok azalır Dolayısıyla dolaşım oldukça uzun süre durdurulabilir Beyin ve kalp cerrahisinde hipotermi bu amaçla kullanılmaktadır Makattan alınan ısı 28 C olduğunda sıcaklığı kendiliğinden normale döndürme yeteneği ortadan kalkar ama canlı yaşamaya devam eder ve eğer dışarıdan bir girişimle ısıtılırsa tekrar normale döner

LOKAL SOĞUK YARALANMALARI
Soğuk nedeniyle meydana gelen yaralanmaların çoğu vücudun açıkta kalan kısımlarındadır Özellikle ayaklar,eller,burun ve kulaklar soğuk yaralanmalarına karşı duyarlıdır Lokal soğuk yaralanmalarının şiddetini belirleyen en önemli üç faktör şunlardır :

1- Maruz kalma süresi
2- Maruz kalınan ısının derecesi
3- Maruz kalma sırasında rüzgarın hızı
Rüzgar soğuğu, hareket eden soğuk havanın vücuda yaptığı etkidir Örneğin, - 100 C olan bir havada saatte 25 km lik rüzgar esiyorsa, siz - 170C olan bir ortamda ki gibi etkilenirsiniz Eğer rüzgar saatte 60 km lik bir hızla eserse size etki eden sıcaklık - 270C dır Rüzgar soğuğu soğuk bölgelerde tehlikeyi arttırır


Tüm resmi görmek için tıklayın


Eğer kişide yorgunluk, kötü beslenme, alkol ve uyuşturucu kullanımı varsa ya da soğuk ve rüzgardan tam izolasyon sağlanamamışsa; sıkı giysi, ayakkabı veya dolaşım bozukluğu nedeniyle kısıtlı kan dolaşımı söz konusuysa o kişi soğuk yaralanmasına daha açıktır Ayrıca hipotermideki bir kazazedede kan uç kısımlardan hayati organlara doğru aktarıldığı için bu bölgelerde lokal soğuk yaralanmaları riski artar Yani ilkyardımcı aynı kazazedede hem lokal hem de sistemik soğuğa maruz kalma problemlerinin olabileceğini unutmamalıdır