Poliçe (Senet) İhtiyari Şartlar

İhtiyari Şartlar
1- Vade
Zamanaşımı süreleri vade tarihinden itibaren işlemeye başlar
Yazılan vadenin ilmen olması mümkün olmayan tarih olması ve sair konularda keşide tarihi ile ilgili bölümde yapılan açıklamalar vade için de aynen geçerlidir
Vadeye ilişkin süreler hesaplanırken poliçenin düzenlendiği gün hesaba dahil edilmezVadesi pazara veya diğer bir resmi tatil gününe rastlayan senedin ödenmesi tatili izleyen ilk işgünü istenebilir Bu durumda senedin vadesi ile ödeme günü farklı olur Vade olarak dört çeşit vade konabilir Vadesi başka şekilde yazılan veya birbirini takibeden vadeleri gösteren poliçeler geçersizdir (TTKm615)
Belirli bir tarih belirli bir gün olabileceği gibi belirli bir ayın başı,ayın ortası ya da ayın sonu olarak da gösterilebilirBu ifadelerden ayın birinci, onbeşinci ve sonuncu günleri anlaşılır
B) Vadenin Poliçenin Keşide Gününden Belli Bir Süre Sonra Şeklinde Gösterilmesi
Senede keşide tarihinden belirli bir süre sonra , sözgelimi; 121 gün ya da 2 ay sonra gibi bir vade konabilir Keşide tarihinden bir ya da birkaç ay sonra ödenecek bir senedin vadesi, ödemenin yapılması gereken ayın mukabil gününde gelmiş olur Eğer mukabil gün bulunamazsa vade söz konusu ayın son günü gelmiş sayılırVade 1,5 ay seklinde gösterilmişse, yarim aylar onbes gün dolarak dikkate alınır
C) Vadenin Poliçenin Görüldükten Belirli Bir Süre Sonra Şeklinde Gösterilmesi
Poliçeyi keşide eden kişi, poliçeye düzenlerken, senedin kendisine ibraz edilmesinden belirli bir süre sonra ödeme yapılacağını vade olarak poliçe üzerine kaydedebilir Örneğin; "Görüldüğünden 30 gün sonra" gibi Bu durumda, senedin, keşide tarihinden itibaren bir yıl içinde hamil tarafından kabul için ibrazı gereklidir Poliçeyi görecek olan muhataptır Keşide tarihinden itibaren bir yıl içinde muhataba görülmek üzere ibraz edilmelidir Muhatap kabul etmemek şartıyla görülmüştür diye bir kayıt koyup imzalayabilir Süre poliçenin görülmesinden sonra belli bir süre şeklinde işler
Senedin görülmek üzere ibraz edildiğinin ve böylece vadenin tespiti için, kabul için poliçe kendisine ibraz edilen kişinin senedin üzerine görülmüştür kaydı ile birlikte tarih atması gerekir Bu takdirde bu tarih vadenin başlangıcı olur Poliçenin kabul edilmemesi neden ile protesto edilmesi veya muhatabın görülmüştür şeklindeki beyan ve tarih atmaması halinde poliçe yasada öngörülmüş olan süresin sonunda ibraz edilmiş sayılır, böyle bir durumda, vade, bir yıllık sürenin sonunda başlar (TTKm617)
D) Görüldüğünde Ödenecek Şeklinde Olan Vadede
Poliçede hiç vade olmaması veya görüldüğünde vadeli olacağının belirtilmesi hallerde poliçe görüldüğünde ödenir demektir(TTK m584)
Görüldüğünde ödenecek poliçelerin keşide gününden itibaren bir yıl içinde ödenmek üzere ibraz edilmeleri gerekir Keşidecinin belirli bir süreden önce ibraz edilmeyeceğine dair kaydı koymak hakkı da vardır( TTKm616)
2- Bedel Kaydı
Poliçede bulunması mecburi olan bir şart olmamakla birlikte, yazılması halinde ise önemli hukuki sonuçları olan bir unsurdur Bu kayıt poliçenin niçin düzenlendiğini ve verildiğini göstermektedir Bu amaçla yazılan kayıtlar içinde en çok rastlanılan "bedeli kabz olunmuştur" ya da "bedeli malen alınmıştır" seklinde ifadelerdir Diğer bir anlatımla, poliçedeki bedel kaydı, asil borç ilişkisinin tarafları arasında doğabilecek anlaşmazlıklarda poliçe bedelinin ödenmesi gerektiğinin ispatı amacıyla yazılan bir kayıttır Bu itibarla bu kaydın poliçenin verilmesine neden olan ilişkiye (asıl borç ilişkisine) uygun olması gerekir Aksi takdirde poliçenin bedelsiz olduğu iddiası ile karşılaşmak ihtimali söz konusu olabilmektedir Örneğin, mal satılan bir kişiden alınan poliçede "bedeli nakden ahzolunmuştur" gibi gerçek ilişki ile alakası olmayan kayıtların konması halinde bu kayıt poliçeyi keşide eden ile lehdar arasında ihtilaf oluşturabilir
3- Yetki Kaydı
Doğacak uyuşmazlıkların hangi mahkemelerde görüleceği hususunun senet düzenlenirken,senet üzerine yazılmasıdır
Kanunen yetkili mahkemelerin (borçlunun ikametgahının bulunduğu yerdeki mahkeme) yanı sıra taraflarca, bir başka mahkeme yetkili, olarak tespit edilebilir "Bu senetten doğan anlaşmazlıkların halinde Ankara İcra Daireleri ve Mahkemeleri yetkilidir" gibi
Poliçede yetkili mahkeme tayin edilmiş ise, poliçe ile ilgili dava, icra takibi ve sair yasal işlemlerin borçlunun ikametgahı mahkeme ve icra dairelerinde veya yetki şartında belirtilen yer mahkemesinde de açılabilir
4- Faiz Şartı
TTK, görüldüğünde ya da görüldüğünden belirli bir süre sonra ödenecek bonolara faiz şartı konabileceğini diğer vadeli bonolarda faiz şartının yazılamayacağını kabul etmiştir (TTKm587)
5- Muacceliyet Kaydı
Birbirini izleyen vadeli birden fazla poliçenin sözkonusu olduğu durumlarda bonolardan birisinin ödenmemesi halinde diğerlerinin de vadesinin gelmiş sayılması için poliçelere yazılan "poliçe vadesinde ödenmediği takdirde müteakip bonolar muacceliyet kesbedecektir" şeklindeki kayıtlar geçersizdir

Kaynak : Wikipedia