Mençyus

Çinin Savaşan Devletler döneminde (MÖ 5 yy ? MÖ 3yy) yaşamış büyük bir düşünür olan Mençyus, zamanında Çinde hüküm sürmüş ana ideolojik akım olan Konfüçyusçuluğun başta gelen temsilcilerinden biridir


　　Meng Ke diye de bilinen Mençyus, MÖ 4 yüzyılda Zou devletinin (bugünkü Shandong eyaleti) Zouchen kentinde dünyaya gelmiştir Lu Devletindeki Meng soyundan bir mandarin ailesinin evladı olduğu söylenen ve "Yüz Okulun Tartıştığı Dönemde" yaşamış olan Mençyus, Konfüçyusçuluğun kurucusu olan Konfüçyusun düşüncesini devam ettirip geliştirmiş ve onu bir ideolojik sistem haline getirmiştir Sonraki kuşaklara son derece büyük bir etki bırakmış Mençyus, Konfüçyustan sonra "ikinci evliya" olarak kabul edilmiştir


　　Mençyus tarafından devam ettirilerek hayırsever hükümet öğretisi olarak geliştirilmiş Konfüçyusun erdemli yönetim düşüncesi, siyasi ideolojinin çekirdeği haline gelmiştir Mençyus, "akrabalık" ve "yaşlılık" prensiplerini siyasete uygulayıp sınıf çelişkisini yumuşatarak hakim sınıfın menfaatlerini korumaya çalışmıştır


　　Bir yandan, yönetenlerle yönetilenler arasında kesin bir sınıf ayrımı yapan Mençyus, "Kafa emeğini verenler başkalarını yönetir, kol emeğini verenler ise başkalar tarafından yönetilir" görüşünü benimsemiştir Mençyus, Çin Halk Cumhuriyeti, yüzölçümü itibariyle dünyanın üçüncü, nüfus itibariyle en büyük ülke Güney Doğu Asya'da yer alır Yüzölçüm 'dir Başkenti Pekin olan ülkenin resmi dili Çince, para birimi Yuan'dır Doğusunda Güney Kore, kuzeydoğusunda ve kuzeybatısında Rusya, kuzeyde Moğolistan, güneybatıda Afganistan ve Pakistan, güneyde Hindistan, Nepal, Butan, Birmanya Laos ve Kuzey Vietnam, doğusunda ise Büyük Okyanus ile çevrilidir

Zhou hanedanlığı döneminde olduğu gibi, imparatordan sıradan insanlara kadar bir sınıf sistemi çıkarmıştır Öbür yandan da hükümdarlarla hakimiyeti altında kalanlar arasındaki ilişkileri anabalar ile çocukları arasındaki ilişkilere benzeten Mençyus, hükümdarların halklarına anababa gibi davranmaları, halkların ise hükümdarlara anabalarına davrandıkları gibi yakınlık göstererek hizmet vermeleri gerektiği fikrini savunmuştur


　　Mençyus, Savaşan Devletler döneminde varlıklarını sürdürmüş çeşitli ülkelerin yönetim tecrübelerini özetleyerek "halk birinci, devlet ikinci, kral ancak üçüncü sırada yer alır" şeklinde demokratik bir öz taşıyan meşhur bir tez ileri sürmüştür Mençyusun fikrine göre, halka nasıl bir yaklaşım gösterileceği meselesi, devletin varlığı için son derece büyük bir önem taşıyor Halkın nabzının yoklanmasına her zaman büyük önem veren Mençyus, bu meselenin devlet varlığının sürdürülüp sürdürülememesinin anahtar konusu olduğunu ve bunun sayısız tarihi olay tarafından ispatlandığını defalarca açıklamıştır


　　Siyaseti ahlâka sıkı sıkıya bağlayan Mençyus, ahlâk kültürünün, siyasetin temelini oluşturduğuna vurgu yaparak "Devlet her şeyin, aile devletin, erkek ise ailenin temelidir" demiştir


　　Mençyus, ahlâkı, hümanizm, adalet, incelik ve akıl diye dört kategoriye ayırmış ve bunlardan en önemlisinin hümanizm ve adalet olduğunu belirtmiştir Mençyus, toplumdaki herkesin hümanizm ve adalet ilkeleriyle insanlar arasındaki ilişkileri ele aldığı takdirde istikrarlı feodal düzenle devlet birliğinin güvence altına alınmış olacağına da işaret etmiştir


　　Sözü geçen ahlâk kriterlerinin kaynağını açıklarken Mençyus, insan tabiatının esasen kusursuz ve aynı olduğu düşüncesini ileri sürmüş, toplumdaki üyelerin iş bölümü ile sınıf ilişkileri farklı olmasına rağmen insan tabiatının aynı olduğunu onaylamıştır


　　Mençyusun düşünceleri, Çinin gelmiş geçmiş toplumlarındaki siyaset, ideoloji, kültür ve ahlâk gelenekleri konusunda sonraki nesillerde büyük etki bırakmıştır Oysaki Mençyusun öğretisi zamanında iktidardaki hükümdarlarca benimsenmemiştir


　　Bilici sıfatıyla prens, lord ve markilere "hümanist siyaset" kuramını yaymaya çalışan Mençyus, Liang (Wei), Qi, Teng, Lu gibi büyük devletleri gezmiştir Fakat zor yoluyla güçlenmeye ve birliği gerçekleştirmeye çabalayan bu ülkeler, Mençyusun hümanist siyaset kuramına "eskimiş" gözüyle bakmışlardır Amacına ulaşamamış Mençyus, bu arada hükümdarları küçümsüyor, zengin ve güçlülerden iğreniyordu Çeşitli ülkelerin kral ve imparatorlarıyla temaslarda bulunurken doğru, dürüst ve yılmaz bir kişilik kazanan Mençyus, savaş ve kargaşaların son bulmasını, halkın çektiği sıkıntı ve acılardan kurtulmasını istiyordu


　　Mençyus daha sonra siyasi yaşamdan çekilerek, son yıllarını ders vermeye adadı ve öğrencileriyle birlikte "Mençyus Derlemeleri" kitabını yazdı Derleme kitabına Mençyusun önemli konuşmaları ve diğer okullardan temsilcilerle yaptığı polemikler alındı Kitaba alınan bütün eserlerde, Konfüçyustan sonra büyük üstat Mençyusun, Konfüçyusçuluğun öğretisini devam ettirip geliştirdiği gösterilmiştir Tümüyle hassasiyet, açık tartışma, delillere dayalı eleştiri, yakıcı söz, acı hicivle dolu bu muazzam kitapta, büyük düşünür Mençyusun son derece derin duyguları, doğru ve dürüst kişiliği, canlı imajı, sonraki nesillerin gözleri önüne seriliyor Dolayısıyla "Mençyus Derlemeleri" adlı bu klasik eser, 2 binden fazla yıldan bu yana son derece büyük etkisini koruyarak halk arasında sevilip tutulmaktadır