Tmmob İi. İletim Teknolojileri Kongresi - Genel Bilgiler - Tmmob Makina Mühendisleri Odasi

SONUÇ BİLDİRGESİII İletim Teknolojileri Kongresi, 27-28 Mayıs tarihleri arasında Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Kadıköy Temsilciliği sekreteryalığında Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu‘nda gerçekleştirilmiştir Kongreyi Sanayi ve Ticaret bakanlığı, Üniversiteler, kamu kurumları, sektör dernekleri, sektör dergileri olmak üzere 37 kurum ve kuruluş desteklemiştir Kongre boyunca toplam yedi oturumda 20 bildiri sunulmuş olup, 32 bildiri içeren bildiriler kitabı katılımcılara dağıtılmıştır

Kongre kapsamı içinde Asansörlerde Ulusal Mevzuatın Düzenlenmesi ve Uygulama Çalışmaları konulu ilgili kesimlerin katıldığı panel gerçekleştirilmiştir Kongre süresince 120‘si kayıtlı delege olmak üzere toplam 410 mühendis ve teknik eleman oturumlara katılmış, kurum ve ürün tanıtım masalarını ziyaret etmiştir

Sonuç Bildirgesi yazının devamındadır Sanayinin tamamı ve yaşamımızın önemli bir bölümünde iletim teknolojileri önemli bir yer tutuyor Fabrikalardan depolara, şantiyelerden küçük işletme ve konutlara dek, iletme ve kaldırma makinaları pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır İletim teknolojilerindeki yeni gelişmeler, sanayileşme ve kentleşme alanındaki yeni gelişmelerle bağlantılı bir şekilde sürmektedir Bu çerçevede enerji kullanımında ekonomiklik, konfor ve güvenlik faktörleri ön plana çıkmaktadır Diğer taraftan standartlara uygun üretim, rekabet koşulları, AB uyum süreci, standartların uyumlaştırılması gibi konularda büyük bir dağınıklığın yaşandığı da görülmektedir
Bu açıdan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı TSE, Meslek Odaları, üretici firmalar, mühendisler, akademisyenler ve ilgili diğer kuruluşların denetimlerinin yaygın ve etkin kılınmasının gerek can ve mal güvenliği, gerekse haksız rekabeti önlemek açısından önemi bugün de sürmektedir
2004 yılı itibarıyla kullanımda olan asansör sayısı 120000 civarında olup her yıl yaklaşık 7000 adet asansör üretilmektedir Şu an itibarıyla MMO‘dan Büro Tescil Belgesi almış 560 firma asansör tasarım, imalat, montaj ve bakım süreçlerinde hizmet vermekte ve bu firmalarda 600 civarında makina mühendisi ve bir o kadar da elektrik mühendisi istihdam edilmektedir Herhangi bir yetki almadan, korsan olarak çalışan firma sayısı ise yaklaşık 1000 civarındadır
Makina Mühendisleri Odası Asansör Mühendis Yetkilendirme Yönetmeliği uyarınca ülke genelinde Eğitim Kursları açılmakta ve kurslar sonrası yapılan sınavlar sonucunda başarılı olan mühendisler belgelendirilmektedir Bugüne değin bu çerçevede açılan kurslar sonucunda asansör avan proje hazırlanmasında 2037, asansör uygulama konusunda ise 1573 mühendis belgelendirilmiştir
MMO tarafından, kullanılan asansörlerin periyodik kontrollerinin yapılması için çeşitli belediyelerle protokoller yapılmış ve uzman mühendislerce onbinlerce asansörün periyodik kontrolleri yapılarak olası kazaların önüne geçilmiştir Sadece 2004 yılında kontrol edilen asansör sayısı 15556‘dır Bu kontroller sonucunda ortaya çıkan gerçek şudur: 10 ilimizdeki ilgili belediye sınırları içinde kullanımda olan asansörlerin yaklaşık %83‘ü eksik, %12‘si kullanılamaz durumda olup yalnızca %5‘i standartlara uygundur Bu tablo halkımızın can güvenliğinin nasıl büyük bir tehlike içinde olduğunun göstergesidir
Yapılan bu periyodik kontrollerde asansörlerin büyük bir çoğunluğunun kuyu dibinin temiz olmadığı, kabin karşı ağırlık tamponlarının olmadığı, korozyonların oluştuğu, regülatör halatının elektriksel denetiminin olmadığı, kuyu içi elektrik tesisatının uygun olmadığı, kabin altı tampon çarpma plakasının olmadığı vb gibi birçok olumsuzluklar tespit edilmiştir
Asansörler, kaldırma iletme makinaları içinde son derece emniyetli bir taşıma aracı olmak zorundadır İnsan sağlığı ve can güvenliğini doğrudan etkileyen ürün grupları içerisinde yer alması nedeniyle asansörler; tasarım, imalat, montaj, işletmeye alma, ruhsatlandırma ve kullanım aşamalarında ülkemizde zorunlu standartlar ve yönetmelikler kapsamına alınmıştır Aynı şekilde asansörler, AB ülkelerinde de riskli ürün grubu listesinde yer alarak, CE İşareti Standardı‘na tabi tutulmuştur
Ülkemizde asansörlerin projelendirilmesi, montajı ve bakımı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 20121995 tarih ve 22499 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanan Asansör Yönetmeliği çerçevesinde yapılmaktaydı Bu yönetmelik yerine, anılan Bakanlık tarafından AB uyum sürecinde 15022003 tarih ve 25021 sayılı Resmi Gazete‘de yeni bir Asansör Yönetmeliği yayınlanmıştır Bu Yönetmelik, yayın tarihinden itibaren 18 ay sonra yani 15082004 tarihinde yürürlüğe girmiştir
Halen yürürlükte bulunan 95/16/AT sayılı Yönetmelikte Asansör imalat, montaj ve bakım süreçlerinde çalışan mühendislere yönelik açık bir düzenleme bulunmamaktadır 1995 tarihli yönetmelikte asansör imalat, montaj ve bakım firmalarının bir elektrik ve bir makina mühendisi istihdam etmesi ve bu firmaların Elektrik ve Makina Mühendisleri Odaları‘ndan Büro Tescil Belgesi alması zorunlu tutulmuşken, yürürlükteki Yönetmelikte bu konular boşlukta bırakılmıştır Yeni Yönetmelikte asansör avan ve uygulama projelerinin elektrik ve makina mühendislerince çizileceği ve bu projelerin Belediye ve Valiliklerce asansörlere işletme ruhsatı verilmesi aşamasında isteneceği belirtilmekte, ancak imalat, montaj ve bakım firmalarının mühendis istihdamı konusunda herhangi bir açıklık getirilmemektedir
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 95/16/AT yönetmeliğinde bir revizyon yapılacağına ve yönetmeliğin yanı sıra asansör uygulamaları konusunda ulusal düzenlemelerimizi belirleyecek Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği ismi ile bir yönetmelik daha hazırlanacağı, asansör uygulamalarında görev alan mühendislerin, Odaların ve diğer ilgili kurumların görev, yetki ve sorumluluklarının hazırlanacak yeni düzenlemelerde açıklığa kavuşturulacağı bildirilmiştir Bu doğrultuda çalışmalar sürdürülmektedir
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nca 13072004 tarih ve 25521sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak kurulan Asansör Teknik Komitesi (ASTEK), söz konusu yönetmeliklere ilişkin çalışmalar yürütmektedir MMO ve EMO bu Komite‘nin üyesidir ASTEK‘te söz konusu düzenlemelere ilişkin iki ayrı alt çalışma grubu oluşturulmuştur MMO ve Elektrik Mühendisleri Odası bu iki çalışma grubunda temsilci bulundurmakta ve çalışmalara aktif olarak katılmaktadır 95/16/AT Direktifi‘nin Türkçe‘ye revize edilmesi alt çalışma grubu çalışmaları, büyük ölçüde tamamlanmış ve Direktif Türkçe‘ye birebir tercüme edilmiştir fakat, ulusal bir mevzuat olan ve tüm AB ülkelerinde benzerleri bulunan Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği konusunda ortak bir görüşe ulaşılamamıştır
Bazı çevreler olaya ticari boyutta yaklaşmakta, asansör firmalarında mühendis çalıştırılmasına ve Mühendis Odaları‘nın mesleki denetim süreçlerinde yer almasına şiddetle karşı çıkmaktadırlar Hatta yürürlülükteki Yönetmeliğin avan ve tatbikat projeleri ile ilgili hükümleri iptal edilmek istenmekte, yapının bir parçası olan ve yanlış uygulamaların sonuçlarını insan yaşamıyla ödediğimiz asansör tesisleri yapı denetim süreçlerinden kaçırılmaya çalışılmakta, işletme ruhsatı aşamasında sadece firmanın düzenleyeceği AT uygunluk beyanının yeterli sayılması istenmektedir
Bilim, mühendis ve kamu denetimini dışlayan böylesi bir düzenleme, asansörler konusunda denetim eksikliğinden kaynaklı can ve mal kayıplarını, standart dışı uygulamaları daha da arttıracağı gibi ulusal asansör sanayimizi de baltalayacak, sektörde hizmet veren binlerce mühendis işinden olacaktır Buna izin verilmemelidir· ASTEK tarafından yapılan görevlendirme uyarınca MMO ve EMO‘nun birlikte hazırladığı ve Bakanlığın onayına sunduğu "Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği Taslağı" değerlendirilerek ivedilikle mevzuata yansıtılmalıdır · Ülkemizde ulusal Onaylanmış Kuruluş oluşturma çalışmaları oldukça yavaş ilerlemektedir Bu konuda yeterli düzeyde yönlendirici, özendirici ve kısa dönemde sonuç alıcı yaklaşımların geliştirilmesi gerekmektedir Asansör sektörünün AB teknik mevzuatına uyum ve belgelendirme çalışmalarının hızlandırılması amacıyla, MMO‘nun Onaylanmış Kuruluş olma başvurusu, TÜRKAK tarafından ivedilikle sonuçlandırılmalıdır · AB Teknik Mevzuatı‘na yönelik yeni düzenlemeler konusunda sektörün ve kamuoyunun bilgilendirilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verilmelidir · İletim Makinaları üretimiyle ilgili imalatçıların teknolojik düzeylerini yükseltmek için yürüttükleri çalışmalar teşvik edilmeli ve desteklenmelidir· İletim makinalarının yaygınlık ve önemine karşın, üniversiteler ve ara eleman yetiştiren okulların eğitim programlarında bu disipline yeterince yer verilmemekte; bazılarında ise seçmeli ders olarak okutulmakta, dolayısıyla bu konudaki öğretim yetersiz kalmaktadır Üniversitelerin ilgili bölümleri ve meslek liselerinde ilgili derslere daha fazla yer verilmelidir · Asansörlerin bakımının, meslek odalarınca mesleki yeterliliği belgelendirilmiş mühendis çalıştıran yetkin firmalarca yapılması sağlanmalıdır · İlgili kamu kuruluşları ile yerel yönetimler, asansör periyodik kontrollerinin düzenli olarak yaptırılması konusunda daha duyarlı davranmalı, bu konuda Meslek Odaları ile denetim süreçlerinde işbirliğini arttırmalıdır· Makina ve Elektrik Mühendisleri tarafından çizilen asansör projeleri, Odaların Mesleki Denetiminden geçmeden ilgili makamlarca kesinlikle işlem yapılmamalıdır · Mesleki denetimin olmazsa olmaz koşulunun "uzmanlık ve belgelendirme" olduğu bilinmelidir Bu anlamda meslek odalarının kuruluş yasalarının verdiği görev çerçevesinde, kamu yararına ve kamu adına sürdürdüğü üretim ve hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi amacıyla, mesleki denetim hizmetlerinin önündeki yerel ve merkezi siyasi iktidarlarca konulan tüm engeller ve sınırlamalar kaldırılmalıdır · Makina Mühendisleri Odası‘nın "Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği" kapsamında gerçekleştirdiği MİEM çalışmaları geliştirilerek sürdürülmelidir Bu çalışmalarda üniversitelerin ve kaldırma iletme makinaları sektörünün desteği arttırılmalıdır· Asansör yönetmeliğinde, halen kullanılmakta olan asansörlere ilişkin bir yaptırım bulunmamaktadır Yeni yapılan asansörlerde uygulanmakta olan güvenlik kriterlerinin, kullanımda olan asansörlere de uygulanması yönünde düzenleme yapılmalıdır· Ülkemizde bina asansörlerinin uygulama projelerine uygun olarak yapılmasını denetleme ve yapı kullanım izinlerini verme yetkisi, yürürlükteki yasalarla yapı denetim kuruluşlarına, yerel yönetimlere ve mücavir alan sınırları dışında valiliklere verilmiştir Ancak bu süreçlerde meslek odalarının dışlanması nedeniyle, bütünlüklü bir denetim yapılamamaktadır Bunun bedelini asansör kazaları şeklindeki sonuçlarda yaşamaktayız Binalarda asansörlerin bilimsel teknik esaslara, sağlık kurallarına uygun olarak yapılması amacıyla, yerel ve merkezi yönetimler ile meslek odalarının koordinasyon içerisinde çalışabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır İmar Yasası ve Yapı Denetim Yasası yeniden düzenlenmelidir· Ülkemiz asansör ürün ve malzemeleri açısından bir ithalat cenneti haline gelmiştir Planlı sanayi politikalarının olmaması, ekonomik krizler, tutarsız ihracat ve ithalat politikaları, yatırım malları ithalatında korumacılık faktörüne öncelik verilmemesi ve yatırımlarda sektöre öncelik tanınmaması bu durumun başlıca nedenleridir Yerli üretimin ulusal ve uluslar arası rekabet ortamında etkinliğinin arttırılması için AR-GE ve yüksek üretim teknolojilerine yönelik yatırımlara destek verilmesi devlet politikası haline getirilmelidir · Engelli standartlarına uyum, bir ülkenin aynı zamanda çağdaşlığının da bir göstergesidir Yapılarda, sokaklarda, işyerlerinde engellilerin rahatça hareket edebildiği bir ülkede aynı zamanda yaşlılar ve hamileler başta olmak üzere tüm kesimler yüksek bir yaşam kalitesine sahip olabilirler· Fiziksel çevrenin engelliler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için imar planlarının yapılmasında kentsel, sosyal teknik altyapı alanlarında ve yapılarda engellilerin toplumsal ve sosyal yaşama ve üretime katılmalarını sağlayacak düzenlemelerin yapılmasına önem verilmelidir· Engellilerin toplumsal yaşama katılabilmesi amacı ile bir çok standart ve düzenleme vardır Ancak bunlar uygulamalarda yerine getirilmemektedir Bu standartların uygulanması konusunda ilgili kurumlar, özellikle belediyeler sorumluluklarını yerine getirmelidirÜlkemiz insanının çağdaş, planlı, sağlıklı, güvenli koşullarda yaşaması, yaşam kalitesini arttıran İletim Teknolojilerinin değişik boyutlarıyla incelenmesi ve tartışılması amacını güden II İLETİM TEKNOLOJİLERİ KONGRESİ‘nin gerçekleşmesi için destek veren tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür ederiz
Kongremizin aldığı kararların niteliği ve niceliği ile çağdaş, demokratik, sanayileşen ve üreten bir Türkiye yaratılması sürecine katkıda bulunacağı inancı ile yaşama geçirilmesinin takipçisi olacağımızı kamuoyuna bildiririz