İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

İstanbul Üniversitesinin tarihi,

Fatih Sultan Mehmetin 1453 yılında Fatih Sultan Mehmed (1432 - 1481) 29 Mart 1432'de Edirne'de doğdu Babası Sultan İkinci Murad, annesi Huma Hatun'dur Fatih Sultan Mehmed, uzun boylu, dolgun yanaklı, kıvrık burunlu, adaleli ve kuvvetli bir padişahtı


İstanbulu fethetmesinden hemen sonra Medaris-i Semaniye (Sahn-ı Semân) adıyla kurduğu eğitim kurumlarına kadar varmaktadır Dolayısıyla Edebiyat Fakültesinin de o yıllarda kurulmuş olduğu kabul edilmektedir Üniversitenin Batı tarzında yeniden örgütlenmesi ise, 1845, 1863, 1869, 1900 yıllarındaki düzenlemelerle gerçekleştirilmiştir


Tanzimatın ilânından sonra modern üniversitenin açılması için 21 Temmuz 1846 yılında ilk defa girişimde bulunulmuş, ancak 13 Ocak 1863te bir açılış programı yapılabilmiştir Bu girişim sadece konferanslarla sınırlı kalmış, düzenli bir öğretim gerçekleştirilememiştir Açılış konferansında üniversite bünyesinde çeşitli bölümlerin yanında İstanbul, Marmara Bölgesi'nde il ve Türkiye'nin en büyük kenti Tarih boyunca çeşitli imparatorluklara başkentlik yapan, 133 milyar dolarlık yıllık üretimiyle Dünyada 34 sırada yer alır Türkiye'nin kültür ve finans merkezidir İstanbul, 41° K, 29° D koordinatlarında yer alır Marmara kıyısı ve İstanbul Boğazı (Boğaziçi) boyunca, Haliç'i de çevreleyecek şekilde Türkiye'nin kuzeybatısında kurulmuştur

Tarih, Tarih, geçmişin olaylarını kaynak malzemelerin eleştirel bir incelemesine dayanarak kronolojik tutarlılık içinde irdeleyen ve genellikle bunların nedenleri konusunda açıklamalarda bulanan bilim dalı 19 yüzyıl sonlarında çağdaş profesyonel tanımına kavuşmuş, amaç ve yöntemleri belli, özerk bir disiplindir Doğa bilimleri gibi dolaysız gözleme dayanmak yerine, eksik ve kusurlu belgesel kayıtlardan ya da anlatılanlardan yola çıkarak akıl yürütme yoluyla geçmişte olanların çıkarsanmasını ve

Coğrafya ve Felsefe Tarihi gibi derslerin okutulması kararlaştırılmıştır


1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile açılması düşünülen Darülfünun, 20 Şubat 1870te Darülfünûn-ı Osmanî adıyla resmen faaliyete başlamıştır Darülfünûn-ı Osmanî programında üç bölümden birisi Hikmet ve Edebiyat Bölümü olmuştur Ancak bu bölüm faaliyete geçmeden 1873te kapatılmıştır Bir yıl sonra 1874te açılan Darülfünûn-ı Sultanînin üç bölümünden birisi de Edebiyat-ı Aliye Mektebidir Edebiyat-ı Aliye Mektebi, günümüzdeki Edebiyat Fakültesinin çekirdeğini oluşturmuştur


15 Ağustos 1900de yapılan yeni düzenleme ile Darülfünûn-ı Şahane adını alan üniversitede Edebiyat Fakültesi de açılmıştır Bu yıl Edebiyat Bölümüne ilk defa 25 öğrenci alınmıştır İki yıllık olarak planlanan öğretim sonucunda 1902de bunlardan ancak yedisi mezun olabilmiştir


1911de yapılan düzenlemeyle üniversite, İstanbul Darülfünunu ismini almış ve Ulum-ı Şer?iye, Ulum-ı Hukukiye, Ulum-ı Tıbbiye, Fünun ve Ulum-ı Edebiye Fakülteleri açılmıştır 1912-1913 eğitim yılında Ulum-ı Edebiye Bölümüne 226 öğrenci kaydolmuştur 1915te kız öğrenciler için İnas Darülfünunu kurulmuş ve Edebiyat Bölümü öğrencileri derslerini Edebiyat Fakültesinde görmeye başlamışlardır 1919 yılında İnas Darülfünunu Edebiyat Bölümünün kız öğrencilerinin de Edebiyat Fakültesinde erkeklerle beraber ders görmesi kabul edilmiştir Şükûfe Nihal 1919-1920 ders yılı sonunda Coğrafya bölümünden mezun olan ilk kız öğrenci olmuştur


II Meşrutiyet döneminden itibaren yabancı uyruklu öğretim üyeleri ile birlikte yabancı uyruklu öğrenciler de İstanbul Darülfünununa kabul edilmeye başlanmıştır


1919 tarihinde İstanbul Darülfünunu ilmî özerkliğe kavuşurken, fiilî olarak da idari özerklik kazanmıştır İhtisaslaşma daha düzenli hale getirilmiş ve Edebiyat Fakültesinde bölüm diplomaları verilmeye başlanmıştır


1922de Edebiyat Fakültesi öğrencileri ile öğretim üyesi Yahya Kemal tarafından, Mustafa Kemal Atatürke fahrî profesörlük payesinin verilmesi teklif edilmiş, 13 Kasım 1922 tarihinde yapılan Fakülte Kurulunda bu teklif onaylanmıştır


31 Mayıs 1933 tarihli kanun ile İstanbul Darülfünunu ismi İstanbul Üniversitesi olarak değiştirilmiş, kanunun 1 Ağustos 1933te yürürlüğe girmesinden sonra Edebiyat Fakültesi bugünkü şekliyle faaliyete başlamıştır Kuruluş aşamasında öğretim üyesi kadrosu 6 profesör, 6 aday profesör, 4 muallim, 5 yabancı profesörden oluşmuştur Daha sonraki yıllarda özellikle Alman öğretim üyeleriyle birlikte, öğretim üye ve yardımcıları kadrosu giderek artmıştır Başlangıçta serbest ders ve konferanslar şeklinde görülen Sanat Tarihi, Antropoloji gibi disiplinler zamanla bölüm, Pedagoji, Psikoloji, Sosyoloji disiplinleri ise ayrı kürsüler hâline getirilmiştir


6 Kasım 1981 tarihli ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kurulu kanunuyla üniversitelerin yeniden yapılanmasından önce Edebiyat Fakültesinde 19 bölümde 39 kürsü ve uzmanlık alanı bulunmaktaydı Yeni akademik yapılanmada bu kürsüler 15 bölüm içinde 56 anabilim dalı, 4 bilim dalı olarak 6918 lisans, 943 yüksek lisans ve doktora öğrencisi ile toplam 7861 öğrenciye hizmet vermektedirler


Günümüzde öğretim üye ve yardımcılarının sayısı 364e ulaşmıştır Fakültemizde ayrıca 8 araştırma merkezi faaliyet göstermekte ve çeşitli bölümlere bağlı 21 dergi yayımlanmaktadır


Edebiyat Fakültesi kuruluşundan itibaren Sultanahmet, Çemberlitaş, Galatasaray ve Beyazıtta Zeynep Hanım Konağında faaliyet göstermiştir Kısa bir müddetle Fındıklıda Hatice Sultan Sarayındaki hizmetinden sonra 1951de şimdiki Fen ve Edebiyat fakülteleri binasına taşınmıştır Edebiyat ve Fen fakülteleri Mimar Emin Onat ve Sedat Hakkı Eldem tarafından bina edilmiştir


Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda, yurt içi ve yurt dışından gelen öğrenci ve araştırmacılara bünyesindeki bilim dallarında hizmet vermeyi amaçlayan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bu görevini uzun yıllar tek başına sürdürmüştür Burada yetişen öğretim üyeleri, yeni açılan üniversitelerimizin bölüm ve anabilim dallarında kuruculuk yapmışlardır Fakültemiz, yetiştirdiği bilim adamı ve öğretmenlerle toplumda saygın bir yer edinmiştir


Edebiyat Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Senatosunun protokolünde 3 sırada yer almaktadır Akademik rengi yeşildir Özel rozeti beyaz zemin üzerine yeşil defne dalıdırLinklerhttp://wwwistanbuledutr/edebiyat/