Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir?

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir?


a Anonim Halk Edebiyatı

1- Mani : 7’ li hece ölçüsü ile söylenen tek dörtlükten oluşan şiirlerdir aaxa

2- Ninni : 7’ li 8 veya 9’ lu hece ölçüsü aaaa

3- Ağıt : Bir kişinin ölümünden duyulan acı abab – cccb – dddb – eeeb …

4- Türkü : Türküler 8 veya 11’ li hece ölçüsü Aşk tabiat sevgi ve güzellik konuları işlenir

b Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri

1- Koşma : Dörtlük sayısı 3 veya 5 tir 11 li hece ölçüsü kullanılır abab – cccb – dddb … Konu olarak aşk tabiat sevgi ve güzellik işlenir GÜZELLEME – KOÇAKLAMA – TAŞLAMA – AĞIT

2- Semai : 8 li hece ölçüsü kullanılır 3 veya 5-6 dörtlükten oluşur Güzellik aşk tabiat konuları işlenir

3- Varsağı : 8 li hece ölçüsü ile söylenir Semai ile benzerlik gösterir Varsağı nın Semai den farkı Varsağı da erkekçe yiğitçe bir söyleyiş vardır Bre – hey gibi ünlemler kullanılır

4- Destan : Dörtlük sayısı sınırlı değildir Hece ölçüsü 11 li kalıbıdır Son dörtlükte şairin mahrası bulunur Konu olarak savaş kahramanlık kavga isyan yangın gibi konular ayrıca dalkavukluk parasızlık ve gülünç olaylar işlenir

c Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı Nazım Şekilleri

1- İlahi : Konusu din ve çeşitli insanlardır Allah’ a yalvarma ve onu övme vardır 7 li 8 li 11 li hece ölçüleri ile yazılır İlahiler 3 ile 7 dörtlükten meydana gelir YUNUS EMRE

2- Nefes : Bektaşi tarikatına ait tekke şairlerinin kendi tarikatlarının düşüncelerini yaymak için söyledikleri şiirlerdir

3- Deme : Alevi ve Kızılbaş şairlerin kendi düşüncelerini dile getirdikleri bestelenen bir nazım biçimidir 8 li hece ölçüsü kullanılır 3 veya 5 dörtlükten oluşur

4- Devriye : Vesin şekil ve kafiye bakımından ilahiye benzer Devriye de insanın Allah’ tan gelip yine Allah’ a gideceği konusu işlenir

5- Nutuk : Şekil yönüyle koçma ya benzer Tarikata yeni girenlere mürşitlerin bilgi vermek için söyledikleri şiirlerdir

6- Sathiye : Nefesin bir türüdür Tanrı ile konuşur ve şakalaşırcasına yazılan şiirlerdir

d Batı Edebiyatı’ dan Alınan Nazım Şekilleri

1- Sone : Edebiyatımıza Servet-i Finun devrinde Fransızlar dan girdi Toplam olarak 14 mısradır Kafiye düzeni abab – abba – ccd – ede dir

2- Terza – Rima : Bir başka batı edebiyatı nazım biçimidir Kafiye düzeni aba – bcb – cdc – d şeklindedir